Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Các công trình về giáo dục sớm trên thế giới đều cho rằng: Sự phát triển trong
những năm đầu đời quyết định tương lai của cả cuộc đời. Những năm đầu đời là giai
đoạn phát triển quan trọng nhất trong đời người, đặc biệt là giai đoạn từ 0 – 3 tuổi là
“Giai đoạn vàng”, “Cửa sổ của các cơ hội” để khai mở và phát triển các tiềm năng to
lớn của não bộ con người. Trẻ mầm non là nhóm trẻ đặc biệt quan trọng, là nền tảng
trong chiến lược phát triển con người. Do đó muốn cho thế hệ tương lai của chúng ta
thực sự có đầy đủ đức – trí - thể - mĩ để phục vụ cho nhu cầu phát triển của đất nước
thì cần phải chăm sóc ngay từ bây giờ. Trong công tác chăm sóc giáo dục toàn diện
cho trẻ thì công tác chăm sóc sức khỏe cho trẻ được xem là một trong những mục tiêu
vô cùng quan trọng, trong đó công tác phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ được
quan tâm hàng đầu. Chính vì vậy, Thủ tướng Chính phủ ra Chỉ thị số 1408 ngày 1
tháng 9 năm 2009 của về tăng cường công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em, đã chỉ thị “Bộ
Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo xây dựng môi trường sư phạm lành mạnh, không có bạo
lực”, tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực”, chú trọng việc rèn luyện kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo
vệ, kỹ năng giao tiếp, ứng xử cho học sinh trong nhà trường”.
Ngày 15/4/2010, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số: 13/2010/TTBGD&ĐT Qui định về xây dựng trường học an toàn, phòng, chống, tai nạn thương
tích trong cơ sở giáo dục mầm non, nêu rõ “Nội dung xây dựng trường học an toàn,
phòng, chống tai nạn thương tích”. “Để đảm bảo an toàn cho trẻ, khi trẻ được chăm
sóc, nuôi, dạy tại cơ sở giáo dục mầm non”, và ngày 20 tháng 12 năm 2010, Bộ gửi
Công văn số: 8511/BGDĐT-GDMN tới các Sở Giáo dục – Đào tạo nhằm “Chấn chỉnh
tình trạng không đảm bảo an toàn cho trẻ em tại cơ sở giáo dục mầm non”
Việc đảm bảo an toàn, phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ là nhiệm vụ quan
trọng trong công tác nuôi dạy trẻ ở trường mầm non. Trường mầm non có nhiệm vụ
nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ ba tháng tuổi đến sáu tuổi (Điều lệ trường
mầm non). Vì thế tạo môi trường thật sự an toàn, thân thiện, lành mạnh cho trẻ hoạt
động, vui chơi…. là điều thiết yếu nhất. Đó còn là điều kiện tốt để phát triển về thể
chất và tinh thần cho trẻ, góp phần phát triển một cách toàn diện.
Bản thân là một giáo viên trẻ nên rất muốn chung tay cùng nhà trường phòng
tránh tai nạn thương tích, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ, điều đó đã thôi thúc tôi
nghiên cứu và tìm ra “Một số giải pháp phòng tránh tai nạn thương tích cho trẻ
trong trường mầm non”
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1. Cơ sở lý luận
Tai nạn thương tích đang là một vấn đề xã hội đáng báo động trên thế giới nói
chung và tại Việt Nam nói riêng. Đây cũng là một trong những nguyên nhân gây tử
vong hàng đầu tại các bệnh viện. Theo Bộ Y tế, đối với trẻ em, tai nạn thương tích
đang là nguyên nhân chính gây ra tử vong và tàn tật, trong đó thường gặp là tai nạn
giao thông, đuối nước, ngã, bỏng và điện giật. Theo điều tra của Uỷ ban Văn hoá, giáo
dục Thanh thiếu niên, nhi đồng của Quốc hội, tai nạn thương tích ở Việt Nam đang có
xu hướng tăng cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của trẻ, tai nạn
thương tích ở Việt Nam chủ yếu xảy ra là do sự thiếu ý thức, kỹ năng của người dân về
phòng chống tai nạn thương tích và do môi trường không an toàn. Kinh nghiệm của Tổ
1
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
chức Y tế Thế giới cho thấy có thể phòng chống và kiểm soát được tai nạn thương tích
bằng các biện pháp cụ thể. Đối với tai nạn giao thông: đội mũ bảo hiểm đúng cách khi
đi xe máy giảm 40% nguy cơ tử vong và 70% nguy cơ thương tích nặng. Các tổ chức y
tế cũng đã đưa ra các giải pháp có hiệu quả trong phòng chống tai nạn thương tích cho
trẻ em như: giảm nhiệt độ của hệ thống nước nóng trong gia đình sẽ giảm 60% trường
hợp trẻ bị bỏng do nước nóng; các biện pháp giáo dục và làm chấn song cửa sổ giúp
giảm 50-90% trường hợp trẻ em tử vong do ngã; giảm liều lượng và thay đổi bao bì
thuốc giúp giảm 50% số trẻ tử vong bị ngộ độc thuốc… Việt Nam là nước thứ hai trên
thế giới và là nước đầu tiên ở châu Á ký kết và gia nhập Công ước quốc tế về Quyền
trẻ em; ký và thực hiện văn kiện “Một thế giới phù hợp với trẻ em” của Liên Hợp
Quốc và nhiều văn bản quốc tế khác. Trong thời gian qua, Quốc hội cũng đã ban hành
nhiều văn bản pháp luật về trẻ em hoặc liên quan đến trẻ em như: Luật An toàn Giao
thông đường bộ, Luật An toàn Giao thông đường thuỷ… Công tác phòng chống tai nạn
thương tích của trẻ em được các cấp, các ngành, mỗi gia đình và người dân quan tâm
hơn. Công ước của Liên hiệp quốc về quyền trẻ em có nhấn mạnh nội dung phòng
chống tai nạn thương tích tập trung vào 3P (Protection: Bảo vệ, Provision: Cung cấp
môi trường an toàn và Participation: Tham gia)
Trong báo cáo thế giới về phòng chống thương tích trẻ em, Tổ chức Y tế thế
giới cũng đã đưa ra các hướng tiếp cận chính đối với một số loại hình tai nạn thương
tích phổ biến ở trẻ em như về cơ sở pháp lý, cải tiến sản phẩm, cải tạo môi trường,
giáo dục và phát triển kỹ năng, chăm sóc cấp cứu.
Tại Việt Nam, trong thời gian qua, đã có nhiều văn bản, chính sách liên quan
đến công tác phòng chống tai nạn thương tích, trong đó có tập trung đến đối tượng trẻ
em, xây dựng trường học an toàn, cộng đồng an toàn và đánh giá công tác y tế trong
trường học có lồng ghép nội dung phòng chống tai nạn thương tích. Các biện pháp
phòng chống tai nạn thương tích cũng đã được triển khai trong trường học trên tất cả
các lĩnh vực về truyền thông, nâng cao nhận thức về tai nạn thương tích, cải thiện môi
trường như xây dựng hàng rào, có nơi tập luyện thể thao an toàn, xây dựng sân chơi
hợp lý…; có các phương tiện, thuốc men để cấp cứu kịp thời khi các cháu bị chấn
thương; không để tình trạng bạo lực trong học đường xảy ra và không có tai nạn xảy ra
trong trường gây chết người hoặc bị thương nặng phải nằm bệnh viện.
Thế nhưng, nhìn thẳng vào thực tế hiện nay, có nhiều nguy cơ về tai nạn thương
tích đang đe doạ từ ngày, từng giờ đối với trẻ em. Theo các chuyên gia pháp luật, một
trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng tai nạn thương tích trẻ em ngày càng gia
tăng là do hệ thống các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn không đầy đủ và bất cập, đi kèm
với với việc thiếu các biện pháp triển khai thực hiện chưa phù hợp trong lĩnh vực
phòng chống tai nạn thương tích, đặc biệt là đối tượng trẻ em. Vì thế, để trẻ em được
vui chơi lành mạnh, an toàn và giảm thiếu các tai nạn gây thương tích thì gia đình, nhà
trường và toàn xã hội cần phối kết hợp sâu sắc để đưa ra chiến lược và biện pháp cụ
thể hơn.
2. Cơ sỡ thực tiễn
a. Thuận lợi
- Cơ sở vật chất: Trường học có khuôn viên của trường có hàng rào bao quanh,
có phòng y tế và nhân viên y tế, tủ thuốc trang bị khác đầy đủ cho công tác sơ cấp cứu
ban đầu: Bông, băng, gạt, dầu gió, thuốc sát trùng…. Lớp học sạch sẽ, khang trang,
thoáng mát, cửa lớp có song chắn an toàn.
2
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Đồ dùng đồ chơi trường được tu bổ hàng năm đảm bảo an toàn cho trẻ hoạt
động
- Bam giám hiệu phân bổ giáo viên đứng lớp là 3 giáo viên trên 36 trẻ ( nhóm
24-36 tháng) đảm bảo cho công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
b. Khó khăn
- Trẻ nhà trẻ cón quá nhỏ nên ý thức tự bảo vệ mình còn hạn chế.
- Phòng vệ sinh cho trẻ còn chật hẹp không đảm bảo diện tích
- Các hoạt động vui chơi trẻ còn chạy nhảy, xô đẩy nhau, dùng cây que làm đồ
chơi
- Giờ ăn trẻ còn nói chuyện, ăn nhanh, chưa nhai kĩ thức ăn dễ dẫn đến hốc sặc
- Ý thức chấp hành nội quy của nhà trường của một số phụ huynh còn hạn chế
như giờ đưa đón trẻ còn chạy xe vào trong sân trường
- Nhận thức của giáo viên trong việc phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ
trong trường mầm non chưa cao, kĩ năng phòng tránh và xử lý các tai nạn thương tích
cho trẻ của giáo viên còn chưa linh hoạt
- Đa số có một số phụ huynh là công nhân chưa thực sự quan tâm đến việc
chăm sóc giáo dục trẻ nên việc phối kết hợp giữa nhà trường và phụ huynh còn gặp
khó khăn.
Căn cứ vào thực trạng và các điều kiện thuận lợi khó khăn trên tôi luôn trăn trở
và đã tìm ra một số giải pháp phòng tránh các tai nạn thương tích cho trẻ trong trường
mầm non như sau:
III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP
Sau khi khảo sát thực tế và dùng các phương pháp khác tôi đã nghiên cứu và
mạnh dạn đưa ra các giải pháp sau:
1. Giải pháp 1: Bản thân tự bồi dưỡng nâng cao nhận thức nghiệp vụ sư
phạm cũng như việc phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm
non
a) Cách thực hiện các giải pháp:
- Phạm vi áp dụng: Lớp IVD trường mầm non Hoa Hồng
- Đối tượng áp dụng: Giáo viên
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2015 đến nay
- Nội dung giải pháp
Bản thân là một giáo viên mầm non nên việc chăm sóc vả đảm bảo an toàn cho
trẻ khi ở lớp là rất quan trọng vì vậy tôi không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên
môn cũng như tìm hiểu những kiến thức, kỹ năng cơ bản về phòng, chống và xử lý các
tình huống khi tai nạn xảy ra cho trẻ có tầm quan trọng đặc biệt.
Giáo viên, người trực tiếp thực hiện mọi hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo
dục trẻ trong trường mầm non. Hơn ai hết giáo viên phải là người nắm vững những
kiến thức, kỹ năng cơ bản về phòng, chống và xử lý các tình huống khi tai nạn xảy ra
với trẻ để thực hiện tốt công tác của mình. Nếu giáo viên, không được bồi dưỡng
3
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
thường xuyên thì không thể có kiến thức và khó xử trí được các tình huống khi tai nạn
xảy ra với trẻ.
Nội dung bồi dưỡng:
- Hiểu về môi trường an toàn đối với trẻ mầm non.
- Phòng tránh các tai nạn thương tích thường gặp.
- Phòng tránh các dị vật ở tai mũi họng.
- Phòng tránh tai nạn do ngộ độc.
- Phòng chống đuối nước cho trẻ.
- Phòng chống cháy, nổ, bỏng, điện giật.
- Phòng tránh tai nạn giao thông.
- Phòng tránh động vật cắn.
Hình thức bồi dưỡng:
- Tham khảo các cuốn tài liệu có liên quan đến xây dựng môi trường an toàn,
phòng, chống, xử trí các tai nạn thương tích thường gặp, tham khảo các tài liệu của
Trung tâm y tế, các văn bản chỉ đạo của ngành, các bài viết tuyên truyền phòng, tránh
các dịch bệnh tự nghiên cứu và học tập.
- Tham gia các lớp tập huấn về: Phòng, chống tai nạn thương tích trong trường
học
- Tham gia các buổi tọa đàm về các nội dung của quy chế xây dựng trường học
an toàn của nhà trường. Đưa ra các tình huống tai nạn thương tích từ đơn giản đến
phức tạp thường xảy ra trong nhà trường mầm non để nghiên cứu, suy nghĩ, trao đổi và
rút kinh nghiệm, tìm hướng giải quyết.
b) Dữ liệu minh chứng:
- Trong quá trình thực hiện giải pháp bồi dưỡng nâng cao nhận thức của giáo viên
về việc phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non được thể hiện
qua hình ảnh minh chứng ở phụ lục 1
+ Hình 1: Y tế trường tuyên truyền phát tài liệu cho giáo viên về công tác phòng
chống tai nạn thương tích cho trẻ
+ Hình 2: Giáo viên trong khối thảo luận về công tác phòng chống tai nạn thương
tích cho trẻ trong trường mầm non
+ Phiếu thăm dò về nhận thức, ý kiến của giáo viên về một số giải pháp phòng
chống tai nạn thương tích cho trẻ trong trường mầm non
c) Đánh giá kết quả:
- Giáo viên hưởng ứng tham gia học tập tích cực và rút ra được nhiều kinh
nghiệm chăm sóc và đảm bảo an toàn cho trẻ và nắm được kiến thức, kỹ năng cơ bản
về cách phòng chống và xử lý các loại dịch bệnh cũng như một số các tai nạn thường
xảy ra với trẻ.
2. Giải pháp 2: Bao quát cháu trong các hoạt động.
a) Cách thực hiện giải pháp:
- Phạm vi áp dụng: Lớp IVD trường mầm non Hoa Hồng
- Đối tượng áp dụng: Trẻ lớp IV D
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2015 đến nay
- Nội dung giải pháp:
4
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
Giáo viên không nên để bé chơi một mình dù chỉ trong tích tắc. Trẻ lứa tuổi nhà
trẻ phải luôn luôn được sự chăm sóc, trông coi của người có trách nhiệm. Cô giáo phải
thường xuyên theo dõi, bao quát cháu mọi lúc mọi nơi, trong mọi hoạt động.
Hàng ngày giáo viên nhận trẻ trực tiếp từ tay cha mẹ trẻ, đếm và kiểm tra trẻ
nhiều lần trong ngày, chú ý những lúc đưa trẻ ra ngoài nhóm trẻ để tham gia các hoạt
động ngoài trời hoặc thăm quan. Bàn giao số trẻ khi giao ca. Đóng cửa, cổng trường
khi không có người ra vào. Khi trò chuyện với trẻ cô tổ chức chơi một số trò chơi như
tập vông, tay xinh…( gợi ý xem trẻ có đồ gì trong túi thì bỏ ra chơi cùng )để xem ai có
gì trong túi quần áo không, từ đó cô có thể loại bỏ những đồ chơi nhỏ mà trẻ nhặt được
hoặc mang từ nhà đến.
* Trong giờ hoạt động học:
- Thường ít gây ra tai nạn nhưng ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Trẻ có thể
đùa nghịch chọc bút vào mặt nhau ( chọc vào mắt nhau). Nhất là với các hoạt động sử
dụng đất nặn cần chú ý không đẻ trẻ nghịch đất nặn nhét vào tai, mũi của nhau rất
nguy hiểm.
- Không sử dụng các loại chai, lọ đựng thuốc, đựng màu độc hại làm đồ chơi
cho trẻ.
- Giáo viên luôn lồng ghép, tích hợp giáo dục về an toàn cho trẻ trong mọi chủ
đề, lồng ghép nội dung phòng tránh tai nạn thương tích vào chương trình giáo dục.
+ Ví Dụ: Chủ đề “Bé và những người thân yêu của bé”: lồng ghép các câu hỏi:
“những đồ dùng nào trong gia đình có thể gây nguy hiểm trẻ không được đến
gần”( các đồ dùng sử dụng điện, phích đựng nước nóng, dao, kéo…)
+ Ví Dụ: Chủ đề: “Bé đi khắp nơi bằng phương tiện giao thông nào”: biển báo
giao thông đơn giản, đèn tín hiệu, khi tham gia giao thông các bé cũng phải nhớ đội
mũ bảo hiểm….
+ Ví Dụ: Chủ đề “Đồ dùng, đồ chơi trong lớp bé”: khi chơi đồ chơi phải như thế
nào, nếu đưa vào miệng sẽ bị làm sao…
+ Ví Dụ: Chủ đề “Cây và những bông hoa đẹp”: Giáo dục trẻ không được leo
trèo lên cành cây sẽ bị ngã rất nguy hiểm.
+ Ví Dụ: Cho trẻ làm quen với những biển cấm, biển báo nguy hiểm, cảnh báo
những đồ vật gây nguy hiểm và những nơi nguy hiểm trẻ không được đến gần.
* Trong giờ chơi
- Trong giờ chơi vì trẻ được chơi ngoài trời trẻ rất hiếu động nên thường chạy
nhảy đùa ngịch có thể gặp các tai nạn như: Rách da, chấn thương phần mềm… Vì vậy
trước khi cho trẻ ra hoạt động ngoài trời cô chú ý đế, trẻ , kiểm tra khu vực sân trẻ
chơi, không để trẻ chơi xa tầm mắt cô hay cho trẻ chơi gần các hồ nước, bụi rậm.
Kiểm tra đồ chơi ngoài trời để phát hiện những hư hỏng chưa sữa chữa kịp thời để báo
lên ban giám hiệu xử lý
+ Ví dụ: Khi bé chơi các đồ chơi ngoài trời: 2 cô phải luôn bám sát bé, nhắc nhở
bé xếp hàng đến lượt, không được xô đẩy, chen lấn nhau.
+ Ví dụ: Khi đi dạo, chơi ngoài trời, tập thể dục: cô phải quan sát địa điểm tránh
vũng nước, tổ kiến hoặc những nới có nhiều rong rêu... làm bé dễ bị té.
5
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Khi chơi trong lớp, trẻ có thể gặp các tai nạn như dị vật mũi, tai do trẻ tự nhét
đồ chơi ( hạt cườm, con xúc sắc, các loại hạt quả, đất nặn…) vào mũi, tai mình hoặc
nhét vào tai bạn, mũi bạn. Trẻ hay ngậm hoặc chọc đồ chơi vào mồm gây rách niêm
mạc miệng, hít vào gây dị vật đường thở, nuốt vào gây dị vật đường ăn.Vì vậy cô
không cho trẻ cầm các đồ chơi quá nhỏ, tránh trường hợp trẻ cho vào miệng mũi.
+ Ví dụ: Khi trẻ chơi tự do trong nhóm, giáo viên chơi cùng với trẻ hạn chế để
trẻ chạy, xô đẩy nhau tránh va vào thành bàn, cạnh ghế, mép tủ…có thể gây chấn
thương
Không nên để trẻ một mình vào nơi chứa nước kể cả xô chậu nước, khi dùng
xong giáo viên cần đổ hết nước, úp xô, chậu, đảm bảo các xô, thùng không chứa nước
trong nhà vệ sinh. Giám sát khi trẻ đi vệ sinh, khi trẻ chơi gần khu vực có chứa nguồn
nước
- Khi trẻ vui chơi trong lớp, mặc dù phạm vi chơi nhỏ, dễ bao quát nhưng cũng
không loại trừ tai nạn có thể xảy ra với trẻ. Tôi luôn giáo dục trẻ không ngậm, nhét đồ
chơi vào miệng, tai, mũi của mình và của bạn.
+ Ví dụ: Trong quá trình cháu chơi tôi cùng với giáo viên trong lớp luôn quan sát
các nhóm chơi và chơi với trẻ giáo dục cháu phải có ý thức trong giờ chơi.
* Trong giờ ăn
- Trước khi ăn cho trẻ rửa tay sạch bằng xà phòng dưới vòi nước. Hướng dẫn trẻ
cùng cô sắp xếp bàn ghế, cho 4- 6 trẻ ngồi một nhóm, có lối đi quanh dễ dàng để cô dễ
bao quát
- Vào giờ ăn trẻ rất hiếu động vì thế khi thức ăn mang từ nhà bếp lên còn đang
còn nóng cô cần để nguội rồi mới chia về bàn cho trẻ.
- Kiểm tra thức ăn trước khi cho trẻ ăn, uống. Tránh cho trẻ ăn thức ăn, nước
uống còn quá nóng.
- Không ép trẻ ăn, uống khi trẻ đang khóc, trẻ vừa ăn, vừa cười đùa hoặc khi trẻ
đang khóc mà cô cố ép trẻ ăn, uống đều rất dễ gây sặc cho trẻ. Vì thế cô phải để trẻ ăn
trong tâm trạng thật thoải mái, không cố ép trẻ
- Khi ăn cần cho trẻ ăn ở tư thế ngồi, nhắc trẻ ăn từ từ, nhai kỹ. Giáo dục trẻ khi
ăn không được vừa ăn, vừa đùa nghịch, nói chuyện dễ bị xặc, nghẹn.
- Lứa tuổi nhà trẻ ăn các loại thức ăn mềm, xay nhỏ. Vì thế tôi đã tham mưu lên
bam giám hiệu và tổ cấp dưỡng để chế biến thức ăn phù hợp với nhóm trẻ nhóm lớp
mình
- Thức ăn khi được mang đến lớp cho trẻ ăn giáo viên nên nếm thử trước khi cho
trẻ ăn để nhằm phát hiện những bất thường do thức ăn mang lại như: khi chế biến thực
phẩm không còn tươi sống, không còn hạn sử dụng gây ngộ độc hay thức ăn quá mặn
hoặc quá ngọt không đảm bảo sức khỏe cho trẻ
- Khi cho trẻ ăn các quả tráng miệng lên chọn các loại quả không có hạt nếu có
hạt cần chú ý bóc bỏ hạt trước khi đưa lên lớp.
- Khi giáo viên nhận thuốc từ tay phụ huynh phải ghi tên trẻ, số lần uống và liều
lượng. Khi cho trẻ uống thuốc giáo viên chú ý thuốc có dạng viên
* Trong giờ ngủ
6
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Khi trẻ chuẩn bị lên giường giáo viên chú ý xem trẻ còn ngậm thức ăn trong
miệng không, kiểm tra tay, túi quần áo xem có vật nhỏ lạ, các loại hạt, kẹo cứng, đồ
chơi trên người trẻ tránh trường hợp khi ngủ trẻ trêu ghẹo nhét vào miệng, mũi, tai. Để
dị vật rơi vào đường thở gây ngạt thở.
- Phòng ngủ phải được thông thoáng. Giáo viên luôn bao quát trẻ không để trẻ
ngủ lâu trong tư thế nắm sấp xuống đệm, úp mặt xuống gối sẽ thiếu dưỡng khí gây
ngạt thở
b) Các dữ liệu minh chứng:
- Trong quá trình thực hiện giải pháp bao quát cháu trong các hoạt động được thể
hiện qua một số hình ảnh minh chứng ở phụ lục 2
+ Hình 1: Cô bao quát chơi hoạt động góc cùng với trẻ
+ Hình 2 Cô bao quát cháu trong giờ học
+ Hình 3: Cô tổ chức cho trẻ vệ sinh trước khi ăn
+ Hình 4: Cô hướng dẫn trẻ trong giờ ăn
+ Hình 5: Cô bao quát cháu trong giờ ngủ
+ Bảng theo dõi tình trạng thương tích trong thời gian trẻ học tại lớp
c) Đánh giá kết quả:
- Bằng việc thường xuyên giám sát, ở gần trẻ tôi đã loại bỏ được hết những tai
nạn có thể xảy ra. Đồng thời trẻ lớp tôi đã nhận biết được một số nguy cơ gây nguy
hiểm cho bản thân và biết cách phòng tránh.
3. Giải pháp 3: Xây dựng môi trường an toàn cho trẻ hoạt động
a) Cách thực hiện giải pháp:
- Phạm vi áp dụng: Lớp IVD trường mầm non Hoa Hồng
- Đối tượng áp dụng: Trẻ lớp IV D
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2015 đến nay
- Nội dung giải pháp:
Đồ chơi là một trong những đồ dùng không thể thiếu đối với trẻ nhỏ, đồ chơi cần
cho trẻ được ví như cơm ăn nước uống hàng ngày của trẻ. Nếu trong một ngày ở lớp
trẻ hoạt động mà không có đồ chơi thì coi như hoạt động đó không thành công qua đó
nói nên tầm quan trọng của đồ chơi là rất cần thiết cho trẻ. Và thời gian trẻ được tiếp
xúc với đồ chơi trong một ngày là rất nhiều, chính vì vậy phải thường xuyên loại bỏ
những đồ chơi gây nguy hiểm cho trẻ.
Theo nội quy của nhà trường, giáo viên phải thường xuyên vệ sinh đồ dùng, đồ
chơi hàng ngày, hàng tuần để đảm bảo vệ sinh và loại bỏ những đồ chơi gây nguy hiểm
cho trẻ.
Những đồ chơi đã bị hư hỏng trở nên sắc nhọn rất nguy hiểm. Cơ thể trẻ còn rất
non yếu,làn da mỏng manh của trẻ rất dễ bị trầy sước vì thế khi chơi dễ gây ra nguy
hiểm cho trẻ như dứt tay, xước da. Vật sắc nhọn làm nguy hiểm đến mắt cũng như
chảy máu cơ thể trẻ.
7
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
Những đồ chơi nhỏ như sâu hột hạt, hoa ở góc hoạt động với đồ vật rất nhỏ khi
trẻ chơi cô cần chú ý quan sát tránh để trẻ đưa vào miệng. Khi chơi xong cô cần cất
dọn cẩn thận không để trẻ tự ý lấy chơi.
Đồng thời tôi luôn cố gắng sáng tạo ra những loại đồ chơi mới phù hợp với lứa
tuổi mà vẫn đảm bảo tính khoa học của hoạt động. Ở góc hoạt động với đồ vật ngoài
những đồ vật sẵn có như hột hạt, hoa, tôi sáng tạo thêm một số đồ chơi theo chủ đề
- Ví dụ: Khâu quần áo, cài khuy… bằng nhiều chất liệu khác nhau như xốp, vải,
thảm đục lỗ cho trẻ xâu.
Song song với việc loại bỏ đồ dùng, đồ chơi nguy hiểm thì giáo viên phải luôn
cẩn trọng với đồ dùng của cô như: dao, kéo, thước kẻ, súng bắn nến…khi dùng song
phải cất gọn đúng nơi quy định, cất cao khỏi tầm tay với của trẻ
Khi mua đồ chơi cho lớp tôi tuyển chọn các đồ chơi có và kích cỡ phù hợp với
lứa tuổi của trẻ trong lớp, đồ chơi không có yếu tố gây tai nạn cho trẻ (sắc nhọn, trầy
xước…).
- Ví dụ: Khi chọn đồ chơi cho trẻ chơi cô lựa chọn đồ chơi có nguồn gốc và xuất
sứ rõ ràng có thông số về kĩ thuật cũng như chất liệu tạo thành được nhà sản xuất ghi
đầy đủ, rõ ràng trên bao bì sản phẩm đảm bảo an toàn cho trẻ khi chơi.
Báo ngay với BGH nếu trong lớp có đồ dùng, đồ chơi bị hỏng để thay đồ dùng đồ
chơi mới ngay đảm bảo an toàn và có đồ chơi cho trẻ kịp thời
Sàn nhà vệ sinh luôn róc nước, khô thoáng đảm bảo cho trẻ khi đi vệ sinh cá nhân
không bị trượt ngã do trơn trợt. Các xô chứa nước trong nhà vệ sinh phải có nắp che
đậy kĩ lưỡng. Cô giáo trong lớp phân công nhau dắt cháu đi vệ sinh để bao quát trẻ tốt
hơn
Thường xuyên kiểm tra các đồ dùng trang thiết bị điện nếu thấy thiếu an toàn
thông báo kịp thời lên ban lãnh đạo để sửa chữa.
- Ví dụ: Trong lớp tôi có làm một số hình ảnh chú thích dán ở các ổ cắm diện
như: không sờ tay vào ổ cắm điện…
Không cho trẻ chơi gần khu vực bếp tránh ảnh hưởng của khí ga, lửa
b) Các dữ liệu minh chứng:
- Trong quá trình thực hiện giải pháp xây dựng môi trường an toàn cho trẻ hoạt
động được thể hiện qua một số hình ảnh minh chứng ở phụ lục 3
+ Hình 1: Giáo viên làm đồ dùng đồ chơi tự tạo an toàn cho trẻ chơi theo chủ đề
+ Hình 2: Một số đồ dùng đồ chơi cho trẻ hoạt động đảm bảo tính an toàn phù
hợp với trẻ
+ Hình 3: Ký hiệu báo nguy hiểm không được sờ tay vào ổ cắm điện
c) Đánh giá kết quả:
- Việc thường xuyên loại bỏ đồ dùng, đồ chơi mầm non nguy hiểm hàng ngày là
việc dễ làm và đơn giản giúp phòng tránh tai nạn thương tích và dị vật đường thở cho
trẻ rất hiệu quả ở lứa tuổi nhà trẻ, nhờ việc thường xuyên loại bỏ đồ dùng đồ chơi nguy
hiểm giờ đây đồ dùng đồ chơi lớp tôi luôn đảm bảo được an toàn cho trẻ. Lớp tôi
8
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
không có trường hợp nào bị tai nạn do bị hóc sặc, trầy sước do đồ chơi hư hỏng hay đồ
chơi nhỏ.
4. Giải pháp 4: Giáo dục rèn luyện trẻ một số kĩ năng phòng chống tai nạn
thương tích thường gặp
a) Cách thực hiện giải pháp:
- Phạm vi áp dụng: Lớp IVD Ttrường mầm non hoa hồng
- Đối tượng áp dụng: Trẻ Lớp IV D
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2015 đến nay
- Nội dung giải pháp:
Ở mọi lúc mọi nơi tôi thường lồng ghép giáo dục để trẻ có những kĩ năng cơ bản,
phòng tránh được những tai nạn thương tích có thể xảy ra với mình theo nội dung của
bộ chuẩn phát triển trẻ em tuổi với những chỉ số sau:
+ Trẻ nhận biết một số đồ vật có thể gây nguy hiểm và không chơi một số đồ vật
đó (Chỉ số 21).
+ Giáo dục trẻ không chơi, không sử dụng một số đồ vật gây nguy hiểm, không
lại gần những nơi gây nguy hiểm: dao, kéo, hộp quẹt, giếng, ao, hồ, bể nước…
Ví dụ: Ở những khu nguy hiểm cô làm một số biển báo và giáo dục trẻ không lại
gần khi thấy có biển báo nguy hiểm
+ Trẻ nhận biết và không làm một số việc có thể gây nguy hiểm (Chỉ số 22): Như:
không đến gần nước sôi, bếp lửa, nồi canh, cơm…không ngậm hột hạt, không trêu
chó, mèo…không tự uống thuốc.
+ Trẻ không chơi ở những nơi mất vệ sinh, nguy hiểm (Chỉ số 23).
+ Trẻ không đi theo, không nhận quà của người lạ khi chưa được người thân cho
phép (Chỉ số 24).
+Trẻ biết kêu cứu và chạy khỏi nơi nguy hiểm (Chỉ số 25).trẻ biết:
• Kêu cứu
• Gọi người lớn.
• Nhờ bạn gọi người lớn
b) Dữ liệu minh chứng:
- Tôi đã sử dụng dữ liệu minh chứng cho giải pháp ở phần phụ lục 4:
+ Hình 1: Biển báo nơi nguy hiểm
c) Đánh giá kết quả:
- Nhờ vào việc rèn luyện một số kĩ năng phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ
thì trẻ đã dần có những kĩ năng biết tránh xa được những nơi nguy hiểm
5. Giải pháp 5: Tuyên truyền và phối kết hợp với phụ huynh.
a) Cách thực hiện giải pháp:
- Phạm vi áp dụng: Lớp IVD Ttrường mầm non Hoa Hồng
- Đối tượng áp dụng: Giáo viên, phụ huynh
9
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Thời gian thực hiện: Từ tháng 9/2015 đến nay
- Nội dung giải pháp
- Công tác tuyên truyền phòng tránh tai nạn thương tích với phụ huynh là việc
vừa dễ lại vừa khó, dễ vì đây là công việc hàng ngày của giáo viên, khó ở đây là giáo
viên phải có những lời nói thuyết phục, biết chọn lọc những nội dung tuyên truyền
thiết thực, thu hút được phụ huynh để phụ huynh dễ hiểu và dễ thực hiện.
- Trước khi nhận trẻ vào lớp tôi trao đổi với phụ huynh về tình hình sức khỏe của
trẻ để có biện pháp theo dõi, xử lý cho từng trường hợp. Trao đổi với phụ huynh đưa
và đón trẻ tận tay cô giáo và nhắc nhở phụ huynh tuyệt đối không chạy xe đi vào sân
trường, đón trả trẻ đúng giờ. Không để trẻ tự đi vào lớp hay ra về một mình. Tránh
tình trạng cháu đi tự do, dễ gây ra tai nạn giao thông. Nhắc nhở phụ huynh khi cho trẻ
tham gia giao thông bằng xe máy phải đội mũ bảo hiểm cho trẻ.
- Tuy nhiên để việc cung cấp kiến thức được hiệu quả, dễ nhớ nên tôi làm tờ
thông báo về một số cách phòng tránh tai nạn thương tích đơn giản ở góc tuyên truyền.
Ở đó dán những hình ảnh đẹp, dễ bắt mắt nên được phụ huynh lưu tâm đọc hằng ngày.
- Mặt khác tôi cũng đã tổ chức các buổi họp phụ huynh để phụ huynh phối hợp
với lớp nhằm giáo dục các cháu các nội dung sau:
- Phòng tránh tai nạn do vật sắc nhọn:
+ Không để trẻ chọc ngoáy những vật sắc nhọn vào tai, mắt.
+ Không để trẻ cầm vật sắc nhọn chơi, chạy nhảy.
- Phòng tránh ngộ độc:
+ Không để trẻ cầm chơi, ăn các loại hoa, quả, lá, có mùi và màu sắc lạ
+ Không để trẻ ăn thức ăn bị ôi thiu
+ Không để trẻ tự uống thuốc khi không có hướng dẫn của bác sĩ và sự giám sát
của bố mẹ.
- Vệ sinh sạch sẽ cho trẻ trước khi ăn uống
+ Phụ huynh không để thực phẩm, đồ ăn, thức uống gần các hóa chất như thuốc
trừ sâu, xà phòng, thuốc tẩy...
- Phòng tránh đuối nước:
+ Không để trẻ chơi đùa gần suối, sông, ao hồ
- Phòng tránh bỏng:
+ Không để lửa gần những vật dễ cháy như chăn màn, sách vở, đồ nhựa...
+ Không để trẻ chơi đùa chạy nhảy trong bếp nơi có đặt phích nước nóng, thức ăn
nóng
+ Không để trẻ nghịch diêm, bật lửa, bếp ga
+ Kiểm tra cẩn thận nhiệt độ của nước, thức ăn trước khi cho trẻ ăn uống, tắm
+ Không để trẻ đến gần xe máy, ô tô... khi xe vừa mới dừng lại
- Phòng tránh điện giật:
+ Không sờ tay vào ổ điện, không tự ý rút, cắm các phích điện
10
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Phòng tránh động vật, côn trùng cắn:
+ Nhắc trẻ không chơi đùa quá mức với các vật nuôi trong nhà như chó, mèo...
+ Không chọc phá tổ ong, không đi vào bụi rậm, nơi tối tăm
- Phòng tránh ngã:
+ Không trèo cây, leo lên bàn ghế, cửa sổ, lan can, sân thượng
+ Không được xô đẩy khi chơi các trò chơi hoặc khi xếp hàng đi vệ sinh, tập thể
dục…
+ Không được chảy nhảy trên cầu thang, hành lang, nơi đông người
+ Không nhảy từ trên cao xuống
+ Không chạy trên sàn có nước, sân có độ trơn trợt cao
+ Nên mang giày, dép khi đi vào nơi có nước
- Phòng tránh tai nạn giao thông:
+ Không chơi đùa trên vỉa hè, lòng đường
+ Lên xuống xe phải chờ cho xe dừng hẳn lại
+ Đội mũ bảo hiểm khi ngồi trên xe máy, mô tô.
b) Dữ liệu minh chứng:
- Tôi đã sử dụng dữ liệu minh chứng cho giải pháp ở phần phụ lục 5:
+ Hình 1: Cô trao đổi với phụ huynh về những quy định của trường
+ Hình 2: Giáo viên phối cùng với nhà trường trao đổi với phụ huynh về cách
chăm sóc giáo dục trẻ
+ Hình 3: Biểu bảng tuyên truyền của lớp có nội dung phòng chống tai nạn
thương tích cho trẻ trong trường mầm non
c) Đánh giá kết quả:
- Biện pháp tuyên truyền kết hợp với phụ huynh tại lớp giúp giáo viên và phụ
huynh hiểu nhau hơn, từ đó giúp giáo viên thuận lợi trong việc giáo dục trẻ tránh
những nơi nguy hiểm, không an toàn với trẻ. Và cũng yên tâm hơn trong công tác
phòng tránh tai nạn tại nhà vì phụ huynh đã có kiến thức về cách phòng tránh tai nạn
và họ biết điều gì mình nên làm… Giáo viên phối hợp với phụ huynh là việc làm rất
cần thiết tạo cho trẻ một môi trường an toàn về sức khỏe, tâm lí và thân thể.
IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
- Trong lớp không có các đồ dùng đồ chơi nguy hiểm
- Môi trường trong và ngoài lớp luôn đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.
- Giáo viên đã nắm vững được nội dung, biện pháp và cách phòng tránh tai nạn
thương tích cho trẻ trong trường mầm non
- Từ những giải pháp nêu trên tôi nhận thấy trẻ lớp tôi đã có một số kiến thức và
kĩ năng cần thiết trong việc tự phục vụ, biết tự bảo vệ bản thân, biết tránh xa những
nơi nguy hiểm…
11
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
- Phụ huynh đã có kiến thức về cách phòng tránh tai nạn thương tích và rất tích
cực trong việc phối hợp cùng giáo viên nhằm đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ mọi
lúc mọi nơi.
- Giáo viên nhận thức sâu sắc vai trò quan trọng của việc phòng tránh tai nạn
thương tích cho trẻ trong trường mầm non
V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
1. Đề xuất kiến nghị:
Qua suốt quá trình nghiên cứu và những bài học rút ra được trong thực tiễn, tôi
mạnh dạn đưa ra một số đề xuất với các ban ngành như sau:
* Đối Phòng Gíao dục và Đào tạo:
- Cần nắm bắt và tham mưu kịp thời cho cấp trên đầu tư xây dựng cải tạo về cơ
sở vật chất của các đơn vị trường học trên địa bàn nhằm đảm bảo an toàn cho trẻ.
* Đối với nhà trường:
- Quan tâm, tạo điều kiện, chỉ đạo sát sao hơn nữa việc thực hiện công tác chăm
sóc sức khỏe nói chung và công tác Phòng chống tai nạn thương tích nói riêng trong
đơn vị; Tham mưu cho lãnh đạo kịp thời tu sửa, trang bị cơ sở vật chất.
- Tổ chức các buổi tọa đàm với phụ huynh về chuyên đề phòng chống tai nạn
thương tích cho trẻ
* Đối với Giáo viên:
- Giáo viên phải luôn chú ý theo sát trẻ trong mọi hoạt động. Giáo viên trong
lớp phối hợp nhịp nhàng, phân công cụ thể rõ ràng nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ.
- Không làm việc riêng khi quản lý, chăm sóc trẻ.
- Trao đổi kinh nghiệm, thực hành các thao tác xử lý tai nạn, thương tích có thể
xảy ra với trẻ.
- Vận dụng nhiều thủ thuật và nghệ thuật khi lên lớp để lôi cuốn trẻ tham gia
các hoạt động.
- Giáo viên luôn gần gũi yêu thương trẻ. Tạo niềm tin cho trẻ tham gia hoạt
động.
- Phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh để phòng tránh tai nạn thương tích cho
trẻ.
- Thường xuyên kiểm tra đồ dùng đồ chơi trong lớp để đảm bảo an toàn cho trẻ.
- Tổ chức các hoạt động trong ngày một cách khoa học, hợp lý hạn chế tối đa tai
nạn thương tích cho trẻ.
- Thông tin kịp thời, trung thực cho nhau nếu trẻ gặp tai nạn thương tích để
cùng nhau xử lý.
* Đối với phụ huynh:
- Cần có ý thức hơn trong việc chấp hành giờ giấc đưa đón trẻ của nhà trường,
dừng đỗ xe đúng nơi quy định, không chạy xe vào trong khu vực trường, phối hợp với
nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
12
Một số giải pháp phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ mầm non
2. Khả năng áp dụng:
- Căn cứ tình hình thực tế về công tác phòng chống tai nạn thương tích của đơn
vị. Tôi đã xây dựng, áp dụng các biện pháp, kế hoạch hành động vào trong công tác
phòng chống tai nạn thương tích của lớp mình, được Ban giám hiệu đánh giá cao, các
biện pháp dễ áp dụng, dễ thực hiện và kết quả cuối năm không có trường hợp tai nạn
đáng tiếc nào xảy ra.
- Qua đó thấy được công tác phòng chống tai nạn thương tích cho trẻ trong
trường mầm non là vô cùng quan trọng nó góp phần vào sự phát triển toàn diện cho trẻ
và việc xây dựng một môi trường an toàn thân thiện cho trẻ học tập vui chơi là cần
thiết và có ý nghĩa, chăm sóc sức khỏe cho trẻ là chăm sóc những mầm xanh cho đất
nước, tương lai đất nước có phồn vinh hay không phụ thuộc vào những mầm xanh đó
có được chăm sóc tốt hay không.
- Tôi mong rằng những biện pháp, kế hoạch tôi xây dựng trên có thể phần nào
làm thay đổi, nâng cao đẩy mạnh hơn nữa công tác Phòng chống tai nạn thương tích
cho trẻ trong trường mầm non.
- Những phương pháp, giải pháp và hình thức mà tôi thực hiện trên đây chắc
chắn sẽ có những hạn chế nhất định.Tôi rất mong nhận được sự góp ý của hội đồng
đánh giá. Tôi xin chân thành cảm ơn!
VI. TÀI LIỆU THAM KHẢO
2- Trung Kiên: Kĩ năng sơ cấp cứu các tai nạn thương tích trong trường học Nhà xuất bản Lao động- Xã hội - 2011.
4- Chiến lược giáo dục mầm non từ năm 1998 đến năm 2020- Vụ Giáo dục
mầm non - Viện nghiên cứu phát triển giáo dục- NXB Hà Nội 1999.
5- Luật giáo dục và nghị định quy định chi tiết hướng dẫn thi hành- NXB Lao
động- Xã hội 2007.
6- Điều lệ trường mầm non - Bộ giáo dục& Đào tạo NXB Hà Nội 2008.
7- Sổ tay công tác nhà trường- Sở giáo dục và đào tạo Hà Nội- NXB Hà Nội
2008.
8- Hướng dẫn các hoạt động y tế học đường và cấp cứu ban đầu tại trường học Sở y tế thành phố Hà Nội- Nhà xuất bản y học 2007.
13