Một số biện pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức học sinh trường trung học cơ sở

Sở giáo dục và đào tạo Thanh hóa
Phòng giáo dục và đào tạo Thọ Xuân

Sáng kiến kinh nghiệm

Một số biện pháp nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức học sinh trường trung học cơ sở

Họ và tên: Vũ Thị Thanh
Chức vụ: Hiệu trưởng
Đơn vị: Trường THCS Xuân Yên
Đề tài: Quản lý

Th¸ng 04 n¨m 2011

A - ĐẶT VẤN ĐỀ

1


I. LỜI NÓI ĐẦU:

Có thể nói, nhìn lại lịch sử phát triển của hầu hết các quốc gia trên thế giới
chúng ta đều thấy rằng giáo dục và đào tạo có vai trò hết sức quan trọng trong công
cuộc xây dựng đất nước, trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của mỗi quốc
gia.Và những ai đã từng quan tâm đến lịch sử, các cuộc cải cách trong lịch sử thế
giới hẳn không quên cuộc cải cách năm 1868 ở Nhật Bản, Minh Trị Thiên Hoàng
đã xem "Giáo dục là chìa khoá" để mở cửa xây dựng đất nước và đã thực hiện
thành công cuộc cải cách đó. Đối với Việt Nam, từ xa xưa ông cha ta đã rất chú
trọng đến giáo dục, chất lượng giáo dục. Vua Lê Thánh Tông một trong những
người chú trọng đến giáo dục quốc gia đã cho khắc vào bia Quốc Tử Giám rằng:

"Hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí mạnh thì thế nước cường, nguyên
khí yếu thì thế nước tàn".
Trong tiến trình thực hiện sự nghiệp đổi mới, xây dựng và phát triển đất
nước, nghị quyết đại hội Đảng lần thứ VIII cũng đã khẳng định: "Giáo dục là quốc
sách hàng đầu, đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho sự phát triển", do đó không thể
xem nhẹ vai trò của giáo dục trong sự phát triển của xã hội, hoàn thành sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trong những năm qua, đất nước ta đang
chuyển mình trong công cuộc đổi mới sâu sắc và toàn diện. Chúng ta đã đạt được
nhiều thành tựu to lớn rất đáng tự hào về tất cả các mặt. Song đáng kể hơn hết là đời
sống kinh tế và cơ sở hạ tầng của xã hội đã phát triển rõ nét. Những thành công của
giáo dục trong công cuộc đổi mới là động lực quan trọng để thúc đẩy sự phát triển
của nền kinh tế – xã hội.
Tuy nhiên, trong sự thành công đó, một vấn đề đáng lo ngại hiện nay đó là
vẫn còn một bộ phận học sinh có hành vi lệch chuẩn về đạo đức như: vi phạm về
luật giao thông, gây gổ đánh nhau, chây lười trong học tập, bỏ học, bỏ tiết, đi học
muộn, nói tục, vi phạm nội quy trường, lớp, vi phạm tác phong, nề nếp... thích sống
hưởng thụ, thích ăn chơi hoang phí, coi nặng giá trị vật chất, lười lao động, thiếu ý
thức rèn luyện, không dám đấu tranh với cái sai, cái xấu... Chính vì vậy, nếu không
có biện pháp giáo dục đúng đắn và kịp thời thì số học sinh này sẽ gia tăng nhanh,
gây ra những hậu quả lớn cho gia đình và xã hội.

Đạo đức học sinh – Vấn đề cần suy nghĩ?
Vì thế, để góp phần tạo ra những công dân có ích cho xã hội, chúng ta phải giáo
dục học sinh ngay từ khi các em còn ngồi trên ghế nhà trường. Bởi đặc điểm của lứa

2


tuổi từ 11 đến 15 ở bậc THCS là giai đoạn bắt đầu thay đổi cả về thể chất lẫn tâm lí.
Các em luôn hiếu động, hay bắt chước, muốn tự khẳng định mình... Do vậy mà các em

không muốn bị gia đình ràng buộc, các em dễ có những nhận thức không đúng, lệch
lạc dẫn đến vi phạm các nội quy, quy định chung. Mặt khác, ở lứa tuổi này nhu cầu
giao tiếp của các em rất lớn, đặc biệt là sự giao tiếp với bạn bè, từ đó mà hình thành
nên những nhóm bạn cùng sở thích. Khi không có sự hướng dẫn của người lớn các em
dễ bị lôi kéo dẫn đến những nhận thức sai lệch về ý thức, hành vi, lời nói và dẫn đến
các vi phạm xảy ra... Đây là vấn đề làm đau đầu không ít các bậc phụ huynh, các nhà
quản lí và những ai quan tâm đến giáo dục.
Vậy, vấn đề đặt ra là làm thế nào để học sinh định hình được một lối sống phù
hợp với chuẩn mực đạo đức, đúng lứa tuổi của các em. Từ đó các em có thể phát huy
được tính năng động, sáng tạo, có thái độ ứng xử đúng đắn, phù hợp với các quy tắc
đạo đức, chuẩn mực của xã hội. Tôi nghĩ mỗi chúng ta cần phải có những nhận thức
đúng đắn về tầm quan trọng của giáo dục đạo đức đối với học sinh, coi giáo dục đạo
đức cho học sinh là nền tảng, là gốc rễ vững chắc cho các mặt giáo dục khác. Qua thực
tiễn làm công tác quản lý, bản thân tôi được tiếp xúc với nhiều đối tượng học sinh.
Nhưng điều làm tôi luôn băn khoăn và trăn trở đó là tại sao tình trạng đạo đức học sinh
lại ngày càng xuống cấp nghiêm trọng? Nguyên nhân nào dẫn đến thực trạng đó?
Những lực lượng nào tham gia ngăn chặn, giúp đỡ và uốn nắn cho các em những vi
phạm nói trên? Có lẽ, không ai khác đó chính là gia đình, nhà trường và toàn xã hội.
Trong đó vai trò, trách nhiệm của các nhà quản lý ở các nhà trường đặc biệt quan trọng.
Đó là lý do tôi chọn vấn đề này làm đề tài nghiên cứu. Hy vọng sẽ góp tiếng nói cùng
các đồng nghiệp trong quá trình công tác.
II. THỰC TRẠNG:

1. Ưu điểm:
Những năm gần đây, trong khi xu thế toàn cầu hoá, hội nhập với thế giới đã mở
ra cho đất nước ta những thời cơ và vận hội mới. Nền kinh tế đã có những bước phát
triển vượt bậc, đời sống nhân dân được nâng lên. Công tác giáo dục cũng đã được
Đảng và Nhà nước quan tâm, chăm lo. Đa số các nhà trường đã có những nhận thức
đúng đắn về tầm quan trọng của công tác giáo dục nói chung, giáo dục đạo đức nói
riêng. Đối với trường THCS Xuân Yên, trong nhiều năm qua, được sự đồng thuận của

nhân dân, sự nỗ lực hết mình của đội ngũ cán bộ giáo viên , đặc biệt là sự chỉ đạo kịp
thời của ban giám hiệu nhà trường,chất lượng giáo dục toàn diện ngày càng được nâng
cao, kỷ cương nề nếp trường học được chú trọng, thực hiện có hiệu quả.
Học sinh đến trường thực hiện đúng trang phục,đồng phục theo quy định của
nhà trường, đi học và khi tham gia các hoạt động khác đảm bảo đúng giờ, kính trọng
thầy, cô giáo, cán bộ, nhân viên, thương yêu, giúp đỡ bạn bè, có ý thức tổ chức kỷ luật
cao,giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ tài sản của nhà trường.
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm ngoài lòng thương yêu học sinh đã có ý thức đổi
mới phương pháp sinh hoạt lớp, vì đây chính là hoạt động có tác dụng lớn nhất, thiết
thực nhất đối với công tác giáo dục học sinh.
Nhà trường đã tổ chức tốt các hoạt động ngoại khoá, các hoạt động
thể dục thể thao, văn nghệ các cuộc thi tìm hiểu về lịch sử quân đội nhân

3


dân Việt Nam, thi tìm hiểu kiến thức văn hoá và hiểu biết xã hội nhằm rèn
luyện cho học sinh ý thức chủ động, tích cực, kích thích sự đam mê tìm tòi,
khám phá. Đồng thời thông qua các bài giảng bộ môn (đặc biệt các môn giáo
dục công dân và các môn khoa học xã hội) giúp học sinh nâng cao ý thức tổ
chức kỷ luật, bồi dưỡng giá trị nhân văn, phát triển nhân cách tạo cho học
sinh có động cơ thái độ học tập tốt.
Tổ chức tốt các hoạt động "uống nước nhớ nguồn", các phong trào
tình nghĩa, tương thân, tương ái nhằm giáo dục ý thức truyền thống dân tộc
cho học sinh.
Nhà trường đã phối hợp với các ban ngành, tổ chức các đợt giáo dục
pháp luật, an toàn giao thông,... nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật. Đặc biệt
nhà trường đã xây dựng tiêu chí xếp loại thi đua đối với cán bộ giáo viên,
nhân viên và học sinh cụ thể, rõ ràng, chi tiết, mã hoá các tiêu chí đó thành
điểm số. Do vậy, học sinh vi phạm tệ nạn xã hội như nghiện hút, sử dụng

chất kích thích, cờ bạc... không có.
Có thể nói, những hoạt động trên của nhà trường đã tạo cho các em
động cơ, thái độ học tập đúng đắn. Chất lượng giáo dục đạo đức có chuyển
biến rõ rệt, thái độ tu dưỡng, học tập của học sinh ngày càng tốt hơn. Số học
sinh giỏi, HSTT, học sinh đạt giải HSG các cấp ngày càng tăng cả về số
lượng và chất lượng giải.
2. Tồn tại: Tuy có những ưu điểm trên, xong công tác giáo dục đạo đức cho
học sinh ở trường chúng tôi vẫn còn những tồn tại, chưa đáp ứng đựơc yêu
cầu của xã hội. Đó là:
Vẫn còn tình trạng học sinh yếu kém về đạo đức và có thể nhận thấy
một điều rằng: Do chạy theo thành tích nên trên thực tế số học sinh có khó
khăn về đạo đức cần được giúp đỡ còn cao hơn nhiều so với kết quả. Một bộ
phận học sinh không xác định được động cơ, thái độ học tập và tu dưỡng
đúng đắn, thiếu ý thức tu dưỡng, rèn luyện chấp hành không tốt các nội quy
của trường, lớp: trốn học, bỏ học, đi học muộn, nói chuyện riêng, hút thuốc lá,
nói tục, chửi bậy, quay cóp trong kiểm tra và thi cử, vi phạm pháp luật về an
toàn giao thông, vi phạm các tệ nạn xã hội như: Uống rượu, bia, cờ bạc, trộm
cắp, đánh nhau...Một số khác khi vi phạm bị bố mẹ nhắc nhở, rầy la lại giận
dỗi bỏ nhà ra đi, la cà quán xá... Thậm chí một bộ phận học sinh còn cãi lại
thầy, cô giáo, cá biệt còn có học sinh lăng mạ, doạ nạt thầy, cô, sẵn sàng hành
hung thầy, cô ngay tại lớp. Một số học sinh lại quan tâm đến tình cảm riêng tư
nên buông lỏng việc học tập, rèn luyện gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng
giáo dục và uy tín của nhà trường.
Có thể nói: Tình trạng xuống cấp về đạo đức của thanh thiếu niên hiện nay
đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội.
Cụ thể về phân loại hành vi vi phạm đạo đức của học sinh ở trường
THCS nơi tôi công tác trong những năm qua như sau:
Loại hình vi phạm
Số vụ vi phạm

4


2005-2006

- Trộm cắp
- Đánh bài
- Đánh nhau
- Vô lễ với GV
- Uống rượu

2006 - 2007

2007 - 2008

3
6
0
1
0

1
3
1
0
3

2
1
1

3
1

- Hút thuốc
1
2
3
- nói tục
50
43
37
-Vi phạm có hệ thống (quay cóp,
không học bài cũ, không làm bài
46
40
34
tập , bỏ tiết...)
3.Kết quả của thực trạng trên.
3.1. Khảo sát kết quả trước khi áp dụng đề tài.
Từ thực trạng( ưu điểm- tồn tại) về chất lượng giáo dục đạo đức như đã
trình bày ở trên. Kết quả xếp loại hạnh kiểm trong những năm trước đây chưa
cao. Cụ thể là:
XẾP LOẠI HẠNH KIỂM
Khá
TB

Tốt

Yếu

Năm học

Tổng
số
HS

2005 - 2006
2006 - 2007

341
327

2007 - 2008

307
219 71,3
85
27,7
3
1
0
0
3
(Số liệu: Theo báo cáo tổng kết của các năm học từ 2005 – 2008)

SL

%

SL

%

SL

%

SL

%

261
252

76,5
77,1

74
68

21,7
20,8

4
6

1,2
1,8

2

1

0,6
0,3

HS
bị kỷ
luật
6
7

HS bị
đình
chỉ học
có thời
hạn
2
1
0

3.2. Nguyên nhân của thực trạng trên.
* Từ phía học sinh: Một bộ phận học sinh chưa làm chủ được bản thân, dễ bị
tác động bởi môi trường xấu, dễ bị rủ rê, lôi kéo làm những việc vi phạm đạo
đức học sinh, vi phạm nội quy nhà trường, vi phạm pháp luật. Không xác định
được động cơ, thái độ đúng đắn và có những hành vi thiếu văn hoá.

Đây là “ trường học thân thiện và học sinh tích cực” sao?

5

* Từ phía gia đình: Phần lớn học sinh trường chúng tôi là con em gia đình
nông dân, đời sống kinh tế khó khăn, trình độ dân trí thấp, bận rộn làm ăn nên
họ phó mặc con mình cho nhà trường, giáo viên chủ nhiệm, với “trăm sự nhờ
thầy, cô giúp đỡ”; không quan tâm đến các cuộc họp phụ huynh, các thông tin
trong sổ liên lạc để cập nhật thông tin về con em mình.
Có gia đình do cha mẹ cha mẹ li thân, li hôn, hoặc đi làm ăn xa, bản
thân các em phải sống với ông bà, cô bác, thậm chí sống một mình, dẫn đến
lập trường không vững vàng nên dễ bị rủ rê, lôi kéo, sa ngã và vi phạm pháp
luật.
Một bộ phận phụ huynh nhận thức sai lệch về động cơ, thái độ học tập,
cho rằng con em mình đến trường chỉ cần học những kiến thức cơ bản để có
tấm bằng tốt nghiệp là được, vì thế, chưa quan tâm đúng mức đến việc học tập
và rèn luyện của con , gây ra những rào cản tâm lý cho con. Từ đó mà làm
cho một bộ phận học sinh thiếu ý thức phấn đấu trong học tập và rèn luyện tư
tưởng đạo đức.
Một số gia đình cha mẹ sống không gương mẫu, mắc phải các tệ nạn
xã hội như cờ bạc, nghiện ngập… không quan tâm giáo dục con em phó mặc
cho con cái ăn, chơi, học thế nào là tùy chúng. Thậm chí có phụ huynh còn
bất lực trước con cái. Một số phụ huynh khác lại chưa có biện pháp giáo dục
con theo khoa học đó là: Có lúc dùng sức mạnh của vũ lực trừng phạt thô bạo,
cấm đoán giao tiếp, quan hệ, có khi lại dùng hình thức khen thưởng về vật
chất quá mức, cá biệt có những phụ huynh đến trường đánh chửi con, xúc
phạm đến lòng tự trọng của con làm cho các em thấy xấu hổ, tự ty, mặc cảm,
buông xuôi. Do đó gây khó khăn cho quá trình giáo dục.
Một số gia đình công chức, buôn bán có điều kiện kinh tế lại quan tâm,
nuông chiều thái quá trong việc chăm sóc, nuôi dưỡng nhằm thỏa mãn mọi
nhu cầu của các em nhất là nhu cầu vật chất khiến các em trở thành những
đứa trẻ vô tâm, chỉ biết mình không biết đến ai.Đặc biệt là không kiểm soát
được thời gian ngoài giờ đến trường của con, không biết đồng tiền bố mẹ cho

sử dụng vào mục đích gì nên đã đẩy các em vào quán điện tử, bi- da,
internet... bỏ học, đua đòi, lập nhóm, liên kết với kẻ xấu bên ngoài, trộm cắp
tài sản, bỏ nhà đi lang thang...

6


*Từ phía nhà trường: Có lúc, có nơi uy tín người thầy bị sa sút, giá trị
truyền thống “tôn sư trọng đạo” bị nhìn nhận một cách méo mó, vật chất hoá,
thực dụng; có những trường hợp người thầy không giữ được tư thế đáng kính
trọng trong quan hệ thầy – trò.Tất cả những điều đó đã tác động xấu đến uy
tín của người thầy trong suy nghĩ của học sinh và không ít các bậc phụ huynh.
Thiếu chuẩn đoán phát hiện kịp thời những học sinh khó khăn trong
rèn luyện đạo đức và nguyên nhân dẫn đến tình trạng đó để có biện pháp ngăn
ngừa giáo dục. Phương pháp giáo dục chưa được phân hoá theo đối tượng. Do
đó hiệu quả giáo dục chưa cao.
Những biện pháp giáo dục,xử lý những sai lệch có thể có kết quả với
một số em ở mức mới tập nhiễm thói hư tật xấu, nhưng chưa đủ liều lượng,
cường độ để làm thay đổi về chất đối với những em mà yếu tố tiêu cực phi
đạo đức đã hình thành khá ổn định, trở thành định hướng chủ đạo trong hoạt
động của các em.
Nhà trường do còn bị cuốn hút vào chương trình kế hoạch giáo dục
toàn diện chung mà chưa giành thời gian, nguồn lực sư phạm để giải quyết
một cách triệt để những vấn đề phát sinh, nổi cộm trong giáo dục đạo đức.
Vẫn còn một số ít cán bộ giáo viên chỉ tập trung vào công tác chuyên
môn và coi đó là nhiệm vụ trọng tâm nên chưa quan tâm đúng mức đến công
tác giáo dục đạo đức cho học sinh, thậm chí coi giáo dục đạo đức là nhiệm vụ
của gia đình, giáo viên chủ nhiệm, của Đoàn - Đội, Ban giám hiệu nhà trường.
Các giáo viên chủ nhiệm tuổi nghề, tuổi đời cao có kinh nghiệm nhưng
chậm, tinh thần cầu tiến không cao nên chưa thực sự quan tâm đến học sinh,

chưa đi sâu thâm nhập thực tế để nắm bắt hoàn cảnh của học sinh. Đa số giáo
viên chủ nhiệm chưa phát huy được hiệu quả của giờ sinh hoạt chính khoá,
nội dung sinh hoạt chủ yếu là thu các khoản đóng góp, xử lý một số học sinh
vi phạm trong tuần làm ảnh hưởng đến thành tích của lớp. Các vấn đề đưa ra
thường là khô cứng, nặng về áp đặt, thiếu quan tâm đến nguyện vọng và tâmsinh- lí của các em.Số giáo viên chủ nhiệm trẻ, nhiệt tình,tâm huyết nhưng
kinh nghiệm còn ít, chưa thực sự có uy tín, chưa có năng lực làm công tác chủ
nhiệm. Thậm chí cá biệt có giáo viên còn mặc cảm, định kiến, thiếu thiện chí
với những học sinh có khó khăn về giáo dục đạo đức. Tất cả các yếu tố đó dẫn
đến tính thuyết phục đối với học sinh chưa cao.
Việc đánh giá hạnh kiểm học sinh chưa đều tay, cách ghi sổ liên lạc
chung chung, nhận xét sơ sài chưa đánh giá cụ thể từng mặt của học sinh, dẫn
đến hiện tượng buông lỏng, bỏ qua hoặc xử lý không dứt điểm các lỗi mà học
sinh vi phạm.
Sốgiáo viên giảng dạy các bộ môn có tính giáo dục nhân văn lại chưa
có kỹ năng lồng ghép, khai thác phát huy ưu thế bộ môn trong GDĐĐ cho các
em.
*Từ phía xã hội: Xã hội đang trong thời kỳ hội nhập, kinh tế phát
triển, đời sống khá hơn, với sự bùng nổ thông tin của mạng Internet,học sinh
được tiếp cận với nhiều thông tin mới, nhiều nền văn hoá tiên tiến nhưng

7


đồng thời cũng hấp thụ rất nhanh những ấn phẩm văn hoá độc hại. Từ đó, việc
giao tiếp, ứng xử giữa học sinh với thầycô, giữa học sinh với học sinh nhiều
lúc chưa đúng mực, sai lệch với chuẩn mực đạo đức của xã hội. Các quánđiện
tử, internet... xuất hiện ngày càng nhiều. Văn hóa đồi trụy phát triển đến mức
khó kiểm soát, lối sống buông thả đang lan rộng. Những mặt trái của cơ chế
thị trường tác động vào các em khiến các em rất dễ bị xa ngã.

Phải chăng những “ lớp học” này đang cuốn hút sự tham gia tích cực của các em?

Như vậy, thời kỳ hội nhập,bên cạnh những mặt tích cực thì những hạn
chế, tác động xấu của thời kỳ “mở cửa hội nhập”, những “tư tưởng văn hoá
xấu, ngoại lai”; mặt trái của cơ chế thị trường... cũng có cơ hội xâm nhập.
Đây đó vẫn còn những hiện tượng suy thoái về đạo đức, mờ nhạt về lí tưởng,
thích chạy theo lối sống thực dụng, thậm chí những hành động phạm pháp của
người lớn đã có những tác động xấu, trực tiếp đến học sinh. Các tệ nạn xã hội
có nơi, có lúc đã xâm nhập vào học đường; tình trạng học sinh lún sâu vào tệ
nạn xã hội đang có chiều hướng gia tăng. Số này tuy không phổ biến nhưng
với xu hướng gia tăng như hiện nay nó sẽ làm băng hoại các giá trị đạo đức,
tha hoá nhân cách, gây ra nỗi đau cho các bậc cha mẹ. Không những thế, nó
còn tác động xấu tới các giá trị đạo đức truyền thống, ảnh hưởng trực tiếp đến
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường, đến an ninh trật tự
ngoài xã hội.
Tóm lại: Sự xuống cấp về đạo đức của học sinh hiện nay đang là vấn
đề nhức nhối của toàn xã hội. Vậy, để giáo dục nhân cách, phẩm chất đạo đức,
lối sống lành mạnh cho các em, gia đình , nhà trường và xã hội cần phải làm
gì?
Từ thực tế đó, với vai trò là Hiệu trưởng nhà trường – Người chịu trách nhiệm
chỉ đạo mọi hoạt động của đơn vị tôi đã cùng với tập thể cán bộ giáo viên trong trường
tìm giải pháp để từng bước nâng cao giáo dục toàn diện của nhà trường - Đặc biệt là
giáo dục đạo đức. Vì vậy, tôi xin mạnh dạn đưa ra một số biện pháp sau, tuy
không mới nhưng đó là kinh nghiệm mà trong quá trình làm công tác giáo dục
đạo đức cho học sinh ở trường tôi mà tôi cho là đã đạt được một số thành
công nhất định.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CÁC GIẢI PHÁP CHUNG:

8

1. Phổ biến các văn bản của chính phủ, của ngành về qui định đối với học
sinh.
2. Nâng cao nhận thức, vai trò của Ban giám hiệu, các tổ chức và các lực
lượng tham gia giáo dục học sinh.
3.Coi trọng công tác kiểm tra đánh giá và xử lý sau kiểm tra đánh giá.
II. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN:

1.Phổ biến những nhiệm vụ, quyền hạn, trang phục, hành vi cấm
đối với học sinh vào đầu năm học. (Trích từ điều 38,39,40,41,42 Điều lệ
trường học, ban hành kèm theo QĐ số 07/2007/QD-BGDĐT ngày 02/4/2007
của BGD&ĐT)
2. Phổ biến quy chế đánh giá, xếp loại học sinh đến giáo viên và
học sinh (Trích từ QĐ40/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/10/2005 của Bộ
trưởngBGD&ĐT)
3. Tăng cường sự lãnh đạo của chi bộ Đảng.
Trong trường học, tôi luôn xác định chi bộ Đảng là hạt nhân,nền tảng
của sự đoàn kết, nắm quyền lãnh đạo mọi hoạt động của trường học, chính vì
thế mà tôi luôn có ý thức phải xây dựng chi bộ luôn trong sạch vững mạnh,
thực hiện phương châm "Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân làm
chủ".Lãnh đạo Chi bộ cập nhật thông tin chính xác, kịp thời, quán triệt đầy đủ
các đường lối, chủ trương chính sách của Đảng và của các cấp chính quyền
để xây dựng kế hoạch cụ thể, tổ chức chỉ đạo thực hiện giáo dục đạo đức học
sinh đạt kết quả cao.Chỉ đạo chi bộ xây dựng qui chế hoạt động cụ thể rõ
ràng, phân công nhiệm vụ cụ thể cho cấp uỷ, đảng viên vào mỗi kỳ đại hội và
đầu mỗi năm học. Tăng cường kiểm tra, đánh giá đạo đức của học sinh thông
qua các phong trào thi đua chào mừng các ngày lễ lớn. Thông qua các hoạt
động này, các cá nhân được phân công nhiệm vụ phải có kiểm tra, đánh giá sơ
kết, tổng kết để từ đó đề xuất với lãnh đạo khen thưởng, phê bình, và uốn nắn

những lệch lạc kịp thời.
4. Tăng cường vai trò của ban giám hiệu.
Với tư cách là người đứng đầu đơn vị, tôi luôn xác định mình là trung
tâm thống nhất hoạt động của các thành viên trong hội đồng giáo dục và xếp
loại đạo đức học sinh. Vì vậy, bản thân cần phải nắm vững đặc điểm tình
hình của nhà trường trong từng năm học để xây dựng kế hoạch và tổ chức
thực hiện công tác giáo dục đạo đức phù hợp, sát đúng với từng đối tượng học
sinh trong từng thời điểm. Đồng thời phải theo dõi, đánh giá, xử lý kịp thời
những sai lệch xảy ra, tránh hậu quả đáng tiếc.Hơn nữa tôi luôn xác định là
người quản lý phải gương mẫu trong mọi hoạt động từ tác phong, ăn mặc,
thời gian làm việc, bình tĩnh, tự tin, giải quyết hợp lý, khoa học các sự việc
trong mọi tình huống. Phải xây dựng môi trường sư phạm tốt, trong sáng, lành
mạnh từ đó có tác dụng tốt trong giáo dục đạo đức học sinh. Ban giám hiệu
phải hiểu rõ những khó khăn, mong muốn, sở trường, năng lực của từng giáo
viên, tạo điều kiện quan tâm, động viên, khuyến khích họ vượt qua mọi khó
khăn để cống hiến hết sức mình cho nghề nghiệp.Phải luôn có ý thức phối hợp

9


với cán bộ, giáo viên, các tổ chức đoàn thể để xây dựng kế hoạch và nắm bắt
được tâm tư nguyện vọng, thông tin hai chiều về học sinh, giáo viên để có
điều chỉnh, xử lý kịp thời.
Vào đầu mỗi năm học, trong phiên họp hội đồng đầu tiên, tôi thống
nhất với giáo viên chủ nhiệm và các thành viên trong hội đồng nhà trường về
tiêu chí xếp loại thi đua (Vì mỗi năm thường có sự thay đổi về nhân sự). Xử
lý kịp thời công bằng, khách quan những hiện tượng vi phạm nội quy nhà
trường. Tôi luôn tạo sự thống nhất trong ban giám hiệu, Hội đồng thi đua về
cách xử lý học sinh sao cho linh hoạt và có hiệu quả. Đặc biệt, tôi luôn xác
định một điều rằng: Muốn nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức người cán

bộ quản lý cần phải biết bố trí, sắp xếp đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tốt, khi bố
trí giáo viên chủ nhiệm cần sắp xếp lựa chọn giáo viên phù hợp với đặc điểm
của từng lớp, phù hợp với năng lực của từng người có như vậy mới đem lại hiệu
quả giáo dục cao.
Để hỗ trợ cho công tác giáo dục đạo đức, tôi nghĩ chỉ phát huy nội lực
chưa đủ mà còn phải biết tranh thủ sự đồng tình của các tổ chức có liên quan
trong đó công tác xã hội hoá giáo dục là vô cùng quan trọng. Hằng năm tôi
luôn xây dựng kế hoạch thu hút sự hỗ trợ, đóng góp của các cơ quan ban
ngành, hội cha mẹ học sinh để tăng cường cơ sở vật chất tạo điều kiện học
sinh học tập tốt. Từ đó, tạo nên niềm tin yêu sự gắn bó giữa học sinh và nhà
trường, giữa học sinh với học sinh.
5. Nâng cao nhận thức, vai trò, trách nhiệm của các lực lượng tham
gia làm công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Đối với giáo viên chủ nhiệm: Tôi luôn xác định họ là linh hồn của
lớp, thay tôi trực tiếp quản lý học sinh, là người gần gũi, hiểu rõ hoàn cảnh,
đặc điểm cá tính, tâm tư nguyện vọng của học sinh,vì vậy họ phải là người có
tinh thần trách nhiệm cao, có năng lực tốt, có uy tín với học sinh. Họ là người
có vai trò đặc biệt quan trọng trong giáo dục nhân cách học sinh.Họ là cầu nối
giữa nhà trường với học sinh, giữa nhà trường với phụ huynh để truyền đạt
nội dung, kế hoạch của nhà trường đến học sinh một cách đầy đủ và chính xác
nhất, biến kế hoạch chung của nhà trường thành chương trình hành động của
lớp của cá nhân. Hơn nữa, giáo viên chủ nhiệm là người bảo vệ quyền lợi của
học sinh, vai trò cố vấn cho tập thể học sinh, nhằm kích thích tư duy độc lập,
sáng tạo của học sinh để từ đó điều chỉnh hành vi, thái độ của các em. Vì vậy,
để thực hiện tốt vai trò của mình, tôi luôn yêu cầu họ cần phải thực hiện tốt
nhiệm vụ là người giáo viên mẫu mực, xứng đáng với vai trò là người thầy,
người mẹ của học sinh, được học sinh tin yêu, quí mến.
Thường xuyên bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm để họ nắm được
nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của mình. Trong công tác, tôi luôn tạo điều
kiện tốt nhất để giáo viên chủ nhiệm làm việc, có kế hoạch nâng cao năng lực,

nhận thức về nguyên tắc, phương pháp làm chủ nhiệm cho họ, có sự đánh giá
kịp thời, công bằng và phần thưởng xứng đáng để khuyến khích động viên
giáo viên chủ nhiệm giỏi. Đồng thời cũng luôn chia sẻ giúp đỡ những giáo

10


viên chưa làm tròn chức năng giáo viên chủ nhiệm để họ không mặc cảm tự
ty mà cố gắng học hỏi để làm tốt hơn.
Hàng tuần tôi đều tổ chức buổi giao ban với giáo viên chủ nhiệm để
lắng nghe báo cáo của họ về tình hình nề nếp, học tập trong tuần. Đồng thời
để họ trao đổi, học tập kinh nghiệm lẫn nhau, góp phần nâng cao nghiệp vụ về
công tác chủ nhiệm. Trong buổi giao ban, tôi thường đề nghị giáo viên chủ
nhiệm phải đổi mới nội dung và hình thức giờ sinh hoạt chính khóa.Phải nắm
vững nội dung sinh hoạt, kế hoạch của hiệu trưởng để truyền đạt đến các em.
Phải linh hoạt, xây dựng không khí dân chủ, thoải mái tạo điều kiện để các em
bộc lộ tâm tư nguyện vọng của mình, tạo cơ hội để học sinh thấy được mình, tự
điều chỉnh bản thân và không nhàm chán giờ sinh hoạt. Cần chuẩn bị nội dung
chu đáo để nhận xét về hoạt động của lớp trong tuần học. Thường xuyên
thay đổi hình thức, nội dung sinh hoạt. Đặc biệt cần tránh sự phê phán, chỉ
trích học sinh mà cần có sự chia sẻ, uốn nắn kịp thời những học sinh có thiếu
sót.
Trong quá trình chỉ đạo, tôi luôn đề nghị giáo viên chủ nhiệm cần thực
hiện tốt sự phối hợp với giáo viên bộ môn, các tổ chức trong nhà trường, giữa
gia đình, nhà trường và xã hội trong giáo dục học sinh. Phải là người có tinh
thần trách nhiệm, có tình thương, bao dung, độ lượng, nghiêm minh và công
bằng. Phải là người có tính chủ động, sáng tạo nhất là trong giáo dục học sinh
chậm tiến. Phải có kế hoạch giáo dục học sinh hàng tuần, hàng tháng, phải có
nhận xét, đánh giá, xếp loại cụ thể từng mặt cho từng học sinh, chỉ cho học
sinh thấy được những mặt mạnh, mặt yếu và có khen chê kịp thời, không nên

có định kiến hẹp hòi với học sinh. Bởi, nếu định kiến hẹp hòi dễ làm cho các
em mất niềm tin, bi quan, chán nản. Bên cạnh đó, giữa giáo viên chủ nhiệm
và phụ huynh phải có mối liên hệ mật thiết với nhau. Thường xuyên thông tin
về tình hình học tập, rèn luyện của các em để bàn biện pháp phối hợp giáo
dục. Vì, giáo dục đạo đức cho học sinh là công việc đòi hỏi sự kiên trì, lòng
tâm huyết với nghề, có phương pháp chủ nhiệm tốt với một kế hoạch toàn
diện, hợp lí. Từ việc tìm hiểu, nắm bắt hoàn cảnh gia đình, năng lực từng học
sinh đến việc xử lí các tình huống… Tất cả đòi hỏi cần có sự nghiêm khắc của
người thầy, có tấm lòng độ lượng, vị tha của người cha; sự cảm thông, chia sẻ
của người mẹ. Giúp giáo viên chủ nhiệm nhận thấy họ cần phải biết vui với
những niềm vui của các em, chia sẻ với những nỗi buồn của các em, biết giúp
đỡ các em vượt qua khó khăn, dành thời gian để tâm sự và cho các em những
lời khuyên bảo chân tình, tạo được niềm tin, động lực cho các em phấn đấu
hoàn thiện. Hình ảnh người thầy ảnh hưởng rất lớn đến học sinh, vì vậy, giáo
viên chủ nhiệm không chỉ cần năng lực chuyên môn mà còn phải thật sự là
tấm gương sáng về tác phong,đạo đức, lời nói, cách ứng xử …như vậy mới có
uy tín đối với học sinh.
- Đối với giáo viên bộ môn: Công việc giảng dạy và giáo dục là hai vấn
đề song song tồn tại. Bởi thế, tôi luôn động viên giáo viên cố gắng phấn đấu
dạy tốt môn học của mình trong từng tiết học, chú ý đến mọi đối tượng học

11


sinh để tận tình giúp đỡ các em tiếp thu tốt nhất kiến thức mình truyền
đạt.Tích cực đổi mới phương pháp nâng cao chất lượng giờ dạy, chú trọng
yêu cầu lồng ghép giáo dục đạo đức cho học sinh trong môn học, giờ học.
Trong đó, cần phải đặc biệt chú trọng tới việc trang bị cho học sinh những
hiểu biết cơ bản về phẩm chất đạo đức, về quyền và nghĩa vụ của công dân,
giúp các em có những thái độ đúng đắn và thực hiện hành vi phù hợp với

chuẩn mực đạo đức, để trở thành những người công dân hữu ích cho xã hội.
- Đối với các tổ chức đoàn thể trong nhà trường: Chỉ đạo công
đoàn đẩy mạnh thực hiện phong trào "kỷ cương - tình thương - trách
nhiệm". Quan tâm đến học sinh có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là khó
khăn về đạo đức.
Chỉ đạo Đoàn - Đội sinh hoạt lành mạnh, sôi nổi, trẻ trung, phải thực
sự là cánh tay phải đắc lực của chi bộ Đảng. Chi đoàn thanh niên và Đội
thiếu niên là 2 tổ chức có tác dụng thiết thực nhất trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh.Vì thế tôi luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện cho Đoàn và
Đội hoạt động.Thông qua các hoạt động thể dục thể thao, sinh hoạt tập thể,
mà giáo dục lý tưởng cách mạng, hình thành ước mơ cao đẹp cho học sinh.
Hàng năm, tôi luôn chú ý chỉ đạo việc xây dựng và kiện toàn đội ngũ
cán bộ Đoàn, Đội nghiêm túc.Tư vấn, định hướng bầu những người có
phẩm chất đạo đức tốt, có năng lực chuyên môn, năng nổ nhiệt tình trong
mọi công việc. Phối hợp thường xuyên với Ban chấp hành huyện đoàn tổ
chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn cán bộ nòng cốt. Thành lập đội thiếu niên
xung kích để theo dõi, kiểm tra vệ sinh, nề nếp... Hàng tuần, có sơ kết,
kiểm tra, đánh giá chất lượng hoạt động để có sự động viên, khen thưởng
và phê bình kịp thời các cá nhân, tập thể, giúp các em phát huy hơn nữa các
thành tích và sửa chữa kịp thời những thiếu sót.
Xây dựng kế hoạch, phối hợp chặt chẽ giữa chi đoàn nhà trường,
giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, đoàn cấp trên, tổ chức đoàn địa
phương, hội cha mẹ học sinh, để tạo ra các hoạt động bổ ích như hoạt động
"uống nước nhớ nguồn", thăm hỏi các gia đình liệt sĩ nhân ngày 27/7
phong trào từ thiện, nhân đạo, lao động cộng sản.... Thông qua các hoạt
động đó mà bồi dưỡng tình yêu thương, tính cộng đồng, lòng nhân ái,
khoan dung, rèn luyện tính cần cù, sáng tạo...cho học sinh.
Chỉ đạo chi đoàn nhà trường, đội thiếu niên hàng năm, sau lễ tổng
kết năm học, phải có lễ bàn giao đội viên cho gia đình và các cơ sở đoàn
để đoàn địa phương theo dõi, quản lý và tổ chức các hoạt động trong hè

cho các em, từ đó mà đánh giá nhận xét ý thức rèn luyện và hoạt động hè
của các em.
- Đối với cha mẹ học sinh: Hằng năm, nhà trường tiến hành các
cuộc họp với toàn thể phụ huynh, với ban đại diện Hội cha mẹ học sinh
(CMHS). Giáo viên chủ nhiệm thông qua các cuộc họp phụ huynh, sổ liên
lạc, những cuộc gặp gỡ, tiếp xúc riêng với phụ huynh để phản ánh thông tin
hai chiều kịp thời, CMHS có thông tin về con em từ nhà trường, nhà trường

12


nắm bắt được đặc điểm tình hình gia đình, bản thân học sinh, từ đó mà
năng cao hiệu quả GDĐĐ. Giúp cha mẹ học sinh phải nâng cao nhận thức,
thấy được vai trò trách nhiệm của mình trong việc GDĐĐ con em mình,
không phó mặc việc giáo dục con em mình cho nhà trường.
- Đối với các tổ chức đoàn thể ngoài xã hội: Giáo dục là sự nghiệp
của toàn Đảng, toàn dân. Hoạt động giáo dục học sinh là nhiệm vụ của
toàn xã hội, đặc biệt GDĐĐ học sinh cần thiết phải có sự phối kết hợp của
các cơ quan, ban ngành chức năng, của các tổ chức đoàn thể và các cá
nhân trong toàn xã hội. Để giáo dục nhân cách, phẩm chất đạo đức lành
mạnh của người học không chỉ giáo dục trong nhà trường mà phải giáo
dục thường xuyên, liên tục, mọi nơi, mọi lúc, mọi chỗ,giáo dục suốt đời.
Vì vậy,nhà trường luôn nêu cao tinh thần phối hợp chặt chẽ với cơ quan
công an, theo dõi chặt chẽ các hành vi của những học sinh đang có biểu
hiện sa sút đạo đức có nguy cơ phạm tội để thông tin kịp thời và ngăn
chặn được những hậu quả đáng tiếc xảy ra. Sự phối hợp này đối với đơn
vị tôi được tiến hành thường xuyên và đã phát huy được hiệu quả, tác
dụng.
Đặc biệt, nhà trường cùng với Hội CMHS liên kết chặt chẽ với
chính quyền địa phương, cung cấp danh sách học sinh có khó khăn về đạo

đức, về kinh tế để địa phương theo dõi, đồng thời đề xuất với địa phương
giúp đỡ những gia đình học sinh có khó khăn, ngoài ra còn phối hợp với
nơi công tác của cha mẹ học sinh để cùng thực hiện công tác quản lý,
GDĐĐ học sinh.
Đối với các trường hợp học sinh vi phạm kỷ luật, tôi đã kết hợp với
Hội CMHS và gia đình học sinh kịp thời giáo dục một cách nghiêm khắc, xử
lý kịp thời đúng mức những học sinh vi phạm nghiêm trọng. Sau xử lý kỷ luật
đã phối hợp giữa nhà trường - gia đình - xã hội để có kế hoạch tiếp tục theo
dõi, giúp đỡ học sinh vi phạm tiến bộ.
6. Tổ chức tuyên truyền, nâng cao nhận thức và năng lực cho đội
ngũ giáo viên trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
Đây là biện pháp có ý nghĩa hết sức quan trọng. Bởi có nhận thức đúng
mới có hành động đúng và đó chính là cơ sở để hướng đến một kết quả hoàn
thiện. Bác Hồ luôn quan tâm đến sự nghiệp giáo dục. Sinh thời, Bác đã từng
nói: "Mỗi thầy cô là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo", vì thế, vai
trò của giáo viên trong nhà trường rất quan trọng, là hình mẫu lý tưởng để học
sinh học tập và noi theo. Trước tình trạng giáo dục hiện nay, một bộ phận nhỏ
giáo viên có biểu hiện tha hóa về đạo đức, công tác giáo dục phần nào đó bị
biến dạng do sự tác động của mặt trái cơ chế thị trường, càng đòi hỏi mỗi thầy
cô giáo phải lấy cái "Tâm", cái "Đức" của nhà giáo làm gốc, lấy cái "Nhân"
làm trọng và lấy "chuyên môn" làm thước đo giá trị.
Để thực hiện tốt biện pháp trên, ngay từ đầu năm học, tôi đã lên kế
hoạch, tổ chức chỉ đạo thực hiện, giám sát kiểm tra, xử lí kết quả công tác
giáo dục học sinh nói chung và giáo dục đạo đức học sinh nói riêng; quán triệt

13


những Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng và Nhà nước, của ngành giáo dục về
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh đến toàn thể cán bộ, giáo viên và nhân

viên trong nhà trường( biện pháp 1 và 2 đã nói ở trên). Chỉ đạo các thành viên
trong hội đồng giáo dục thực hiện tốt cuộc vận động “dân chủ- kỷ cương- tình
thương- trách nhiệm” nhằm nâng cao nhận thức về công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh. Để mỗi thầy, cô giáo luôn tự hoàn thiện mình, từ đó mà học
sinh nhìn nhận, đánh giá người thầy với thái độ:“Trọng thầy vì đạo đức của
thầy. Phục thầy vì kiến thức của thầy. Quý mến thầy vì lòng độ lượng của
thầy”
Để nâng cao nhận thức và năng lực của đội ngũ giáo viên, tôi thường
cho tổ chức các buổi hội thảo về công tác chủ nhiệm để mỗi giáo viên đưa ra
những sáng kiến, những kinh nghiệm hay trong xử lý tình huống và trong giáo
dục học sinh từ đó mà các giáo viên khác học hỏi rút kinh nghiệm.Ngoài ra,
tôi còn cập nhật, cung cấp thông tin và tổ chức cho giáo viên tìm hiểu thực tế
tình hình vi phạm pháp luật ở địa phương để giáo viên thấy được thực trạng
của công tác giáo dục đạo đức ở địa phương, những đặc điểm về tình hình dân
trí, nhận thức của phụ huynh, biểu hiện sai trái về hành vi đạo đức của một số
học sinh, từ đó mỗi giáo viên tự xây dựng cho mình một kế hoạch hoạt động.
7. Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương mẫu mực cho học sinh noi theo.
Kết quả của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh ở trường THCS
phụ thuộc rất lớn vào nhân cách của thầy, cô giáo. Bởi ở giai đoạn này, quá
trình phát triển tâm - sinh- lý có ảnh hưởng rất lớn đến học sinh. Các em dễ bị
lôi kéo, kích động, dễ bị xúc động khi có một tác động nào đó. Tính tình các
em không ổn định, nông nổi, nhiều khi muốn khẳng định mình nhưng lại chưa
đủ về kinh nghiệm, tri thức. Khi thành công thì dễ tự tin quá mức, ngược lại
khi gặp những thất bại đầu tiên thường rất dễ dao động và lòng tự tin bị giảm
sút....Xuất phát từ những đặc điểm đó về tâm lý lứa tuổi thì việc định hướng
giáo dục cho học sinh là rất cần thiết và quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy
nhiên, để làm được điều đó, trước hết mỗi thầy, cô giáo phải là tấm gương
sáng, mẫu mực cho học sinh noi theo. Bởi, lời dạy của thầy, cô dù hay đến
đâu, phương pháp sư phạm dù khéo léo đến đâu cũng không thay thế được
những ảnh hưởng trực tiếp của nhân cách người thầy đối với học sinh. Đây

quả là một thử thách lớn đối với giáo viên. Bản thân nhiều khi cũng phải tự cố
gắng để vượt qua những trở ngại của chính mình, để mẫu mực trước học
sinh, tạo dựng niềm tin yêu ở các em. Sự mẫu mực không phải chỉ trong
chuyên môn nghiệp vụ mà trong cả lời ăn tiếng nói, trong cuộc sống hàng
ngày. Chỉ cần một sơ xuất nhỏ như thiếu công bằng, thiếu tôn trọng các em...
thì sẽ tạo sự nghi ngờ trong suy nghĩ, trong sự tín nhiệm của các em đối với
thầy, cô giáo và thế là khoảng cách giữa giáo viên và học sinh sẽ ngày càng xa
hơn. Đặc biệt là trong cách xử lý công việc hàng ngày, giáo viên không nên
tuỳ tiện theo kiểu “đánh trống bỏ dùi”, “đầu voi đuôi chuột”, mà phải thấu
đáo, đã nói là làm, làm đến nơi đến chốn và thật thấu tình đạt lý. Có như thế

14


mới thuyết phục được học sinh, mới tập hợp được các em xung quanh mình
cùng hoàn thành kế hoạch đã định.
8. Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh.
Tập thể học sinh là cầu nối giữa cá nhân học sinh với nhà trường và xã
hội, là một tổ chức có cùng môi trường học tập, cùng lứa tuổi, là nơi các em
dễ bộc lộ bản thân. Một tập thể có ý thức tự quản tốt sẽ chủ động trong mọi
hoạt động, biết chọn lọc, tiếp thu cái tốt, gạt bỏ ảnh hưởng tiêu cực làm trong
sáng lành mạnh tập thể.Để phát huy hoạt động tự quản của học sinh tôi đã chỉ
đạo cho giáo viên chủ nhiệm cần đầu tư xây dựng đội ngũ cốt cán của lớp. Đội
ngũ cốt cán phải có phẩm chất tốt, có năng lực, nhiệt tình, đặc biệt có uy tín với
tập thể lớp.Cơ cấu tổ chức lớp hợp lý để phát huy sức mạnh của từng tổ, nhóm,cá
nhân. Qua các đợt thi đua trong năm học, cán sự lớp phải có trách nhiệm đánh giá
và xếp loại kịp thời để biểu dương, khen thưởng các tổ, các cá nhân tốt, đồng thời
nhắc nhở, khiển trách và có hướng khắc phục, điều chỉnh các vi phạm của các cá
nhân trong lớp.
9.Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức thông qua chất lượng

giảng dạy các bộ môn và hoạt động ngoài giờ lên lớp.
Nhiệm vụ giáo dục trong các nhà trường là dạy chữ đi đôi với dạy
người. Nghĩa là, bên cạnh việc trang bị cho các em những kiến thức bộ môn,
còn cần phải kết hợp với giáo dục đạo đức(GDĐĐ), tư cách, phẩm chất, tác
phong của người công dân. Hay nói cách khác chính là giáo dục kỹ năng sống
cho các em,điều này càng thể hiện rõ qua nội dung các đợt tập huấn chuyên
đề của năm học 2010-2011. Mỗi một môn học, mỗi hoạt động trong nhà
trường có vai trò, vị trí đặc thù riêng, song đều góp phần vào kho tàng tri thức
và hình thành nhân cách học sinh. GDĐĐ và các môn học, các hoạt động có
mối quan hệ chặt chẽ, hỗ trợ và tác động lẫn nhau. Những hứng thú, niềm vui,
sự đam mê trong các môn học, các hoạt động sẽ góp phần giáo dục ý thức đạo
đức học sinh, ngược lại làm tốt công tác GDĐĐ học sinh sẽ nâng cao ý thức
học tập của các em
Thực hiện tốt biện pháp này, trước hết phải nói đến vai trò của giáo
viên, phải thực hiện tốt nề nếp kỷ cương giờ lên lớp, mẫu mực, quan tâm,
giúp đỡ, động viên chia sẻ với học sinh, truyền thụ kiến thức chính xác,
khoa học và hấp dẫn để tránh tâm lý chán nản, nói chuyện riêng, bỏ giờ…
Trong quá trình chỉ đạo, tôi luôn lồng ghép bồi dưỡng giáo viên,
giúp họ ý thức được ý nghĩa, tác dụng của mỗi môn học trong hoạt động
GDĐĐ học sinh. Môn Văn bồi dưỡng tình cảm, tình thương yêu con
người, yêu cái đẹp, cái thiện, ghét cái ác,cái xấu; môn Lịch sử giáo dục
truyền thống, lòng tự hào dân tộc, đức tính hy sinh, các môn tự nhiên rèn
luyện tính tư duy logic, niềm say mê khám phá thế giới, ý thức bảo vệ môi
trường. Môn GDCD cung cấp cho các em hệ thống các hành vi chuẩn
mực,pháp luật, trang bị cho các em giá trị đạo đức, văn hoá, tư tưởng,
chính trị, lối sống.

15

Ngoài các môn học đó, tôi luôn xác định hoạt động giáo dục ngoài
giờ lên lớp (GDNGLL) cũng góp phần quan trọng trong công tác GDĐĐ
học sinh. Bởi vì lứa tuổi của các em rất hiếu động, thích hoạt động, thích
giao tiếp, giao lưu. Vì vậy, nếu chúng ta không tổ chức các hoạt động thì
các em sẽ tìm đến những nơi khác để vui chơi và dễ bị các phần tử xấu lôi
kéo vào con đường hư hỏng, phạm tội.Thông qua những hoạt động này,
các em lĩnh hội được các kiến thức, chuẩn mực về đạo đức, hành vi, lối
sống một cách tự giác hơn, nâng cao nhận thức hơn, lớn khôn thêm cả về
thể xác lẫn tâm hồn . Tuy nhiên, trong hoạt động này cần lưu ý kết hợp hài
hoà giữa“Học mà chơi, chơi mà học” theo đúng định hướng của giáo dục.
Thông qua các hoạt động chủ điểm đó sẽ thu hút hầu hết các lực lượng
trong nhà trường tham gia giáo dục các em và cũng từ đó, các hành vi đạo
đức có điều kiện được hình thành. Xin được trình bày kế hoạch cụ thể của
hoạt động này như sau :
Thời
gian

Nội dung hoạt động
Thi đua dạy tốt học tốt

Tháng
10 Tìm hiểu truyền thống
người phụ nữ Việt nam
Thi đua dạy tốt học tốt
Tháng
11

Thi VN, TDTT

Thi kiến thức

Thi đua "Rèn luyện theo
Tháng
tác phong anh bộ đội cụ
12
Hồ"
Thi tìm hiểu các bài hát
Tháng
về Đảng, Bác, mùa xuân
1,2
Thi đua dạy tốt học tốt
Tháng
3

Thành
Thành phần chỉ
phần
đạo
tham gia
Giáo viên thao giảng, HS
BGH, tổ chuyên
phấn đấu đạt nhiều điểm 9,
môn, công đoàn,
GV, HS
10
đoàn, đội
Hái hoa dân chủ
Giáo viên thao giảng, HS
BGH, tổ chuyên
phấn đấu đạt nhiều điểm 9,
môn, đoàn đội

10 dâng các thầy, cô
Múa hát tập thể, cá nhân.
GV, HS
TD vòng gậy
GV nhạc, GV Thể
Hội vui học tập
dục, TPT đội, GV
chủ nhiệm
Thi diễu hành, đội hình đội
GVCN, GVTD,
ngũ,thắt, tháo khăn quàng GV, HS Đoàn đội
nhanh, đúng
Thi hát giữa các khối lớp.
GV nhạc, Đoàn
Mỗi khối thành lập 1 đội
GV, HS đội
tuyển
Giáo viên thao giảng, HS
BGH, tổ chuyên
phấn đấu đạt nhiều điểm
môn, công đoàn,
9,10 dâng bà, mẹ, cô.
GV, HS đoàn đội, GVCN
Thi "Rung chuông vàng"
Hình thức tổ chức

Thi kiến thức
Tìm hiểu về chiến thắng HS viết bài
Tháng 30-4 và lịch sử ngày
4,5 QTLĐ 1-5

Thi kiến thức
Thi giải ô chữ

BGH, tổ chuyên
môn, công đoàn,
GV, HS
đoàn đội, GVCN

Hàng năm, kế hoạch trên được nhà trường thực hiện triệt để và luôn tìm
tòi đổi mới cách thức tổ chức. Vì vậy, các hoạt động đó nhận được sự ủng hộ
nồng nhiệt của giáo viên và học sinh toàn trường.

16


Xin trích một số hình ảnh về các hoạt động tiêu biểu của nhà trường tổ
chức trong số rất nhiều các hoạt động mà các em được tham dự như sau:

Các hình thức hoạt động mà học sinh được tham gia thật là phong phú, thái độ tham
gia của các em mới nghiêm túc và tự tin làm sao?

17


Ngoài ra,thông qua hoạt động từ thiện: mua tăm tre ủng hộ người mù,
ủng hộ đồng bào bị bão lụt,sóng thần,gia đình có hoàn cảnh khó khăn,hỗ trợ
góc học tập cho học sinh nghèo, mồ côi,quyên góp ủng hộ"Tết vì người nghèo
và nạn nhân chất độc màu da cam" trong các dịp tết Nguyên Đán… Từ
đó,giáo dục các em lòng yêu thương con người, sự cảm thông,chia sẻ những
nỗi đau, mất mát, giáo dục các em vào con đường hướng thiện.

Nâng cao chất lượng dạy học các bộ môn,các hoạt động GDNGLL,làm
tốt công tác từ thiện là việc làm hết sức thiết thực, có tác dụng lớn trong
GDĐĐ học sinh, hoàn thiện quá trình GDĐĐ học sinh. Tuy nhiên,để làm tốt
công tác này người cán bộ quản lý phải chỉ đạo sát sao để nâng cao chất lượng
dạy học và các hoạt động đó là vấn đề sống còn, cốt yếu của nhà trường.
Không có thầy giỏi thì không có trò giỏi, không có thầy mẫu mực thì không
có trò ngoan, không tổ chức tốt các sân chơi lành mạnh thì không phát hiện,
phát huy được năng lực sở trường của học sinh.
10. Coi trọng công tác kiểm tra, xử lí và đánh giá hoạt động giáo
dục đạo đức cho học sinh.
Bởi nếu buông lỏng kiểm tra, không cập nhật được tình hình, không
đánh giá đúng đối tượng thì vô tình lại dung túng cho học sinh vi phạm. Vì
vậy, để góp phần nâng cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho học
sinh tôi thiết nghĩ cần phải làm tốt các khâu sau:
- Với qúa trình kiểm tra: Phải được thực hiện thường xuyên, liên tục
theo định kỳ hoặc đột xuất qua nhiều kênh thông tin như: Đoàn thanh niên,

18


giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn... nhằm mục đích đánh giá đúng, kịp
thời, biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân tiêu biểu về các mặt.
Đồng thời cũng khuyến khích, biểu dương những học sinh vi phạm có tiến bộ
và xét cho ra khỏi danh sách học sinh chậm tiến. Nếu tập thể lớp, các đoàn
thể, thầy, cô giáo chủ nhiệm và phụ huynh biết động viên, khích lệ thì nhiều
em chậm tiến sẽ cố gắng vươn lên. Đồng thời ngăn chặn, phê bình những sai
trái, vi phạm, thúc đẩy sự tự giác thực hiện nhiệm vụ trong học sinh.Với biện
pháp này ở cấp độ lớp tôI luôn chỉ đạo làm thường xuyên hàng tuần, hàng
tháng để động viên kịp thời các em.
- Với quá trình đánh giá: Đây là quá trình phải được thực hiện nghiêm

túc, khoa học. Hãy đánh giá đúng khả năng học tập, rèn luyện của học sinh,
đừng vì bệnh thành tích, thi đua, tỷ lệ yếu kém mà làm qua loa, bình quân
trong đánh giá, xếp loại học sinh.Đối với những học sinh cá biệt cần thường
xuyên có sự quan tâm theo dõi và liên lạc chặt chẽ với phụ huynh học sinh để
có biện pháp giáo dục kịp thời. Ngoài ra, cần có những biện pháp cứng rắn,
kiên quyết nhưng cũng phải hết sức mền dẻo, phải gần gũi tìm hiểu hoàn cảnh
để giúp các em tránh những suy nghĩ lệch lạc về bản thân, tạo niềm tin, chỗ
dựa tinh thần cho các em phấn đấu sửa chữa, vươn lên thành trở người tốt.
- Với quá trình xử lí: Cần thực hiện đúng hướng dẫn về việc khen
thưởng và thi hành kỷ luật học sinh , đảm bảo những nguyên tắc cơ bản sau:
Thứ nhất: Việc xử lí kỷ luật học sinh là việc bất đắc dĩ,trong chúng ta
không ai muốn nhưng vì kỷ cương nghiêm minh của nhà trường nên phải thi
hành kỷ luật học sinh. Việc thi hành kỷ luật cũng là cần thiết để vừa xử lí học
sinh vi phạm, vừa răn đe, nhắc nhở những em khác, vừa phòng ngừa các biểu
hiện xấu có thể tiếp tục xảy ra.
Thứ hai: Việc xử lý phải tiến hành kịp thời, chính xác, công bằng,
đúng trình tự quy định, lấy giáo dục làm chính, tránh xu hướng chỉ phát hiện
xử lý những sai trái và kỷ luật mà không dành thời gian để định hướng, uốn
nắn, giúp học sinh tự giác thực hiện. Đồng thời giữ nghiêm kỷ luật, phát huy
ưu điểm, bồi dưỡng những nhân tố tích cực để khắc phụcthiếu sót của những
nhân tố tiêu cực.
Thứ ba: Cần tạo dư luận đúng đắn trong nhà truờng và ngoài xã hội để
ủng hộ cái tốt, cái tiến bộ và phê phán cái sai, cái xấu, cái tiêu cực, cái lạc
hậu.
Thứ tư: Trong quá trình xử lý, cần phải kiên quyết bằng những hình
thức thích hợp: Cảnh cáo trước toàn trường, đình chỉ 3 ngày,1 tháng… hoặc
cao hơn nữa là buộc thôi học, những điều mà những người làm công tác giáo
dục không bao giờ muốn. Nhưng đôi lúc cũng cần phải kiên quyết để đảm
bảo tính nghiêm khắc, kỷ cương của nhà trường, của pháp luật đối với những
học sinh vi phạm.

- Với quá trình sau xử lý: Sau khi xử lý học sinh vi phạm, nhà trường cần
phải có kế hoạch theo dõi, phối hợp với phụ huynh học sinh, chính quyền địa
phương để có biện pháp giáo dục các em, tạo cho các em cơ hội phấn đấu, sửa

19


chữa những khuyết điểm, cố gắng vươn lên để tiến bộ, để trở thành công dân có
ích cho xã hội.
Như vậy, việc khen thưởng và kỷ luật đối với học sinh nếu được thực
hiện đúng đắn sẽ góp phần tích cực vào việc củng cố và phát triển phong trào
thi đua hai tốt và thực hiện có hiệu quả cuộc vận động hai không ở trường
THCS.
11. Giáo dục đạo đức thông qua môi trường văn hoá sư phạm trong nhà trường.
Môi trường văn hoá lành mạnh trong nhà trường là nhân tố vô cùng
quan trọng trong quá trình hình thành nhân cách học sinh. Được học tập, sinh
hoạt trong môi trường xanh - sạch - đẹp, nếp sống văn hoá mẫu mực, học sinh
sẽ thấy vinh dự, tự hào từ đó ý thức được vai trò trách nhiệm của mình, nâng
cao ý thức bảo vệ của công, giữ gìn vệ sinh môi trường.
Để xây dựng môi trường sư phạm thực sự có tác dụng giáo dục học
sinh, trước hết mỗi một thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên của nhà trường phải là
người mẫu mực trong cách ứng xử, phong cách đàng hoàng, lịch sự, là người
thầy thực sự được học trò tin yêu. Môi trường sư phạm đó phải thực sự là nơi
dạy tốt, học tốt, dân chủ, đoàn kết, nhất trí, có ý chí nghị lực khắc phục khó
khăn hoàn thành tốt nhiệm vụ mới có tác dụng thu hút học sinh, giúp học sinh
yên tâm học hành. Đồng thời, phải nêu được gương tốt của mỗi thế hệ học trò
sau khi ra trường để xây dựng truyền thống trò ngoan, học giỏi cho các thế hệ
học sinh noi gương.
12.Tổ chức đánh giá xếp loại hạnh kiểm học sinh theo đúng quy trình.
Học sinh tự đánh giá - tổ góp ý - lớp xếp loại - tham khảo ý kiến giáo

viên bộ môn - giáo viên chủ nhiệm xếp loại - hiệu trưởng duyệt.
Tóm lại: sự xuống cấp về đạo đức của học sinh là điều không ai mong
muốn xong cùng với sự phát triển của xã hội, bên cạnh những mặt tích cực, một tỷ
lệ không nhỏ học sinh yếu kém về đạo đức vẫn còn tồn tại. Vì thế, mỗi một cán
bộ, giáo viên trong nhà trường, các tổ chức đoàn thể xã hội hãy tự nâng cao hơn
nữa về nhận thức, vai trò , trách nhiệm của mình trong việc giáo dục đạo đức cho
học sinh, để làm giảm tối đa số học sinh vi phạm đạo đức, nhằm tạo ra một sản
phẩm giáo dục có giá trị về đức – trí – thể – mỹ, để góp phần thúc đẩy giáo dục
nước nhà lên một tầm cao mới.

C. KẾT LUẬN
1. Kết quả nghiên cứu:
Qua 3 năm tiến hành nghiên cứu và cố gắng nổ lực thực hiện việc
giáo dục đạo đức cho học sinh thông qua các biện pháp trên, tôi nhận thấy :
Quá trình được uốn nắn, động viên, giáo dục kịp thời,các em đã có ý thức
tự giác hơn trong học tập,rèn luyện, tu dưỡng đạo đức của bản thân, những
hành vi sai phạm của các em ngày một giảm dần, tình trạng gây gỗ đánh nhau
không còn diễn ra trong nhà trường, những lời nói tục, chửi bậy, bỏ giờ, bỏ
tiết, chơi bi-a, game.... đã giảm hẳn. Các em đã biết xây dựng tinh thần, thái
độ học tập đúng đắn, có ý thức bảo vệ của công, xây dựng môi trường Xanh –

20


Sạch - Đẹp. Kết quả cụ thể về xếp loại hạnh kiểm trong các năm học từ 20082009 đến học kỳ I của năm học 2010 – 2011 so với 3 năm học trước như sau:
XẾP LOẠI HẠNH KIỂM

S
L

%

SL

%

52 20,2

2

0,7

0

0

1

0

80,7

42 18,4

2

0,9

0

0

1

0

80,8

38 19,2

0

0

0

0

Tổng
số
HS

SL

%

2008 2009

258

204

79,1

2009 2010

228

184

HKI-2010
- 2011

198

160

Năm học

HS bị
đình
chỉ học
có thời
hạn

HS
bị
kỷ
luật

Tốt

Khá
SL

%

TB

Yếu

0
0
(Số liệu: Theo báo cáo tổng kết của các năm học từ 2008 – 2010)
Như vậy, từ số liệu trên cho thấy, số học sinh có hành vi vi phạm về đạo
đức đã có chiều hướng giảm; số học sinh được xếp loại hạnh kiểm tốt, khá đã
tăng lên rõ rệt. Từ kết quả về giáo dục đạo đức, kết quả trong học tập cũng
từng bước được nâng cao. Hằng năm tỷ lệ học sinh có kết quả học lực xếp
khá, giỏi luôn đạt từ 40% trở lên, tỷ lệ học sinh có học lực yếu giảm xuống
dưới 5%. Có nhiều học sinh đạt giải HSG cấp huyện, cấp tỉnh. Uy tín của nhà
trường đối với lãnh đạo các cấp và phụ huynh học sinh được nâng lên rõ rệt.
Như vậy, làm tốt công tác giáo dục đạo đức trong nhà trường sẽ tạo ra cho nhà
trường nhiều con ngoan, trò giỏi, xã hội cũng bớt đi những trẻ em hư hỏng,
cuộc sống sẽ tốt đẹp và lành mạnh hơn. Điều đó cho thấy, nếu có sự chỉ đạo
đúng đắn của ban giám hiệu, sự nỗ lực hết mình của tập thể giáo viên trong
trường cùng với sự phối hợp của các cấp chính quyền, các đoàn thể, hội cha
mẹ học sinh tất cả sẽ tạo ra được sức mạnh tổng thể.
2. Kiến nghị:
Trên đây là những công việc mà bản thân tôi trong thời gian làm công
tác giáo dục đã gặt hái được một số thành công nhất định. Nói đến công tác

này có lẽ ai cũng rất băn khoăn, lo lắng. Bởi nó đòi hỏi ở người quản lý nói
riêng và giáo viên nói chung quá nhiều công sức, vả lại, giáo dục đạo đức cho
học sinh thành công hay thất bại còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Chúng ta
không nên áp dụng rập khuôn, máy móc bất kỳ phương pháp giáo dục tiên
tiến nào, bởi lẽ sản phẩm của chúng ta chính là con Người. Vì vậy, trên đây
chỉ là một vài biện pháp nhỏ trong chuỗi các biện pháp về công tác giáo dục
đạo đức cho học sinh mà tôi đã đúc rút được trong qúa trình công tác của
mình nên chắc chắn rằng sẽ không tránh khỏi những thiếu sót và còn nhiều
khía cạnh, nhiều vấn đề chưa đề cập.Nhưng dù sao đó cũng là cả một quá
trình cố gắng, nỗ lực của bản thân trong thời gian qua. Rất mong nhận được
sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp để đề tài này được hoàn

21


thiện hơn và có tính ứng dụng cao hơn. Từ đó để tôi vận dụng trong những
năm học tiếp theo có hiệu quả hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thọ Xuân, tháng 4 năm 2011
Người viết
Vũ Thị Thanh

MỤC LỤC
Nội dung

Trang

A-ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LỜI NÓI ĐẦU:
II. THỰC TRẠNG:

1. Ưu điểm:
2. Tồn tại:
3. Kết quả , hiệu quả của thực trạng trên
3.1. Khảo sát kết quả trước khi áp dụng đề tài
3.2.Nguyên nhân của thực trạng trên
B- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. GIẢI PHÁP CHUNG:
II. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN:
1.Phổ biến những nhiệm vụ,quyền hạn,trang phục,hành vi cấm đối
với học sinh vào đầu năm học.
2. Phổ biến quy chế đánh giá, xếp loại học sinh đến GVvà HS.

1
1
2
2
3
3
3
4
7
7
8
8
8

22


3. Tăng cường sự lãnh đạo của chi bộ Đảng.

4. Tăng cường vai trò của ban giám hiệu.
5. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của các lực lượng tham gia làm
công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
6. Tổ chức tuyên truyền,nâng cao nhận thức và năng lực cho đội
ngũ giáo viên trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh.
7. Mỗi thầy, cô giáo là tấm gương sáng, mẫu mực cho
học sinh noi theo.
8. Phát huy hoạt động tự quản của tập thể học sinh.
9.Nâng cao chất lượng GDĐĐ thông qua chất lượng giảng dạy các
bộ môn và hoạt động ngoài giờ lên lớp.
10. Coi trọng công tác kiểm tra, xử lí và đánh giá hoạt động giáo
dục đạo đức cho học sinh.
11. Giáo dục đạo đức thông qua môi trường văn hoá sư phạm trong
nhà trường.
12. Tổ chức đánh giá xếp loại hạnh kiểm của học sinh theo đúng
quy trình.

8
9
9
12
13
14
14
17
18
19

C. KẾT LUẬN

19

1. Kết quả nghiên cứu:

19
20

2. Kiến nghị:

23