Bài 44. Thực hành: Tìm hiểu về hệ chức năng (liên quan đến cấu tạo) của tủy sống

Bài Giảng Điện Tử
Sinh học 8

TaiLieu.VN


Tiết 46:

Bài 44: THỰC

HÀNH: TÌM HIỂU CHỨC
NĂNG CỦA TỦY SỐNG

Mục tiêu của bài thực hành là gì?
I. MỤC TIÊU:
- Tiến hành thành công các thí nghiệm quy định
- Từ các kết quả quan sát được:
+ Nêu được chức năng của tủy sống, đồng thời
phỏng dự đoán được các thành phần cấu tạo của tủy sống.
+ Đối chiếu với cấu tạo của tủy sống qua hình vẽ để
khẳng định mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng.

TaiLieu.VN


Tiết 46:
Bài 44: THỰC HÀNH: TÌM HIỂU CHỨC
NĂNG CỦA TỦY SỐNG
Phương tiện của bài thực hành là gì?
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC:
- Mẫu vật: 1 con ếch (cóc)

- Dụng cụ: + Bộ đồ mổ, giá treo ếch
+ Dung dịch HCl 0.3%, 1%, 3%
+ Cốc nước lã, đĩa kính đồng hồ
+ Bông thấm nước

TaiLieu.VN


Bài 44: THỰC HÀNH: TÌM HIỂU CHỨC
NĂNG CỦA TỦY SỐNG
III. NỘI DUNG VÀ CÁCH TIẾN HÀNH:
1. Tìm hiểu chức năng của tủy sống:
* Kĩ thuật hủy não để có ếch tủy:
- Cầm ếch trong tay trái:
+ Ngón cái, ngón giữa cầm dọc 2 bên thân ếch
đến ngang “ nách”.
+ Ngón trỏ đặt trên sống lưng ếch
+ 2 ngón còn lại giữ chặt 2 chân sau của ếch.
- Tay phải cầm kim nhọn, đặt mũi kim sát trên da
giữa sọ não. Đẩy nhẹ mũi kim sát xương sọ (chính
giữa – một hố khớp đầu cổ), dựng đứng kim và xoáy
nhẹ (ban đầu ếch có phản ứng che mặt)
- Chúc đầu ếch xuống đất, xoay mũi kim hướng về
đầu
để luồn kim vào phá não
TaiLieu.VN


Trình bày các bước tiến hành thí nghiệm?

Bước 1: HS tiến hành theo nhóm (ếch đã hủy não
để nguyên tủy.
Bước 2: HS quan sát thí nghiệm GV biểu diễn (Cắt
ngang tủy ở đôi dây thần kinh da giữa lưng 1 và 2)
Bước 3: HS quan sát thí nghiệm GV biểu diễn
(hủy tủy ở trên vết cắt)

TaiLieu.VN


Bảng 44.Thí nghiệm tìm hiểu chức năng của tủy sống
Bước
TN

1

TaiLieu.VN

Điều kiện
TN

Ếch đã
hủy não
để nguyên
tủy

2

Cắt ngang
tủy

3

Hủy tủy
Ơû trên
Vết cắt
ngang

TN

Cường độ và vị trí kích thích

1

Kích thích nhẹ 1 chi sau
bên phải bằng HCl 0.3%

2

Kích thích mạnh chi sau
phải đó bằng HCl 1%

3

Kích thích rất mạnh chi
sau phải đó bằng HCl 3%

4

Kích thích rất mạnh

chi sau bằng HCl 3%
Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

5
6

Kích thích rất mạnh chi
trước bằng HCl 3%

7

Kích thích rất mạnh chi
sau bằng HCl 3%

Kết quả
quan sát


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 1:Ếch đã hủy não để nguyên tủy sống

Thí nghiệm 312
HCL
HCL0,3%
3%
1%
TaiLieu.VN

Tiến hành thí nghiệm:

Bước 2: Cắt ngang tủy sống ở đôi dây thần kinh 1 và 2
(nhưng chưa hủy tủy sống)
Thí nghiệm 5
HCL 3%

x

Thí nghiệm 4
HCL 3%
TaiLieu.VN


Tiến hành thí nghiệm:

Bước 3: Đã hủy tủy sống ở trên vết cắt giữa đôi dây
thần kinh 1 và 2.
Thí nghiệm 6
HCL 3%

Thí nghiệm 7
HCL 3%
TaiLieu.VN


Hãy quan sát hình 44.1 và hoàn thành bảng bên dưới :

TaiLieu.VN

2. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
Hãy đối chiếu các kết quả trên, kết hợp quan sát hình
H 44.1, 2 SGK trang 141 hãy hoàn thành vào bài tập
Tủy
sống

Đặc điểm

Vị trí
Cấu
tạo
ngoài

Hình
dạng
Màu
sắc
Màng
tủy

Cấu
tạo
trong

TaiLieu.VN

Chất
xám

Chất
trắng


2. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
Tủy sống

Đặc điểm
Vị trí
Hình dạng

Cấu tạo
ngoài

Màu sắc
Màng tủy
Chất xám

Cấu tạo
trong

TaiLieu.VN

Chất trắng

Nằm trong ống xương sống (đốt sống
cổ 1 đến hết đốt thắt lưng II)
Hình trụ dài 50cm
Có hai phình: cổ, thắt lưng
Màu trắng bóng

3 lớp: màng cứng, màng nhện, màng
nuôi Bảo vệ và nuôi dưỡng tủy sống
Nằm trong, hình cánh bướm
Nằm ngoài, bao quanh chất xám


2. Nghiên cứu cấu tạo của tủy sống:
a. Cấu tạo của tủy sống: gồm chất xám bên trong và chất trắng
bên ngoài
b. Chức năng của tủy sống:
-Là trung khu của các phản xạ không điều kiện
-Là đường dẫn truyền dọc nối các trung khu trong tủy sống
với nhau và não bộ

TaiLieu.VN


IV. BÁO CÁO THU HOẠCH:
- Hoàn thành bảng 44.
- Trả lời các câu hỏi:
Câu 1: Trung khu điều khiển phản xạ nhờ bộ
phận nào của tủy sống đảm nhiệm? Thí nghiệm
nào chứng minh điều đó?
Câu 2: Các trung khu thần kinh liên hệ với
nhau nhờ nhờ bộ phận nào của tủy sống? Thí
nghiệm nào chứng minh điều đó?
Câu 3: Hãy giải thích vì sao khi đã hủy tủy ở
phần trên vết cắt nhưng 2 chi sau của ếch vẫn co
? (thí nghiệm 7).

TaiLieu.VN


DẶN DÒ:
- Học bảng: cấu tạo ngoài và trong của tủy sống
- Hoàn thành báo cáo thu hoạch
- Chuẩn bị bài 45: “ Dây thần kinh tủy”
+ Nghiên cứu hình vẽ  cấu tạo dây thần kinh tủy
+ Xem lại bài 6: Phản xạ( hình 6.2)

TaiLieu.VN


TaiLieu.VN