Bài 18. Vận chuyển các chất qua màng sinh chất

BÀI 11

VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA
MÀNG SINH CHẤT

Người soạn :Trương Văn hoàn
Lớp

:Sinh BK43


I-VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
1-Khái niệm
Vận chuyển thụ động là phương thức vận
chuyển các chất qua màng sinh chất mà không
tiêu tốn năng lượng
-


2-Nguyên lý
-Kiểu vận chuyển này dựa theo nguyên lý
Khuếch tán của các chất từ nơi có nồng
cao đến nơi có nồng độ thấp

độ

-Sự khuếch tán các phân tử nước qua màng gọi
là sự thẩm thấu


3-các hình thức vận chuyển thụ động:

A-Khuếh tán trực tiếp qua lớp photpholipit kép


B-Qua kênh prôtêin xuyên màng tế bào


3-Các loại môi trường
Dựa vào sự chênh lệch nồng độ chất tan giữa
trong và ngoài màng tế bào người ta chia làm 3
loai môi trường
-

+ Nếu môi trường bên ngoài tế bào có
nồng độ chất tan lớn hơn nồng độ chất tan
bên trong tế bào thị môi trường đó được
gọi là môi trường ưu trương,khi đó chất
tan có thể di chuyển từ ngoài vào trong tế
bào


+Nếu môi trường bên ngoài có nồng độ chất tan
bằng nồng độ chất tan có trong tế bào thì môi
trường đó gọi là môi trường đẳng trương
+ Nếu môi trườn bên ngoài có nồng đọ chất tan
thấp hơn so với nồng độ chất tan trong tế bào thì
môi trường đó được gọi là môi trường nhược
trương ,khi đó chất tan bên ngoài không thể
khuếch tán được vào bên trong tế bào

4-Ảnh hưởng của các nhân tố đến sự khuếch
tán
-Sự khuếch tán các chất qua màng phụ thuôc vào
các yếu tố sau:
+ kích thước của các phân tử chất tan
+ Sự chênh lệch nồng độ giữa trong và
ngoài tế bào
+ Màng tế bào là màng bán thấm
+ Nhiệt độ của 2 bên màng


II-VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG:
1-Khái niệm:
-Vận chuyển chủ động là phương thức vận chuyển
các chất qua màng từ nơi chất tan có nồng đọ thấp
đến nơi có nồng độ cao và tiêu tốn năng lượng
2-Nguyên lý
-Sử dụng các bơm đặc chủng cho từng loại
chất cần vận chuyển
-

VD:Bơm Natri-kali


Bơm natri-kali


III-NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
1-Nhập bào
-Nhập bào là phương thức tế bào đuưa các chất

vào bên trong bằng cách biến dạng màng sinh
chất
-Nhập bào gồm: + Thực bào ăn chất rắn
+Ẩm bào ăn chất lỏng


2-Nguyên lý
-Đầu tiên màng tế bào được lõm vào để bao bọc lấy
đối tượng ,sau đó nuốt hẳn đối tượng vào trong tế
bào
-.Sau khi đối tượng đã dược bao bọc trong lớp
màng riêng liền được liên kết với lizôxôm và bị
phân huỷ nhờ các enzim


Hiện tượng nhập bào(thực bào)


Hiên tượng nhập bào(ẩm bào)


2-Xuất bào
-Xuất bào là sự vận chuyển các chất ra khỏi tế bào
theo cách ngược lại với nhập bào


Nhập bào và xuất bào


Trùng biến hình bắt và tiêu hoá mồi