Bài 29. Ôn tập chương V và chương VI

TiÕt 57
«n tËp ch¬ng V


TiÕt 57
«n tËp ch¬ng V
I. NỘI DUNG:
1. Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền thế kỉ XVI –
XVIII:
+ Tình hình chính trị, xã hội: Cuộc chiến tranh Nam-Bắc triều và
Trịnh-Nguyễn.
+ Kinh tế, văn hóa
2. Phong trào khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài, Đàng Trong:
+ Các cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài
+ Phong trào Tây Sơn: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch
sử


Tình hình
chính trị,
xã hội XVIXVII

Vua
quan ăn
chơi xa
xỉ

Nội bộ
tranh
giành
quyền

lực

Cuối XVIII
Chính quyền
Đàng Trong
suy yếu dần

Giữa XVIII
chính
quyền Đàng
Ngoài suy
sụp

Đầu XVI Nhà
Lê suy thoái

Quan lại
ức hiếp
dân

- Vua là
bù nhìn

- Chúa
quanh
năm
hội hè,
yến
tiệc

- Quan
lại
hoành
hành,
đục
khoét

Đời sống nhân dân cực khổ: chết đói, tha phương

Mâu thuẫn (nông dân>< địa chủ, nhân dân>< nhà nước phong
kiến) gay gắt làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa.

Quan lại
cường
hào đàn
áp bóc
lột nhân
dân


Ít quan tâm
Nông nghiệp

Sa sút

Ruộng công bị cầm bán

Đàng ngoài
Thủ công nghiệp

Phát triển

BUÔN BÁN PHÁT
TRIỂN

KINH TẾ (Thế
kỉ XVI – XVIII)

Miễn binh dịch 3 năm

Cấp nông cụ

Thủ công nghiệp

Phát triển

Cấp lương ăn
Lập làng ấp mới

Đàng trong

Nông nghiệp

Phát triển
Chính sách khai hoang
Trấn Biên

(ĐN,
BRVT,BD,BP)

Lập phủ mới
Phủ Gia Định
Phiên Trấn
(TPHCM, LA, TN)


VĂN HÓA THẾ KỈ XVI-XVIII
Chủ đề chính

Niên đại
XVI-XVII

* Tôn giáo:
- Nho giáo được đề cao trong học tập, thi cử; phật giáo, đạo giáo được phục hồi
- Đạo Thiên chúa giáo được truyền vào nước ta (1533)

* Chữ Viết:
Chữ Quốc ngữ ra đời: Chữ cái La-tinh ghi âm tiếng Việt

* Văn học:
- Chữ Hán vẫn được duy trì, chữ Nôm phát triển ( các nhà thơ nổi
tiếng Đào Duy Từ, Nguyễn Bỉnh Khiêm)

Nửa đầu
XVIII

- Văn học dân gian phát triển phong phú

* Nghệ thuật dân gian:
+ Nghệ thuật điêu khắc: điêu khắc gỗ, tạc tượng ( tượng Phật Bà..)

+ Nghệ thuật sân khấu: Đa dạng, phong phú ( chèo, tuồng, hát ả đào.v.v.)


Bài tập: Lập bảng thống kê những sự kiện lớn đáng ghi nhớ trong lịch sử nước ta từ thế kỉ XVI ->
XVIII theo trình tự thời gian và nội dung (niên đại và sự kiện).

Niên đại
1511
1512
1515
1516
1527-1592
1627-1672
1737

Sự kiện
Khởi nghĩa Trần Tuân – Sơn Tây
Khởi nghĩa Lê Hy, Trịnh Hưng – Nghệ An, Thanh Hóa
Khởi nghĩa Phùng Chương – Tam Đảo
Khởi nghĩa Trần Cảo – Đông Triều ( Quảng Ninh)
Chiến tranh Nam – Bắc triều
Chiến tranh Trịnh – Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài
Khởi nghĩa Nguyễn Dương Hưng – Sơn Tây

1738-1770

Khởi nghĩa Lê Duy Mật – Nghệ An, Thanh Hóa

1740-1751

Khởi nghĩa Nguyễn Danh Phương – Tam Đảo


Bài tập: Lập bảng thống kê những sự kiện lớn đáng ghi nhớ trong lịch sử nước ta từ thế kỉ XVI ->
XVIII theo trình tự thời gian và nội dung (niên đại và sự kiện).

Niên đại
1741-1751
1739-1769
1771
1777
1785

Sự kiện
Khởi nghĩa Nguyễn Hữu Cầu – Đồ Sơn, Hải Phòng
Khởi nghĩa Hoàng Công Chất – Sơn Nam; Tây Bắc
Phong trào Tây Sơn
Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Nguyễn ở Đàng Trong
Tây Sơn đánh tan quân xâm lược Xiêm

1786

Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh ở Đàng Ngoài

1788

Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, niên hiệu Quang Trung

1789
1789-1792

Quanng Trung đánh tan quân Thanh
Quang Trung củng cố và xây dựng đất nước


Dân nghèo, thương nhân,
thợ thủ công, đồng bào
dân tộc, hào mục

Tây Sơn
Nguyễn Nhạc,
Nguyễn Huệ,
Nguyễn Lữ

Căn cứ

Lãnh đạo

a. Ý nghĩa:

Lực
lượng

PHONG TRÀO
TÂY SƠN
(1771-1792
b. Nguyên nhân
thắng lợi

Lấy của nhà giàu chia

cho dân nghèo

Khẩu hiệu

Hoạt động

1771: Dựng cờ khởi nghĩa
1777: Lật đổ chúa Nguyễn

- Lật đổ các chính quyền
phong kiến (Nguyễn,
Trịnh, Lê).
- Đặt nền tảng cho sự
thống nhất đất nước
- Đánh tan quân xâm lược
(Xiêm, Thanh), bảo vệ độc
lập và lãnh thổ Tổ quốc

1785: Đánh tan quân Xiêm
- Ý chí đấu tranh chống
áp bức, tinh thần yêu
nước cao cả của nhân
dân ta.
- Sự lãnh đạo tài tình
sáng suốt của vua
Quang Trung và bộ chỉ
huy nghĩa quân.

1786: Lật đổ chúa Trịnh
1788: Nguyễn Huệ lên ngôi

Hoàng đế, niên hiệu Quang
Trung
1789: Đánh tan quân Thanh
1789-1792: Củng cố, xây dựng
đất nước


- Có 8 ô chữ hàng ngang và cụm từ chìa khoá.
•Mỗi nhóm sẽ lần lượt chọn từ câu 1 đến câu 8 để trả lời.
(Mỗi câu trả lời đúng đạt 10 điểm).
•Khi ô chữ và gợi ý xuất hiện dành cho nhóm, thì các nhóm
đó sẽ thảo luận và cử đại diện trả lời trong vòng 15 giây và
được công bố kết quả ngay
•Mỗi câu có 1 từ chìa khoá xuất hiện.
- Trả lời cụm từ chìa khoá bất kì .(Đúng đạt 40 điểm, sai sẽ
bị loại khỏi cuộc chơi).


1
2
3
4
5
6
7
8
9

C A P
B I C

S A
H
B A T
K
T H U C O
L
K
H H
A A
K

N
H
S
O
T
E
N
A
I

O
I
U
I
R
C
G
K
H

O

N
A
T
A
A
H
N
H
O
H

G C U
C A T
N
N G
O
G H I E P
E
A
G N G
A

3: (6 ô chữ)
Chính
quyền
Lê –phố
Trịnh
ở Đàng

ngoài
ít quan
tâm đến thủy lợi
4:
(5
ôôNhờ
chữ)
Thành
cảng
lớn
nhất
ởvào
Đàng
Trong
7:
(13
1:
ô
(9
6:
chữ)
ô
(5
8:
chữ)
(5
chữ)
ô
một
vào

chữ)
Tên
chính
sự
Làng
khác
phát
sách
dệt
của
triển
nhằm
nổi
Thăng
của
tiếng
khuyến
ngành
Long
ở
Đàng
khích
này
ngoài.
thế
ở
sản
nước
kỉ
xuất

tamang
trong
9: (9 ô chữ)
2: (95:
Nhờ
ô(8
chữ)
Chiến
chính
tranh
sách
Trịnh
này
mà
–
Nguyễn
Chúa
Nguyễn
hồinày
thế đã
kỉ XVII.
XVII
mở
ôvào
chữ)
Làng
gốm
nổi
tiếng
ở

Đàng
ngoài.
đã
đưa
nông
nghiệp
vào
tình
trạng
vào thế
kỉhiện
thứ XVII.
Thế
kỉđưa
XVII,
nghiệp
xuất
của
Nguyễn.
sốxuống
thành
thị. Nam.
Nông nghiệp
đãnông
và
bờ
đấtđã
cõi
nước
được

taChúa
mở
vàomột
rộng
tình
trạng
này.
phía

Thời gian

N1

N2

N3

N4

12
13
14
15
10
00
11
1
2
3
4

5
6
7
8
9

270
200
280
190
180
170
160
150
140
130
120
210
260
250
240
230
220
300
290
110
70
60
90
80

100
10
00
50
40
30
20

170
150
140
200
190
180
260
250
240
230
220
110
100
130
120
160
210
290
280
20
80
90

270
300
70
30
60
50
10
00
40

210
240
230
220
190
200
250
110
90
300
100
180
170
160
150
140
130
120
270
260

290
280
10
70
00
60
50
40
30
20
80

290
100
130
150
230
270
260
250
300
110
190
180
170
210
200
240
280
80

90
120
140
220
160
70
60
50
40
30
20
10
00


Mỗi câu hỏi sau có 3 phương án trả lời,
em hãy chọn 1 phương án đúng.
Năm 1788, quân nào ở phương Bắc kéo sang xâm lược nước ta?
A
B
C

Phương án đúng:

Quân Thanh xâm lược nước ta.


Quân Thanh xâm lược nước ta.

Quân Thanh chiếm được vùng nào?

A

Phú Xuân.

B

Thăng Long.

C

Tam Điệp.

Phương án đúng:

Chúng chiếm được Thăng Long.


Quân Thanh xâm lược nước ta. Chúng chiếm được Thăng Long.

Trước tình hình đó, Nguyễn Huệ đã làm gì?
A

Đem quân đi lật đổ họ Trịnh trước.

B

Tháng 12/1788, lên ngôi Hoàng đế, kéo quân ra bắc
đánh đuổi quân Thanh.

C

Để cho vua Lê ở Đàng Ngoài lo liệu.

Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, kéo quân ra bắc

Phương án đúng: đánh đuổi quân Thanh.


Quân Thanh xâm lược nước ta. Chúng chiếm được Thăng Long. Nguyễn Huệ
lên ngôi Hoàng đế, kéo quân ra bắc đánh đuổi quân Thanh.

Ở Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa kết quả mỗi trận đánh như thế nào?
A

Quân ta thắng lớn.

B

Đôi bên giao tranh ác liệt không phân thắng bại.

C

Quân Thanh đều thắng lợi.

Phương án đúng:

Ở Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa, quân ta thắng lớn.


Quân Thanh xâm lược nước ta. Chúng chiếm được Thăng Long. Nguyễn Huệ

lên ngôi Hoàng đế, kéo quân ra bắc đánh đuổi quân Thanh. Ở Hà Hồi, Ngọc
Hồi, Đống Đa, quân ta thắng lớn.

Sau trận Đống Đa, quân Thanh ở Thăng Long như thế nào?
A

Dồn hết lực lượng lại phản công và thắng lớn.

B

Đi vòng theo đường khác tấn công lại quân ta.

C

Hoảng loạn, bỏ chạy về nước.

Phương án đúng:

Quân Thanh ở Thăng Long Hoảng loạn, bỏ chạy về nước.


Tưởng nhớ công ơn Quang Trung:
Để tưởng nhớ vua Quang Trung sau khi ông
mất, nhân dân ta đã làm gì?


Giờ học kết thúc
Chúc các em học mạnh khỏe