Bài 44. Thực hành: Tìm hiểu về hệ chức năng (liên quan đến cấu tạo) của tủy sống

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thò Bích Liên
Trường THCS Thạnh Bình


Tiết 46 -Bài 44.


MỤC TIÊU
- Tiến hành thành công các thí nghiệm

- Từ các kết qua quan sát được qua thí nghiệm:
+ Nêu được chức năng của tủy sống, đồng thời phỏng
đoán được các thành phần cấu tạo của tủy sống.
+ Đối chiếu với cấu tạo của tủy sống qua các hình vẽ để
khẳng định mối qua hệ giữa cấu tạo và chức năng (đã tìm
hiểu qua thí nghiệm)


NỘI DUNG
I. Tìm hiểu chức năng của tủy sống
HUỶ NÃO ẾCH

- Chọc kim
vào hố
khớp ( chú
ý dùng kim
miết từ trên
đỉnh đầu
xuống đến
chỗ lõm
1

Tay
xuống là vị
trí chọc vào) trái

3

Tay
2phải

- Cắm chúc đầu ếch xuống, xoay mũi kim hướng về phía đầu để luồn
kim vào phá não.


Bước 1:
1. Mỗi nhóm tiến hành thí nghiệm 1, 2, 3 trên ếch đã
hủy não, ghi lại các kết quả vào cột kết quả ở
bảng 44.

2. Dựa vào kết quả quan sát, kiến thức học ở bài 6
Phản xạ hãy dự đoán chức năng của tủy sống?


Tiến hành thí
nghiệm:

Bước 1:Ếch đã hủy não để
nguyên tủy sống

Thí
HCL

HCL0,3%
3%
1%
nghiệm
1
3
2


Bảng 44/ SGK
Điều
Bước
kiện
thí
thí
nghiệ
m
nghiệm

Số thí
nghiệ
m
(Theo
SGK)
1

I.
- Ếch
HS
tiến đã hủy

não để
hành nguyên
theo
tủy.
nhóm

2

3

Cường độ
và vò trí
kích thích

Kết
quả
quan
sát

-Kích thích nhẹ 1
chi (chẳng hạn
chi sau bên
phải) bằng HCl
0,3%.
-Kích thích chi
đó mạnh hơn
bằng HCl 1%.
-Kích thích chi đó
rất mạnh bằng
HCl 3%.

- Chi bò
kích
thích sẽ
co.
- Co cả
2 chi
sau
- Bốn
chi co,
co
tùoàn


=> Chức năng của tủy sống: (dự đoán)

- Tủy sống có các căn cứ thần kinh điều khiển
hoạt động của các chi.
- Các căn cứ có liên hệ nhau theo đường liên hệ
dọc.


Bước 2:
Mỗi nhóm quan sát thí nghiệm 4.5
Hãy cho biết thí nghiệm nhằm mục đích gì?


Cắt ngang tuỷ

Vò trí veát

caét
Daây thaàn
kinh
da giöõa
löng


Bước 2: Cắt ngang tủy sống ở đôi
dây thần kinh 1 và 2 (nhưng chưa
hủy tủy sống)
Thí
HCL 3%
nghiệm
5
x

Thí
HCL 3%
nghiệm
4


Bước Điều
thí
kiện
nghie
Thí
äm
nghiệ
m

II.

- Cắt
Ngang
tủy (ở
đôi
dây
thần
kinh da
giữa

Thí
nghiệ
m

Cường độ
và vò trí
kích thích

Kết
quả
quan
sát

4

Chi
-Kích thích rất 2sau co

5

mạnh chi sau
bằng HCl
3%.
-Kích thích rất
mạnh chi
trước
bằng HCl

2 Chi
trước
co, chi
sau
không
co


Mục đích TN 4, 5:

 Khẳng đònh có sự liên
hệ giữa các căn cứ thần
kinh ở các phần khác nhau
của tuỷ sống.


Bước 3:
Mỗi nhóm quan sát thí nghiệm 6,7, ghi lại các kết quả
vào cột kết quả ở bảng 44.
Qua thí nghiệm khẳng định được điều gì?

Bước 3: Đã hủy tủy sống ở trên
vết cắt giữa đôi dây thần kinh 1
và 2.
Thí
HCL 3%
nghiệm
6

Thí
HCL 3%
nghiệm
7


Bước
thí
nghiệ
m

Điều
kiện
Thí
nghiệm

Hủy
tủy ở
trên
vết

cắt
ngang.
III.

Thí
nghiệ
m

6

7

Cường độ
và vò trí
kích thích

- Kích thích
rất
mạnh chi
trước
bằng HCl
3%.
-Kích thích
rất
mạnh chi

Kết
quả
quan
sát

2 Chi
trước
không
co
2 Chi
sau co


Mục đích TN 6, 7:

 Khẳng đònh trong tủy
sống có nhiều căn cứ
thần kinh điều khiển sự
vận động của các chi.


II. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống và kết quả
thí nghiệm rút ra chức năng của tủy sống


* Cấu tạo và chức năng của tủy sống:
1. Cấu tạo ngoài
a. Vị trí: Tủy sống được bọc trong lớp màng tuỷ, trong
cột sống từ đốt sống cổ I đến đốt thắt lưng II.
Màng tuỷ có 3 lớp: màng cứng, màng nhện và
màng nuôi.
b. Hình dạng:
+ Hình trụ, dài 50 cm
+ Có 2 chổ phình to: là phình cổ và phình thắt lưng .

2. Cu to trong:
* Chaỏt xaựm : ễ gia cú hỡnh cỏnh
bm.
* Chaỏt traộng: ễ ngoaứi, bao
quanh chaỏt xaựm.


3/ Chức năng:
* Chất xám : Là căn cứ của các
phản xạ ( PXKĐK).
* Chất trắng: Là các đường dẫn
truyền dọc nối các căn
cứ trong tủy
sống với nhau và với não bộ.



HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
* Đối với bài học ở tiết này:
- Học baøi trả lời caâu hỏi ở SGK .
-Đọc mục: “ Em coù biết”
* Đối với bài học ở tiết học tiếp theo:
-Xem trước bài 45:Dây thần kinh tủy
+ Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của dây thần kinh tủy
+ Tại sao nói dây thần kinh tủy là dây phaqua thực quản