MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ

Trường THPT Hòa Bình Giáo án Ngữ Văn 10
Tiết: 24
Ngày soạn:
Làm văn:
MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN TỰ SỰ
I/ Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Ôn tập và củng cố kiến thức về văn miêu tả, biểu cảm và tự sự.
- Nắm được vai trò và cách sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong bài văn tự sự.
2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng viết bài văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu
cảm.
II/ Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
1. Giáo viên: SGK, TLTK, thiết kế bài giảng…
2. Học sinh: xem lại kiến thức về văn miêu tả và biểu cảm ở chương trình ngữ văn
THCS,chuẩn bị bài mới ở nhà…
III/ Tiến trình lên lớp:
1. Ổn định tổ chức.
2.Kiểm tra bài cũ:
3.Giảng bài mới:
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
Hoạt động 1:
Hướng dẫn HS ôn lại
những kiến thức, kĩ năng
miêu tả và biểu cảm trong
văn tự sự.
(?) Em hiểu thế nào là
miêu tả? Thế nào là biểu
cảm?
(?) Điều gì giúp chúng ta
phân biệt được miêu tả
-HS nhắc lại khái niệm

miêu tả, biểu cảm đã
được học.
- HS trao đổi, thảo luận,
trình bày ý kiến.
I/ Miêu tả và biểu cảm trong
văn bản tự sự:
1. Khái niệm:
- Miêu tả: Dùng ngôn ngữ
(hoặc một phương tiện nghệ
thuật khác) làm cho người
nghe, người đọc, người xem có
thể thấy sự vật, hiện tượng,
con người như đang hiện ra
trước mắt.
- Biểu cảm: Bộc lộ tình cảm
chủ quan của bản thân trước
sự vật, sự việc, hiện tượng,
con người trong đời sống.
2. Phân biệt:
- Miêu tả trong văn tự sự
giống miêu tả trong văn bản
GV: Nguyễn Thị Huê 1
Trường THPT Hòa Bình Giáo án Ngữ Văn 10
trong văn miêu tả, biểu
cảm trong văn biểu cảm,
với miêu tả và biểu cảm
trong văn tự sự?
- GV nhận xét, chốt ý.
(?) Căn cứ vào đâu để
đánh giá hiệu quả của

miêu tả và biểu cảm trong
văn tự sự
- GV hướng dẫn HS thảo
luận tìm hiểu ngữ liệu
trong SGK.
(?) Em có nhận xét gì về
vai trò của miêu tả và
biểu cảm trong đoạn văn?

-GV nhận xét , chốt ý.
- HS chú ý theo dõi.
- HS tiếp tục suy nghĩ trả
lời.
- Định hướng: HS tìm các
yếu tố miêu tả và biểu
cảm được sử dụng trong
đoạn văn. Đánh giá hiệu
quả của những yếu tố
miêu tả và biểu cảm trong
đoạn văn tự sự đó.
- HS chú ý theo dõi.
miêu tả ở cách thức tiến hành.
Nhưng khác là nó không chi
tiết, cụ thể mà chỉ là miêu tả
khái quát của sự vật, sự việc,
con người để truyện có sức
hấp dẫn.
- Biểu cảm trong văn tự sự
cũng giống như biểu cảm trong
văn bản biểu cảm về cách

thức. Song ở tự sự chỉ là
những cảm xúc chen vào trước
những sự việc, chi tiết có tác
động mạnh mẽ về tư tưởng,
tình cảm với người đọc và
người nghe.
3 Căn cứ đánh giá:
- Căn cứ vào sự hấp dẫn qua
hình ảnh miêu tả để liên tưởng
đến yếu tố bất ngờ trong
truyện.
- Căn cứ vào sự truyền cảm
mạnh mẽ qua cách trực tiếp
hoặc gián tiếp bày tỏ tư tưởng
tình cảm của tác giả.
4. Tìm hiểu ngữ liệu:
- Miêu tả mang lại không
gian yêu tĩnh cho một đêm
đầy sao, chỉ nghe âm thanh
của tự nhiên
- Biểu cảm: Thể hiện tâm
trạng buâng khuâng, xao
xuyến của chàng trai trước cô
chủ.
Hoạt động 2:
Hướng dẫn HS tìm hiểu
II/Quan sát, liên tưởng, tưởng
tượng đối với việc miêu tả.
GV: Nguyễn Thị Huê 2
Trường THPT Hòa Bình Giáo án Ngữ Văn 10

phần II.
- GV hướng dẫn cả lóp
thảo luận nhóm 3 câu hỏi
trong SGK.
- GV yêu cầu các nhóm
nhận xét chéo.
- Các nhóm thực hiện yêu
cầu của GV, đại diện
trình bày.
1. a. Liên tưởng
b. Quan sát
c. Tưởng tượng
2. Không vì:
- Phải quan sát để nhận ra
sự việc.
- Liên tưởng: để nó thêm
sinh động.
- Tưởng tượng: cho phong
phú.
3. a, b, c: đúng
d. sai vì chỉ có tiếng nói
của trái tim là chưa chính xác
→ chủ quan. Mà phải từ khái
quát thực tế đến liên tưởng,
tưởng tượng.
Hoạt động 3:
Hướng dẫn HS tổng kết
và củng cố nội dung bài
học.
- GV hướng dẫn HS làm

bài tập 2 tại lớp. ( yêu
cầu viết một đoạn).
- GV nhận xét, bổ sung.
- HS đọc kĩ đề và thực
hiện yêu cầu của đề bài.
- HS chú ý theo dõi.
III/ Tổng kết: Ghi nhớ/ SGK.
IV/ Luyện tập:
IV/ Dặn dò:
- Nắm nội dung cơ bản của bài, làm bài tập 1.
- Đọc và soạn trước bài tiếp theo.
V/Rút kinh nghiệm, bổ sung:
……………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………..
GV: Nguyễn Thị Huê 3