Bài 3. Trao đổi khoáng và nitơ ở thực vật

I. SỰ HẤP THỤ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG
Các nguyên tố khoáng chủ yếu được hấp thụ vào cây dưới
dạng ion qua hệ thống rễ.
- Có 2 cách hấp thụ các ion khoáng ở rễ: thụ động, chủ động.
1. Hấp thụ Hãy
thụ động
giải thích thí nghiệm trang 17. SGK
- Các ion khoáng hút bám trên bề mặt các keo đất và trên bề
mặt rễ trao đổi với nhau khi có sự tiếp xúc giữa rễ và dung
dịch đất(Hút bám trao đổi).
- Các ion khoáng khuếch tán theo sự chênh lệch nồng độ từ
cao đến thấp.
- Các ion khoáng hòa tan trong nước và vào rễ theo dòng
nước.
-

1

2


I. SỰ HẤP THỤ CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG
2. Hấp thụ chủ động
- Phần lớn các chất khoáng được hấp thụ vào cây theo cách
chủ động.
- Tính chủ động thể hiện ở chổ:
+ Màng sinh chất có tính thấm chọn lọc
+ Các chất khoáng cần thiết cho cây được vận chuyển trái với
quy luật khuếch tán ( tức vận chuyển từ nơi có nồng độ thấp
ở đất đến nơi có nồng độ cao ở rễ)

- Sự vận chuyển này cần sự tham gia của ATP và một chất
trung gian (gọi là chất mang) - được cung cấp từ quá trình
chuyển hóa vật chất (chủ yếu là từ quá trình hô hấp).


Hãy nêu sự khác nhau giữa hấp thụ thụ động và
hấp thụ chủ động
Hấp thụ thụ động

Hấp thụ chủ động

-Vận

-Vận

chuyển theo qui luật
khuếch tán (theo gradient
nồng độ)
- Không cần năng lượng

chuyển trái qui luật
khuếch tán (ngược gradient
nồng độ)
- Cần phải có năng lượng


II. VAI TRÒ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG
ĐỐI VỚI THỰC VẬT

1.Vai trò của các nguyên tố đại lượng

- Đóng vai trò cấu trúc trong tế bào
- Là thành phần của các đại phân tử trong tế bào (protein, lipit,
axit nuclêic…)
- Ảnh hưởng đến tính chất của hệ thống keo trong chất nguyên
sinh
2.Vai trò của các nguyên tố vi lượng và siêu vi lượng
* Nguyên tố vi lượng:
- Hoạt hóa các enzim trong các quá trình trao đổi chất (vai trò
chủ yếu)
- Là thành phần không thể thiếu của hầu hết các enzim
- Liên kết với các chất hữu cơ tạo thành hợp chất hữu cơ- kim
loại, có vai trò quan trọng trong các quá trình trao đổi chất.


II. VAI TRÒ CỦA CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG
ĐỐI VỚI THỰC VẬT
* Nguyên tố siêu vi lượng (Au, Ag, Pt, Hg, I…): Chưa biết
chắt chắn vai trò, nhưng trong kĩ thuật nuôi cấy mô- tế bào,
nhiều trường hợp vẫn phải đưa một số nguyên tố vào môi
trường nuôi cấy.


Cần đưa vào gốc hoặc phun lên lá ion nào trong ba loại ion
trên để lá cây xanh lại.


Dựa vào sơ đồ trên và các kiến thức đã học ở lớp 10, hãy trình
bày cách hấp thụ chủ động các chất khoáng vào cây.

1


2

Hãy mô tả cách hấp thụ thụ động các chất khoáng ở sơ đồ
trên.