Bài 3. Quần cư. Đô thị hóa

BÀI 3: QUẦN CƯ. ĐÔ THỊ HÓA


I. Quần cư


Nông thôn

Thành thị


“ Quần cư ” là gì?
“Quần cư” là hình thức thể hiện cụ thể của việc phân bố dân cư trên bề mặt Trái đất. Nó
được coi như là một tập hợp tất cả các điểm dân cư ( đô thị, làng, bản...) tồn tại trên một
lãnh thổ nhất định. Sự xuất hiện và phát triển hệ thống điểm dân cư liên quan mật thiết
với các nhân tố kinh tế - xã hội của từng hình thái kinh tế - xã hội cụ thể, với các điều
kiện tự nhiên và tài nguyên, cơ sở hạ tầng, tập quán cư trú của các dân tộc.


“ Quần cư ”

- Quần cư có tác động đến các yếu tố như: sự phân bố, mật độ, lối
sống,…

- Có hai kiểu quần cư chính là quần cư nông thôn và quần cư thành
thị.


“ Quần cư ”
* Xu thế chung hiện nay trên thế giới:
Ngày nay trên thế giới tỷ lệ người sống trong đô thị tăng, nông

thôn có xu hướng giảm dần, lối sống hai quần cư này rất khác
nhau.


Hình 3.1: Quang cảnh nông thôn


Như các bạn biết đấy, ở nông thôn Việt Nam, gia tộc đóng vai trò rất quan trọng. Nếu phương Tây coi trọng vai trò
của cá nhân thì phương Đông coi trọng vai trò của gia đình và gia tộc. Nhưng nếu xét ở phương đông với nhau, Trung
Quốc xem gia đình nặng hơn gia tộc thì ở Việt Nam gia tộc lại quan trọng hơn gia đình. Mỗi gia tộc đều có trưởng
họ (hay còn gọi là tộc trưởng),  nhà thờ họ, gia phả, giỗ họ, ...


Quần cư nông thôn có mật độ dân số thấp; làng mạc, thôn xóm thường phân tán
gắn với đất canh tác, đồng cỏ, đất rừng hay mặt nước.


Ở nông thôn Việt Nam, việc tổ chức thành làng vì:

+ Đối phó với môi trường tự nhiên: trồng lúa nước là nghề mang tính
thời vụ rất cao, chính vì thế mọi người trong làng có thể giúp đỡ nhau lúc
cần thiết.

+ Đối phó với môi trường xã hội: chống trộm, cướp,...


Nông nghiệp

Lâm nghiệp

Ngư nghiệp


Hình 3.2: Quang cảnh đô thị


- Một đô thị hay thành thị là một khu vực có mật độ gia tăng các công trình kiến trúc do con người xây
dựng so với các khu vực xung quanh nó. Đô thị là một trung tâm dân cư đông đúc, có thể là thành phố, thị
xã hay thị trấn.


- Các đô thị được thành lập và phát triển thêm qua quá trình đô thị hóa . Đo đạt tầm rộng của
một đô thị sẽ giúp ích cho việc phân tích mật độ dân số, sự mở rộng đô thị, và biết được các số liệu về
dân số nông thôn và thành thị.


- Hình thức: nhà cửa tập trung thành phố xá.
- Dân cư ở đô thị thường tập chung đông đúc
- Dân cư sống chủ yếu dựa vào sản xuất công
nghiệp và dịch vụ.
- Lối sống của quần cư thành thị là: cộng đồng có
tổ chức, mọi người tuân thủ theo pháp luật, quy
định về nếp sống văn minh, trật tự, bình đẳng.



Bảng so sánh
Các yếu tố

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Quần cư nông thôn

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành
làng xóm

Quần cư đô thị


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Mật độ

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Mật độ

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường

Dân cư thưa


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Mật độ

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường

Dân cư thưa

Dân cư đông


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Mật độ

Lối sống

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường

Dân cư thưa

Dân cư đông


Bảng so sánh
Các yếu tố

Cách tổ chức sinh sống

Quần cư nông thôn

Quần cư đô thị

Nhà cửa xen ruộng đồng, thành

Nhà cửa xây dựng thành phố

làng xóm

phường

Mật độ

Dân cư thưa

Dân cư đông

Lối sống

Dựa vào truyền thống là chính