Giáo án Sinh học 8 bồi dưỡng Tiết 9 Cấu tạo và tính chất của cơ tham khảo

KIỂM TRA BÀI CŨ
?Cấu tạo và chức năng của xương dài?
?Thành phần hóa học và tính chất của
xương?
(PHẦN 1)
Cơ bám vào xương, cơ co làm xương cử
động, gọi là cơ xương(Cơ vân). Cơ thể
người có khoảng 600 cơ. Tùy từng vò trí,
chức năng mà cơ có hình dạng khác
nhau, điển hình bắp cơ có hình thoi dài.
(PHẦN 1)
?Bắp cơ có cấu tạo ngoài- trong như thế nào?
?Tế bào cơ có cấu tạo như thế nào?
Bắp cơ
Bó cơ
Sợi cơ
(Tế bào cơ)
Nhân
Các tơ cơ
Đĩa sáng
Đĩa tối
Z
Tơ cơ dày
Tơ cơ mảnh
Đơn vị cấu trúc
Z
Z
?Tại sao tế bào cơ có vân ngang?
Các tơ cơ
Đĩa sángĐĩa tối
Z

Tơ cơ dày
Tơ cơ mảnh
Đơn vị cấu trúc
ZZ
Sợi cơ
(Tế bào cơ)
- Do sự sắp xếp các tơ cơ
theo chiều dọc làm cho tế bào
cơ có các vân ngang: Vân tối
và vân sáng xen kẻ nhau
Nhân
Đơn vò cấu trúc?
Đĩa sáng IĐĩa tối AZ
Z
Vân tối ứng với Đóa A là tập
hợp tơ cơ dày, vân sáng ứng
Đóa I là tập hợp tơ cơ mảnh
không có tơ cơ dày bao
quanh. Tơ cơ mảnh xuyên vào
đầu đóa A, hai đầu sẫm hơn,
giữa hơi sáng vùng H. Đóa I
gồm tơ cơ mảnh, phần đầu
sắp xếp như cạnh đáy tổ ong,
tạo tấm Z màu sẫm, chia đóa I
làm hai nữa. Giới hạn từ tấm
Z này đến tấm Z kế tiếp là
một đơn vò cấu trúc.
Vùng H
Tơ cơ dày Tơ cơ mảnh
Gồm đóa tối ở giữa và hai nửa đóa sáng ở hai đầu

* Bắp cơ:
- Ngoài: là màng liên kết, 2 đầu thon có gân, phần bụng
phình to.
-
Trong:Có nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ.
* Tế bào cơ (Sợi cơ): Nhiều tơ cơ, gồm 2 loại:
+Tơ cơ dày: Có các mấu lồi sinh chất Tạo vân tối.
+Tơ cơ mảnh:Trơn Vân sáng.
-
Tơ cơ dày và mảnh xếp xen kẻ theo chiều dọc Vân
ngang(vân tối, vân sáng xen kẻ).
-
Đơn vị cấu trúc:Là giới hạn giữa tơ cơ mảnh và dày (đĩa
tối ở giữa, hai nữa đĩa sáng ở hai đầu)
Các em hãy đọc và xem hình 9.2
SGK?
Khi có kích thích vào dây thần
kinh kết quả như thế nào?
Kích thích vào dây
thần kinh đi tới cẳng
chân ếch
Kích thích
c coơ
Vì sao cơ co được?
Khi cơ co, tơ cơ
mảnh xuyên sâu vào
vùng phân bố của tơ
cơ dày làm cho tế
bào cơ ngắn lại
Đĩa sáng I

Đĩa tối AZ
Z
Vuøng H
Tô cô daøy Tô cô maûnh
Z
Các em hãy đọc và xem tiếp hình 9.3 SGK.
Ngồi trên ghế để chân xuống, lấy búa y
tế(búa cao su) gõ nhẹ vào xương bánh chè
thấy có hiện tượng gì xảy ra?
Chân đá về
phía trước
Chân đá về phía trước
Các em hãy đọc và xem tiếp hình 9.3 SGK.
Trình bày cơ chế phản xạ đầu gối?
Noron höôùng taâm
Tuûy soáng
Noron li taâm
Kích thích(Búa gõ) Noron hướng tâm
Tủy sống (Noron trung gian)
noron li tâm bắp cơ co cơ
Các em hãy đọc và xem tiếp hình 9.3 SGK.
Dựa vào cơ chế trên, em hãy giải thích cơ
chế phản xạ của sự co cơ?
Daây höôùng taâm
Tuûy soáng
(Trung öôngTK)
Daây li taâm
Kích thích
(C quan th c m)ơ ụ ả
Kích thích

(Cơ quan thụ cảm)
Daây höôùng taâm
Tuûy soáng
(TrungöôngTK)
Daây li taâm
Cô co
(C quan ph n ơ ả
ng)ứ
C quan ph n ngơ ả ứ
Gặp cẳng tay sát với cánh tay, em thấy bắp cơ
ở trước cánh tay thay đổi như thế nào?Vì sao
có sự thay đổi đó?
Co cơ :là do to mảnh xuyên
sâu vào vùng phân bố của
tơ cơ dày làm tế bào cơ
ngắn lại và to về bề ngang
Phình to
Vậy cơ có tính chất gì?
-Tính chất của cơ là co và dãn cơ.
Kích thích(Cơ quan thụ cảm) Daây höôùng taâm
Tuûy soáng
(TrungöôngTK)
Daây li taâmCô co
(C quan ph n ơ ả
ng)ứ
Khi cơ co, các tơ cơ mảnh xuyên sâu vào vùng phân
bố của tơ cơ dày làm cho đĩa sáng ngắn lại, đĩa tối
dày lên do đó bắp cơ ngắn lại và to về bề ngang.
- Cơ co chịu ảnh hưởng của hệ thần kinh.
? Sự co cơ có tác dụng gì?

Cơ co giúp xương cử động
cơ thể vận động lao động, di
chuyển.
? Phân tích sự phối hợp hoạt động co, dãn
giữa cơ hai đầu(cơ gấp) và cơ ba đầu(cơ
duỗi)ở cánh tay?
Cơ hai đầu co
kéo cánh tay lên
Cơ ba đầu dãn
nâng cánh tay lên
Và ngược lại,
cơ hai đầu dãn,
cơ ba đầu co thì
cánh tay thẳng
ra.
Cơ hai đầu co
kéo cánh tay lên
Cơ ba đầu dãn
nâng cánh tay lên
Sự sắp xếp các cơ trên cơ thể
thường tạo thành từng cặp đối
khống.Cơ này kéo xương về một
phía thì cơ kia kéo về phía ngược
lại.
Ví dụ: Cơ nhị đầu ở cánh tay co
nâng cẳng tay về phía trước cơ
tam đầu co thì duỗi cẳng tay
ra.Cơ co làm xương cử động dẫn
tới sự vận động của cơ thể. Trong
sự vận động của cơ thể có sự

phối hợp nhịp nhàng giữa các cơ:
Cơ này co thì cơ đối khống dãn
và ngược lại. Thực ra, đó là sự
phối hợp của nhiều cơ
-
Cơ co giúp xương cử động Cơ thể
vận động lao động, di chuyển.
-
Trong cơ thể luôn có sự phối hợp
hoạt động của các nhóm cơ.
Thêi gian:
10
10
HÕt giê
9
9
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2

1
1
14
14
13
13
12
12
11
11
19
19
18
18
17
17
16
16
15
15
20
20
Kiểm tra-đánh giá:
Bắp cơ điển hình có cấu tạo
A
Sợi cơ có vân sáng, vân tối.
B
Bó cơ và sợi cơ
C
Có màng liên kết bao bọc, hai đầu to giữa phình to

D
Gồm nhiều sợi cơ tập trung thành bó cơ
E
G
Cả a, b, c, d.
Chỉ c và d
G
Thêi gian:
10
10
HÕt giê
9
9
8
8
7
7
6
6
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
14

14
13
13
12
12
11
11
19
19
18
18
17
17
16
16
15
15
20
20
Kieåm tra-ñaùnh giaù:
Số lượng cơ trong cơ thể người là:
A
200 cơ
B
300 cơ
C
260 cơ
D
500 cơ
E

600 cơ
E
Các loại co cơ gồm:
a.Co cơ đơn độc: Một nhịp ( Ếch 0,1 giây, Người 0,05
giây) gồm 3 pha:
+ Pha tiềm tàng: 1/10 thời gian nhịp.
+ Pha co: 4/10 (cơ ngắn lại, sinh công).
+ Pha dãn: ½ thời gian (Trở lại trạng thái ban đầu)
Cơ phục hồi.
b. Co cơ trương:Co cơ kéo dài xảy ra do một loạt các
xung TK riêng rẽ tác động liên tiếp tới cơ, cơ không kịp
dãn
Trương lực: là trạng thái co một phần và kéo dài. Trong
điều kiện bình thường xung thần kinh gửi tới mỗi cơ
gây nên sự co cơ yếu, vì vậy cơ không bị mỏi.Khi thần
kinh bị hủy hoại hoặc các dây thần kinh bị đứt không
còn có xung TK gửi tới sẽ gây nên hiện tượng cơ dãn
hoàn toàn tức mất trương lực cơ.
Trở lại shides 16