Bài 10. Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp

¶nh hëng cña c¸c nh©n tè ngo¹i
c¶nh ®Õn quang hîp


¶nh hëng cña c¸c nh©n tè ngo¹i c¶nh ®Õn qu¸
tr×nh quang hîp

Cã nh÷ng nh©n tè ngo¹i c¶nh nµo ¶nh hëng
®Õn qu¸ tr×nh quang hîp?


ảnh hởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp
I. ánh sáng
1. Cờng độ ánh sáng:
ánh sáng có vai trò nh thế nào đối với quá trình
quang hợp?
- AS là điều kiện cơ bản để tiến hành quang
hợp
Cờng độ quang hợp là gì?
- Giá trị biểu hiện mức độ mạnh hay yếu của quang
hợp
- Căn cứ vào lợng CO2 đồng hoá/ đơn vị diện tích
lá/đơn vị thời gian


Cêng ®é QH
(mg CO2/dm2/h)

Ảnh hưởng của cường độ ánh sáng đến cường độ quang hợp khi nồng độ

CO2 tăng

Cêng
®é AS

20

18000
lux

15

10

6000
lux

-> Khi nång ®é CO2
t¨ng, t¨ng cêng ®é
¸nh s¸ng lµm t¨ng c
êng ®é QH.

2000
lux
667
lux

5

0,0 0,0

1
4

0,1

0,1 0,2
6 Nång

®é

0,30,3
CO2 (%)
2


- Điểm bù AS là trị
số AS tại đó cờng
độ quang hợp cân
bằng với cờng độ hô
hấp

CO2 hấp thụ

Khỏi nim im bự AS v
im bóo hũa AS:

- Điểm bão hoà AS là
trị số AS mà từ đó
cờng độ quang hợp
không tăng thêm dù

cờng độ AS tiếp tục
tăng+ Nếu cờng độ AS vợt quá điểm bão hoà AS thì c
Lu ý: ờng độ QH giảm (do enzim tham gia QH mất hoạt
tính, bộ máy QH bị phá huỷ)
+ Nếu cờng độ AS tăng thì cờng độ QH sẽ tăng
khi nồng độ CO2 trong giới hạn sinh học đối với mỗi


Điểm bù AS và điểm bão hoà AS ở cây a bóng và cây a
sáng khác nhau nh thế nào?

CO2 hấp thụ

- Cây a bóng có
điểm bù AS và
điểm bão hoà
AS thấp hơn
cây a sáng


2. Quang phổ của ánh sáng:

Phổ hấp thụ của
chlorophyl trong vùng AS
nhìn thấy

nh hng ca quang phổ
của AS đến quá trình
quang
->

ảnh hợp:
hởng đến cờng độ
QH và phẩm chất các sản
phẩm quang hợp
+ Quang hợp xảy ra chủ yếu tại miền AS xanh tím (bớc
sóng ngắn, từ 400 450nm) và đỏ (bớc sóng dài, từ 650
700 nm)
+ Tia xanh tím kích thích hình thành axit amin, tia
đỏ xúcphần
tiến AS
quábiến
trình
hình
cacbohiđrat
Thành
động
nhthành
thế nào
theo thời gian và
gian?sáng sớm và chiều AS có nhiều tia đỏ, tra có
-không
Thời gian:
nhiều tia xanh tím
- Không gian: dới tán rừng và dới tầng nớc sâu các tia đỏ
giảm rõ rệt


ĐiÓm kh¸c nhau trong c¸ch hÊp thô AS gi÷a c©y
a bãng vµ c©y a s¸ng:
- C©y a bãng nhËn ®îc nhiÒu AS khuÕch t¸n (bíc sãng

ng¾n) trong khi c©y a s¸ng hÊp thô AS trùc tiÕp (bíc
sãng dµi)
C¸c nhãm c©y thÓ hiÖn sù thÝch nghi
víi c¸c ®iÒu kiÖn chiÕu s¸ng kh¸c
nhau

C©y a bãng vµ c©y a s¸ng


Nắm đợc sự ảnh hởng của ánh sáng đến quá trình
quang hợp có ý nghĩa gì trong thực tiễn?

- Tạo khả năng hấp thụ AS tốt nhất trong tự nhiên,
trồng cây trong nhà kính với điều kiện nhân tạo
để tăng cờng độ QH
- Nắm đợc sự ảnh hởng của quang phổ AS giúp
điều khiển sự tổng hợp các chất hữu cơ theo nhu
cầu của con ngời (protein, aa, đờng, các chất có
hoạt tính sinh lí,)


ảnh hởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp
Ii. Nồng độ co2
K/n điểm bù và điểm bão
hoà CO2? Trị số này phụ
thuộc vào những yếu tố
nào?
- Điểm bù CO2: Nồng độ CO2
tại đó cờng độ QH cân bằng

với cờng độ hô hấp
- Điểm bão hoà CO2: Nồng độ
CO2 tại đó cờng độ QH lớn
nhất
- Tuỳ thuộc vào loài cây, c
ờng độ chiếu sáng, nhiệt
độ, hàm lợng mùn trong đất,
chế độ phân bón


Iii. Nớc
Nớc có những vai trò gì đối với quá trình quang
hợp?
- ảnh hởng đến độ mở khí khổng ảnh hởng đến
lợng CO2 xâm nhập
- Là nguyên liệu trực tiếp của quá trình quang hợp
- ảnh hởng đến QH thông qua điều hoà nhiệt độ
của lá nhờ quá trình thoát hơi nớc
- ảnh hởng đến tốc độ vận chuyển các chất đồng
hoá
- ảnh hởng đến điều kiện làm việc của hệ thống
enzim QH
- ảnh hởng đến tốc độ sinh trởng của cây ảnh h
ởng đến kích thớc của bộ máy QH


?

Nhu cÇu níc cña c©y phô thuéc vµo nh÷ng yÕu tè
nµo?

- Nhu cÇu níc phô thuéc vµo nhãm c©y, giai ®o¹n
ph¸t triÓn cña c©y

C©y h¹n sinh, trung sinh, Èm sinh


Iv. Nhiệt
độNhiệt độ ảnh hởng nh thế nào đến quá trình quang
?
hợp?
- ảnh hởng đến các phản ứng do enzim xúc tác
trong quá trình QH

?

- ảnh hởng đến tốc độ sinh trởng của cây
Giới hạn nhiệt độ quang hợp phụ thuộc vào những yếu tố
nào?
- Phụ thuộc đặc điểm di
truyền và xuất xứ của loài
cây
+ TV vùng lạnh: -30c 200c
(tốt nhất: 80c 150c)
+ TV vùng sa mạc: 400c
580c (tốt nhất: trên 400c)
+ TV vùng nhiệt đới: 0,50c
500c (tốt nhất: 25 300c)


V. Nguyên tố khoáng

S nh hng ca cỏc nguyờn t
khoỏng n quỏ trỡnh quang hp ca
cõy:

Nồng độ chất
khoáng trong
mô

Trực tiếp

Liên quan đến QT
quang phân li nớc
(Mn, Cl)

Chất hữu cơ cấu thành
bộ máy quang hợp (N, P,
S)

Gián tiếp

Cấu trúc

Diệp lục
(Mg, N)

Điều tiết đóng
mở khí khổng
(K)

Enzim quang hợp

(N, P, S)


ảnh hởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quá
trình quang hợp
I. ánh sáng
Ii. Nồng độ co2
Iii. Nớc
Iv. Nhiệt
độ
V. Nguyên tố khoáng

Các yếu tố ngoại cảnh tác động nh thế nào đến quang
hợp?
: Các yếu tố trên cùng tác động phối hợp đến quá
trình QH, trong đó AS là yếu tố cơ bản ảnh hởng
đến QH.


VI. Trång c©y díi ¸nh s¸ng nh©n t¹o

Ích lợi của biÖn ph¸p trång c©y díi AS nh©n t¹o
®em l¹i:
- Kh¾c phôc ®îc nh÷ng ®iÒu kiÖn bÊt lîi cña m«i tr
êng
- ¸p dụng ®Ó s¶n xuÊt rau s¹ch, nh©n gièng c©y
trång b»ng c¸ch nu«i cÊy m«, t¹o cµnh gi©m tríc khi


- Thực vật tự nhiên hàng năm tạo 120 tỷ chất

hữu cơ, trong đó chỉ có 80 triệu tấn đợc con
ngời sử dụng làm nguồn thức ăn
- Con ngời khai thác, cải tạo và thu thêm đợc
500 triệu tấn (từ TV và ĐV)
- Nhu cầu con ngời: gần 1 tỷ tấn
Chỉ thoả mãn 80% nhu cầu của con ngời


Thực vật

Động vật

Con ngời

Phụ thuộc hoàn
toàn về nguồn
thức ăn
Điều khiển tăng năng suất thực vật ảnh hởng lớn
đến lợng thức ăn và chất dinh dỡng cung cấp cho
con ngời
Việc điều khiển tăng năng suất cây trồng có vai
trò quan trọng trong thực tiến


Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng
nghe