Những đặc điểm cơ bản của VHVN 1945

Những đặc điểm cơ bản của VHVN 1945- 1975
•
-

-

•
-

-

-

•
-

Nền văn học vận động chủ yếu theo hướng cách mạng hóa, gắn bó sâu sắc
với vận mệnh chung của đất nước:
Nền văn học 45-75 ra đời cùng sự khai sinh của nhà nước nhân dân, trải qua
hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ nên sớm được kiến tạo theo mô
hình “văn hóa nghệ thuật cũng là một mặt trận” cùng kiểu nhà văn mới “nhà
văn - chiến sỹ”. Khuynh hướng chủ đạo của nền văn hóa mới là tư tưởng
cách mạng. Văn học trước hết phải phục vụ sự nghiệp cách mạng, ý thức
trách nhiệm công dân của văn học được đề cao.
Gắn bó sâu sắc với vận mệnh đất nước nên văn học gần như song hành với
từng chặng đường lịch sử dân tộc, theo sát từng nhiệm vụ chính trị của đất
nước. Hai đề tài lớn của văn học 45-75 là Tổ quốc và CNXH, văn học phản
ánh cuộc đấu tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc vói nhân vật trung tâm là
chiến sỹ. Văn học sau 54 còn phản ánh công cuộc xây dựng CNXH ở miền
Bắc với hình ảnh con người mới với những khát vọng lớn lao và phẩm chất
tốt đẹp.

Nền văn học hướng về đại chúng:
Quần chúng nhân dân vừa là đối tượng phản ánh, đối tượng phục vụ, vừa là
nguồn cung cấp lực lượng sáng tác cho văn học cách mạng, quan niệm “đất
nước của nhân dân” đã làm thay đổi hẳn cách nhìn nhân dân của các nhà
văn.
Văn học tập trung phản ánh cuộc sống, số phận, con đường tất yếu đến với
cách mạng của những con người lao động bị áp bức, ca ngợi sức mạnh và
những phẩm chất tốt đẹp của nhân dân khiến văn học có tính nhân dân sâu
sắc và nội dung nhân đạo cao cả.
Tính nhân dân trong văn học thời kỳ này không chỉ thể hiện ở nội dung mà
còn ở hình thức nghệ thuật với những sáng tác ngắn gọn dễ hiểu, ngôn ngữ
trong sáng bình dị, vận dụng sáng tạo vốn văn học dân gian
Nền văn học chủ yếu mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn:
Văn học tập trung phản ánh những vấn đề cơ bản có ý nghĩa sống còn với
vận mệnh đất nước. Con người được khám phá ở những lẽ sống lớn, tình
cảm lớn, thường là những đại diện ưu tú cho cộng đồng, thể hiện phẩm chất,
sức mạnh, vẻ đẹp và khát vọng của cả cộng đồng, có số phận gắn liền với số
phận cộng đồng. Lời văn mang giọng điệu trang trọng, ngợi ca, tráng lệ và
hào hùng.


-

Cảm hứng lãng mạn được thể hiện trong việc khẳng định vẻ đẹp lý tưởng
của cuộc sống mới, con người mới, ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng,
tin tưởng vào tương lai tươi sáng của dân tộc.