Bài 5. Cách thức vận động, phát triển của sự vật và hiện tượng

BÀI 5
CÁCH THỨC VẬN ĐỘNG, PHÁT TRIỂN
CỦA SỰ VẬT VÀ HIỆN TƯỢNG


NỘI DUNG BÀI HỌC

1

Chất

2

Lượng

3

Mối quan hệ giữa sự biến đổi về lượng
và sự biến đổi về chất


1. Chất
Mặn
Muối
( mặn)
Làm
từ Thể
nước rắn
biển

Màu

trắng
NaCl
Tan
trong
nước

Làm từ mía
C12H22O11
Chất
Thể
rắn

Ngọt

Đường
( ngọt)

Tan
trong
nước

Màu
trắng


Chất là gì?
Chất là những thuộc tính

Vốn có

Cơ bản
Của sự vật, hiện tượng

Tiêu biểu
Dùng để phân biệt:
sự vật, hiện tượng này với
sự vật, hiện tượng khác


Vận tốc ánh sáng (c=300.000km/s), ...

BỐ: cao 1,75 m; nặng 70 kg
CON : cao 1,20 m; nặng 33 kg

Quốc gia Việt Nam: Dân số > 90
triệu người, diện tích :331698km²
(1/4/2009)

Phân tử nước. Nước được tạo thành
bởi 2 nguyên tử hydrogen + 1 nguyên tử Oxi


2. Lượng
Những con số
trên phản ánh
điều gì về các sự
vật, hiện tượng?


Lượng là gì?

Lượng là những thuộc tính

Vốn có
Của sự vật, hiện tượng

Biểu thị
Trình độ phát triển (cao, thấp); quy mô (lớn, nhỏ);
tốc độ (nhanh, chậm); số lượng (nhiều, ít),….


3. Quan hệ giữa sự biến đổi về lượng và
sự biến đổi về chất
a. Sự biến đổi về lượng và sự biến đổi về chất
Lỏng

Rắn
Trạng thái

Hơi
Hơi

Nước
Lỏng
Rắn

0oC

100oC

Nhiệt độ

Điểm nút

t
1oC

100oC

Lỏng

Độ

Hơi

Độ: sự biến đổi về lượng chưa làm thay đổi
về chất

(VD: 0oC→<100oC)

Điểm nút: sự biến đổi của lượng làm thay đổi
về chất (tại 100oC và 0oC)


• Nhận xét: Cách thức biến đổi của lượng

Trình tự thời gian

Lượng biến đổi trước

Vd: khi đun
nước nhiệt độ
tăng dần

Về nhịp độ

Lượng biến đổi từ từ

Vd: nhiệt độ
tăng dần từ:
0oC→20oC
100oC


b. Chất mới ra đời lại bao hàm một lượng mới tương ứng

Ví dụ:
37 cm
20 cm

20 cm

20 cm

Hình chữ nhật

Hình vuông

• Chất mới: là hình vuông, đường thẳng

Đường thẳng

• Lượng thay đổi phụ thuộc vào chiều rộng từ 20 → 0 cm

11


• Nhận xét: Cách thức biến đổi của Chất

Trình tự thời gian

Chất biến đổi sau

Vd: HCN

HV

Về nhịp độ

Chất biến đổi nhanh chóng Vd: chiều dài +
chiều rộng →
hình vuông


Kim cương: cấu tạo từ Cacbon (C)


Than chì: cấu tạo từ Cacbon (C)

BÀI HỌC
- Luôn gắn liền lượng với chất.
-Trong học tập, rèn luyện phải kiên trì nhẫn
nại, không coi thường việc nhỏ.
- Tránh nóng vội, đốt cháy giai đoạn, hành
động nửa vời, không triệt để đều không đem
lại kết quả mong muốn


luyện tập
Bài tập:
Những câu tục ngữ nào sau đây nói về quan hệ
lượng và chất?
a.
a Góp gió thành bão
b.
b Tích tiểu thành đại
c. Bầu ơi thương lấy bí cùng, cho dù khác giống
nhưng chung một giàn
d. Tốt gỗ hơn tốt nước sơn
e Dốt đến đâu học lâu cũng biết
e.
16


Các em làm bài trắc nghiệm sau