Giáo án sinh 9 t13

Giáo án sinh học 9
Ngày soạn:02/11/2013
Ngày dạy:05/11/2013

Năm học: 2013 - 2014

Tiết 24
BÀI 22: ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức:
- HS trình bày được khái niệm và một số dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể.
- Nêu được nguyên nhân và nêu được vai trò của đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể đối
với bản thân sinh vật và con người.
2. Kĩ năng:
- Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
3 Thái độ:
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường.
II. PHƯƠNG TIỆN
GV: Sưu tầm tranh, ảnh các dạng đột biến cấu trúc NST
HS: Chuẩn bị bài trước
III. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức:
9B :
2. Kiểm tra bài cũ:
- Đột biến gen là gì ? kể tên các dạng đột biến gen ?
- Tại sao đột biến gen thể hiện ra kiểu hình thường có hại cho bản thân sinh vật ?
3. Bài mới:
Hoạt động của giáo viên &HS
Nội dung
Hoạt động 1: Tìm hiểu đột biến cấu trúc
1. Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là

nhiễm sắc thể là gì ?
gì ?
+GV: yêu cầu hs quan sát hình 22, trả lời
các câu hỏi:
HS quan sát kĩ hình, lưu ý các đoạn có mũi
tên ngắn, trả lời các câu hỏi
+GV chốt lại đáp án đúng
+ Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là
GV yêu cầu hs trả lời câu hỏi
những biến đổi trong cấu trúc nhiễm
? Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì ?
sắc thể.
gồm những dạng nào ?
+ Các dạng: Mất đoạn, đảo đoạn, lặp
HS trả lời câu hỏi
đoạn (và còn chuyển đoạn).
HS tự tổng kết kiến thức cần nhớ vào vở
+GV thông báo ngoài 3 dạng trên còn có
dạng đột biến chuyển đoạn.

STT

CÁC DẠNG ĐỘT BIẾN CẤU TRÚC NHIỄM SẮC THỂ
Nhiễm sắc thể ban đầu
Nhiễm sắc thể sau khi
Tên dạng đột biến
bị biến đổi

Giáo viên: Lương Thị Thúy Quyên

1

Trường THCS An Thịnh


Giáo án sinh học 9
A
B
C

Gồm các đoạn:
ABCDEFGH
Gồm các đoạn:
ABCDEFGH
Gồm các đoạn:
ABCDEFGH

Năm học: 2013 - 2014
Mất đoạn H

Mất đoạn

Lặp lại đoạn BC

Lặp đoạn

Trình tự đoạn BCD
đổi lại thành DCB

Đảo đoạn

Hoạtđộng của giáo viên &HS
Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên nhân phát sinh
và tính chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc
thể.
GV nêu câu hỏi:
? Có những nguyên nhân nào gây đột biến cấu
trúc nhiễm sắc thể
? VD1 là dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
nào
? VD2 là dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
nào
? VD nào có hại ? VD nào có lợi cho sinh vật và
con người
? Hãy cho biết tính chất (lợi, hại) của đột biến
cấu trúc nhiễm sắc thể
GV yêu cầu hs trao đổi nhhóm trả lời câu hỏi
+GV yêu cầu hs rút ra kết luận mục 2 và tổng kết
kiến thức toàn bài.

Nội dung
2. Nguyên nhân phát sinh và tính
chất của đột biến cấu trúc nhiễm sắc
thể.
a. Nguyên nhân phát sinh:
- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể có
thể trong điều kiệ tự nhiên hoặc do con
người tạo ra.
- Nguyên nhân: do tác nhân lí hoá 
phá vỡ cấu trúc nhiễm sắc thể.

b. Vai trò của đột biến cấu trúc nhiễm
sắc thể:
- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
thường có hại cho bản thân sinh vật
- Một số đột biến có lợi  có ý nghĩa
trong chọn giống và tiến hoá.
* Kết luận chung: sgk

4. Kiểm tra – đánh giá
- Nêu các dạng đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể
- Tại sao đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể thường gây hại cho sinh vật ?
5. Dặn dò
- Học bài theo nội dung sgk và vở ghi.
- Làm câu 3 vào vở bài tập.
- Đọc trước bài “đột biến số lượng nhiễm sắc thể”.

Ngày soạn:04/11/2013
Ngày dạy:07/11/2013
Tiết 25
BÀI 23: ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
Giáo viên: Lương Thị Thúy Quyên

2

Trường THCS An Thịnh


Giáo án sinh học 9
Năm học: 2013 - 2014
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:
- HS kể được các dạng đột biến số lượng nhiễm sắc thể.
- Giải thích được cơ chế hình thành thể 3 và thể 1
- Nêu được hậu quả của biến đổi số lượng ở từng cặp nhiễm sắc thể.
2. Kĩ năng:
- Phát triển kĩ năng quan sát và phân tích kênh hình.
3.Thái độ :
- Giáo dục thái độ đúng trong việc sử dụng hợp lý thuốc bảo vệ thực vật,bảo vệ môi
trường đất, nước.
II. PHƯƠNG TIỆN
GV: Hình 23.1 và 23.2 sgk
HS: Nghiên cứu sgk
III. HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
1. Ổn định tổ chức
9B:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể là gì ? Nêu một số dạng đột biến và mô tả từng dạng
đột biến đó ?
- Những nguyên nhân nào gây ra đột biến cấu trúc nhiễm sắc thể ?
3. Bài mới:
Hoạt động của GV &HS
Nội dung
Hoạt động1: Tìm hiểu về hiện tượng I. Dị bội thể:
dị bội thể.
GV yêu cầu nghiên cứu thông tin sgk
 trả lời câu hỏi:
? Sự biến đổi số lượng nhiễm sắc thể ở
1 cặp nhiễm sắc thể thấy ở những
dạng nào
+ Hiện tượng di bội thể: là đột biến thêm

? Thế nào là hiện tượng dị bội thể
hoặc mất 1 nhiễm sắc thể ở một cặp nhiễm
GV tổ chức trao đổi toàn lớp.
sắc thể nào đó.
HS tự thu nhận và xử lí thông tin 
trao đổi nhóm trả lời câu hỏi, yêu cầu: + Các dạng: (2n + 1)
+ Các dạng: 2n +1
(2n – 1)
2n – 1
+ Hiện tượng thêm hoặc mất 1 nhiễm
sắc thể ở một cặp nào đó  dị bội thể.
nhóm khác nhận xét bổ sung.
GV hoàn chỉnh kiến thức cho hs.
GV phân tích thêm có thể có 1 số cặp
nhiễm sắc thể thêm hoặc mất 1 nhiễm
sắc thể  tạo ra các dạng khác: 2n –
2; 2n ± 1
GV lưu ý hs hiện tượng dị bội gây ra
Giáo viên: Lương Thị Thúy Quyên

3

Trường THCS An Thịnh


Giáo án sinh học 9
các biến đổi hình thái: kích thước,
hình dạng
Hoạt động 2: Tìm hiểu sự phát sinh
thể dị bội.

GV yêu cầu hs quan sát hình 23.2 
nhận xét:
* Sự phân li cặp nhiễm sắc thể hình
thành giao tử trong:
? Trường hợp bình thường
? Trường hợp bị rối loạn phân bào
-Các giao tử nói trên tham gia thụ tinh
 hợp tử có số lượng nhiễm sắc thể
như thế nào ?
HS các nhóm quan sát kĩ tranh hình,
thảo luận, thống nhất ý kiến
-HS đại diện lện trình bày lớp nhận xét
bổ sung
GV thông báo ở người tăng thêm 1
nhiễm sắc thể ở cặp nhiễm sắc thể số
21  gây bệnh đao.
? Nêu hậu quả chung của hiện tượng
dị bội thể
HS tự nêu hậu quả.
GV yêu cầu hs tự tổng kết kiến thức
mục 2 và kết luận toàn bài.
-Liên hệ: bảo vệ môi trường: Sử dụng
hơp lý thuốc bảo vệ thực vật,bảo vệ
môi trường đất, nước.

Năm học: 2013 - 2014

2. Sự phát sinh thể dị bội:
Cơ chế phát sinh thể dị bội:
- Trong giảm phân có một cặp nhiễm sắc

thể tương đồng không phân li  tạo thành
1 giao tử mang 2 nhiễm sắc thể và một giao
tử không mang nhiễm sắc thể nào.
- Hậu quả: gây biến đổi hình thái (hình
dạng, kích thước, màu sắc) ở thức vật hoặc
gây bệnh nhiễm sắc thể.
-Kết luận chung: sgk

4. Kiểm tra – đánh giá
- Viết sơ đồ minh hoạ cơ chế hình thành thể (2n +1) ?
5. Dặn dò
- Học bài theo sgk, vở ghi.
- Sưu tầm tài liệu và mô tả một giống cây trồng đa bội.
- Đọc trước bài “ Đột biến số lượng nhiễm sắc thể (tiếp theo)”

Giáo viên: Lương Thị Thúy Quyên

4

Trường THCS An Thịnh