Đổi mới phương pháp dạy vẽ tranh để tài lớp 6

Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
Cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam
Độc lập Tự do Hạnh phúc
Bản cam kết
I.Tác giả:
Họ và tên: Đỗ Thị Kim Len
Sinh ngày 12 tháng 9 năm 1978
Đơn vị công tác: Trờng THCS Đồng Minh
Điện thoại: 01268279462
II. Sản phẩm:
Tên sản phẩm: Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo phân môn vẽ
tranh đề tài của học sinh lớp 6.
III. Cam kết
Tôi xin cam kết sáng kiến kinh nghiện nàylà sản phẩm của cá nhân tôi. Nếu có
xảy ra tranh chấpvề quyền sở hữuđối với một phần haytoàn bổan phẩm sáng kiến
kinh nghiệm, tôi hoàn toàn chịu trách nhịêm trớc lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo sở
GD&ĐT về tính trung thực của bản cam kết này.

Đồng MinH , ngày 6 tháng 2 năm 2009
Ngời cam kết

Đỗ Thị Kim Len
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
Phần 1: Đặt vấn đề

Mĩ thuật là nghệ thuật của con mắt nhìn thấy cái đẹp. Nhìn thấy cái đẹp, tạo
ra cái đẹp và thởng thức cái đẹp là một đặc điẻm chỉ có ở con ngời. Cái đẹp đã trở
thành một nhu cầu cần thiết của cuộc sống con ngời.Tất cả những gì phục vụ cho

đời sống con ngời đều cần có vẻ đẹp hình thể và màu sắc.Ngày nay, khi cuộc sống
ngày càng cao cái đẹp đã góp một phần đáng kể vào phát triển nền kinh tế quốc
dân.Vì thế, dạy- học mĩ thuật ở trờng phổ thông là cần thiết với bât kỳ môt quốc
gia nào.
Chính vì vậy mà từ năm học 2002-2003, mĩ thuật đã đợc nớc ta đa vào thành
môn học chính thức ở trờng THCS. Mục tiêu của môn mĩ thuật nhằm giáo dục
thẩm mỹ cho học sinh, giáo dục nghệ thuật dân tộc và phát triển khả năng t duy,
sáng tạo, hình thành phẩm chất ngời lao động mới.
1.-Lý do chọn đề tài.
Luật giáo dục đã ghi: Phơng pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích
cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điển của từng lớp
học, môn học. Nhằm bồi dỡng phơng pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng
kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui hứng thú học tập
cho học sinh.
Trong dạy mĩ thuật, giáo viên cung cấp kiến thức chung cho tất cả học sinh,
Kiến thức mĩ thuật có những quy ớc chung, có những khái niệm rất trừu tợng
không thể rạch ròi, không thể chứng minh bằng công thức,cũng không có những
quy định dứt khoát về tỉ lệ hay một tiêu chí cụ thể, chính xác nào đó. Ví dụ: Bố
cục phải cân đối, màu sắc hài hoà, tỉ lệ giữa mảng to và mảng nhỏ, giữa mảng
hình và mảng trong nền...Nhữmg kiến thức chung chung,trừu tợng của mĩ thuật sẽ
đợc vận dụng linh hoạt vào từng bài cụ thể. Bài vẽ đẹp, đạt yêu cầu hay kém là do
cách suy nghĩ tìm tòi của ngời học, Mỗi học sinh có cách khai thác đề tài, có cách
sắp xếp bố cục, xây dựng hình tợng, cách vẽ màu không giống nhau. Tuy một đề
tài ( vẽ phong cảnh ), một tên gọi ( trang trí hình vuông), cùng nhìn một mẫu ( vẽ
theo mẫu ) nhng cũng có nhiều kết quả khác nhau. Có thể nói bài tâp mĩ thuật
không có đáp số chung cho tất cả.
Bất kỳ một môn học nào cũng đòi hỏi học sinh cần suy nghĩ, tìm tòi và sáng
tạo nhng với môn mĩ thuật ( môn học nhằm giáo dục thẩm mĩ cho hoc sinh ) thì sự
sáng tạo trong từng phân môn (đặc biệt là phân môn vẽ tranh ) càng trở nên cần
thiết.

Với các em học sinh lớp 6, mặc dù ở tiểu học các em đã đợc trang bị những
kiến thức cơ bản nhất của môn mĩ thuật nhng khi tiếp xúc với chơng trình mĩ thuật
mới ở THCS, các em vẫn còn nhiều bỡ ngỡ vì còn quen với lối vẽ đơn giản ở tiểu
học.bên cạnh việc hớng dẫn cho các em làm quen, hiểu những kiến thức cơ bản
của môn mĩ thuật ở THCS, biết cách làm các bài thực hành, ngời giáo viên cần có
phơng pháp giảng dạy thích hợp để phát huy tính sáng tạo của học sinh trong việc
học các phân môn đặc biệt là phân môn vẽ tramh.do đặc điểm của học sinh lớp 6
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
và qua quá trình giảng dạy, Tôi thấy Vẽ tranh là một môn đợc học sinh yêu thích
tìm tòi nên tôi đã mạnh dạn lựa chọn đề tài này : Đổi mới phơng pháp nhằm phát
huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo đề tài của học sinh lớp 6 . Nhằm bày tỏ
một vài ý của mình, để đa ra những phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong
phân môn Vẽ tranh theo đề tài của học sinh lớp 6.
2- mục đích nghiên cứu.
1-Vị trí, vai trò và mối quan hệ của vẽ tranh với các phân môn khác trong mĩ
thuật 6.
2- Hình thành và phát triển các kỹ năng : quan sát, xác định bố cục, phác
hình, chỉnh hình, xác định đậm nhạt và vẽ màu ở học sinh.
3- Các phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong phân môn vẽ tranh nói
chung và của học sinh lớp 6 nói riêng.
3 - kết quả cần đạt đợc:
Phát huy đợc tímh sáng tạo của học sinh trong phân môn Vẽ tranh ở lớp 6.
4-Phạm vi nghiên cứu.
Tôi đã tiến hành nghiên cứu trong phân môn Vẽ tranh của sách Mĩ thuật 6.
5-Đối tợng nghiên cứu:
Các em học sinh khối 6 trong trờng THCS Đồng Minh- Vĩnh Bảo -Hải
Phòng.
6. kế hoặch nghiên cứu:

Tôi đã tiến hành nghiên cứu đề tài này theo trình tự sau:
1- Tham khảo một số cuốn sách có liên quan: Phơng pháp giảng dạy mĩ thuật
(NXB GD- 1999), Tài liệu bồi dỡng thờng xuyên chu kỳIII (2004 -2007) môn mĩ
thuật (quyển 1,2 ), Những vấn đề chung về đổi mới GDTHCS môn mĩ thuật (NXB
GD ).
2- Tham khảo ý kiến của các đồng nghiệp rút ra qua hội thảo đổi mới phơng
pháp nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh ở các trờng trong huyện.
3- Đồng thời, tôi cũng căn cứ vào những kinh nghiệm của các đồng nghiệp và
bản thân khi tiến hành đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong học
tập của học sinh.
4- áp dụng vào tất cả các bài Vẽ tranh trong chơng trình Mĩ thuật 6 ,khảo sát
và rút ra kết quả .
5. Điều tra cơ bản:
- Đối tợng điều tra: Học sinh lớp 6 trờng THCS Đồng Minh
( Tổng số 94 em).
- Kết quả:
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
+ Học sinh đã phát huy đợc tính sáng tạo của mình trong phân môn vẽ tranh là :
80 em.
+ Học sinh bớc đầu phát huy tính sáng tạo của mình trong phân môn vẽ tranh: 10
em.
+ Học sinh cha biết phát huy tinh sáng tạo của mình khi học môn vẽ tranh: 4 em .
Qua điều tra tôi nhận thấy hầu hết học sinh có chú ý tới những đồ dùng trực
quan,biết quan sát và liên hệ với thực tế khi học phân môn vẽ tranh. Một số học
sinh giỏi đã biết cách kết hợp những kiến thức lí thuyết với liên hệ thực tế để vẽ
bức tranh của mìnhsao cho đẹp. Nhng kĩ năng kết hợp lí thuyết với thực hành của
đại đa số học sinh còn yếu. Những học sinh yếu cha nắm đợc cách tạo hình ảnh
nên không có hứng thú trong quá trình thực hành. Hơn nữa thời gian cho một tiết

học ít nên việc cho học sinh thực hành một bài vẽ còn gặp nhiều khó khăn.
Vậy làm thế nào để phát huy tính sáng tạo của học sinh khi học phân môn
vẽ tranh cho học sinh?
6. Xây dựng kế hoạch thực hiện:
Từ thực tế điều tra, tôi tiến hành xây dựng kế hoạch thành 3 giai đoạn:
*Giai đoạn 1: Từ 5/9/2008 đến 10/9/2008
- Tiến hành khảo sát chất lợng:
+ Hình thức: Kiểm tra:
+ Sĩ số lớp 6 : 94 em.
+ Kết quả:
+ Học sinh biết phát huy tính sáng tạo của mình khi học phân môn vẽ tranh:
40 em
+ Học sinh bớc đầu nắm đợc cách sắp xếp bố cục, chọn hình ảnh,sử dụng
màu: 40 em
+ Học sinh cha biết cách chọn hình ảnh : 10 em.
+ Học sinh cha biết sắp xếp bố cục, sử dụng màu : 4 em
Từ thực trạng đó, tiến hành xây dựng kế hoạch, đặt ra mục tiêu và tìm biện pháp
để phát huy đợc tính sáng tạo của học sinh khi học phân môn vẽ tranh.
*Mục tiêu cần đạt:
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
+ Cuối học kì I:
+ Học sinh phát huy đợc tính sáng tạo của mình khi học phân môn vẽ
tranh: 70 em
+ Học sinh bớc đầu nắm đợc cách sáp xếp bố cục ,chọn hình ảnh, biết sử
dụng màu : 20 em
+ Học sinh cha biết cách chọn hình ảnh phù hợp : 4 em
+ Cuối học kỳ I: Số học sinh đã phát huy đợc tính sáng tạo của mình khi học
phân môn vẽ tranh đạt : 95%.

*Giai đoạn 2: Từ ngày 10/9/2008 đến 15/11/2008.
Thực hiện giảng dạy và kiểm tra đợt I.
*Giai đoạn 3: Từ 16/11/2008 đến 10/12/2008
Tiếp tục phát huy những u điểm. Tiến hành kiểm tra và rút kinh nghiệm.
7. Tổ chức thực hiện:
- Lớp 6: Làm lớp thực nghiệm.
- Thực nghiệm dạy trêncác bài.
+ Bài 5: Cách vẽ tranhđề tài.
+ Bài 9: Đề tài học tập.
+ Bài 13: Đề tài bộ đội.
+ Bài 17: Đề tài tự do.
+ Bài 22 : Đề tài ngày tết và mùa xuân.
+ Bài 25: Đề tài mẹ của em.
+Bài 30: đề tài thể thao văn nghệ.
Qua các bớc nh sau:
B ớc 1: Hớng dẫn học sinh chuẩn bị bài ở nhà:
Đây là bớc rất quan trọng trong việc chủ động nắm kiến thức của học sinh
đảm bảo là làm việc với các đồ dùng trực quan kết hợp với thực tế tơng đối tốt.
Giáo viên cần nghiên cứu kỹ và hớng dẫn học sinh cụ thể.
B ớc 2: Học sinh quan sát thực tế và kết hợp với đồ dùng dạy học của cô giáo .
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6
Học sinh có nắm bắt đợc kiến thức trên đồ dùng hay không phụ thuộc rất
lớn vào thao tác này. Giáo viên phải chú ý đến các đặc điểm trên các bức tranh để
phân tích (bố cục , hình ảnh, màu sắc) để hớng dẫn học sinh.
B ớc 3: Đặt câu hỏi nêu vấn đề, gợi ý học sinh tìm hiểu tranh.
Sau khi học sinh quan sátcác bức tranh, giáo viên đặt hệ thống câu hỏi h-
ớng dẫn học sinh tìm hiểu. Quá trình khai thác nội dung kiến thức đợc thực hiện
trong bớc này, giáo viên chủ động hớng dẫn, học sinh chủ động nắm bắt kiến

thức.
B ớc 4: Học sinh trả lời câu hỏi qua việc tìm hiểu nội dungđề tài.
Học sinh trình bày những kiến thức qua việc tìm hiểu ở các bớc . Đây là b-
ớc thể hiện sự tích cực, chủ động , sáng tạo của học sinh:
B ớc 5: Giáo viên nhận xét, bổ sung, hoàn chỉnh kiến thức. Đây là bớc cuối
cùng để hoàn thiện tri thức cho học sinh.
Các bớc đợc thực hiện trên các bài học của phân môn vẽ tranh.
phần II - Nội dung
1- Cơ sở lý luận .
Vẽ tranh nhằm phát huy trí tởng tợng, sáng tạo, làm giầu cảm xúc thẩm mĩ
cho học sinh trên cơ sơ cung cấp kiến thức và rèn luyện kỹ năng cơ bản về Vẽ
tranh. Từ kiến thức, kỹ năng cơ bản đó, học sinh có khả năng cảm thụ đợc vẻ đẹp
của thiên nhiên,cuộc sống xung quanh và tác phẩm mĩ thuật thông qua ngôn ngữ
hội hoạ là bố cục, đờng nét, hình khối, đậm nhạt,ánh sáng và màu sắc. Học sinh
có khả năng thể hiện nhận thức và cảm xúc của mình về thế giới xung quanh.Vẽ
tranh còn phát triển trí nhớ, hình thành ở học sinh kỹ năng quan sát, lựa chọn hình
ảnh, hình tợng tiêu biểu điển hình để thể hiện nội dung đề tài.
Trong chơng trình mĩ thuật ở THCS , Vẽ tranh có vị trí quan trọng , giúp học
sinh vận dụng tổng hoà các kiến thức và kỹ năng của nghệ thuật tạo hình: lựa chọn
nội dung, hình tợng nhân vật, sắp xếp bố cục, vẽ hình, vẽ màu và thể hiện không
gian, thời gian, ánh sáng...Điều này là tơng đối khó với học sinh lớp 6, đôi khi có
ý tởng nhng các em lại rất hay phụ thuộc vào tranh minh hoạ trong SGK. Vì vậy,
các phơng pháp gợi mở nhằm phát huy tính sáng tạo của học sinh trong phân môn
này là vô cùng cần thiết và quan trọng, nó sẽ giúp các em có thể biến những ý t-
ởng mà các em lựa chọn thành những bức tranh có bố cục hình vẽ và màu sắc theo
đúng dự định của mình.
2-thực trạng vấn đề.
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5
Đề tài : Đổi mới phơng pháp nhằm phát huy tính sáng tạo trong môn vẽ tranh theo
đề tài của học sinh lớp 6

Những thuận lợi, khó khăn của thầy và trò khi dạy - học mĩ thuật nói chung
và phân môn Vẽ tranh nói riêng.
1-Thuận lợi :
-Mĩ thuật là môn học đặc thù, nó mang tính nghệ thuật cao, đem lại sự cảm
nhận cái đẹp và hình thành thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh.
-Môn mĩ thuật đã trở thành môn học chính thức trong trờng phổ thông.
-Sự nhiệt tình cuả giáo viên đối với môn học đợc thể hiện: chuẩn bị đồ dùng
dạy học, giáo án chu đáo, luôn tìm tòi đổi mới phơng pháp để phát huy tính sáng
tạo của học sinh trong các phân môn.
-Học sinh đợc trang bị đầy đủ đồ dùng: giấy, bút chì, màu, sách giáo khoa
(có nhiều tranh, ảnh minh hoạ, màu sắc đẹp ).
-Đồ dùng của môn mĩ thuật ( phân môn Vẽ tranh ) , học sinh dễ su tầm .
-Nội dung thể hiện của phân môn Vẽ tranh khá phong phú, học sinh rất yêu
thích và muốn tìm tòi, khám phá.
2-Khó khăn:
-Cơ sở vật chất cho dạy và học mĩ thuật ở trờng phổ thông còn thiếu thốn: ch-
a có trờngTHCS nào có phòng học mĩ thuật riêng.Điều này cũng ảnh hởng nhiều
đến hiệu quả của việc học cũng nh việc giảng dạy môn mĩ thuật.Mĩ thuật là môn
học trực quan - học để rèn luyện cho học sinh khả năng thẩm mĩ thị giác ,rèn
luyện cách nhìn cho học sinh.Mĩ thuật học chung phòng với các môn học khác sẽ
hạn chế khả năng rèn luyện thị giác của học sinh.
-Tranh ảnh minh hoạ phiên bản lớn cho từng bài cụ thể trong phân môn Vẽ
tranh còn ít ( chỉ có ở mĩ thuật 6 ) còn lại K7, K8, K9 hầu nh không có. Từ đó hạn
chế khả năng quan sát tập trung của học sinh trong từng tiết học.
-Một số học sinh học mĩ thuật cha có đầy đủ bút chì, giấy, màu.... Màu vẽ
còn ít do đó bài vẽ màu thờng khó thực hiện đợc.Hiện nay, đồ dùng để vẽ màu cho
học mĩ thuật có nhiều hơn song cũng chỉ dừng lại ở sáp màu , chì màu, bút dạ với
chất lợng còn kém. Học sinh cha có điều kiện sử dụng màu bột, màu nớc. Do vậy
đã hạn chế khả năng thể hiện màu trong bài Vẽ tranh.
-Trong chơng trình học mĩ thuật, các em ít có điều kiện đi thực tế mà điều đó

rất quan trọng ( Những giờ học " kí hoạ " ngoài trời sẽ giúp các em có những t liệu
để xây dựng nên những bức tranh ). Từ đó đã hạn chế khả năng sáng tạo của học
sinh trong bài vẽ tranh, các em hay lệ thuộc vào những bài tranh mẫu nên bài vẽ
thờng bị khô cứng, thiếu sinh động. Dần dần, các em sẽ cảm thấy nhàm chán và
nảy sinh tâm lý ngại học phân môn Vẽ tranh.
3- Giải quyết vấn đề.
Đ ỗ T h ị K i m L e n . T r ư ờ n g T H C S Đ ồ n g M i n h Page 5