Chuyển biến kinh tế xã hội huyện thanh oai, tỉnh hà tây từ năm 1986 đến năm 2008 tt

VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI

MAI THÚC HIỆP

CHUYỂN BIẾN KINH TẾ - XÃ HỘI
HUYỆN THANH OAI,
TỈNH HÀ TÂY TỪ NĂM 1986 ĐẾN NĂM 2008
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 62 22 03 13

TÓM TẮT U N N T ẾN S

HÀ NỘI - 2017

ỊC

SỬ


Công trình được hoàn thành tại:
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC XÁC HỘI V

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Đinh Quang

ải

Phản biện 1: PGS.TS. Nguyễn Mạnh Hà

Phản biện 2: PGS.TS. Vũ Quang Hiển
Phản biện 3: PGS.TS. Đoàn Ngọc Hải

Luận án được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Học viện, họp tại
Học viện Khoa học xã hội, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam,
477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.
Vào hồi ……giờ ….. ngày …… tháng ….. năm 2017

Có thể tìm hiểu luận án tại:
- Thư viện Quốc gia Việt Nam
- Thư viện Học viện Khoa học xã hội


DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN ĐỀ TÀI LU N ÁN

1. Chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây
trong những năm 1954 – 1975, Tạp chí giáo dục lý luận, số 237 năm
2015
2. Đảng bộ Thanh Oai lãnh đạo phát triển kinh tế theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa (1986 – 2008), Tạp chí Lịch sử Đảng
số 11, 2015.
3. Chính sách phát triển kinh tế làng nghề trên địa bàn huyện
Thanh Oai thành phố Hà Nội trong giai đoạn hiện nay, Tạp chí Giáo
dục lý luận số 250, năm 2016.
4. Những đặc điểm cơ bản của quá trình chuyển biến kinh tế xã hội huyện Thanh Oai, Hà Nội (1986 – 2008), Tạp chí Lịch sử
Đảng số 2, 2017


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thực trạng kinh tế - xã hội ở khu vực nông thôn của Việt Nam
trong những năm qua và xu hướng vận động của nó đã và đang trở nên
vấn đề lớn “khá nóng”, rất cần thiết được nghiên cứu một cách toàn
diện và có hệ thống không chỉ đối với các nhà lãnh đạo, quản lý mà còn
cần thiết đối với giới nghiên cứu ở trong và ngoài nước.
Hưởng ứng công cuộc đổi mới toàn diện đất nước do Đảng
Cộng sản Việt Nam khởi xướng và lãnh đạo, từ sau năm 1986 đến
năm 2008, huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây đã có những thay đổi rất
mạnh mẽ về nhiều mặt, trong đó có nhữngchuyển biến quan trọng về
kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được trong
thời kỳ này, huyện Thanh Oai vẫn còn gặp nhiều khó khăn, yếu kém,
chưa xứng với tiềm năng vốn có của địa phương và chưa đáp ứng được
xu thế phát triển chung của đất nước trong thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa. Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn tới
những hạn chế, yếu kém này là sự nhận thức quá trình chuyển biến kinh
tế - xã hội của các nhà quản lý chưa tương xứng với tình hình thực tiễn
của địa phương.
Nghiên cứu về kinh tế - xã hội của huyện Thanh Oai từ đổi
mới (1986) đến trước khi hợp nhất vào Hà Nội (2008) sẽ góp phần
làm phong phú hơn bức tranh chung về nông thôn đồng bằng Bắc Bộ
thời kỳ đổi mới, nhất là những điểm nhấn ở vùng ngoại thành Hà
Nội; Từ thực trạng để cho thấy xu thế; việc phân tích những nhân tố
tác động, nguyên nhân, động lực của quá trình biến đổi kinh tế - xã
hội giúp cho các nhà quản lý, các nhà hoạch định chính sách có thể
đề ra những định hướng và giải pháp cho thời kỳ phát triển kế tiếp
của địa phương.

1

Xuất phát từ những lý do trên, tác giả lựa chọn nghiên cứu đề
tài:“Chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây từ năm
1986 đến năm 2008” làm nội dung nghiên cứu của mình.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
- Trình bày khái quát về huyện Thanh Oai trên các phương diện
kinh tế, văn hóa, xã hội trước năm 1986;
- Làm rõ quá trình chuyển biến về kinh tế - xã hội của huyện
Thanh Oai từ năm 1986 đến năm 2008.
- Rút ra một số đặc trưng từ sự chuyển biến về kinh tế - xã hội
huyện Thanh Oai từ năm 1986 đến năm 2008;
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Thu thập các tư liệu lịch sử về tình hình kinh tế - xã hội của
huyện Thanh Oai;
- Khảo sát một số các địa phương điển hình trong việc đẩy
mạnh phát triển kinh tế - xã hội;
- Nghiên cứu những vấn đề cơ bản trong cả hai lĩnh vực kinh tế
và xã hội huyện Thanh Oai.Từ hai lĩnh vực cơ bản nói trên, luận án sẽ tiến
hành phân tích và tìm ra những nguyên nhân chủ yếu tạo nên sự chuyển
biến về kinh tế - xã hội của huyện Thanh Oai; đồng thời tìm ra những tồn
tại, hạn chế. Trên cơ sở đó rút ra những nhận xét, đánh giá về quá trình
chuyển biến đó.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là nghiên cứu trên tất cả các
khía cạnh của đời sống kinh tế và đời sống xã hội cũng như sự chuyển
biến về kinh tế - xã hội của huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây (nay thuộc
thành phố Hà Nội) từ năm 1986 đến năm 2008.
3.2. Phạm vi nghiên cứu

- Phạm vi nghiên cứu về thời gian

2


Luận án nghiên cứu Chuyển biến kinh tế - xã hội của huyện
Thanh Oai, tỉnh Hà Tây từ năm 1986 đến năm 2008, qua hai giai đoạn
(1986 – 1996) và (1996 – 2008).
- Phạm vi không gian nghiên cứu
Phạm vi không gian nghiên cứu là địa bàn huyện Thanh Oai,
tỉnh Hà Tây từ năm 1986 đến năm 2003, bao gồm 24 xã và 1 thị trấn.
Từ năm 2003 đến năm 2008 nghiên cứu trên phạm vi 21 xã và 1 thị trấn
(Năm 2003, có 3 xã thuộc huyện Thanh Oai tiến hành sáp nhập với thị
xã Hà Đông là Đồng Mai, Phú Lương và Phú Lãm).
4. Cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và nguồn tài liệu
4.1. Cơ sở lý luận
Nghiên cứu được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận là những
quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan
điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về phát triển kinh tế - xã hội.
4.2. Phương pháp nghiên cứu
+ Phương pháp lịch sử nhằm trình bày bối cảnh, chủ trương và
biện pháp, quá trình chuyển biến theo trình tự thời gian với kết quả cụ
thể của quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội của huyện.
+ Phương pháp lôgic nhằm làm rõ mối liên hệ giữa chủ trương,
biện pháp với quá trình triển khai thực hiện; từ đó khái quát những
thành tựu, hạn chế và rút ra một số kinh nghiệm.
+ Đồng thời sử dụng phương pháp thống kê để thống kê định
lượng các số liệu, sự kiện về những vấn đề liên quan đến đề tài; phương
pháp so sánh để đối chiếu đến quá trình chuyển biến giữa hai giai đoạn
và giữa huyện Thanh Oai với các huyện khác có nét tương đồng. Ngoài

ra còn sử dụng phương pháp điền dã, điều tra khảo sát thực địa để thẩm
định và làm phong phú thêm nguồn tư liệu của luận án.
4.3. Nguồn tài liệu
- Các văn kiện, chỉ thị, nghị quyết, báo cáo tổng kết và phương
hướng nhiệm vụ hàng năm về phát triển kinh tế - xã hội của huyện

3


Thanh Oai. Ngoài ra là các văn bản chỉ đạo, sổ sách ghi chép thống kê,
nhật ký, hồi ký của các cá nhân là những nhân chứng lịch sử đã từng
tham gia lãnh đạo trong quá trình phát triển kinh tế của huyện.
- Các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án đã
được công bố như: sách, bài báo, tạp chí, bài viết, luận văn, luận án
trong và ngoài nước…
- Nguồn tư liệu điều tra khảo sát thực tế: Đây là nguồn tư liệu
quan trọng trong quá trình nghiên cứu những chuyển biến về kinh tế xã hội ở một địa phương có nét đặc thù như huyện Thanh Oai.
- Tư liệu điều tra xã hội học: tiến hành điều tra bằng phiếu điều
tra tại những địa bàn mang tính điển hình của huyện trong quá trình
chuyển biến về kinh tế và xã hội trong thời kỳ từ 1986 đến năm 2008.
5. Đóng góp mới về khoa học của luận án
- Luận án phân tích, làm rõ bối cảnh lịch sử và những yếu tố tác
động quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội của huyện Thanh Oai từ
năm 1986 đến năm 2008.
- Luận án phục dựng lại bức tranh tương đối toàn diện, có hệ
thống về quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai, tỉnh
Hà Tây từ năm 1986 đến năm 2008.
- Nhận xét, đánh giá về những thành tựu, hạn chế và nguyên
nhân của quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai từ
năm 1986 đến năm 2008 và nêu một số vấn đề đặt ra đối với quá trình

chuyển biến đó kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai trong thời gian tới.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án
6.1. Ý nghĩa lý luận
Là một công trình nghiên cứu về lịch sử kinh tế - xã hội, luận
án góp phần cung cấp và làm phong phú thêm nguồn tư liệu về kinh tế
và xã hội của huyện Thanh Oai trong gần 20 năm thực hiện đường lối
đổi mới của Đảng; Đồng thời góp phần bổ sung thêm cơ sở lý luận về

4


phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện
đại hóa và hội nhập quốc tế ở Việt Nam.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận án góp phần cung cấp cơ sở thực tiễn đối với quá trình
phát triển kinh tế - xã hội ở các địa phương và đặc biệt đối với huyện
Thanh Oai trong việc hoạch định chủ trương, chính sách và biện pháp
thực hiện phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong giai đoạn hiện nay;
Đồng thời luận án còn là tài liệu phục vụ cho công tác nghiên cứu, học
tập về lịch sử huyện Thanh Oai nói riêng và thành phố Hà Nội nói
chung.
7. Kết cấu luận án
Ngoài mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục nội dung
luận án được bố cục thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan về tình hình nghiên cứu liên quan đến đề
tài luận án
Chương 2: Những yếu tố tác động và quá trình chuyển biến
kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai từ năm 1986 đến năm 1996
Chương 3: Quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh
Oai từ năm 1996 đến năm 2008

Chương 4: Một số nhận xét và những vấn đề đặt ra
Chương 1
TỔNG QUAN VỀ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU
VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LU N ÁN.
1.1. Các công trình nghiên cứu về kinh tế - xã hội và sự
nghiệp đổi mới về kinh tế - xã hội của Việt Nam
Những thành tựu to lớn trong công cuộc đổi mới, nhất là những
chuyển biến về kinh tế, xã hội của Việt Nam trong hơn hai mươi năm
qua đã thu hút được sự quan tâm của các nhà lãnh đạo, các nhà hoạch
định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, các nhà nghiên

5


cứu ở cả trong và ngoài nước. Trong đó đã có nhiều công trình nghiên
cứu thuộc các lĩnh vực khác nhau đề cập đến tình hình chuyển biến kinh
tế - xã hội từ sau năm 1986 đến nay ở Việt Nam nói chung và khu vực
đồng bằng sông Hồng, tỉnh Hà Tây (nay thuộc thành phố Hà Nội mở
rộng) và huyện Thanh Oai nói riêng.
Những công trình trên đây đã giúp cho tác giả luận án có thêm
những hiểu biết sâu rộng hơn về lý luận, cơ sở lý luận, về phương pháp
tiếp cận, đặc biệt là những số liệu đã được xử lý, kiểm nghiệm trong
thực tiễn... điều đó thực sự có ích cho tác giả luận án trong khi thực hiện
đề tài.
1.2. Các công trình nghiên cứu về lịch sử, kinh tế - xã hội
của tỉnh Hà Tây và huyện Thanh Oai
1.2.1. Các công trình nghiên cứu về tỉnh Hà Tây
Những vấn đề về lịch sử, truyền thống, quản lý kinh tế, phát
triển kinh tế - xã hội,... của tỉnh Hà Tây trước năm 2008 đã được đề cập
trong một số công trình sách đã xuất bản và bài viết trên một số báo và

tạp chí, nhưng trong thực tế còn chưa nhiều, thiếu chiều sâu và toàn
diện.
Ở một số công trình đã có những đánh giá khá sâu sắc, tương
đối toàn diện về hiện trạng môi trường chung toàn tỉnh, đánh giá một số
vấn đề trọng điểm, tiềm năng tài nguyên thiên nhiên của mỗi địa
phương, những giải pháp bảo tồn thiên nhiên, những giá trị văn hóa
truyền thống lâu đời,... Những kết quả nghiên cứu đó thực sự là những
tư liệu quý, tin cậy cho chúng tôi thực hiện luận án một cách thuận lợi.
Tuy nhiên, nhìn một cách tổng thể, những công trình đã công
bố về Hà Tây cũng như huyện Thanh Oai dưới dạng này hay dạng khác
còn nhiều hạn chế. Đa số các công trình mới chỉ đề cập đến những khía
cạnh nhỏ, ở một số lĩnh vực cụ thể và trong một thời gian ngắn.
1.2.2. Các công trình nghiên cứu về huyện Thanh Oai

6


Hiện nay có khá nhiều công trình dưới dạng sách, luận văn,
luận án, các viết đăng trên các báo, tạp chí, thông tin đề cập khá toàn
diện về tình hình kinh tế - xã hội của huyện Thanh Oai qua các thời
kỳ lịch sử. Trong đó, trong đó có nhiều công trình phản ánh khá cụ
thể, chi tiết nhiều lĩnh vực cơ bản, đặc biệt là những thay đổi về kinh
tế - xã hội từ năm 1986 đến năm 2008. Các công trình này góp phần
hiểu rõ hơn về truyền thống lịch sử, văn hóa và quá trình đổi mới của
huyện Thanh Oai, đồng thời giúp luận án bổ sung thêm những tư liệu
cụ thể về chuyển biến trên một số lĩnh vực cơ bản của huyện trong
thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông
thôn.
Bên cạnh đó, nhiều đề tài khoa học cấp tỉnh về điều tra cơ
bản, về xã hội và nhân văn đã đề cập khá phong phú về quá trình

chuyển biến kinh tế - xã hội của tỉnh Hà Tây nói chung trong đó có
huyện Thanh Oai. Đây là những tài liệu rất có giá trị, đặc biệt là
những số liệu được điều tra khảo sát thực tế tại địa phương giúp cho
đề tài có thêm những nguồn tư liệu phong phú và có giá trị để phục
vụ tốt cho quá trình hoàn thành đề tài luận án.Tuy nhiên, chưa có một
công trình, luận án, luận văn hoặc hội thảo khoa học nào nghiên cứu, đi
sâu, phản ánh về huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây từ năm 1986 đến 2008
tính cho đến ngày nay.
1.3. Nhận xét về tình hình nghiên cứu và những vấn đề cần
tiếp tục nghiên cứu.
Có thể thấy, mặc dù đã có nhiều công trình nghiên cứu về
chuyển biến kinh tế - xã hội ở nước ta, trong đó vấn đề nông nghiệp,
nông dân, nông thôn được đặc biệt quan tâm, nhất là từ khi Đảng tiến
hành công cuộc đổi mới toàn diện đất nước. Tuy vậy, về cơ bản các
công trình vẫn chưa thực sự làm rõ được cái bản chất của sự thay đổi và
phát triển ở những vùng, miền có tính đặc trưng cao, sự thay đổi có tính

7


đột phá và mối quan hệ giữa kinh tế với những vấn đề xã hội nảy sinh,
đặc biệt là ở các khu vực nông thôn ven đô thị.
Huyện Thanh Oai tỉnh Hà Tây cách không xa trung tâm tỉnh
lỵ, là địa phương tiếp nhận nhanh chóng sự chuyển biến kinh tế - xã
hội nhưng chưa được nghiên cứu sâu, rộng, tổng thể, toàn diện dưới
nhiều góc độ. Trong thực tế, các công trình nghiên cứu về tỉnh Hà Tây
và huyện Thanh Oai trong giai đoạn từ 1986 đến nay không nhiều, chủ
yếu dưới dạng nghiên cứu ở một lĩnh vực hay khía cạnh nhất định nhằm
phục vụ công tác “giới thiệu và quảng bá” cho địa phương; do đó chưa
thực sự làm nổi bật cũng như luận giải một cách đầy đủ, cần thiết mối

quan hệ qua lại giữa phát triển kinh tế và những vấn đề xã hội, giữa tăng
trưởng, phát triển và phát triển bền vững trên địa bàn huyện.
Đây chính là một “khoảng trống” không nhỏ, nhất là từ khi
Hà Tây sáp nhập với Hà Nội (năm 2008) thì việc đi sâu nghiên cứu
để “tìm lại” những vấn đề về kinh tế - xã hội của một giai đoạn lịch
sử ở một tỉnh trọng điểm như Hà Tây là rất quan trọng và cần thiết.
Chính vì lẽ đó, bên cạnh việc kế thừa những tư liệu đã có, luận án tập
trung tìm “mạch chảy” của quá trình phát triển để làm rõ hơn quá trình
chuyển biến này trên cơ sở những “nét đặc thù” của huyện Thanh Oai
đối với các địa phương khác trong tỉnh Hà Tây để đưa ra những nhận
xét sát thực nhất.Từ việc tập trung nghiên cứu mối quan hệ chặt chẽ
giữa những chuyển biến về kinh tế và chuyển biến về xã hội, trong đó
lớn nhất là những vấn đề về xã hội nảy sinh trong quá trình phát triển
kinh tế như: Cơ cấu lao động và việc làm, phân tầng xã hội, di dân, sự
lan tỏa của các mô hình kinh tế, sự nảy sinh của các tệ nạn xã hội mới
ảnh hưởng đến đời sống của các tầng lớp nhân dân,... luận án rút ra
những đặc điểm và quy luật phát triển của một địa phương có vị trí đặc
thù như huyện Thanh Oai.

8


Chương 2
N ỮNG YẾU TỐ T C ĐỘNG VÀ QU TRÌN C UYỂN B ẾN
K N TẾ - XÃ Ộ UYỆN T AN OA
TỪ NĂM 1986 ĐẾN NĂM 1996
2.1. Khái quát về huyện Thanh Oai và những yếu tố tác động
đến quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai từ năm
1986 đến năm 2008
2.1.1. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên và truyền thống lịch sử văn hóa

Trước ngày 1 tháng 8 năm 2008, Thanh Oai là một huyện nằm ở vị
trí trung tâm của tỉnh Hà Tây (phía Bắc giáp với thị xã Hà Đông, phía
Đông giáp huyện Thường Tín, phía Tây giáp huyện Chương Mỹ, phía Nam
giáp hai huyện là Ứng Hòa và Phú Xuyên).
Địa hình huyện Thanh Oai nằm trải dài theo hướng Bắc – Nam với
thế đất tương đối bằng phẳng, có dòng sông Nhuệ ở phía Đông, sông Đáy ở
phía Tây; khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều, có mùa đông giá rét ít
mưa. Về hệ thống giao thông vận tải và cơ sở hạ tầng, huyện Thanh Oai
hệ thống giao thông vận tải và cơ sở hạ tầng thuận lợi với nhiều tuyến
đường giao thông quan trọng: quốc lộ 6 từ thủ đô Hà Nội chạy qua, tỉnh
lộ 21B, đường 73, 71 và đê Đáy,... thuận lợi cho việc giao lưu kinh tế từ
Thanh Oai ra các vùng, nhất là vào thị xã Hà Đông, ra Hà Nội và ngược
lại.
Với vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên như vậy cho nên trong
quá trình lịch sử, đa phần người dân Thanh Oai quan niệm về sự quan
trọng của nền kinh tế nông nghiệp (Dĩ nông vi bản). Tuy nhiên, nhận
thức đó đã dần thay đổi khi bước vào thực hiện chủ trương công nghiệp
hóa, hiện đại hóa, đó là việc cần phải có một nền kinh tế đa dạng và
toàn diện mới phát huy tốt những điều kiện về vị trí địa lý và tự nhiên
vốn có của địa phương.

9


Thanh Oai là vùng đất giàu truyền thống văn hóa, trong đó
nổi bật là truyền thống hiếu học, khoa bảng và truyền thống đấu
tranh chống ngoại xâm. Nơi đây là quê hương của hơn 50 tiến sĩ, 3
trạng nguyên, trong đó có làng có đến hai trạng nguyên. Trong suốt
chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, người dân Thanh
Oai đã anh dũng chiến đấu, hy sinh góp phần xứng đáng vào sự nghiệp

giành độc lập dân tộc.
2.1.2. Thực trạng kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai trước
năm 1986
Nhìn chung, cho đến trước năm 1986, tình hình kinh tế - xã hội
của huyện Thanh Oai mặc dù đã có những bước phát triển nhất định,
đời sống vật chất và văn hóa tinh thần của nhân dân được cải thiện, tuy
nhiên bênh cạnh những kết quả đã đạt được, tình hình kinh tế - xã hội
của huyện Thanh Oai còn nhiều khó khăn, yếu kém cần được giải quyết.
Trước thực trạng đó, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng và sự
quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng bộ tỉnh Hà Sơn Bình, Đảng bộ,
chính quyền, nhân dân huyện Thanh Oai đã quyết tâm bước vào thực
hiện đường lối đổi mới để đưa kinh tê – xã hội trong huyện phát triển.
2.1.3. Chủ trương, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của
Đảng, Nhà nước và của tỉnh Hà Tây
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng (1986) đã đề ra
đường lối đổi mới toàn diện nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Đại hội đã thông qua đường lối đổi
mới toàn diện, trong đó trọng tâm là đổi mới kinh tế.
Công cuộc đổi mới toàn diện đất nước đã tác động trực diện
đến đường lối của tỉnh Hà Sơn Bình và huyện Thanh Oai, đặc biệt trong
việc phát triển nền kinh tế toàn diện tại địa phương nhằm đáp ứng tình
hình trong thời kỳ mới. Đường lối đó đã giúp các địa phương có những
bước đi mạnh mẽ nhằm phát triển về kinh tế - xã hội sau một thời gian
dài thực hiện mô hình cũ, không còn phù hợp và cho hiệu quả không

10


như mong muốn. Huyện Thanh Oai cũng đã ngay lập tức tiến hành triển
khai và vận dụng những chủ trương, chính sách của Đảng Cộng sản

Việt Nam vào địa phương một cách quyết liệt nhất để đáp ứng yêu cầu
của thời kỳ mới.
2.2. Quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh
Oai từ năm 1986 đến năm 1996
2.2.1. Bước đầu vận dụng đường lối đổi mới của Đảng ở
huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Tây từ năm 1986 đến năm 1996
Những chủ trương lớn về đổi mới và phát triển kinh tế - xã hội
đã tác động trực tiếp đến chính sách phát triển kinh tế của huyện Thanh
Oai. Quán triệt quan điểm đổi mới của Đảng, Đại hội Đảng bộ huyện
Thanh Oai lần thứ XV đã nhìn nhận và đánh giá sát thực kết quả và
những hạn chế về kinh tế của huyện, tiến hành đổi mới trước hết là đổi
mới về cơ chế quản lý kinh tế. Cùng với đó, Thanh Oai đã đưa ra những
chủ trương phát triển kinh tế nhằm tạo ra sự phát triển đột phá trên tất
cả các ngành kinh tế. Đường lối phát triển kinh tế của huyện nhấn
mạnh: Thu hút hết số lao động thiếu việc làm. Sử dụng tốt đất đai tài
nguyên, ngành nghề sẵn có; cải tiến công nghệ sản xuất, tăng năng xuất
lao động, phát triển vững chắc nông nghiệp, công nghiệp, thủ công
nghiệp, dịch vụ nông thôn, mở mang du lịch ở nơi có điều kiện, giải
quyết vững chắc nhu cầu lương thực, tăng nhanh nông sản hàng hóa tiêu
thụ trong nước và xuất khẩu, tích cực chuyển cơ cấu kinh tế địa phương
hợp lý hơn, thúc đẩy công nghiệp hóa nông nghiệp, xây dựng nông thôn
mới…
2.2.2. Những chuyển biến trên lĩnh vực kinh tế
Từ sau đổi mới (1986), nền kinh tế Thanh Oai đã có những
bước phát triển tích cực. Nông nghiệp được đặt vị trí hàng đầu và có vai
trò quan trọng làm cơ sở, tiền đề cho việc phát triển các ngành khác.
Hoạt động sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp và xây dựng cơ

11

bản được quan tâm đầu tư. Các lĩnh vực thương mại, du lịch, dịch vụ và
tài chính, ngân hàng có nhiều khởi sắc.
Quá trình phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của huyện
Thanh Oai đạt nhiều kết quả khả quan. Tốc độ phát triển kinh tế của
huyện đạt mức trung bình của tỉnh Hà Tây và khu vực đồng bằng Bắc Bộ.
Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiệp - nông
nghiệp - thương mại, dịch vụ.Kinh tế ngoài quốc doanh đã xuất hiện và
phát triển khá mạnh. Cơ cấu vùng kinh tế cũng bước đầu có sự
chuyển dịch theo hướng chuyên môn hóa.
2.2.3. Chuyển biến về xã hội huyện Thanh Oai từ năm 1986 đến
năm 1996
Giai đoạn từ năm 1986 đến năm 1996, cùng với những nét
khởi sắc trong lĩnh vực kinh tế, đời sống xã hội huyện Thanh Oai
cũng đạt nhiều bước chuyển biến tích cực, rõ nét. Vấn đề dân số,
lao động và việc làm được quan tâm, chú trọng và giữ ổn định. Đời
sống tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Nếp sống văn
hóa từng bước được hình thành, phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng
đời sống văn hóa không ngừng phát triển rộng khắp. Sự nghiệp giáo dục,
đào tạo và dạy nghềcủa huyện tiếp tục được quan tâm toàn diện, đầu tư
mạnh mẽ và đạt nhiều thành tựu nổi bật. Quy mô phát triển được đa đạng
hóa, các loại hình trường lớp không ngừng được mở rộng; ngành giáo dục
đào tạo và dạy nghề từng bước được điều chỉnh, thay đổi cách thức và biện
pháp cho phù hợp hơn với yêu cầu của công cuộc đổi mới toàn diện tại địa
phương. Lĩnh vực y tế và công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân của Thanh
Oai đạt được nhiều bước tiến quan trọng....
Tiểu kết chương 2
Nếu trước năm 1986, mô hình kinh tế hợp tác xã vẫn là mô hình
chủ đạo chi phối mọi hoạt động kinh tế của huyện Thanh Oai thì từ sau
năm 1986, mô hình đó đã đươc thay thế và còn giữ vai trò rất mờ nhạt khi

công cuộc đổi mới toàn diện của Đảng được khởi xướng trên phạm vi cả

12


nước. Điểm đột phá mạnh mẽ nhất về kinh tế giai đoạn này chính là lĩnh
vực kinh tế nông nghiệp, một nền tảng quan trọng để đẩy mạnh nền kinh tế
thủ công và thương nghiệp, trong đó nhiều làng nghề ở huyện Thanh Oai
đã “thức giấc”, phát huy tốt điều kiện tự nhiên và vị trí vốn có của mình.
Nhiều mặt hàng dần xây dựng thương hiệu có uy tín và nhiều cơ sở sản
xuất đã có quy mô lớn, trở thành nguồn thu nhập quan trọng của địa
phương.
Bên cạnh những thay đổi tích cực trong lĩnh vực kinh tế là sự phát
triển về mặt xã hội. Đời sống của đại bộ phận nhân dân được nâng cao một
bước, khái niệm “thoát nghèo” và “làm giàu” đã trở nên phổ biến. Những
chính sách xã hội được chủ trọng và bước đầu thực thi có hiệu quả trong 10
năm đầu đổi mới.
Tuy nhiên, sự phát triển của nền kinh tế xuất phát từ nguyên nhân
được “cởi trói” từ cơ chế quản lý hơn là từ những nguồn lực bên trong, tự
thân của lực lượng sản xuất. Nhiều tiềm năng chưa được khai phá như tiềm
năng mặt nước chưa tạo nên bước phát triển mạnh của nuôi thủy sản, thủy
cầm; lợi thế ven đô chưa tạo nên bước phát triển mạnh mẽ của dịch vụ. Cơ
cấu vùng kinh tế chưa được định hình rõ nét.

13


Chương 3
QUÁ TRÌNH CHUYỂN BIẾN KINH TẾ - XÃ HỘI
HUYỆN THANH OAI TỪ NĂM 1996 ĐẾN NĂM 2008

3.1. Bối cảnh lịch sử mới và chủ trương đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn của Đảng
3.1.1. Bối cảnh lịch sử mới
Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII (1996) của Đảng quyết
định đưa đất nước vào thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Bước phát triển mới trong nội dung công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước được phản ánh toàn diện trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội,
trong đó công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn được
đặt lên vị trí hàng đầu.
Bên cạnh đó, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Hà Tây lần thứ XII
cũng chỉ ra những khó khăn, thách thức: hạ tầng cơ sở sản xuất thấp
kém, cơ cấu kinh tế địa phương chủ yếu vẫn là nông nghiệp. Công
nghiệp quá nhỏ bé, công nghệ lạc hậu, tỉnh có điểm xuất phát thấp. Chỉ
tiêu GDP bình quân đầu người và đặc biệt là ngân sách còn ở mức thấp
so với bình quân chung cả nước... Rõ ràng, bối cảnh lịch sử này tác
động trực diện đến nhịp phát triển và chuyển biến của huyện Thanh Oai
trong thời kỳ đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội một cách toàn diện.
3.1.2. Sự vận dụng chủ trương đường lối của Đảng và tỉnh Hà
Tây vào thực tiễn địa phương của huyện Thanh Oai trong thời kỳ
mới
Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện Thanh Oai lần thứ XVIII
(1996) nhấn mạnh: Tiếp tục đẩy mạnh sản xuất công nghiệp, tích cực
tìm thị trường xuất khẩu; củng cố hệ thống thương nghiệp, phát triển
các ngành kinh doanh dịch vụ, tận thu ngân sách, phấn đấu cân bằng thu
chi, đi đôi với việc đẩy mạnh sản xuất kinh doanh.
Huyện Thanh Oai xác định mục tiêu trong giai đoạn từ năm
1996 đến năm 2000 là: đẩy mạnh tốc độ phát triển kinh tế, từng bước

14

thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhất là khu vực nông nghiệp,
nông thôn. Để thực hiện mục tiêu đó, huyện chủ trương từng bước đổi
mới cơ cấu kinh tế nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế đến năm
2000 có tỷ trọng nông nghiệp 49%, công nghiệp, thủ công nghiệp là
23%, thương mại - dịch vụ là 28%, giảm số lao động thiếu việc làm, cải
thiện một bước đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân.
Để có thể đạt được những mục tiêu này, huyện Thanh Oai đã đề
ra nhiều giải pháp lớn nhằm thúc đẩy phát triển toàn diện, đồng bộ nền
kinh tế và tiến tới việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế một cách hợp lý với
đặc thù của địa phương.
3.2. Chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai từ năm
1996 đến năm 2008
3.2.1. Những chuyển biến trên lĩnh vực kinh tế
Cơ cấu ngành kinh tế của huyện Thanh Oai giai đoạn từ năm
1996 đến năm 2008 so với giai đoạn từ năm 1986 đến năm 1996 có
những thay đổi rõ nét, trong đó lớn nhất là tỷ trọng kinh tế công nghiệp,
các ngành dịch vụ và thương mại ngày càng đóng vai trò quan trọng.
Hoạt động phát triển toàn diện nền kinh tế, đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn được đạt nhiều kết
quả. Trên lĩnh vực kinh tế nông nghiệp, huyện Thanh Oai đã tiếp tục
chủ động và sáng tạo tạo ra những cơ chế phù hợp để phát triển, đáp
ứng yêu cầu của thời kỳ mới. Tỷ trọng trong kinh tế nông nghiệp ngày
càng hợp lý, đã tạo ra một môi trường phát triển có tính bền vững tại địa
phương và trở thành nền tảng cho huyện bước vào giai đoạn phát triển
sau này. Lĩnh vực kinh tế công nghiệp, thủ công nghiệp và dịch vụ có
bước đột phá. HuyệnThanh Oai trở thành khu vực có nhiều dự án
lớn, hình thành các khu công nghiệp, cụm công nghiệp và tiếp tục
thu hút được nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Thanh Oai trở thành
điểm đến tin cậy của nhiều doanh nghiệp có số vốn đầu tư lớn.

3.2.2. Chuyển biến về xã hội

15


Bên cạnh sự phát triển về kinh tế, lĩnh vực xã hội ở huyện
Thanh Oai từ năm 1996 đến năm 2008 tiếp tục có những chuyến biến
tích cực, thể hiện trên các mặt: xóa đói, giảm nghèo; giải quyết việc
làm; giáo dục, y tế, văn hóa, thông tin; môi trường, thể thao, du
lịch,... Cùng với phát triển toàn diện nền kinh tế, vấn đề giải quyết
việc làm, ổn định đời sống của nhân dân ở Thanh Oai tiếp tục được
quan tâm. Sự nghiệp giáo dục đào tạo không ngừng được ưu tiên,
đầu tư, đạt nhiều bước tiến mới. Phong trào xây dựng đời sống văn hóa
mới tiếp tục được đẩy mạnh với phương châm công tác văn hóa, thông
tin, tuyên truyền hướng vào phục vụ nhiệm vụ chính trị, ổn định xã hội
và phát triển nền kinh tế toàn diện của địa phương. Các hoạt động lễ
hội ở địa phương vẫn được duy trì, nhưng được tổ chức theo phương
châm tiết kiệm; công tác bảo tồn di sản văn hóa được quan tâm, chú
trọng. Lĩnh vực y tế, môi trường, chăm sóc sức khỏe của nhân dân được
quan tâm, đạt nhiều bước tiến bộ. Công tác dân số, kế hoạch hóa gia
đình được triển khai tương đối rộng khắp, hình thành được bộ máy
làm công tác này từ tỉnh đến cơ sở và hoạt động khá ổn định.
Tiểu kết chương 3
Có thể thấy, từ năm 1996 đến năm 2008 là thời kỳ kinh tế xã hội của huyện Thanh Oai có bước phát triển mạnh mẽ và toàn
diện. Cơ cấu kinh tế dần chuyển dịch hợp lý với nhiệm vụ công
nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Quá trình đô thị
hóa diễn ra một cách nhanh chóng, nhiều khu, cụm công nghiệp ra
đời thu hút một số lượng lớn người lao động của địa phương. Đặc
biệt, giai đoạn này, kinh tế làng nghề phát triển rất mạnh, có tính đột
phá, đóng góp một phần rất quan trọng vào nhịp độ phát triển chung

của nền kinh tế.
Sự phát triển về kinh tế trong thời kỳ đổi mới toàn diện là
yếu tố mang tính quyết định dẫn đến những thay đổi về xã hội và cơ
cấu xã hội ở Thanh Oai. Dù kinh tế Thanh Oai phát triển chưa cao,

16


nhưng từ năm 1996 đến năm 2008, đời sống vật chất và tinh thần của
các tầng lớp nhân dân huyện Thanh Oai có những bước phát triển
vượt bậc.
Tuy nhiên, vấn đề văn hóa, xã hội và cơ cấu xã hội ở Thanh
Oai cũng để lại nhiều khó khăn và chưa thể thỏa mãn nhu cầu phát
triển toàn diện của một vùng quê có bề dày truyền thống. Kinh tế
phát triển thiếu bền vững cũng là nguyên nhân gây ra sự thiếu ổn
định cơ cấu xã hội, dân số trong độ tuổi lao động thiếu công ăn việc
làm nhiều, trình độ của lực lượng lao động còn thấp, quy trình đào
tạo hiệu quả chưa cao...
Chương 4
MỘT SỐ NH N XÉT VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA
4.1. Nhận xét về quá trình chuyển biến kinh tế - xã hội
huyện Thanh Oai từ năm 1986 đến năm 2008
4.1.1. Về thành tựu
Từ năm 1986, thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, huyện
Thanh Oai, tỉnh Hà Tây đã có những thay đổi mang tính căn bản
trong phát triển một nền kinh tế toàn diện nhằm đẩy lùi nghèo đói và
tiến tới giàu mạnh. Giai đoạn từ 1986 đến năm 2008, tốc độ tăng
trưởng kinh tế của huyện đạt trên 10%; cơ cấu kinh tế chuyển biến rõ
theo hướng giảm dần tỷ trọng kinh tế nông nghiệp sang hướng công
nghiệp và dịch vụ, thương mại trong tổng sản phẩm kinh tế xã hội.

Nông nghiệp ngày càng được tập trung chuyển dịch theo hướng sản
xuất hàng hóa, với việc chú trọng thâm canh tăng vụ. Hoạt động
chuyển đổi mô hình canh tác trên diện tích trồng lúa kém hiệu quả
theo mô hình lúa cá, chuyên cá, cây ăn quả và xây dựng thành các
trang trại đạt nhiều bước chuyển biến. Hoạt động phát triển các làng
nghề truyền thống trên địa bàn huyện được quan tâm, đẩy mạnh.

17


Quá trình phát triển kinh tế đã có tác động và ảnh hưởng
mạnh mẽ đến sự thay đổi về xã hội trên một số lĩnh vực chủ yếu. Hệ
thống giao thông liên xã và giao thông nông thôn hầu hết đươc nâng
cấp; việc đầu tư các công trình thủy lợi, đầu tư cho giáo dục, y tế,
nâng cấp lưới điện nông thôn... cũng đạt những thành tựu to lớn, góp
phần quan trọng vào việc thay đổi diện mạo nông nghiệp, nông thôn
huyện Thanh Oai. Công tác chăm sóc sức khỏe cộng đồng không
ngừng được tăng cường. Mạng lưới y tế xã được xây dựng đồng đều
và toàn diện (100% số xã có trạm xá, 100% số trạm xá có bác sỹ
khám và điều trị), góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động của các
trạm y tế cơ sở; công tác giữ gìn an ninh trật tự xã hội làm nhằm thúc
đẩy an toàn xã hội, thực hiện các chính sách xã hội được quan tâm, chú
trọng. tạo điều kiện thuận lợi cho công tác xây dựng môi trường văn
hóa và nếp sống văn hóa mới trên địa bàn toàn huyện.
4.1. 2. Một số hạn chế và nguyên nhân
Kinh tế của huyện Thanh Oai tuy tăng trưởng khá nhưng vẫn
chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và còn ở mức thấp. Chuyển dịch
cơ cấu cây trồng vật nuôi trong nông nghiệp diễn ra còn chậm, chưa tạo
được vùng sản xuất hàng hóa tập trung với sản phẩm có giá trị hàng hóa
cao; sản xuất còn manh mún, chưa gắn với sản xuất thị trường. Hoạt

động công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn nhìn chung quy mô
còn nhỏ, công nghệ lạc hậu; chưa thực sự quan tâm đến chất lượng,
thương hiệu sản phẩm. Công tác quy hoạch các khu, cụm công nghiệp
chưa có tầm nhìn dài hạn nên còn nhiều hạn chế. Vấn đề đô thị hóa diễn
ra nhanh nhưng còn nhiều bất cập, trong đó lớn nhất là việc tạo công ăn
việc làm cho người lao động những địa phương không còn nhiều đất sản
xuất nông nghiệp, trình độ lao động cũng chưa thật đáp ứng đước yêu
cầu và tấc độ phát triển chung. Lĩnh vực thương mại, du lịch chưa phát
huy hiệu quả lợi thế, tiềm năng của huyện; quản lý nhà nước về du lịch
còn nhiều yếu kém; đầu tư phát triển sản xuất và lưu thông hàng hóa

18


xuất khẩu thiếu đồng bộ; chất lượng dịch vụ thấp, sản phẩm hàng hóa
chậm cải tiến, chưa đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế; doanh nghiệp nhà
nước trong lĩnh vực thương mại chậm đổi mới, còn lúng túng trong kinh
doanh. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại còn phức tạp dẫn đến
thất thu thuế lớn ở khu vực kinh tế ngoài quốc doanh. Chuyển dịch cơ
cấu thành phần kinh tế còn chậm. Năng lực quản lý, điều hành của bộ
máy chính quyền các cấp còn một số mặt yếu kém, nhất là việc quản lý
đất đai ở cơ sở....
Nguyên nhân của hạn chế có hai nguyên nhân chính:
Nguyên nhân khách quan: những tác động của tình hình kinh tế
trong và ngoài nước; mặt trái của cơ chế thị trường tác động đến tư
tưởng, hành động của một bộ phận cán bộ đảng viên và quần chúng
nhân dân làm ảnh hưởng đến quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Nguyên nhân chủ quan: Nhận thức của một bộ phận cán bộ
đảng viên và quần chúng nhân dân trong huyện về chuyển dịch cơ
cấu kinh tế còn hạn chế và chưa có sự thống nhất cao. Công tác lãnh

đạo, chỉ đạo và đầu tư phát triển kinh tế công nghiệp - tiểu thủ công
nghiệp, dịch vụ - du lịch chưa thực sự tập trung, thống nhất qua các
nhiệm kỳ, ở các cấp, ngành. Cơ chế chính sách còn thiếu đồng bộ,
chưa tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy phát triển kinh tế và chuyển dịch
cơ cấu kinh tế. Trong tổ chức thực hiện, chậm đề ra các giải pháp tháo
gỡ khó khăn cho cơ sở; chính sách thu hút đầu tư, cải cách hành chính
chậm,…

19


4.1.3. Một số nhận xét
Kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai phát triển theo hai thời đoạn
cơ bản, mỗi thời đoạn có những nét đặc trưng riêng, điều này thể hiện
sự chuyển biến mạnh mẽ của huyện trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa của đất nước.
Chuyển biến kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai còn chưa tương
xứng với tiềm năng, thế mạnh vốn có của địa phương về cả bề rộng lẫn
chiều sâu...
4.2. Những vấn đề đặt ra
4.2.1. Nhận thức xu thế và nắm bắt cơ hội để vận dụng vào
thực tiễn của địa phương.
4.2.2. Vận dụng đúng đắn, sáng tạo đường lối chính sách của
Đảng và Nhà nước, nắm vững điều kiện cụ thể của địa phương nhằm
phát huy thế mạnh lợi thế, tiềm năng, hạn chế, khắc phục khó khăn,
đề ra chủ trương, giải pháp phù hợp nhằm đẩy nhanh phát triển kinh
tế - xã hội toàn diện.
4.2.3. Để chuyến biến kinh tế - xã hội đạt hiệu quả cao cần phải
xây dựng lộ trình và định hướng chiến lược lâu dài trên cơ sở có những
giải pháp đồng bộ, cụ thể phù hợp điều kiện, lợi thế, tiềm năng của từng

địa phương cụ thể.
4.2.4. Tăng cường khối đại đoàn kết, phát huy dân chủ
trong sản xuất kinh doanh, huy động sức mạnh tổng hợp của mọi
thành phần kinh tế, nhằm thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu kinh tế xã hội.
4.2.5. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế - xã hội phải gắn liền với
giải quyết hợp lý các vấn đề xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái, cải
thiện đời sống nhân dân và phát triển bền vững.
4.2.6. Chú trọng xây dựng Đảng và đào tạo đội ngũ cán bộ có
năng lực, trình độ chuyên môn, năng lực quản lý, luôn năng động,

20


sáng tạo, đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa.
Tiểu kết chương 4
Từ năm 1986 đến năm 2008, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của
Đảng bộ huyện Thanh Oai, cơ cấu kinh tế - xã hội của huyện đã có
những chuyển biến tích cực. Những mục tiêu cơ bản trong hai thập kỷ
pháp triển là: Ổn định chính trị, đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế,
từng bước thực hiện công nghiệp hóa hiện đại hóa, đổi mới cơ cấu
kinh tế nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Bên cạnh
đó, vẫn còn những hạn chế cần được khắc phục. Kinh tế của huyện
Thanh Oai tuy tăng trưởng khá nhưng vẫn chưa tương xứng với tiềm
năng, lợi thế và còn ở mức thấp so với một số huyện của tỉnh khác
trong khu vực, chất lượng tăng trưởng chưa vững chắc.

KẾT LU N
1. Kinh tế - xã hội huyện Thanh Oai trong hơn hai mươi năm
đã có nhiều chuyển biến thăng trầm qua từng giai đoạn lịch sử do tác

động chủ yếu từ những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà
nước.
Từ năm 1954 đến năm 1986, mô hình kinh tế tập thể được
xác lập ở Thanh Oai theo chủ trương của Đảng. Đây là một giai đoạn
lịch sử mang tính đặc thù của đất nước, thành quả của nó không ai có
thể phủ nhận được trong việc đóng góp vào sự nghiệp giải phóng dân
tộc. Tuy nhiên, mặt trái của kinh tế tập thể đối với địa phương như
huyện Thanh Oai cũng lộ rõ nhiều khía cạnh, trong đó dễ nhận thấy
là động lực của kinh tế hộ bị triệt tiêu, sức sản xuất bị kìm hãm dẫn
đến kinh tế ở Thanh Oai chuyển biến chậm và dần dần có xu hướng
giảm sút. Kết cấu giai cấp xã hội đơn giản như các làng xã khác trên

21


toàn miền Bắc; đời sống vật chất và tinh thần của người dân tương
đối đồng đều, không có sự phân hóa sâu sắc.
2. Trong hơn hai thập kỷ của sự nghiệp đổi mới toàn diện do
Đảng Cộng sản Việt Nam khởi xướng, điều kiện môi trường kinh tế - xã
hội có nhiều sự thay đổi. Tuy nhiên, dù trong hoàn cảnh nào, người dân
Thanh Oai đều thể hiện được sự năng động, cần cù, sáng tạo để vươn
lên phát triển kinh tế, mở mang nhiều ngành nghề phi nông nghiệp đáp
ứng nhu cầu thị trường, mang lại nguồn thu nhập cao, tạo nên sự thay
đổi diện mạo của nhiều làng nghề nơi đây. Sự nghiệp đổi mới là cú hích
mang tính chất quyết định làm thức dậy những tiềm năng phát triển
kinh tế vốn đã ngủ yên nhiều thập kỷ. Nó thực sự có tính đột phá cho
nhiều địa phương của huyện khi nến kinh tế hàng hóa nhiều thành phần
vận hành theo cơ chế thị trường được xác lập, kinh tế hộ gia đình từng
bước được khẳng định dẫn đến sự chuyển đổi cơ cấu kinh tế mạnh mẽ ở
Thanh Oai. Các ngành nghề phi nông nghiệp ở Thanh Oai phát triển

mạnh mẽ đã tạo nên nguồn thu nhập ngày càng cao, góp phần nâng cao
đời sống vật chất, tinh thần và thay đổi diện mạo làng quê theo xu
hướng đô thị hóa mạnh.
3. Sự chuyển biến kinh tế - xã hội giữa các địa phương trong
huyện cũng có những nét khác biệt rõ rệt.
Trong quá trình lịch sử cũng như bước vào thời kỳ đổi mới,
mặc dù chủ trương và chính sách của Đảng và Nhà nước giống nhau
nhưng các thôn trong huyện lại có sự khác nhau về mức độ phát triển
và xu hướng biến đổi. Một số địa phương có vị trí gần Hà Đông, Hà
Nội hoặc gần những trục đường giao thông quan trọng có những
bước phát triển kinh tế nhanh hơn như các xã: Phú Lương, Phú Lãm,
Đồng Mai, thị trấn Kim Bài... nhưng phần nhiều phụ thuộc vào quá
trình “quy hoạch đất”, tạo ra các cụm, các khu công nghiệp. Tuy
nhiên, điểm khác biệt là những địa phương này trong quá trình phát
triển thiếu tính bền vững, trong khi đó, nhiều địa phương dù không

22