Bài 11. Đặc trưng sinh lí của âm

Trường THPT Bán công An Khê
TỔ LÝ _ CN _ THỂ DỤC
Chµo mõng quý thÇy c« vÒ dù tiÕt häc
víi líp 12 D
1

Bài 11: CÁC ĐẶC TRƯNG
Bài 11: CÁC ĐẶC TRƯNG
SINH LÝ CỦA ÂM.
SINH LÝ CỦA ÂM.
1.Độ cao của âm:
1.Độ cao của âm:
Cảm giác về sự “ trầm” “bỗng” của âm được mô tả
bằng khái niệm độ cao của âm
Thực nghiệm cho biết âm có tần số càng lớn thì nghe
càng cao ( thanh ),
âm có tần số càng nhỏ thì nghe
càng
trầm .
Tuy nhiên không phải cứ tần số f
1
= 400Hz gấp đôi tần
số f
2
= 200Hz thì độ cao của âm f
1
cũng cao gấp đôi
âm f
2
Vậy: Độ cao của âm là một đặc trưng sinh lí của

âm gắn liền với tần số âm.

2. Độ to của âm:
2. Độ to của âm:


Thực nghiệm chứng tỏ âm có cường độ càng
Thực nghiệm chứng tỏ âm có cường độ càng


lớn thì nghe càng to
lớn thì nghe càng to


Tuy nhiên Phếch – ne và Vê – be chứng minh
Tuy nhiên Phếch – ne và Vê – be chứng minh


cảm giác về độ to của âm lại không tăng theo
cảm giác về độ to của âm lại không tăng theo


cường độ âm, mà tăng theo mức cường độ âm
cường độ âm, mà tăng theo mức cường độ âm


0
lg
I
I

L =
nhưng ta không thể lấy mức cường độ
nhưng ta không thể lấy mức cường độ
âm làm số đo độ lớn của âm, vì không
âm làm số đo độ lớn của âm, vì không
thể loại trừ khả năng có cả hạ âm và
thể loại trừ khả năng có cả hạ âm và
siêu âm tác động vào máy đo.
siêu âm tác động vào máy đo.
Vì vậy:
Vì vậy:
Độ to chỉ là một khái niệm nói về
Độ to chỉ là một khái niệm nói về
đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với
đặc trưng sinh lí của âm gắn liền với
đặc trưng vật lí mức cường độ âm.
đặc trưng vật lí mức cường độ âm.

Chú ý:
Chú ý:
Cảm giác về độ to của âm đối với tai người
Cảm giác về độ to của âm đối với tai người
có giới hạn như sau:
có giới hạn như sau:
•


Ngưỡng nghe
Ngưỡng nghe
(

(
cường độ âm nhỏ nhất là 10
cường độ âm nhỏ nhất là 10
-12
-12
W/m
W/m
2
2
) 0dB
) 0dB



Tiếng động trong phòng
Tiếng động trong phòng
30dB
30dB



Tiếng nhạc nhẹ, tiếng ồn trong nhà ở
Tiếng nhạc nhẹ, tiếng ồn trong nhà ở
40dB
40dB



Tiếng nói chuyện cách 1m
Tiếng nói chuyện cách 1m

60dB
60dB



Tiếng ồn ngoài phố
Tiếng ồn ngoài phố
90dB
90dB



Tiếng sét lớn
Tiếng sét lớn
120 dB
120 dB
•


Ngưỡng đau
Ngưỡng đau
(Máy bay phản lực lúc cất cánh )
(Máy bay phản lực lúc cất cánh )
130dB
130dB

3. Âm sắc:
3. Âm sắc:

Căn cứ vào sự cảm thụ của tai, chúng ta đánh
Căn cứ vào sự cảm thụ của tai, chúng ta đánh
giá các giọng hát , tiếng nói …có âm sắc khác
giá các giọng hát , tiếng nói …có âm sắc khác
nhau là giọng ấm, mượt, trơ, chua .v.v...
nhau là giọng ấm, mượt, trơ, chua .v.v...
Vậy:
Vậy:
Âm sắc là một đặc trưng sinh lý của
Âm sắc là một đặc trưng sinh lý của
âm, giúp ta phân biệt âm do các nguồn khác
âm, giúp ta phân biệt âm do các nguồn khác
nhau phát ra. Âm sắc có liên quan mật thiết
nhau phát ra. Âm sắc có liên quan mật thiết
với đồ thị dao động âm.
với đồ thị dao động âm.