Những đặc điểm cơ bản của giai cấp công nhân.DOC

Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Lời nói đầu
Xây dựng giai cấp công nhân nước ta lớn mạnh, ngang tầm với sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động vững bước vào quá trình hội
nhập kinh tế quốc tế là nhiệm vụ quan trọng và cấp bách hiện nay, là trách
nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị cũng như mỗi người
công nhân.
Nhưng thực trạng của giai cấp công nhân hiện nay cho thấy rằng nếu
không có sự cải cách, thúc đẩy để phát triển thì giai cấp công nhân Việt Nam
vẫn chỉ là những con người nghèo khổ về kinh tế cũng như nghèo nàng về
kiến thức và chủ nghĩa xã hội khoa học sẽ trở thành một điều quá xa xôi. Sẽ
không có xã hội công bằng, dân chủ, văn minh ở nơi nào nếu dân trí bị coi
thường, sẽ không có dân giàu, nước mạnh nếu nhà quản lý và những người
trực tiếp xây dựng đất nước lại thiếu tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt huyết
cách mạng và sự đoàn kết giữa những người cộng sản.
Bài tiểu luận sẽ nêu lên một số thực trạng bề nổi của giai cấp công nhân
Việt Nam hiện nay và một số phương pháp thúc đẩy, phát triển để đưa giai
cấp công nhân thích nghi với sự thay đổi và chiến thắng khó khăn để đưa đất
nước tiến lên, hoàn thành mục tiêu trước mắt là nước công nghiệp hiện đại
vào năm 2020.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
I) Cơ sở lý luận:
1)Định nghĩa:
Giai cấp công nhân là một tập đoàn xã hội ổn định, hình thành và phát
triển cùng với quá trình phát triển của nên công nghiệp hiện đại với nhịp độ
phát triển của lực lượng sản xuất có tính chất xã hội hóa ngày càng cao; là lực
lượng lao động cơ bản tiên tiến trong các quy trình công nghệ, dịch vụ công
nghiệp, trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia vào quá trình sản xuất, tái sản xuất ra
của cải vật chất và cải tạo các quan hệ xã hội; đại biểu cho lực lượng sản xuất
và phương thức sản xuất tiên tiến trong thời đại hiện nay.
- Thực tiễn và truyền thống cách mạng Việt nam cho thấy giai cấp công

nhân trong mọi hoàn cảnh và đặc biệt, trong những thời điểm bước ngoặt của
lịch sử luôn là cơ sở quan trọng nhất của Đảng, là nguồn lực bổ sung sinh lực
cho Đảng. Nhìn vào sự phát triển giai cấp công nhân ở nước ta có thể thấy
hiện trạng, xu hướng và triển vọng về sự phát triển chung của Đảng, của dân
tộc và xã hội với những khả năng, năng lực, tiềm lực của nó. Quan tâm, xây
dựng và phát triển giai cấp công nhân, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay là
nhiệm vụ sống còn của sự nghiệp cách mạng .
- 2)Những đặc điểm cơ bản của giai cấp công nhân:
Là giai cấp của những người lao động sản xuất vật chất là chủ yếu (với
trình độ trí tuệ ngày càng cao, đồng thời cũng ngày càng có những sáng chế,
phát minh lý thuyết được ứng dụng ngay trong sản xuất). Vì thế, giai cấp công
nhân có vai trò quyết định nhất sự tồn tại và phát triển xã hội.
Có lợi ích giai cấp đối lập với lợi ích cơ bản của giai cấp tư sản (giai cấp
công nhân: xóa bỏ chế độ tư hữu, xóa bỏ áp bức bóc lột, giành chính quyền và
làm chủ xã hội. Giai cấp tư sản không bao giờ tự rời bỏ những vấn đề cơ bản
đó). Do vậy, giai cấp công nhân có tinh thần cách mạng triệt để.
Là “giai cấp dân tộc” - vừa có quan hệ quốc tế, vừa có bản sắc dân tộc và chịu
trách nhiệm trước hết với dân tộc mình.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Có hệ tư tưởng riêng của giai cấp mình: đó là chủ nghĩa Mác-Lênin phản
ánh sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân , đồng thời hệ tư tưởng đó dẫn dắt
quá trình giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình nhằm giải
phóng xã hội, giải phóng con người. Giai cấp công nhân ở Đảng tiên phong
của mình là Đảng Cộng Sản (Đảng Mác-Lênin).
Bất kỳ giai cấp công nhân nước nào, khi đã có đảng tiên phong của nó,
đều có những đặc điểm cơ bản, chung nhất đó. Do vậy, giai cấp công nhân
mỗi nước đều là một bộ phận không thể tách rời giai cấp công nhân trên toàn
thế giới. Vì vậy chủ nghĩa Mác-Lênin mới có quan điểm đúng đắn về sứ mệnh
lịch sử toàn thế giới cùa giai cấp công nhân.
Từ những đặc điểm vốn có đó, giai cấp công nhân mới có ba tính chất cơ

bản là:
- Tính tổ chức, kỷ luật cao.
- Tính tiên phong (về phương thức sản xuất, về tư tưởng, về Đảng của
nó).
- Tính triệt để cách mạng.
3) Công nhân Việt Nam:
Giai cấp công nhân Việt Nam ra đời trong cuộc khai thác thuộc địa lần
thứ nhất của thực dân Pháp. Sinh ra trong lòng một dân tộc có truyền thống
đấu tranh chống ngoại xâm, trong điều kiện đất nước bị kẻ thù xâm lược,
khiến cho ý chí và động cơ cách mạng của giai cấp công nhân Việt Nam được
nâng lên gấp bội. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, giai cấp
công nhân Việt Nam đã đi tiên phong trong cuộc cách mạng giải phóng dân
tộc, liên minh đoàn kết chặt chẽ với nông dân, trí thức và các tầng lớp nhân
dân lao động yêu nước làm nên thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm
1945, chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy địa cầu và Đại thắng Mùa Xuân
năm 1975, giành thống nhất, độc lập cho Tổ quốc, tự do hòa bình cho Dân
tộc. Đánh giá về giai cấp công nhân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
khẳng định: Chỉ có giai cấp công nhân là dũng cảm nhất, cách mạng nhất,
luôn luôn gan góc đương đầu với bọn đế quốc thực dân.
Ngay từ khi ra đời, giai cấp công nhân nước ta đã anh dũng, kiên cường
đấu tranh chống kẻ thù xâm lược. Phong trào đấu tranh của công nhân từng
bước trưởng thành, phát triển từ tự phát đến tự giác và không ngừng lớn
mạnh. Sự ra đời của Công đoàn Việt Nam - tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn
nhất của giai cấp công nhân Việt Nam - là kết quả tất yếu của quá trình phát
triển phong trào công nhân nước ta cùng với việc chuẩn bị các điều kiện lý
luận, tư tưởng, chính trị, tổ chức của lãnh tụ Nguyễn ái Quốc.
Đại đa số xuất thân từ nông dân nghèo ra đô thị, vào các đồn điền, xưởng
máy nhỏ… làm thuê cho chủ tư sản xâm lược.
Chủ yếu sống bằng sức lao động, nguồn thu nhập chính là tiền công và

cũng có thể có cổ phần hay cổ phiếu.
Khi ra đời với trình độ khoa học kĩ thuật, tay nghề và mức sống còn
thấp, vì Việt Nam lúc đó chưa có nền công nghiệp hiện đại; chịu ảnh hưởng
nặng nề của sản xuất nhỏ, tiểu nông.
Có truyền thống lao động cần cù, yêu nước nồng nàn, gắn bó mật thiết
với dân tộc, nhất là nông dân và các tầng lớp lao động.
Sớm được giác ngộ cách mạng và thành lập Đảng tiên phong do Hồ Chí
Minh - Người đưa chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam và Đông Dương -
sáng lập và rèn luyện. Giai cấp công nhân sớm trở thành giai cấp lãnh đạo
cáhc mạng Việt Nam từ khi có Đảng của nó. Hơn 70 năm qua, giai cấp công
nhân và nhân dân Việt Nam đã thu được nhiều thắng lợi to lớn trong cách
mạng giải phóng dân tộc và xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Trong cuộc sống đổi mới hiện nay, tuy đã có nhiều thành tựu to lớn,
song giai cấp công nhân Việt Nam vẫn còn nhiều mặt hạn chế, đặc biệt là về
trình độ văn hóa cơ bản, khoa học công nghệ và tay nghề; giác ngộ chính trị
và mức sống tuy có khá hơn sau những năm dổi mới có kết quả, nhưng nhìn
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
chung cũng còn hạn chế, chưa tương xứng với yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp
hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
II) Đánh giá thực trạng công nhân Việt Nam
1)Một vài nhận xét về công nhân Việt Nam hiện nay:
Xét về cơ cấu trình độ học vấn và chuyên môn: giai cấp công nhân nước
ta gồm: nhóm những người lao động có tính công nghiệp (chân tay, thủ công),
tại các công trường xây dựng, các doanh nghiệp, nông, lâm trường và tại các
hộ tiểu chủ sản xuất hàng hóa; nhóm công nhân công nghiệp cơ khí, nhất là
trong các ngành công nghiệp nặng; nhóm công nhân công nghiệp tự động hóa
hay lao động công nghệ cao, lao động trí thức tại các doanh nghiệp được
trang bị dây truyền tự động hóa và tại các doanh nghiệp điện tử - tin học, nhất
là tại các khu công nghệ cao.
Xét về cơ cấu thành phần kinh tế: giai cấp những người lao động công

nghiệp và có tính công nghiệp, lao động tại tất cả các thành phần kinh tế và
gồm các nhóm: công nhân trong các doanh nghiệp quốc doanh; công nhân
trong các doanh nghiệp cổ phần; công nhân ở các nông - lâm trường nhận đất
khoán; công nhân đồng thời là chủ kinh tế cá thể, tiểu chủ trực tiếp sản xuất
hàng hóa; công nhân làm thuê tại khu vực dân doanh và có vốn đầu tư nước
ngoài. Trong thời kỳ đổi mới, số lượng công nhân ngoài quốc doanh tăng
mạnh, còn số lượng công nhân khu vực quốc doanh lại giảm.
Về tư tưởng, ý thức giai cấp: qua khảo sát tình hình công nhân tại Hà
Nội, phần lớn công nhân có nhận thức rằng, hiện nay trong xã hội có nhiều
giai cấp, tầng lớp xã hội, nhưng giai cấp công nhân có vai trò to lớn trong sản
xuất công nghiệp. Trong những năm qua, với sự cố gắng của Tổng Liên đoàn
lao động Việt Nam, trên cả nước có hơn 6,0 triệu công nhân được học tập 5
bài giáo dục chính trị cơ bản. Vì thế sự hiểu biết của một bộ phận công nhân
về chủ nghĩa Mác - Lê-nin đã được nâng lên một bước. Theo số liệu điều tra
trong các doanh nghiệp nhà nước ở Hà Nội, có 23,1% công nhân được hỏi tự
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
nhận là đã hiểu rõ về chủ nghĩa Mác-Lênin; 71,3% chỉ hiểu khái quát và 5,6%
chưa hiểu rõ. Mức độ hiểu tư tưởng Hồ Chí Minh cũng khá cao. Số công nhân
tại các doanh nghiệp nhà nước ở Hà Nội được hỏi, tự nhận hiểu rõ là 35,4%;
chỉ hiểu khái quát là 59,5%; chưa hiểu rõ là 5,1%. Những số liệu đó chứng tỏ
ý thức chính trị của công nhân đã được bồi dưỡng và nâng cao một bước. Tuy
nhiên, ý thức giai cấp công nhân của công nhân ở Hà Nội và một số nơi khác
lại không cao. Chẳng hạn, khi tìm hiểu công nhân về việc có ý định hướng
nghiệp cho con theo nghề của mình không đã cho kết quả như sau: trên toàn
quốc 45,1% trả lời có; 54,9% trả lời không. Các tỷ lệ tương ứng ở Hà Nội là
40% và 60%; ở thành phố Hồ Chí Minh là 44,5% và 55,5%; ở Kiên Giang là
46,8% và 53,2%. Tỷ lệ trả lời không muốn cho con theo nghề của mình là rất
cao, nhất là ở Hà Nội. Kết quả này cho thấy ý thức tự hào giai cấp của đa số
công nhân đang còn những hạn chế nhất định, mặc dù ý thức chính trị đã
được nâng cao một bước.

Trong những năm gần đây, việc đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa
gắn với đô thị hóa đã thúc đẩy quá trình tập trung công nhân tại các khu công
nghiệp và đô thị. Việc tập trung công nhân, một mặt, sẽ thúc đẩy nâng cao
trình độ chuyên môn kỹ thuật; mặt khác, tạo điều kiện thuận lợi để bồi dưỡng,
nâng cao ý thức chính trị, ý thức giai cấp. Tuy thế, quá trình này diễn biến
không đơn giản do nhiều nguyên nhân như: trình độ sản xuất công nghiệp,
trình độ học vấn của công nhân nhập cư, mức độ điều tiết quan hệ chủ - thợ
theo pháp luật, v.v..
Mức độ tập trung công nhân như vậy là không nhỏ. Song do trình độ sản
xuất công nghiệp của nước ta chưa cao, nên việc tập trung công nhân chủ yếu
theo các ngành công nghiệp sử dụng nhiều lao động với trình độ chuyên môn
kỹ thuật thấp (dệt, may, da giày...), trình độ học vấn không cao, về khách
quan, đặt ra không ít vấn đề phức tạp trong việc bồi dưỡng, nâng cao ý thức
chính trị, ý thức giai cấp.
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
Sự phát triển của các cuộc đình công của công nhân, đặc biệt tại vùng
Đông Nam Bộ, trong những năm gần đây cho thấy, việc công nhân tự khởi
xướng, tổ chức các cuộc đình công phản ánh ý thức về lợi ích kinh tế đã rất rõ
nét. Đây là dấu hiệu cơ bản để phát triển ý thức chính trị, ý thức giai cấp của
những người lao động công nghiệp vốn xuất thân từ nhiều giai tầng xã hội
khác nhau, chủ yếu là nông dân. Các cuộc đình công của công nhân cũng đặt
ra yêu cầu phân định rõ nội hàm của khái niệm giai cấp công nhân, để có định
hướng chính sách phù hợp đối với lực lượng sản xuất hàng đầu này của xã
hội.
2)Chân dung về cuộc sống hiện nay của công nhân:
Chất lượng cuộc sống của giai cấp công nhân Việt Nam hiện nay đang là
một vấn đề đau đầu của các nhà quản lý. Người công nhân thường sống tập
trung quanh các khu nhà trọ tồi tàn quanh khu công nghiệp. Mặc dù đã có một
số khu công nghiệp xây chung cho công nhân nhưng xem ra cũng chẳng đáp
ứng được bao nhiêu nhu cầu cho công nhân, chưa kể là những công trình kém

chất lượng, bị rút ruột… Có an cư thì mới lạc nghiệp, xem ra công nhân vẫn
không thể an cư được.
Chỗ ở là một, kế đến là vật chất, thức ăn mà công nhân ăn hàng ngày.
Chúng ta vẫn thường thấy trên báo chí nhan nhản những tin công nhân bị ngộ
độc thức ăn tập thể hoặc chất lượng bữa ăn quá thấp so với thị trường ngày
nay. Ở nơi làm việc là vậy, khi tan ca, họ tụ tập ở những khu chợ tự phát
trước các khu công nghiệp mua những thức ăn đã ương và không còn tươi…
Liệu những thứ đó có đảm bảo sức khỏe để họ làm việc lâu dài? Chắc chắn là
không và chúng ta thấy hầu hết công nhân ở các khu công nghiệp đều có thể
trạng còi cọc, ốm yếu… Với thể trạng như vậy thì không ai đảm bảo rằng họ
sẽ có năng suất làm việc cao.
Sự đảm bảo an toàn cho công nhân vẫn không được chú ý, rất nhiều
những vụ hành hung công nhân mà ta đã thấy, những kẻ ấy vào tận xưởng
làm mà hành hung! Vậy bảo vệ của xí nghiệp ở đâu? An ninh tại các khu nhà
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
trọ của công nhân còn tệ hại hơn, dường như chính quyền địa phương đang bỏ
rơi theo kiểu “sống chết mặc bay” của người công nhân – giai cấp lãnh đạo
cách mạng?
Có khi công nhân còn bị giới chủ, đặc biệt là những tên chủ người nước
ngoài thường hay có hành động hành hạ thân xác đối với người công nhân thế
nhưng công đoàn, công an, chính quyền dường như chẳng hay ho gì việc này!
Khiến những người công nhân sống như những “nô lệ” của thế kỷ 21 mà đáng
lẽ ra họ lại là giai cấp lãnh đạo đất nước!
Ăn không đủ no thì làm sao mà còn có thể nghĩ đến những chuyện to lớn
hơn, đặc biệt trong thời đại hiện nay, đồng tiền dường như là thứ mà người ta
bất chấp để đổi lấy. Với những đồng lương rẻ mạc được trả thì liệu người
công nhân có thể sống đủ? Không! Chắc chắn là vậy và họ suốt ngày chỉ lo
làm sao cho qua ngày là ổn rồi chứ không cần phải lo lắng gì thêm, vậy khi
nào mới giác ngộ được lý tưởng cách mạng, sứ mệnh lịch sử của bản thân
công nhân?

Cuộc sống của những người công nhân chẳng khác nào những cổ máy,
sáng làm việc cho đến chiều tan ca. Ai có gia đình thì về nhà nấu cơm, ăn
cơm rồi coi ti vi và ngủ rồi đến sáng lại bắt đầu một chu trình mới khép kín
hoàn toàn. Còn những ai chưa có gia đình thì sau khi tan ca lại tụm năm tụi
bảy hoặc cà-phê, hoặc nhậu nhẹt… và có khi để xảy ra những chuyện đáng
tiếc vì “nhàn cư vi bất thiện”. Mặc dù thời gian rảnh rỗi đáng lẽ họ phải tranh
Website: Email : Tel (: 0918.775.368
thủ rèn luyện chính trị để vươn lên làm chủ cuộc sống nhưng ai sẽ là người
“đồng chí” sẵn sàng sát cánh ủng hộ và chiến đấu cùng những người công
nhân khốn khổ ấy?
Chưa kể hàng năm vào các dịp lễ tết thì họ lại kéo nhau về quê vui cùng
gia đình gây một sự xáo trộn trong xã hội, những chiếc vé mà họ mua đắt hơn
ngày thường trong khi với số tiền đó có lẽ họ đã làm cuộc sống tốt hơn. Tiền
tàu xe vô tình đã “hút” đi thu nhập của họ mà chưa kể khi đi tàu xe họ còn bị
đối xử như thế nào. Vào những quán cơm tù, bị nhồi nhét ghế, gặp tai nạn…
Tất cả điều đó đang xảy ra trước mắt họ nhưng họ không có cách nào khác để
giải quyết hay tại chúng ta không giúp họ?
3)Những vấn đề nảy sinh mâu thuẫn trong thực tế của lực lượng
công nhân hiện nay( trích tại hội thảo’’xây dựng và phát triển giai cấp CN chính là
xây dựng cơ sở đảm bảo cho sự lãnh đạo của Đảng’’ ngày 10/12/2007 tại Quảng Ninh)
- Một bộ phận công nhân mà chủ yếu là lực lượng công nhân mới
(những học sinh mới rời trường phổ thông, con em nông dân và các tầng lớp
nhân dân khác mới tham gia vào đội ngũ công nhân), còn hạn chế về nhận
thức, nhất là nhận thức về chính trị, xã hội, về trách nhiệm công dân, lòng yêu
nước, tự hào, tự tôn dân tộc, về ý thức trách nhiệm và kỷ luật lao động.
- Một số lượng rất lớn công nhân hiện nay ít được đào tạo về tay nghề
nên chỉ làm được những công việc giản đơn, không đòi hỏi tính sáng tạo,
cùng với đó là tính chuyên nghiệp, ý thức tự giác, kỷ luật còn thấp. Theo số
liệu điều tra về trình độ học vấn, tay nghề của công nhân hiện nay, có đến gần
3% số người lao động chưa biết chữ; 12% chưa tốt nghiệp tiểu học; 74% chưa

qua đào tạo nghề một cách chuyên nghiệp...
- Đời sống văn hóa tinh thần của công nhân chưa cao, một bộ phận đáng
kể có tâm lý quá coi trọng vật chất, tiền bạc, coi nhẹ những giá trị khác…