Ngày soạn : Ngày dạy:
Tiết : 39
văn bản
thông tin về ngày trái đất năm 2000
a. mục tiêu .
1. Kiến thức: Giúp h/s :
- Thấy đợc tác hại, mặt trái của việc sử dụng bao bì ni lông, tự mình hạn chế sử
dụng bao bì ni lông và vận động mọi ngời cùng thực hiện khi có điều kiện .
- Thấy đợc tính thuyết phục trong cách thuyết minh về tác hại của việc sử dụng
bao bì ni lông cũng nh tính hợp lí của những kiến nghị mà văn bản đề xuất .
- Từ đó , có những suy nghĩ tích cực về các việc tơng tự trong vấn đề xử lí rác thải
sinh hoạt, một vấn đề vào loại khó giải quyết nhất trong nhiệm vụ bảo vệ môi tr-
ờng.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng đọc , tìm hiểu và phân tích một văn bản nhật dụng .
b. chuẩn bị .
G: Giáo án , tranh ảnh minh họa , tìm hiểu nguồn gốc của bản thông tin .
H: Trả lời câu hỏi SGK, su tầm tranh ảnh theo hớng dẫn của giáo viên .
c. lên lớp .
I. ổ n định tổ chức .
II. Kiểm tra bài cũ .
- HS1 : Em hãy nhắc lại khái niệm văn bản nhật dụng ? Từ lớp 6 đến nay em đã đ-
ợc học những văn bản nhật dụng nào ?
-> Văn bản nhật dụng không phải 1 khái niệm chỉ thể loại, hoặc chỉ kiểu văn bản.
Nói đến văn bản nhật dụng trớc hết là nói đến tính chất của nội dung văn bản . Đó
là những bài viết có nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống trớc mắt của con
ngời và cộng đồng trong xã hội hiện đại.
- Thờng viết về những vấn đề: Thiên nhiên, môi trờng, năng lợng, dân số, quyền
trẻ em, ma túy...
- VBND có thể dùng tất cả các thể loại cũng nh các kiểu văn bản.
- VD : Sài Gòn tôi yêu ....
III. Bài mới .
1. Giới thiệu bài :
Nguồn ô nhiễm môi trờng quan trọng nhất là rác thải , bao gồm rác thải công
nghiệp và rác thải sinh hoạt . Trách nhiệm xử lí rác thải công ngiệp thuộc về các
nhà máy , xí nghiệp , các cơ quan nhà nớc . Rác thải sing hoạt gắn chặt với đời
sống mỗi ngời nên cần có sự hiểu biết tối thiểu về nó để cùng tham gia xử lí nó
một cách có hiệu qủa . Chính vì vậy , năm 2000 lần đầu tiên VN tham gia '' Ngày
Trái đất '' dới sự chủ trì của bộ khoa học công nghệ và môi trờng , 13 cơ quan nhà
nớc và tổ chức phi chính phủ đã nhất trí chọn một chủ đề thiết thực , phù hợp với
hoàn cảnh VN , gần gũi với mọi ngời mà có ý nghĩa to lớn đó là : Một ngày cả nớc
không dùng bao bì ni lông .
2. Tiến trình bài dạy .
Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt
Tạo tình huống.
Cho HS thảo luận: hiện nay con ngời
đang làm ô nhiễm môi trờng sống nh
thế nào?
- Không khí bị ô nhiễm nh thế nào?
- Nớc bị ô nhiễm nh thế nào?
- Đất bị ô nhiễm nh thế nào?
? Tính nhật dụng đợc thể hiện nh thế
nào trong văn bản?
? Tg lấy ngày trái đất là ngày nào? ND
của ngày này? Xuát xứ từ đâu?
? VN tham gia thời gian nào ? Lấy chủ
đề là gì?\
* Những vấn đề môi trờng của trái
đất:
Hiện nay, hàng ngày con ngời đang
làm bẩn môi trờng sống bởi hàng tỉ tấn
các chất phế thải gọi chung là rác thải
công nghiệp và trong sinh hoạt
* Không khí ở nhiều thành phố đang ở
mức báo động cao : khói bụi từ các ph-
ơng tiện giao thông đã ô nhiễm quá mức
cho phép.
* Nguồn nớc ở nhiều sông hồ, mạch n-
ớc ngầm đã bị nhiễm hoá chất độc hại
do thải ra từ các nhà máy, từ sản xuất
nông nghiệp.
* Trên trời thì tầng ôzôn đang bị thủng
bởi khí thải, dới đất thì nhiều vùng đất
bị bỏ hoang vì chất độc hại (do sản
xuất, do chiến tranh)
Hoạt động sản xuất bị đình đốn sức
khoẻ con ngời bị giảm sút nghiêm
trọng.
Con ngời phải hành động nh thế nào
để cứu trái đất? Chúng ta cùng tìm hiểu
văn bản Thông tin về ngày Trái đất
năm 2000.
I. Tìm hiểu chung văn bản
1. Đọc.
2. Tìm hiểu chú thích
-sgk
3. Bố cục: 3 phần
a. Từ đầu -> không sử dụng bao bì ni
lông.( Giới thiệu về ngày trái đất).
b. Tiếp-> môi trờng. ( Nêu tác hại của
việc sử dụng bao bì ni lông).
c. Còn lại. ( Lời kêu gọi hành động)
-> Đề cập đến vấn đề bức xúc hiện nay
là môi trờng.
II. Đọc - Hiểu nội dung văn bản
1- Giới thiệu Ngày Trái Đất của Việt
Nam :
-> Ngày 22/4 là ngày trái đất.
- Nội dung: Bảo vệ môi trờng
- Xuất xứ của Ngày Trái Đất trên thế
giới
-> VN tham gia năm 2000
? Vì sao lại có rất nhiều quốc gia trên tg
tham gia t/c môi trờng?
? Em có nhận xét gì về cách giới thiệu
của tg về ngày trái đất?
HS đọc VB và thảo luận
-?Nguyên nhân cơ bản khiến cho việc
dùng bao ni lông có thể gây ô nhiễm
môi trờng?
- Những nguyên nhân và tác hại cụ thể
của việc dùng bao ni lông. (GV nên đọc
các tài liệu khác để nêu một cách thật
sinh động, cụ thể.
? Theo em tác hại nào là quan trọng
nhất?
? Cách thuyết minh những nguyên nhân
và những tác hại nh thế nào?
Tg đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì?
- Chủ đề : Không sử dụng bao bì ni
lông.
-> Vì vấn đề môi trờng rất bức xúc
trong cuộc sống, nó ảnh hởng trực tiếp
đến sức khỏe và cuộc sống con ngời.
* Nhận xét: -Vào đề theo cách gián
tiếp, từ xa đến gần, từ rộng đến hẹp ( thế
giới đến Việt nam).
- Ngắn gọn mà đầy đủ thông tin, rõ vấn
đề trọng tâm của toàn VB.
2-Nguyên nhân và tác hại của việc sử
dụng bao ni lông :
* Nguyên nhân :
->Tính không phân huỷ của plastic
( GV cần lấy kiến thức về hoá học giải
thích thêm)
- Dùng không đúng cách và thải hàng
triệu bao ni lông mà phần lớn bị vứt bừa
bãi.
*Nguyên nhân và tác hại cụ thể: (dựa
vào SGK làm rõ)
- Bao ni lông lẫn vào đất làm cản trở sự
sinh trởng của sinh vật bị nó bao
quanh
- Bao ni lông bị vứt xuống cống làm tác
cống rãnh, tăng khả năng ngập lụt, sinh
muõi độc.
- Bao ni lông trôi ra biển làm cá chết vì
nuốt phải
- Bao ni lông mầu đựng thực phẩm rất
độc hại
- Bao ni lông bị đốt thải khí rất độc
- Những tác hại khác: làm mất mĩ quan
nơi công cộng,khu du lịch, khu dân c:
rác thải đựng trong túi nilong rất khó
phân huỷ;
-> ảnh hởng đến sức khỏe con ngời.
* Cách thuyết minh những nguyên nhân
và những tác hại: VB đã đa ra đợc
những ví dụ cụ thể, sinh động phổ biến .
-> Nghệ thuật liệt kê, phân tích, giải
thích ngắn gọn, sáng tỏ, khoa học, đầy
thuyết phục.
- Cách viết rõ ràng, dễ hiểu.
-> Giúp chúng ta hiểu một cách đầy đủ
? Những bp nghệ thuật có tác dụng gì
trong việc thể hiện nội dung?
? Sử dụng bao bì ni lông ở khu phố em
có tác hại gì?
? Em hãy rút ra nhận xét về việc sử
dụng bao bì ni lông?
HS thảo luận:
? VB đa ra những yêu cầu và đề nghị
gì ? ( dùng bao nilông nh thế nào là
đúng ?), cách dùng từ ngữ?
- VB đa ra lời kêu gọi hành động trớc
mắt của mọi ngời là gì?
- Phân tích tính thuyết phục và tính khả
thi của những kiến nghị:
+ Lời kêu gọi có tính thuyết phục
không?
+ Tại sao VB không đề nghị bỏ hẳn bao
ni lông? Đề nghị hành động Một ngày
không dùng bao ni lông có tính khả thi
hơn về việc sử dụng bao bì ni lông.
-> HS trả lời. ( GV treo bảng phụ...)
-> ảnh hởng xấu đến môi trờng
- Con ngời đã lạm dụng sử dụng tràn
lan.
3- Lời kêu gọi
a- Lời đề nghị dùng bao ni lông đúng
cách:
- Dùng nhiều lần
- Chỉ dùng khi thật cần thiết
- Dùng thay thế
->Tuyên truyền cho ngời khác biết tác
hại của bao ni lông.
- Cách đề nghị: chúng ta phải, cho
thấy đây là yêu cầu bắt buộc
b- Lời kêu gọi cho hành động trớc
mắt: Một ngày không dùng bao ni lông.
=> Có tính thuyết phục:
- Hợp lôgic, chặt chẽ:
Những đề xuất của VB đợc đa ra tạo ra
sự chấp nhận cao, vì đợc đa ra sau khi
đã thuyết minh rõ sự nguy hại của việc
dùng bao ni lông , ngoài ra còn có từ
ngữ chuyển ý Vì vậy đặt đúng chỗ.
- Cách diễn đạt có ấn tợng:
+3 lần dùng chữ hãy (từ ngữ đề
nghị): hãy quan tâm . hãy bảo
vệ . hãy cùng nhau hành động .. Lời
kêu gọi hành động Một ngày đã vang
lên một cách khẩn thiết, có sức lay động
lớn
+Dùng từ : Mọi ngời cùng nhau;
ngôi nhà chung của chúng ta; cùng
nhau.
Cho thấy đây là nhiệm vụ, trách nhiệm
không của riêng ai., cách nói dễ thông
cảm và tán đồng, vì nó tác động vào
tình cảm.
-> Có tính khả thi: Hiện tại không thể
dùng việc dừng bao nilông, nhng không
dùng một ngày là có thể thực hiện đợc
dễ dàng chỉ cần ai cũng hiểu ý nghĩa
của ngày này.
-> Tên văn bản: Thông tin về ngày trái
đất năm 2000.
không?
- Nhận xét về cách đặt tiêu đề cho VB
? Em sẽ dự định gì để những thông tin
này đi vào đời sống , biến thành những
hành động cụ thể ?
? Văn bản trên là văn bản thuyết minh .
Vậy để thuyết minh vấn đề rõ ràng có
sức thuyết phục cần phải đảm bảo yêu
cầu gì ?
? Văn bản này có ý nghĩa gì?
? Nhận xét về cách thức sử dụng của
văn bản?
+ Cách đặt tên VB hết sức trang trọng
+ VB chỉ nêu lời kêu gọi rất bình th-
ờng
đã làm cho ngời đọc thấy đợc tầm quan
trọng có ỹ nghĩa lớn lao trong một việc
làm tởng nh bình thờng.
=>: HS tự bộc lộ .
- Tuyên truyền phổ biến rộng rãi cho
mọi ngời cùng biết .
- Kêu gọi mọi ngời hãy tham gia bằng
hành động cụ thể .
- Lợng thông tin đa ra phải khách quan
, chính xác, có ích .
- Trình bày vấn đề rõ ràng , chặt chẽ .
Hs đọc ghi nhớ .
III. Tổng kết:
->1. Nội dung:
- Tác hại của việc dùng bao ni lông
- Lợi ích của việc giảm bớt...
- ý thức bảo vệ môi trờng trong sạch của
trái đất.
-> 2. Nghệ thuật:
- Liệt kê, điệp từ, cách viết chữ hoa to,
câu cầu khiến.
- Hai đoạn đợc nối liền bằng qht vì
vậy-> nối kl của đoạn 1 để chuyển
sang những lời mang hình thức kêu gọi
trong đoạn 2.
C. H ớng dẫn học bài ở nhà:
- Chuẩn bị ôn tập để kt văn 1 tiết
- Soạn: Nói giảm, nói tránh.
D. Rút kinh nghiệm giờ dạy
Ngày soạn: Ngày dạy:
Tiết 40 :
Nói giảm , nói tránh
I. Mục tiêu cần đạt
1. Kiến thức: Giúp h/s :