Bài 3. Khái niệm về xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp

LOGO

GV: Trần Đức Thanh
Lớp : 11 A5


Chất giặt rửa

11

Khái niệm chất giặt rửa

22

Tính chất của chất giặt rửa

33

Xà phòng

44

55

Chất giặt rửa tổng thợp

Thành phần của chất giặt rửa ngày nay.


Khái niệm chất giặt rửa
 Khái niệm : Chất giặt rửa là những chất dùng cùng với nước

thì có tác dụng làm sạch chất bẩn bám trên vât rắn mà không
gây ra phản ứng hoá học nào với chất đó


Phản ứng điều chế xà phòng
CH2 O C
O
CH O C
O
CH2 O C
O

R1
R2

+ 3 NaOH

R3
Chất béo

to

CH2 OH
CH OH
CH2 OH
Glixerol

+

R1COONa

R2COONa
R3COONa
Xà phòng


Tính chất giặt rửa:

Làm sạch chất bẩn bằng
phản ứng hoá học ( javen)

Là những chất tan
tốt và nước ( dung
môi phân cực)

Là những chất tan
tốt và nước ( dung
môi phân cực)


Tính chất giặt rửa:
Phân tử muối Natri của axit béo bao gồm 2 phần
 Phần ưa nước là COO – Na+
 Phần kị nước ( ưa dầu) là gốc hydrocacbon Cx Hy
 Cấu trúc chất giặt rửa luôn có phần đầu
là ưa nước gắn với đuôi là phần ưa dẩu

Phần kị nước, ưa dầu , không phân cực

Phần ưa nước
Phân cực

Cơ chế hoạt động :
Khi ngâm quần
áo nên ngâm
như thế nào để
tăng hiệu quả:

 Phần kị nước ưa dầu xâm nhập
vào chất bẩn trên vải
 Phần ưa nước có xu hướng
khuếch tán và nước ,
 Kết quả chất bẩn bị phân tán thành
từng phần nhỏ lơ lửng trong nước sau đó bị rửa trôi


Xà phòng:
111

Làm lạnh
Kết tinh

Xà
phòng

Glyxerol


Xà phòng:
22

Oxi hoá paraphin trong dầu mỏ:
[O]
R –CH2 – CH2 – R’

R – COOH
R – COOH
’

R – COONa
R’ – COONa

Phương pháp này cho ra xà phòng tổng hợp có độ tan
cao hợn so với phương pháp cổ điển:


Xà phòng
33

 Thành phần chính của xà phòng là muối natri của axit béo
như stearat natri C17H35COOH , panmitat natri C15H33COONa
phụ gia là chất thơm, chất khử màu, enzym …
 Xà phòng dùng trong tắm và gội không gây hại cho da và môi
trường ( dễ bị phân huỷ).
 Nhược điểm là khi sử dụng với nước cứng tạo kết tủa làm khô
sợi vải và giảm tác dụng.


Chất giặt rửa tổng hợp
11

[O]
R –CH2 – CH2 – R’

R – COOH

R – CH2 OH

R’ – COOH

R’ – CH2 OH
H2SO4

R – CH2 OSO3Na
R’ – CH2 OSO3Na

NaOH

R – CH2 OSO3H
R’ – CH2 OSO3H


Thành phần và sử dụng :
Trong xà phòng có: chế phẩm từ chất giặt tổng hợp , chất tạo bọt,
chất thơm , ngoài ra còn có chất tẩy trắng như NaClO và enzym…
 Ưu điểm chất giặt rửa tổng hợp là có thể dùng với nước cứng vì
chúng ít bị kết tủa với Ca2+
 Enzym có vai trò phân huỷ 1 phần chất hữu cơ giúp thuận lợi cho
quá trình giặt rửa chống tái dính

quá trình phát triển

chất béo
tro

chất béo
sút

Dầu mỏ

Siêu dung
môi hoà tan


LOGO