Bài 9. Cấu tạo và tính chất của cơ

KÝnh chµo quý thÇy c« !
Chµo c¸c em häc sinh yªu quý !


TiÕt 9(Bµi 9)

CÊu t¹o vµ tÝnh chÊt cña c¬




HS đọc thông tin sgk trang 32 quan sát

Hình bên trả lời các câu hỏi sau
-Vì sao cơ đợc gọi là cơ xơng?
+ Cơ dính vào xơng thực hiện chức năng vận động
gọi là cơ xơng
( cơ xng cũn đợc gọi là cơ vân vỡ:
Cơ có vân tối, vân sáng xen kẽ nhau)


-

Cơ thể ngời có khoảng 600 cơ tạo thành hệ cơ

+ Cơ đầu cổ: Cơ mặt, cơ nhai, cơ quay cổ
+ Cơ thân: Cơ ngực(Cơ trớc ngực , cơ liên sờn)
+ Cơ chi trên: Cơ đai vai, cơ cánh tay,
cẳng tay, bàn tay.
+ Cơ chi dới: Cơ đai hông, cơ đùi,
cẳng chân, bàn chân.

- Cơ có nhiều hình dạng khác nhau: Hình tấm,
hình lông chim, hình nhiều đầu và nhiều thân
điển hình nhất là bắp cơ hình thoi


I.cấu tạo bắp cơ và tế bào cơ

-

HS đọc và tỡm hiểu nội dung phần1 SGK
Quan sát hình 9-1 trả lời câu hỏi?

+ Bắp cơ có cấu tạo nh thế nào?
+ Tế bào cơ có cấu tạo nh thế nào?
+ Giải thích các chi tiết trong hình


Quan s¸t h×nh 9.1

hoµn thµnh s¬ ®å:

B¾p c¬

Bó cơ2

Bó cơ2

2

Bó cơ

3
Sợi cơ

3
Sợi cơ

3
Sợi cơ

4
Tơ cơ

Tơ cơ4

Tơ cơ 4

Tơ cơ 5dày

6
Tơ cơ mảnh


S¬ ®å cÊu t¹o cña c¬

B¾p c¬

Bã c¬

Bã c¬

Bã c¬

Sîi c¬

Sîi c¬

Sîi c¬

(TB c¬)

(TB c¬)

(TB c¬)

T¬ c¬

T¬ c¬

T¬ c¬

T¬ c¬ m¶nh

T¬ c¬ dµy


Nêu cấu tạo của sợi cơ?
Mỗi sợi cơ là một tế bào cơ dài 10 12 cm
có màng, tế bào chất, nhiều nhân hình bầu dục

-

Trong tế bào chất gồm nhiều tơ cơ nhỏ

nằm song song với nhau,

-

Mỗi tơ cơ có những đoạn màu sáng

và màu sẫm, nằm xen kẽ xếp thành vân ngang

-

Giới hạn của các tơ cơ mảnh và dày

giữa 2 tấm Z là đơn vị cấu trúc
của tế bào cơ (Tiết cơ)


Bắp cơ có cấu tạo nh thế nào?
- Mỗi bắp cơ gồm nhiều bó cơ,
- Mỗi bó cơ gồm nhiều tế bào cơ.
- Tế bào cơ đợc cấu tạo từ các tơ cơ
- Tơ cơ gồm các tơ cơ mảnh và tơ cơ dày xếp xen kẽ
- Tơ cơ mỏng thì trơn, tơ cơ dày có mấu sinh chất
- Đơn vị cấu trúc của cơ là:Khoảng cách giữa 2 tấm Z(Tiết cơ)


II: Tìm hiểu tính chất của cơ

Các em đọc thông tin phần II SGK và quan sát
hình 9-2,
HS lên bảng mô tả lại thí nghiệm

- Khi bị kích thích cơ phản ứng nh thế nào?
+Bằng cách co cơ

- Khi không có kích thích thì cơ có hiện tợng gì?
+Cơ giãn

- Em hiểu thế nào là một nhịp co cơ?
+1 lần co, 1 lần giãn là 1 nhịp

- Tính chất của cơ là gì?
+Co và giãn


- Quan sát hình 9-3 sơ đồ phản xạ đầu gối,
- Mô tả thí nghiệm
- Nêu hiện tợng xảy ra
+Chân hất về phía trớc(Phản xạ co cơ)
- Hãy giải thích cơ chế phản xạ co cơ?

- Kích thích

cơ quan thụ cảm

xung thần kinh

dây hớng tâm

trung ơng thần kinh
Co cơ

dây li tâm


Quan sát hình 9.4/33
- HS lên làm thí nghiệm: Co và duỗi cẳng tay HS khác quan sát

-

Cơ trớc cánh tay thay đổi nh thế nào?
+Khi co: bắp cơ to lên, khi duỗi: bắp cơ nhỏ đi

- Giải thích vì sao?
+Khi co cơ các tơ cơ mảnh xuyên sâu
Vào vùng phân bố của các tơ cơ dày làm
Cho đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối dày lên
do đó bắp cơ ngắn lại và to lên về chiều ngang.
+Khi giãn: Gân ở hai đầu bắp cơ kéo
bắp cơ làm các sợi cơ dày không xuyên vào
các sợi cơ mảnh nữa

- Nguyên nhân làm co,giãn cơ?

+Khi có kích thích của môi trờng và chịu ảnh hởng của hệ thần kinh thì cơ co và giãn


III. ý nghĩa cua hoạt động co cơ

Quan sát hình 9.4 thực hiện lệnh sau:

-

Sự co cơ có tác dụng gì?
+Cơ co thì xơng cử động giúp cơ thể

vận động

-

Phân tích sự phối hợp hoạt động co,

giãn giữa cơ 2 đầu(Cơ gấp)
và cơ 3 đầu(Cơ duỗi)
+Cơ 2 đầu kéo xơng cẳng tay về phía trớc
+Cơ 3 đâu kéo xơng cánh tay về phía sau
Hoạt động co cơ


Bµi tËp: H·y ghi chó thÝch vµo h×nh vÏ sau theo c¸c con sè trªn tranh


Hãy chọn câu trả lời đúng trong các câu sau:
1- Bắp cơ điển hình có cấu tạo:
a. Sợi cơ có vân sáng, vân tối.
b. Bó cơ và sợi cơ.
c. Có màng liên kết bao bọc, hai đầu nhỏ giữa phình to.
d. Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ.
e. Cả a, b, c, d.

g. Chỉ c và d.
2- Khi cơ co bắp cơ ngắn lại và to bề ngang là do:
a. Vân tối dày lên
b. Một đầu cơ co và 1 đầu cơ cố định.
c. Các tơ mảnh xuyên sâu vào vùng tơ dày vân tối ngắn lại.
d. Cả a, b, c.
e. Chỉ a và c.


Về nhà

1. Trả lời câu hỏi SGK/ 33
2. Ôn lại một số kiến thức về lực, công cơ học.


CHÚC CÁC EM HỌC GIỎI


Tiết học đến đây đã kết thúc
chúc quý thầy cô và các em
khỏe,hạnh phúc