Bài 30. Truyền tin qua xináp

Kiểm tra bài cũ
Câu 01: Điện thế hoạt động là gì? Cơ chế hình
thành điện thế hoạt động? Chú thích cho
mV
đồ thị sau.

+50
+40
+30
+20
+10
0
-10
-20
-30
-40
-50
-60
-70

C
0

A

Kích
thích

B

1

2

3

4

5

6

giây

D

Câu 02: So sánh cáh lan truyền xung thần kinh
trên hai loại sợi thần kinh.
phạm hồng thái thpt diễn châu 4


Bµi 30:

? Khi xung ®éng thÇn kinh ®îc truyÒn ®Õn cuèi sîi
trôc, chóng ®îc chuyÓn sang tÕ bµo kÕ tiÕp qua bé
phËn nµo?
ph¹m hång th¸i – thpt diÔn ch©u 4


Quan s¸t h×nh sau vµ cho biÕt:
Xin¸p lµ g×? Cã nh÷ng kiÓu

xin¸p nµo?
TÕ bµo tríc
xin¸p

Xin¸p

TÕ bµo sau
xin¸p

H×nh 30.1: C¸c kiÓu Xin¸p
ph¹m hång th¸i – thpt diÔn ch©u 4


I- Kh¸i niÖm xin¸p:
* Kh¸i niÖm:
Xin¸p lµ diÖn tiÕp xóc gi÷a tÕ bµo thÇn kinh víi
tÕ bµo kÕ tiÕp.
* C¸c kiÓu xin¸p: gåm 3 kiÓu
- Xin¸p gi÷a tÕ bµo thÇn kinh víi tÕ bµo thÇn
kinh.
- Xin¸p gi÷a tÕ bµo thÇn kinh víi tÕ bµo c¬.
- Xin¸p gi÷a tÕ bµo thÇn kinh víi tÕ bµo tuyÕn.

ph¹m hång th¸i – thpt diÔn ch©u 4


Hãy quan sát hình ảnh sau và cho biết xináp có
cấu tạo nh thế nào?

Chùy xináp

Màng trớc
xináp
Khe xináp

Màng sau
xináp

Ti thể
Bóng chứa chất
trung gian hóa
học (VD:
axêtincôlin)

Thụ thể tiếp nhận
chất trung gian hóa
học
phạm hồng thái thpt diễn châu 4


II- cấu tạo xináp:
- Chùy xináp: chứa ty thể, bóng chứa chất trung
gian hóa học (ví dụ: axêtincôlin, noradrênalin, ...).
- Màng trớc xináp.
- Khe xináp.
- Màng sau xináp: có các thụ thể tiếp nhận chất
trung gian hóa học.
Các bộ phận của
xináp có vai trò gì
?
phạm hồng thái thpt diễn châu 4

Hãy quan sát các đoạn phim sau đây rồi thảo luận
và nêu cơ chế truyền tin qua xináp.

Hoat tai lan truye n die n.swf

Hoat tai xinap.swf

truye n tin qua xinap.swf

Vì sao xung
thần kinh chỉ
lan
truyền
theo
một
chiều từ màng
trớc đến màng
sau mà không
truyền ngợc trở
lại?

phạm hồng thái thpt diễn châu 4


iii- quá trình truyền tin qua xináp:
- Quá trình truyền tin qua xináp gồm 3 giai đoạn:
+ Xung thần kinh đến chùy xináp làm cho Ca + đi
vào trong chùy xináp.

+ Ca+ vào trong chùy xináp làm cho bóng chứa
axêtincôlin gắn vào màng trớc vỡ ra, giải phóng
axêtincôlin vào khe xináp.
+ Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau làm
xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền đi tiếp.
Vì sao khi hàng loạt xung thần kinh lan truyền đến xináp làm
vỡ rất nhiều túi chứa chất trung gian nhng khi các xung động
mới khác đến vẫn tiếp tục có các túi tiếp tục vỡ và giải phóng
chất trung gian ra khe xináp. Đồng thời các chất trung gian
không bị ứ đọng trong các khe xináp?
phạm hồng thái thpt diễn châu 4


iii- quá trình truyền tin qua xináp:
- Enzim ở màng sau xináp làm phân hủy axêtincôlin
thành axêtat và côlin, hai chất này quay trở lại màng
trớc đi vào chuỳ xináp và đợc tái tổng hợp lại thành
axêtincôlin và đóng gói vào bóng xináp.

Hãy so sánh tốc độ lan truyền xung động thần
kinh trên sợi trục và ở xináp? Vì sao lại có sự khác
nhau đó?

phạm hồng thái thpt diễn châu 4


Hãy sắp xếp lại cho đúng các gai đoạn truyền tin
qua xináp
1

Ca+ vào trong chùy xináp làm cho bóng chứa
axêtincôlin gắn vào màng trớc vỡ ra, giải phóng
axêtincôlin vào khe xináp.

2

Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau
làm xuất hiện điện thế hoạt động lan truyền
đi tiếp.

3

Xung thần kinh đến chùy xináp làm cho Ca+
đi vào trong chùy xináp.

phạm hồng thái thpt diễn châu 4