Giáo án tổng hợp Lịch sử 8 Tiết 37

Ngày soạn: 26/12/2016
Ngày giảng: 29/12/2016
Lớp 8A+8B

Tiết 37

Bài 24 .
Cuộc kháng chiến từ năm 1858 đến năm 1873
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
- HS nhận thức được thái độ và trách nhiệm của triều đình nhà Nguyễn trong
việc để mất 3 tỉnh miền Tây ( không kiên quyết chống giặc, không phát huy được
tinh thần quyết tâm đánh giặc của ND...). Các hình thức đấu tranh phong phú của
PT yêu nước chống Pháp của ND Nam Kì ( diễn biến,kết quả).
2. Kỹ năng
- HS có kĩ năng sử dụng bản đồ, các tư liệu lịch sử, văn học để minh hoạ.
Quan sát tranh ảnh.
3. Thái độ
- Học sinh thấy rõ bản chất tham lam tàn bạo xâm lược của thực dân Pháp.
- Tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của ND ta.
II. Chuẩn bị.
- GV:
+ Lược đồ những cuộc khởi nghĩa chống Pháp ở Nam Kỳ (1859- 1874).
+ Tranh ảnh về cuộc tấn công của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đánh tàu
ét-pê-răng của Pháp.
+ Tài liệu tham khảo (Đại cương lịch sử VN tập 2).
- HS: sưu tầm thơ văn yêu nước cuối thế kỷ 19 .
III. Tổ chức cỏc hoạt động dạy học:
1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
- Tại sao TDP xâm lược Việt Nam ?

* Nguyên nhân sâu xa: bản chất tham lam tàn bạo của chủ nghĩa thực dân
(giành giật thị trường, tìm kiếm nguồn nguyên liệu và nhân công rẻ mạt).
* Nguyên nhân trực tiếp: TDP lấy cớ bảo vệ đạo Gia Tô; TĐ nhà Nguyễn
suy yếu
3. Tiến trình bài dạy:


Tiết trước chúng ta đã thấy được quá trình xâm lược nước ta của TDP (1858 1862), triều đình Huế đã kí Hiệp ước 1862. Nhưng nhân dân ta quyết tâm đứng lên
kháng chiến ngay từ những ngày đầu chúng nổ súng xâm lược ở Đà Nẵng, Gia
Định. Hôm nay chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu cuộc kháng chiến chống TDP của
nhân dân ta từ năm 1858 - 1873.
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung

- GV treo lược đồ lược thuật phong trào I. Cuộc kháng chiến chống Pháp từ
kháng chiến của nhân dân Đà Nẵng và 3 tỉnh năm 1858 đến năm 1873.
miền Đông Nam Kì.
1. Kháng chiến ở Đà Nẵng và ba tỉnh
miền Đông Nam Kỳ
- HS theo dõi và ghi tóm tắt.
- GV: sau khi thất bại Đà Nẵng, TD Pháp
kéo vào Gia Định quân đội triều đình chống
cự yếu ớt rồi tan rã, không chủ động đánh
giặc thì nhân dân đại phương tự động tổ
chức thành những đội ngũ chỉnh tề kháng
Pháp ngay từ khi chúng đặt chân lên đất liền
như:

* Tại Đà Nẵng: nhiều toán nghĩa binh

kết hợp với quân đội triều đình đánh
Pháp.
* Ở Gia Định:

+ Toán quân 5000 người do Lê Huy, (một võ
quan bị thải hồi) và Trần Thiện Chính (một
chi huyện bị cách chức) chỉ huy.
+ Một toán quân 6000 người do Dương Bình
Tâm lãnh đạo.
Họ chiến đấu dũng cảm hỗ trợ cho cuộc rút
lui của quân đội triều đình, hoặc bao vây - Cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Trung
phục kích quấy phá đồn trại của giặc không Trực đốt cháy tàu ét-pê-răng của Pháp
cho chúng đánh rộng ra. Tiêu biểu là...
(10.12.1861).
- GV cho HS quan sát hình ảnh Nguyễn
Trung Trực đốt cháy tàu chiến của Pháp và
trình bày vài nét về sự hoạt động của nghĩa - Cuộc khởi nghĩa Trương Định đã làm
cho địch "Thất điên, bát đảo” .
quân.
- GV cho hs quan sát hình ảnh Trương Định
trên lược đồ và yêu cầu HS mô tả quang
cảnh buổi lễ.
(GV gợi ý: Buổi lễ diễn ra ở đâu, quang
cảnh buổi lễ như thế nào? theo em người
đứng ở trung tâm bức ảnh là ai? Người mặc
trang phục qua lại đứng bên cạnh con ngựa,
bên trái bức ảnh đại diện cho ai, họ đến đay
làm gì? Phía bên phải bức tranh là những
ai, họ dâng kiếm cho Trương Định với
nguyện vọng gì? Tại sao ông không nhận

sắc phong của triều đình để làm quan mà
lại nhận chức Bình Tây Đại nguyên soái do
nhân dân phong? Em có nhận xét gì về hành
động của Trương Định?)
- HS trả lời. GV kết luận và tường thuật * Phong trào kháng chiến dâng cao
mạnh mẽ, nhiều trung tâm kháng chiến
ngắn gọn cuộc khởi nghĩa.
xuất hiện.
- GV nêu câu hỏi: Em có nhận xét gì về
phong trào kháng chiến ở Đà Nẵng và ba
tỉnh miền Đông Nam Kì?
2. Kháng chiến lan rộng ra 3 tỉnh
GV: Như vậy từ khi TDP xâm lược Đà Nẵng miền Tây Nam Kì.
và 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ, nhân dân ta a. Tình hình nước ta sau Hiệp ước
đã quyết tâm kháng Pháp, phong trào diễn ra 1862.
sôi nổi, với những cách đánh rất hiệu quả - Triều đình: tìm mọi cách đàn áp
(đánh pháo thuyền) của Nguyễn Trung Trực, phong trào kháng chiến; cử phái đoàn
sang Pháp xin chuộc lại 3 tỉnh miền
KN Trương Định làm cho TDP lo sợ.
Đông Nam Kì nhưng thất bại.
- GV cho HS theo dõi SGK đoạn "Sau khi kí
Hiệp ước...không tốn một viên đạn" và hãy
khái quát tình hình nước ta sau Hiệp ước
Nhâm Tuất?
- HS theo dõi trả lời..
GV: Triều đình và tin tưởng vào "lương tâm
hảo ý" của kẻ thù nên đã chiểu theo các
điều ước đã kí mà thực hiện. Khi cho rằng

mặt Nam đã yên, triều đình tập trung lực
lượng đối phó với phong trào khởi nghĩa
nông dân ở mặt Trung và Bắc, đồng thời mở
cuộc ngoại giao...trong khi đó Pháp đang ráo
riết chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây.
+ Pháp sau khi thăm dò tình hình triều đình
Huế, thấy thời cơ đã đến, ngày 20.6.1867
Pháp kéo đến trước tỉnh thành Vĩnh Long.
Trong tình thế khó xử, kinh lược sứ miền
Tây là Phan Thanh Giản đã nộp thành rồi
viết thư cho quan lại các tỉnh An Giang, Hà
Tiên không kháng cự tránh đổ máu vô ích.
- GV nêu vấn đề: Tại sao Pháp nhanh chóng
chiếm được 3 tỉnh miền Tây mà không tốn
một viên đạn?
( Do thái độ nhu nhược sợ giặc của triều
đình ; tình hình Pháp có nhiều thuận lợi)
- GV cung cấp thông tin và kết hợp chỉ lược

- Pháp: Từ 20.6 đến 24.6.1867 chiếm
nốt 3 tỉnh mền Tây Nam kỳ Vĩnh
Long, An Giang, Hà Tiên không tốn 1
viên đạn.


đồ hình 68 : Sau khi chiếm 3 tỉnh miền Tây b. Phong trào kháng chiến của nhân
Nam Kỳ, PT kháng chiến của ND 6 tỉnh dân 6 tỉnh Nam Kì.
diễn ra ở nhiều nơi...
- HS đọc một số đoạn văn, thơ của Nguyễn - Nhân dân Nam Kì nổi lên chống Pháp
Đình Chiểu về cuộc kháng chiến chống ở nhiều nơi, nhiều trung tâm kháng

Pháp "Chạy giặc", "Văn tế nghĩa sĩ Cần chiến thành lập: Đồng Pháp Mười, Tây
Ninh. Nổi bật là cuộc KN Trương
Giuộc"
Quyền, Phan Tôn , Phan liêm, Nguyễn
- GV yêu cầu HS dựa vào lược đồ trình bày Trung Trực.
những nét chính về cuộc kháng chiến chống + Phong trào tiếp tục phát triển đến
Pháp của nhân dân Nam Kì và nhận xét về 1875.
phong trào này?
- GV nhận xét.
IV. Củng cố - dặn dò:
1. Củng cố.
- Tinh thần kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta được thể hiện như thế
nào?
2. Dặn dò.
- Bài cũ: trả lời các câu hỏi và bài tập trong SGK.
- Bài mới: đọc và nghiên cứu bài 25.
+ Tại sao phải đến 1873 Pháp mới khởi sự âm mưu đánh chiếm Bắc Kì.
IV. Rút kinh nghiệm