Bài 38. Bài tiết và cấu tạo hệ bài tiết nước tiểu

KIỂM TRA BÀI CŨ
Hãy chọn đáp án đúng.
Câu 1: Sự trao đổi chất được thể hiện ở:
A. Cấp độ tế bào
B. Cấp độ cơ thể
C. Cáp độ mô
D. Hai cấp độ là cấp độ cơ thể và cấp độ tế bào.


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 2. Sự trao đổi chất ở cấp độ tế bào thực chất là:
A. Sự trao đổi giữa hệ tiêu hóa, hệ hô hấp,hệ bài tiết với
môi trường ngoài.
B. Sự trao đổi giữa hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ bài tiết với
môi trường trong.
C. Sự trao đổi vật chất giữa tế bào với môi trường ngoài.
D. Sự trao đổi vật chất giữa tế bào với môi trường trong.


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 3. Trao đổi chất ở cấp độ tế bào có đặc điểm:
A. Thức ăn, nước và muối khoáng…từ môi trường ngoài
qua các hệ cơ quan vào cơ thể đồng thời cũng có sự tiếp nhận
các chất thải, sản phẩm phân hủy.
B. Thức ăn, nước và muối khoáng…từ môi trường ngoài
trực tiếp vào cơ thể và sự tiếp nhận các chất thải, sản phẩm
phân hủy.
C. Các chất dinh dưỡng và ôxi tiếp nhận từ máu được tế
bào sử dụng cho các hoạt động sống, các sản phẩm phân hủy
được thải vào môi trường trong.
D. Môi trường trong có sự tiếp nhận các sản phẩn phân hủy.

CH : BI TIT

I. Bi tit:

Bi 38. BI TIT V CU TO H BI TIT NC TIU

1. Khỏi nim:
-Bi tit l quỏ trỡnh khụng ngng lc v
thi cỏc cht thi d tha, cỏc cht c
hi t c th ra mụi trng ngoi.

- Bi tit l gỡ ?
Cỏc cht cn thit cho t bo

Hot ngTC ca t bo
Cỏc cht thi,c hi
CO2
Phổ
i

Hô
hấp

Các chất thải
khác hoà tan
trong máu
Thậ
Da

n
Thoát
Bài
mồ
tiết nớc
hôi
tiểu

Môi trờng ngoài
Hoạt động bài


CH : BI TIT
Bi 38. BI TIT V CU TO H BI TIT NC TIU

I. Bi tit:

1. Khỏi nim:
-Bi tit l quỏ trỡnh khụng ngng lc v
thi cỏc cht d tha, cỏc cht c hi t
c th ra mụi trng ngoi.
2. Cỏc c quan thc hin bi tit v sn
phm thi ch yu:
- Phi bi tit CO2.
- Thn bi tit nc tiu.
- Da bi tit m hụi.

Cỏc cht cn thit cho t bo

Hot ngTC ca t bo

Cỏc cht thi,c hi
CO2
Phổ
i

Hô
hấp

Các chất thải
khác hoà tan
90 trong máu 10
% Thậ
Da %
n
Thoát
Bài
mồ
tiết nớc
hôi
tiểu

Môi trờng ngoài
Hoạt động bài


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

-Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất dư thừa, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.

3.Vai trò:
- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.

Bài tiết đóng vai trò quan trọng
như thế nào với cơ thể sống?

- Bài tiết giúp cơ thể thải
các chất độc hại ra môi
trường.
- Nhờ hoạt động bài tiết
mà thành phần, tính chất
môi trường bên trong luôn
ổn định tạo điều kiện thuận
lợi cho hoạt động trao đổi
chất diễn ra bình thường.

CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải
các chất dư thừa, chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi trường
trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
I. Bài tiết:

Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

Quan sát hình 38.1 Sơ đồ cấu
tạo của hệ bài tiết nước tiểu .

Ghi nhớ các thành phần cấu
tạo của hệ bài tiết nước tiểu .

A. Các cơ quan của hệ
bài tiết nước tiểu

B. Lát cắt dọc thận

D. Nang cầu thận và
C. Một đơn vị chức
cầu thận phóng to
năng của thận
Hình 38.1:Sơ đồ cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:

Thận trái

1

Thận phải 2

- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Loại bỏ các chất độc hai, giúp duy trì ổn
định tính chất của môi trường trong cơ thể.

ống dẫn nước
tiểu 3

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:

Bóng đái 4

1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:

Ống đái 5
A. Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Loại bỏ các chất độc hại,giúp duy trì ổn
định tính chất của môi trường trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống
đái.

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
Hệ bài tiết nước tiểu gồm các cơ quan:
A. Thận, cầu thận, bóng đái.
B. Thận, ống thận, bóng đái.
C. Thận, bóng đái, ống đái.
D. Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái,
ống đái


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:

T

- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Loại bỏ các chất độc hại,g iúp duy trì ổn
định tính chất của môi trường trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống
đái.

Ố


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT

Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Loại bỏ các chất độc hại,giúp duy trì ổn
định tính chất của môi trường trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống
đái.

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
Cơ quan quan trọng nhất của hệ bài tiết
nước tiểu là:
A. Thận.
B. Ống dẫn nước tiểu.
C. Bóng đái.

D. Ống đái


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
2.Cấu tạo của thận:


Nang cầu thận

và cầu thận

Phần vỏ

Ống thận

Phần tủy
4 Phần

Ống
góp

vỏ
Bể thận

5 Phần

tủy

C. Một đơn vị chức năng của thận

Ống
thận

Nang cầu
thận

Cầu thận

D. Nang cầu thận và cầu thận phóng to

ống dẫn
nước tiểu
B. Lát cắt dọc thận


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:

1. Khái niệm:

- Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.

2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.
3.Vai trò:
- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.

II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống
đái.

2.Cấu tạo của thận:
- Thận gồm: phần vỏ và phần tuỷ với các
đơn vị chức năng của thận cùng các ống
góp, bể thận.

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
Cấu tạo của thận gồm:
A. Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận, ống dẫn
nước tiểu.
B. Phần vỏ, phần tuỷ, bể thận.
C. Phần vỏ, phần tuỷ với các đơn vị
chức năng, bể thận.
D. Phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị
chức năng của thận cùng các ống
góp, bể thận.


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I. Bài tiết:
1. Khái niệm:
-Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các
chất cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi
trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.

3.Vai trò:

- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
2.Cấu tạo của thận:
- Thận gồm: phần vỏ và phần tuỷ với các đơn
vị chức năng của thận cùng các ống góp, bể
thận.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm: Cầu thận, nang
cầu thận, ống thận.

Hãy chọn câu trả lời đúng nhất:
Mỗi đơn vị chức năng của thận gồm:
A. Cầu thận, nang cầu thận.

B. Nang cầu thận, ống thận.
C. Cầu thận, ống thận.
D. Cầu thận, nang cầu thận, ống
thận


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU


CHỦ ĐỀ : BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

I. Bài tiết:
1. Khái niệm:
-Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các chất
cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.

3.Vai trò:

- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
2.Cấu tạo của thận:
- Thận gồm: phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức
năng của thận cùng các ống góp, bể thận.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm: Cầu thận, nang cầu thận,
ống thận.
- Có 2 quả thận với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng để
lọc máu và hình thành nước tiểu.


CHỦ ĐỀ: BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU
I. Bài tiết:
1. Khái niệm:

-Bài tiết là quá trình không ngừng lọc và thải các chất
cặn bã, các chất độc hại từ cơ thể ra môi trường ngoài.
2. Các cơ quan thực hiện bài tiết và sản
phẩm thải chủ yếu:
- Phổi bài tiết CO2.
- Thận bài tiết nước tiểu.
- Da bài tiết mồ hôi.

3.Vai trò:

- Giúp duy trì ổn định tính chất của môi
trường trong cơ thể.
II. Cấu tạo của hệ bài tiết nước tiểu:
1.Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu:
-Thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái và ống đái.
2.Cấu tạo của thận:
- Thận gồm: phần vỏ và phần tuỷ với các đơn vị chức
năng của thận cùng các ống góp, bể thận.
- Mỗi đơn vị chức năng gồm: Cầu thận, nang cầu thận,
ống thận.
- Có 2 quả thận với khoảng 2 triệu đơn vị chức năng để
lọc máu và hình thành nước tiểu.

Em có biết? SỎI THẬN
Trong thành phần nước tiểu có
những muối vô cơ và hữu cơ như
muối canxi, muối phôtphat, muối
urat.. Dễ bị kết tinh khi nồng độ của
chúng quá cao và gặp pH thích hợp
hoặc gặp những điều kiện đặc biệt

khác. Các tinh thể của chúng có thể
làm ngưng trệ quá trình bài tiết
nước tiểu và thậm chí gây đau đớn
dữ dội, ảnh hưởng tới sức khỏe và
mọi hoạt động khác.

Ảnh chụp X quang cho thấy
một viên sỏi ở bể thận phải

Viên sỏi dài 8mm được tạo
bởi các tinh thể canxiphotphat




CHỦ ĐỀ: BÀI TIẾT
Bài 38. BÀI TIẾT VÀ CẤU TẠO HỆ BÀI TIẾT NƯỚC TIỂU

Bµi tiÕt


TRÒ CHƠI Ô CHỮ
Hoạt
Sản phẩm
động thải
nào chủ
thải yếu
chấtcủa
cặncơ
bã,thể

chất
dođộc
thậnhại
đảm
ra khỏi
nhiệm?
cơ thể?
Sản phẩm thải chủ yếu của cơ thể do da đảm nhiệm?
Sự kết tinh của muối khoáng và một số chất khác ở
đường dẫn nước tiểu có thể dẫn đến bệnh gì?

CÂU HỎI

1

B À

I

Ế

T

1

2

N Ư Ớ C T

I

Ể U

2

3

M Ồ H Ô

4

S Ỏ

Từ khoá

I

I

T

I

T H Ậ N

T H Ậ N

3
4

Giáo viên: Lê Thị Hồng Liên - Trường THCS Nguyễn Du – Đông Hà - Quảng Trị


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
-Học bài và làm bài tập 1,2,3 trang
124 SGK.
- Đọc mục “em có biết”.
- Chuẩn bị bài mới bài 39:.Bài tiết
nước tiểu.
+ Quá trình tạo thành nước tiểu và
thải nước tiểu được diễn ra như thế
nào?
+ So sánh nước tiểu đầu với nước tiểu
chính thức?