Bài 58. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

PHÒNG GIÁO DỤC HUYỆN DƯƠNG
MINH CHÂU
TRƯỜNG THCS SUỐI ĐÁ

BÀI DỰ THI GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ
MƠN SINH HỌC

GV: TRẦN THỊ THỦY LỆ


SINH
CHƯƠNG IV:
TIẾT 61

BÀI 58:

HỌC
BẢO VỆ9
MÔI TRƯỜNG

SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI
NGUYÊN THIÊN NHIÊN


SINH HỌC 9

Mở bài:
Tài nguyên thiên nhiên rất cần cho cuộc sống con người
nhưng nguồn tài nguyên này không phải là vô tận nếu
chúng ta không biết sử dụng hợp lí thì nguồn tài nguyên
này sẽ cạn kiệt nhanh chống. Vậy sử dụng nguồn tài

nguyên như thế nào là hợp lí?


Tiết 61 – Bài 58

SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN
I. Các dạng tài nguyên thiên nhiên:
Học sinh đọc thông tin mục I trang 173 SGK
HS làm việc cá nhân viết ra các dạng tài nguyên ở phiếu học tập
a. Khí đốt thiên nhiên
b. Tài nguyên nước
c. Tài nguyên đất
d. Năng lượng gió
e. Dầu lửa
g. Tài nguyên sinh vật
h. Bức xạ mặt trời
i. Than đá
k. Năng lượng thủy triều
l. Năng lượng suối nước nóng


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
GV yêu cầu HS trình bày ý kiến của mình về:
1. Tài nguyên tái sinh
2. Tài nguyên không tái sinh
3. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu
GV tập hợp các ý kiến ban đầu của HS thành các nhóm biểu
tượng ban đầu, hướng dẫn HS so sánh sự giống và khác nhau
của các ý kiến ban đầu, sau đó giúp các em đề xuất các câu hỏi

nghi vấn liên quan đến nội dung kiến thức và các dạng tài
nguyên xếp vào 3 loại.


Kể tên các dạng tài nguyên không tái sinh ở nước ta hoặc ở địa
phương em?
Tài nguyên rừng là tài nguyên tái sinh hay không tái sinh? Vì sao
Rừng là tài nguyên tái sinh vì nếu biết cách bảo vệ và khai thác
hợp lí thì tài nguyên rừng có thể phục hồi sau mỗi lần khai thác.


Có những dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu nào? Mỗi dạng lấy
ví dụ mịnh họa?
Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu:
1. Tài nguyên không tái sinh: Sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn
kiệt.
Ví dụ: Than đá, dầu mỏ, vàng, đá vôi, cát thủy tinh,…


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
2. Tài nguyên tái sinh: khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển
phục hồi
VD: Tài nguyên rừng, tài nguyên nước, tài nguyên đất


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
3. Tài nguyên vĩnh cửu: Thay thế cho năng lượng bị cạn kiệt, hạn chế
ô nhiễm môi trường.

VD: Bức xạ mặt trời, năng lượng thủy triều, năng lượng suối nước
nóng…
SỬ DỤNG NGUỒN NĂNG LƯỢNG THỦY TRIỀU


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
GV yêu cầu HS phân biệt các dạng tài nguyên
HS viết dự đoán vào vở thí nghiệm theo sơ đồ và bảng:
Đáp án: 1. b,c,g; 2. a,e,i; 3. d,h,k,l.


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
II. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên:
1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất
1 HS đọc to thông tin mục 1 SGK, cả lớp lắng nghe và theo dõi
thông tin.
Thảo luận nhóm hoàn thành bảng 58.2 vào vở bài tập và sau
đó nhận xét bài làm của bạn.
Hãy đánh dấu x vào ô trống phù hợp với nội dung trong bảng 58.2
Bảng 58.2. Vai trò bảo vệ đất của thực vật


Bi 58: S DNG HP L TI NGUYấN
THIấN NHIấN
Tớnh trng ca t

Cú thc vt bo ph

Khụng cú thc vt
bao ph

t b khụ hn

x

t b xúi mũn

x

mu m ca t
tng lờn

a) Coự thửùc vaọt

x

b) Khoõng coự thửùc vaọt


TÀI NGUYÊN ĐẤT

Đất làm khu cơng nghiệpĐất làm khu

dân cư

Làm đường giao
thơng

Sản xuất lương thực thực


THOÁI HÓA ĐẤT


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN

Hãy giải thích vì sao trên vùng đất dốc những nơi có thực vật bao
phủ và ruộng bậc thang lại có thể góp phần chống xói mòn đất?
Những nơi đó khi nước chảy va vào gốc cây, thảm mục nên
vận tốc chậm lại làm đất hạn chế xói mòn.


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
Vậy sử dụng tài nguyên đất như thế nào là hợp lí?
Sử dụng tài nguyên đất hợp lí là làm cho đất không bị thoái hóa:
- Nâng cao độ phù nhiêu cho đất
- Chống xói mòn đất, chống khô hạn, chống nhiễm mặn…
- Nâng cao độ phì nhiêu của đất
- Trồng cây gây rừng.
2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước
HS nghiên cứu thông tin hoàn thành bảng 58.3 vào vở bài tập


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
HS quan sát hình 58.2. Chu trình nước trên Trái Đất

Tìm các ví dụ tại địa phương và điền vào bảng 58.3 SGK.


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
Nguồn nước

Nguyên nhân gây ô
nhiễm

Các sông, cống nước thải Do dòng chảy bị tắc và
ở thành phố.
do xả rác bẩn xuống
sông.

Rừng bị thu hẹp hạn
chế dòng tuần hoàn
của nước, ảnh hưởng
tới lượng nước ngầm.

Đất khô cằn, không
điều hòa khí hậu,
lượng CO2 tăng O2
giảm.

Cách khắc phục

Khơi thông dòng chảy
Không đổ rác thải xuống
sông.

Trồng cây gây
rừng


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
Nếu thiếu nước sẽ có tác hại gì?
Thiếu nước ảnh hưởng tới mùa màng, thiếu nước uống cho
gia súc, gây nhiều bệnh tật đối với con người và gia súc.
Nêu hậu quả của việc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm?
Sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm là nguyên nhân của nhiều bệnh
tật ở người và động vật.
Trồng rừng có tác dụng trong việc bảo vệ tài nguyên nước không?
Tại sao?
Có, vì trồng rừng tạo điều kiện thuận lợi cho cho tuần hoàn
nước trên Trái Đất, tăng lượng nước bốc hơi và tăng lượng nước
ngầm.


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
Vậy sử dụng tài nguyên nước như thế nào là hợp lí?
Sử dụng hợp lí tài nguyên nước là không làm ô nhiễm và cạn kiệt
nguồn nước:
- Xây dựng hệ thống thoát nước
- Xây dựng các công trình xử lí nước thải sinh hoạt và công nghiệp
- Không đổ rác thải xuống dòng sông
- Trồng rừng tăng lượng nước bốc hơi và lượng nước ngầm.

TÀI NGUYÊN NƯỚC


3. Sử dụng hợp lí tài ngun rừng
HS nghiên cứu thơng tin mục 3 trang 176 SGK và quan sát hình
trả lời câu hỏi
? Việc chặt phá và đốt rừng bừa bãi sẽ d

Chặt phá rừng

Đồi núi trọc
Đốt rừng


Bài 58: SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN
THIÊN NHIÊN
Chặt phá và đốt rừng gây nên hậu quả gì?
Làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn đất, ảnh hưởng tới khí hậu,
mất nguồn gen sinh vật…
Em hãy kể tên một số khu rừng nổi tiếng của nước ta đang được bảo
vệ tốt?
Rừng Cúc Phương, Ba Vì, Tam Đảo, Cát Tiên, Bạch Mã, Pù Mát…
Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng có ý nghĩa gì?
Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng là phải kết hợp giữa khai thác, bảo
vệ và trồng rừng. Bảo vệ rừng và cây xanh trên mặt đất sẽ có vai
trò rất quan trọng trong việc bảo vệ đất nước và các tài nguyên sinh
vật khác.

- Khu rừng nhiệt đới điển hình, có diện tích
khoaûng 22,000 ha.  Đây là một rừng nguyên
sinh trong vùng đá vôi với rất nhiều hang động.


Có cây sống đến
hàng ngàn tuổi.
Đường kính  đến vài
thước và cao đến
50 m … Có cây to vài
chục người ôm
không xuể.