tiet 24. mieu t a va bieu cam trong van tu su

Tiết: 24 Miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự
Ngày soạn:22.09.2008
Ngày giảng:
A. Mục tiêu bài học:
Giúp Hs:
1.Củng cố vững trắc hơn kiến thức và kĩ năng đã học về miêu tả biểu cảm trong văn
bản tự sự.
2. Thấy rõ đợc ngời làm văn tự sự sẽ khó có thể miêu tả hay biểu cảm thành công
nếu không chú trọng đến việc quan sát, liên tởng và tởng tợng; từ đó có ý thức rèn
luyện nâng cao năng lực miêu tả và biểu cảm nói chung, quan sát, liên tởng và tởng
tợng nói chung khi viết bài văn tự sự.
B.Phơng pháp.
Diễn giảng, phân tích mẫu., phát vấn.
C. Phơng tiện.
Sgk + Sgv +Thiết kế Ngữ văn 10
D. Tiến trình
I. ổn định tổ chức
II.Kiểm tra bài cũ
Tự sự là gì? Cách chọn sự việc chi tiết trong văn tự sự?
III. Bài mới.
Hoạt động của Gv & HS Nội dung bài học
Hỏi: Hãy đọc đoạn
trích trong Sgk- tr73 và
lần lợt trả lời những
câu hỏi cuối trang 74?

I. Ví dụ
* Ví dụ (Tr 73- 74)
* Nhận xét
- Đoạn trích là đoạn trích tự sự vìnó có nhân vật và sự
việc cụ thể:

+ Nhân vật cô gái( cô chủ, tiểu th) và chàng trai chăn
cừu ( mục đồng)
+ Sự việc: một đêm thức trắng
- các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm trong đoạn trích:
Tự sự Miêu tả Biểu cảm
-Nếucó lầncả
một thế giới
huyền bí bừng
dạy
-ban đầu là cuộc
sống của chúng
sinh và ban đêm
là cuộc sống của
cây cỏ.
- cái gì thế?-
Xtê-pha-nét khe
- Suối reo rõ
hơn, đầm ao
nhen lên những
đốm lửa nhỏ
văng vẳng trong
không gian
những tiếng sột
soạt, những
tiếng rung khe
khẽ
-..Run lên và
-trong cảnh cô
quạnh và u tịch
tởng đâu cành

cây đang vơn
dàivà cỏ non
đang mọc
khômh quen
thì dễ sợ
..đẹp quá kìa!
Cảm thấy nh
có một cái gì
1
Hỏi: Dựa vào những
kiến thức đã học ở
THCSvà qua phân tích
ví dụ hãy nêu khái
niệm Thế nào là miêu
tả? thế nào là biểu
cảm?
khẽ hỏi.
- có một linh
hồn lên thiên
đàng, cô chủ ạ.-
Nói rồi tôi làm
dấu thánh.
- nàng cũng làm
theo
Nàng cứ ngồi
yên nh thế..nhoà
đi trong buổi
mai đang rạng.
Còn tôi, tôi nhìn
nàng ngủ

nép sát vào ngòi
tôi
Từ phía mặt
đất lám lápdới
kia nổi lênmột
tiếng kêu dài
não nuột,ngân
vang rền rền
..một vì sao rực
rỡ đổi ngôi l-
ớtnhanh trên
đầu..dờng nh
tiếng than vãn
..đầu nàng đã
nặng trĩu vì
buồn ngủ và đã
ngả vào tôi
..Ngàn vì sao
vẫn tiếp tục cuộc
hành trình trầm
lặng ngoan
ngoãn nh một
bày cừu lớn
mát rợi và mịn
màng tựa nhẹ
xuống vai tôi
Với tiếng sột
soạt êm ái của
những dải đăng
ten và làn tóc

mây gợn sóng
..Đáy lòng
hơi()ý nghĩ
cao đẹp
- Tôi tởng đâu
một trong những
ngôi sao kiađã
đậu xuống vai
tôi mà thiêm
thiếp ngủ
- Nhận xét: các yếu tố miêu tả và biểu cảm đã giúp cho
đoạn văn trở nên sinh động, háp dẫn và giàu chất thơ
( (văn xuôi trữ tình)
II. Miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự.
1. Khái niệm
a. Miêu tả: Dùng ngôn ngữ hay một phơng tiện tiện nghệ
thuật khác làm cho ngời nghe, ngời đọc ngời xem có thể
thấy sự vật, hiện tợng, con ngời nh đang hiện lên trớc
mắt.
b. Biểu cảm: bộc lộ tình cảm chủ quan của mình trớc sự
vật, sự việc, hiện tợng và con ngời trong cuộc sống.
2. So sánh
Miêu tả trong văn miêu tả Miêu tả trong văn tự sự
- Vị trí: chiếm vị trí quan
trọng nhất và thờng chiếm
số lợng câu chữ nhiều
nhất
- Mục đích: Để miêu tả
- Không phải là yếu tố
quan trọng nhất mà chỉ là

yếu tố thêm vào ( phơng
tiện) để bài văn tự sự trở
nên cụ thể, sinh động,hấp
dẫn
2
Gv: trong thực tế không
códanh giới rõ ràng
giữacác yếu tố miêu tả,
biểu cảm và tự sự
trong một văn bản; mà
các yếu tố này hỗ trợ
nhau để tập trung almf
rõ chủ đề của văn
bản.Khi tìm hiểu loại
văn bản nào tghì cần căn
cứ vào đặc trng thể loại
để tìm hiểu.Đây là mối
quan hệ mang tính
nguyên lí của sự sáng
tạo, nếu xa dời se rơi
vào cực đoan phiến diện.
Đã là văn tự sự thì phải
có cốt truyện, nhân vật
và sự việc. Nhng để tác
phâm không kgo khan
thì cần sử dụng các yếu
tốmiêu tả,biểu càm
Hỏi: hãy đọc ví dụ Sgk
và trả lời câu hỏi 1?(tr
75)?hãy lấy ví dụ minh

hoạ cho mỗi loại?
cho hay, cho rõ - Mục đích: kể chuyện
cho rõ ràng trôi chảy, hấp
dẫn
Biểu cảm trong văn biểu
cảm
Biểu cảm trong văn tự sự
- Vị trí: Là yếu tố then
chốt để bày tỏ tình cảm,
thái độ và sự đánh giá của
ngời đọc, ngời nghe về
đối tợng
- là phơng tiện ddeer góp
phần làcho các sự kiện chi
tiết trong văn tự sự trở nên
hấp dẫn và giàu cảm xúc
3. Căn cứ đánh giá
hiệu quả tác động của văn bản tự sự tớinhận thức và
tình cảm, cảm xúc của ngời nghe
III.Quan sát, liên tởng, tởng tợng đốivới việc miêu tả,
biểu cảm trong bài văn tự sự.
1.Khái niệm
a. /Liên tởng/: từ sự việc nào đó mà nghĩ đến sự việc,
hiện tợng có liên quan
- Ví dụ: Biển liên tởng tới Sóng, cát, đảo, bờ biển,
hải âu
b./ Quan sát/: xem xét đểnhì rõ, biết rõ sự vật, hay hiện
tợng
3
Hỏi: hãy đọc yêu cầu

3- Tr 75 và trả lời?
-vd: Quan sát cảnh sân trờng lúc ra chơi
c. /tởng tợng/: Tạo ra trong tâm trí hìn ảnh của cáikhông
có ở trớc mắt hoặc cha hề gặp
- Ví dụ: Tởng tọng mình là con chim vàng anh bị nhốt
trong lồng
2.Vai trò của liên tởng, tởng tợng, quan sát đối với
việc miêu tả:
giúp cho miêu tả chân thật, sinh động
Ví dụ:- Phải quan sát mới viết đợc câu1
-Phải tởng tợng mới viết đợc câu: cô gáinom nh.
- Phải liên tởng mới viết đợc câu: cuộc hành
trình
3. Vai trò của liên tởng, tởng tợng, quan sát đối với
biểu cảm.
- Muốn biểu cảm phải quan sát để tảđối tợng và vận
dụng vốn tri thức vốn sống để hình thành những cảm
xúc, rung động với đối tợng.
- Muốn biểu cảm tốt thì cảm xúc nảy sinh từ: (a), (b),(c).
IV. Củng cố
- Hs đọc phần ghi nhớ
V. Dặn dò:
- Vn học bài và làm các bài tập còn lạ, soạn văn. Tiết sau học Tam đại con gà &
Nhng nó phải bằng hai mày
4