Bài 10. Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp

Viết phương trình tổng quát của quá trình quang hợp.

6CO2 + 12H2O

C6H12O6 + 6O2 + 6H2O

Ánh sáng MT
Diệp lục







Ánh sáng
Nồng độ CO2
Nước
Nhiệt độ
Nguyên tố khoáng


Bài10:
Ảnh hưởng của các nhân tố
ngoại cảnh đến quang hợp


I. Ánh sáng

Chứng minh ánh sáng là nhân tố cần để quang
hợp diễn ra.

 Ánh sáng ảnh hưởng đến quang hợp thông qua cường độ ánh sáng và quang
phổ của ánh sáng.


I. Ánh sáng

1.

Cường độ ánh sáng



Cường độ ánh sáng là số photon qua một đơn vị diện tích trong thời gian 1
giây.



Cường độ quang hợp biểu hiện mức độ mạnh hay yếu của quang hợp. Đơn
2
vị đo cường độ quang hợp là mgCO2/dm /giờ hoặc mgCO2/g/giờ hoặc
mlO2 /g/giờ


I. Ánh sáng

1.

Cường độ ánh sáng

▼ quan sát hình 10.1 và cho biết
cường độ ánh sáng ảnh hưởng như
thế nào đến cường độ quang hợp
khi nồng độ CO2 bằng 0,01 và
0,32?


I. Ánh sáng

1.

Cường độ quang hợp

Thế nào là điểm bù, điểm bão hòa ánh sáng?

- Điểm bù ánh sáng là cường độ ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp cân bằng
với cường độ hô hấp.

- Điểm bão hòa ánh sáng là trị số ánh sáng mà tại đó cường độ quang hợp đạt cực
đại.


I. Ánh sáng

1.

Cường độ ánh sáng

Tăng cường độ ánh sáng cao hơn điểm bú ánh sáng thì cường độ quang hợp
tăng hầu như tỉ lệ thuận với cường độ quang hợp cho đến khi đạt tới điểm

bão hòa ánh sáng.


I. Ánh sáng
2. Quang phổ của ánh sáng

Cây quang hợp tốt nhất ở vùng ánh
sáng nào?
Thành phần quang phổ ánh sáng biến đổi như thế nào?
Điều đó có ảnh hưởng gì đến quang hợp?


I. Ánh sáng
2. Quang phổ của ánh sáng

- Các tia sáng khác nhau ảnh hưởng
không giống nhau đến quang hợp.
- Quang hợp chỉ xảy ra ở miền ánh sáng xanh tím và đỏ.
+ Các tia sáng đỏ: xúc tiến quá trình hình thành cacbohidrat.
+ Các tia sáng xanh tím: kích thích sự tổng hợp các axit amin, protein


I. Ánh sáng
2. Quang phổ của ánh sáng

- Biến động trong thành phần quang phổ
của ánh sáng
+ Theo thời gian trong ngày: tia đỏ vào buổi sáng sớm và buổi chiều, tia
xanh tím vào buổi trưa
+ Theo độ sâu của các tầng nước

+ Dưới tán rừng: tia đỏ giảm rõ rệt, cây chứa nhiều diệp lục b


Trong sản xuất con người áp dụng biện pháp kĩ thuật
gì để có cường độ ánh sáng và quang phổ thích hợp
cho cây trồng?


II. Nồng độ CO2
▼ Quan sát h10.2 và
cho biết sự phụ thuộc
của quang hợp vào
nồng độ CO2 có
giống nhau ở tất cả
các loài cây không?


II. Nồng độ CO2
Nồng độ CO2 ảnh hưởng đến quang
hợp như thế nào?
- Cây quang hợp được ở nồng độ CO2 như thế nào?
- Nếu tăng nồng độ CO2 thì điều gì sẽ xảy ra?
- Thế nào là nồng độ bão hòa CO2?


II. Nồng độ CO2

-

Cây quang hợp được ở nồng độ CO2 thấp nhất là 0,008 → 0,01%

-

Khi tăng nồng độ CO2 lúc đầu cường độ quang hợp tăng tỉ lệ thuận sau đó
tăng chậm.

-

Điểm bão hòa CO2: nồng độ CO2 trong không khí ứng với lúc quang hợp đạt
cực đại.

-

Điểm bù CO2: nồng độ CO2 mà tại đócường độ quang hợp cân bằng với
cường độ hô hấp.


II. Nồng độ CO2

Làm thế nào để tăng hàm lượng CO2 trong sản
xuất?


III. Nước
Nước có vai trò gì đối với quang hợp?

- Hàm lượng nước ảnh hưởng đến sự đóng mở khí khổng nên ảnh hưởng tới khả năng xâm
nhập CO2 vào lá để tiến hành các phản ứng quang hợp.

-

Nước quyết định tốc độ vận chuyển các sản phẩm quang hợp ra khỏi lá. Thiếu nước sản
phẩm quang hợp bị tắc nghẽn → ức chế quang hợp

-

Khi cây thiếu nước đến 40-60% quang hợp bị giảm mạnh hoặc ngừng.
Thực vật càng chống chịu hạn tốt thì quang hợp giảm ít hơn khi thiếu nước


IV. Nhiệt độ
▼ Quan sát h10.3
và nhận xét về mối
quan hệ giữa nhiệt
độ và quang hợp?

Giới hạn nhiệt độ
để cây quang hợp
được?


IV. Nhiệt độ

-

Nhiệt độ ảnh hưởng đến các phản ứng enzim trong pha tối và pha sáng của
quang hợp.

-

Giới hạn nhiệt độ của quang hợp

+ Nhiệt độ cực tiểu làm ngừng quang hợp:
0
- 50 C: vùng cực, núi cao và ôn đới
0
0-2 C: á nhiệt đới
0
4-8 C: nhiệt đới
+ Nhiệt độ cực đại làm ngừng quang hợp
0
Cây ưa lạnh: 12 C
0
Cây ưa nhiệt: trên 50 C
0
Cây ở sa mạc: trên 58 C


IV. Nhiệt độ

•

Đối với đa số các loài cây, quang hợp tăng theo nhiệt độ đến giá trị tối ưu (tùy
loài), trên ngưỡng đó quang hợp giảm dần.

Trong sản xuất nông nghiệp cần có biện pháp
kĩ thuật gì để đảm bảo nhiệt độ cho cây?


V. Nguyên tố khoáng

Các nguyên tố khoáng có ảnh hưởng như thế nào đến quá trình quang
hợp?

Nguyên tố khoáng ảnh hưởng đến quang
hợp, thể hiện:

-

Tham gia cấu thành enzim quang hợp (N, P, S) và diệp lục (N, Mg)
Điều tiết độ đóng mở khí khổng (K)
Liên quan đến quá trình quang phân li nước (Mn, Cl…)


VI. Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo

▼ Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo là gì?
Lợi ích của trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo?

- Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo là
sử dụng ánh sáng của các loại đèn (đèn neon,
đèn sợi đốt) thay cho ánh sáng mặt trời để trồng
cây trong nhà có mái che, trong phòng
- Lợi ích:
+ Khắc phục điều kiện bất lợi của môi trường
+ Sản xuất rau sạch, nhân giống cây trồng (nuôi cấy mô, tạo cành giâm…)


Tại sao trong trồng trọt, ngoài yếu tố giống,
phân bón thì cần phải chú ý đến mùa vụ hợp lý
cho mỗi loại cây trồng?