Tuần 32. Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

I. «n tËp kiÕn thøc

CÁC THAO TÁC LẬP LUẬN

GIẢI THÍCH CHỨNG MINH PHÂN TÍCH

SO SÁNH

BÁC BỎ

BÌNH LUẬN


i. ễN TP KIN THC

STT

CC THAO TC
LP LUN

01

Gii thớch

02

Chng minh

03

Phõn tớch

04
05
06

STT

các đặc trng cơ bản của thao tác
lập luận

01

Chia i tng ra thnh nhiu yu t, b phn
nh cú th nhn bit i tng mt cỏch cn k,
thu ỏo.

02

Nhm i chiu gia hai hay nhiu s vt ch ra
s ging v khỏc nhau. Mun so sỏnh phi t
cựng mt bỡnh din, ỏnh giỏ trờn cựng mt tiờu chớ.

03

Là giảng giải về các vấn đề liên quan
đến đối tợng một cách cụ thể, rõ ràng
cho ngời nghe, ngời đọc hiểu tờng tận.

04

Nhằm đề xuất và thuyết phục ng
ời đọc tán đồng với nhận xét đánh
giá, bàn luận của mình về một hiện t
ợng trong đời sống hoặc trong văn học.

05

Mục đích là làm ngời ta tin tởng về
những ý kiến , nhận xét có đầy đủ căn
cứ từ trong những sự thật hoặc chân lí
hiển nhiên.

06

Là dùng lí lẽ và chứng cứ để gạt bỏ
những quan điểm, ý kiến sai lệch hoặc
thiếu chính xác từ đó nêu ý kiến đúng
của mình để thuyết phục ngời nghe.

So sỏnh
Bỏc b
Bỡnh lun


II. LUYỆN TẬP
1. BÀI TẬP NHẬN DIỆN:

Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước
ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.
Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.

Chúng thi hành những luật pháp dã man. Chúng lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản
việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.
2 hơn trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương
Chúng lập ra nhà tù nhiều
nòi của ta. Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
Chúng ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.
Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.
Về kinh tế, chúng bóc3lột dân ta đến xương tủy, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác,
tiêu điều. Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.
Chúng giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
Chúng đặt ra hàng trăm
4 thứ thuế vô lý, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn trở nên bần cùng.
Chúng không cho các nhà tư sản ta ngóc đầu lên. Chúng bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn
nhẫn.
(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn Độc lập)


C¸c thao t¸c ®îc sö dông trong ®o¹n v¨n

1

2

3

PHÂN
TÍCH

CHỨNG
MINH

BÁC BỎ


1. BÀI TẬP NHẬN DIỆN
*Phiếu học tập: thảo luận 3 phút, theo nhóm bàn

-Xác định thao tác lập luận chính ?
-Các thao tác lập luận bổ trợ?
-Mục đích nghị luận?


*Thông tin phản hồi:
-Thao tác lập luận chính: lập luận chứng minh.
-Thao tác lập luận bổ trợ: lập luận phân tích, lập luận
bác bỏ.
-Mục đích:
+ Chứng minh thực dân Pháp đã phản bội, chà
đạp lên những thành tựu tư tưởng của tổ tiên mình.
+ Bác bỏ luận điệu của Pháp là : tự do, bình
đẳng, bác ái.
+Phân tích các biểu hiện về các phương diện :
kinh tế, chính trị, văn hoá, giáo dục.


Môc ®Ých, t¸c dông cña viÖc kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong
®o¹n v¨n

MỤC ĐÍCH
TÁC DỤNG

Vạch rõ âm mưu
thâm độc, những
chính sách tàn
bạo, những thủ
đoạn không thể
dung thứ của thực
dân Pháp trong
hơn 80 năm đô hộ
nước ta.

Làm lay động
hàng triệu con tim
của người nghe,
người
Khiến cho kẻ thù
không thể chối cãi
được.

Tuyên ngôn Độc lập là nơi kết tinh vẻ đẹp tài năng cũng như tư tưởng, tình
cảm của Người. Một con người cả đời phấn đấu và hi sinh cho sự nghiệp giải
phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người.


*Nhận xét:
-Vận dụng kết hợp các thao tác lập luận trong văn
nghị luận nhằm làm tăng sức thuyết phục, hấp dẫn
cho bài văn nghị luận, giúp cho vấn đề nghị luận
được triển khai có hiệu quả.
- Cần xuất phát từ yêu cầu và mục đích nghị luận
để vận dụng kết hợp các thao tác lập luận một cách

hợp lí.


2. BÀI TẬP VẬN DỤNG:

Viết đoạn văn nghị luận vận dụng kết
hợp các theo tác lập luận về đề tài:
a. Quan niệm về hạnh phúc của tuổi trẻ trong
đời sống hiện đại.
b. Bàn về vấn đề ăn mặc của học sinh hiện
nay.
c.Trong đời sống, con người luôn cần sự sẻ
chia, yêu thương.
d. Người sống ở đời không thể thiếu bạn.


III. HNG DN hC SINH LM BI NH:
Bài 1 (SGK 1.

trang 176)

Gợi ý:
- Văn bản chính luận: Hồ Chí Minh
- Văn bản nghị luận: Phạm Văn Đồng, Hoài Thanh, Nguyễn Đình
Thi

2. Tham khảo:

Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại. Vì
mình hay, còn nhiều ngời hay hơn mình. Mình

giỏi, còn nhiều ngời giỏi hơn mình. Tự kiêu tự đại
tức là thoái bộ. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nớc
cũng chứa đợc, vì độ lợng của nó rộng và sâu.
Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn thì một chút nớc cũng
đầy tràn, vì độ lợng nó hẹp nhỏ. Ngời mà tự kiêu
tự mãn thì cũng nh cái chén, cái đĩa cạn.
chính.)

(Hồ Chí Minh - Cần, kiệm, liêm,


III. HNG DN hC SINH LM BI NH:
Bài 1 (SGK 1.

trang 176)

Gợi ý:
- Văn bản chính luận: Hồ Chí Minh
- Văn bản nghị luận: Phạm Văn Đồng, Hoài Thanh, Nguyễn Đình
Thi

2. Tham khảo:

Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại. Vì
mình hay, còn nhiều ngời hay hơn mình. Mình
giỏi, còn nhiều ngời giỏi hơn mình. Tự kiêu tự đại
tức là thoái bộ. Sông to, bể rộng thì bao nhiêu nớc
cũng chứa đợc, vì độ lợng của nó rộng và sâu.
Cái chén nhỏ, cái đĩa cạn thì một chút nớc cũng
đầy tràn, vì độ lợng nó hẹp nhỏ. Ngời mà tự kiêu

tự mãn thì cũng nh cái chén, cái đĩa cạn.
chính.)

(Hồ Chí Minh - Cần, kiệm, liêm,


CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Trong một bài văn nghị luận, chỉ cần vận dụng một thao tác lập luận.
A. Đúng.

B.Sai.

Câu 2: Tất cả các thao tác lập luận được sử dụng trong văn bản nghị luận đều
có vai trò như nhau.
A. Đúng.
B.Sai.
Câu 3: Việc lựa chọn, vận dụng các thao tác lập luận phụ thuộc vào những yếu tố
nào?
A.Mục đích giao tiếp.
B.Yêu cầu, mục đích khách quan của việc trình bày đề tài.
C.Yêu cầu, mục đích khách quan của việc trình bày đề tài và cả mục đích chủ
quan của người tạo lập văn bản.
D.Mục đích tổ chức, sắp xếp hệ thống lập luận trong văn bản.
Câu 4: Có thể phối hợp các thao tác nào để trình bày vấn đề ?
A.Chứng minh, bình luận.

B.Giải thích, chứng minh, bình luận.

C.Phân tích, so sánh, bác bỏ.

D.Cả B và C.


Củng cố và dặn dò
Qua bài học hôm nay các em học
tập đợc ở Bác: khi nói hay viết cần
phải biết sử dụng từ ngữ quen
thuộc cũng nh kết hợp các thao tác
lập luận một cách linh hoạt. Có nh
thế mọi lời nói của chúng ta mới có
sức thuyết phục.

Về nhà các em làm bài tập
1 và 2 trong sách giáo khoa.
Chuẩn bị bài mới Quá
trình văn học và phong
cách văn học.


Text

Text
Text
Text

Xin chân thành cảm ơn
Text
quý thầy cô cùng các
em đã lắng nghe !