skkn một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ 4 5 tuổi thông qua hoạt động ngoài trời

MỤC LỤC
TT

NỘI DUNG

1
2
2.1
2.2
2.2.1
2.2.2
2.3

2.4
3
-

Mục lục
Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Cơ sở lý luận
Thực trạng
Thuận lợi
Khó khăn
Các giải pháp biện pháp
Biện pháp 1 :Khảo sát tính tích cực của trẻ
Biện pháp 2 :Rèn nề nếp thói quen cho trẻ

Biện pháp 3 :Lập kế hoạch cho hoạt động ngoài trời
Biện pháp 3:Tạo môi trường cho trẻ hoạt động khoa học
Biện pháp 5 :Đa dạng các đồ chơi ngoài trời
Biện pháp 6 :Sưu tầm các bài đồng dao, ca dao, câu đố
Biện pháp 7:Phối kết hợp với các bậc phụ huynh
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Kết luận và kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị

TRANG
1
2
2
2
2
3
3
3
4
4
5
5
6
6
7
8
16
19
20

20
22
22
23

1. Mở đầu

- Lí do chọn đề tài
Mục tiêu của giáo dục mần non là giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm,
trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ
vào lớp một, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm lý, năng lực và
phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi,
khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở
các cấp học tiếp theo và cả việc học suốt đời. Và hoạt động ngoài trời là một hoạt
động không thể thiếu trong chế độ sinh hoạt của trẻ mầm non. Thông qua hoạt động
ngoài trời trẻ được hình thành và phát triển nhân cách, được phát triển về nhiều lĩnh
vực: nhận thức, thể chất, ngôn ngữ, tình cảm, thẩm mỹ…Mà quan trọng nhất là
1


cháu được tiếp xúc với thiên nhiên, với ánh nắng mặt trời giúp xương trẻ rắn chắc,
da dẻ hồng hào, có sức đề kháng tốt. Đây là môi trường không thể thiếu vì trẻ sẽ
được hít thở không khí trong lành, được quan sát thế giới quanh khám phá những
điều mới lạ từ thiên nhiên giúp trẻ tăng thêm vốn sống và nhất là trẻ được tự do
hoạt động. Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động
ngoài trời. Nhưng làm thế nào để tổ chức được hoạt động ngoài trời cho trẻ thực sự
có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ là một bài toán khó. Vì khả năng chú ý có
chủ định của trẻ mầm non còn kém trẻ dễ dàng tham gia vào các hoạt động nhưng
cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc.
Năm học 2015-2016 Phòng Giáo Dục đã tập trung chỉ đạo thực hiện chuyên

đề “phát triển vận động ” cho năm học. Vừa được học tập chuyên đề vừa được trải
nghiệm qua các tiết dạy tôi thấy được sự cần thiết cho trẻ phát triển vận động và trẻ
muốn vận động một cách tốt nhất thì môi trường hoạt động bên ngoài là rất cần
thiết.
Từ thực trạng trên, là giáo viên mầm non được phân công chủ nhiệm lớp mẫu
giáo nhỡ (4-5 tuổi) tôi luôn trăn trở và tìm các biện pháp để tổ chức các hoạt động
hoạt động ngoài trời cho trẻ một cách có hiệu quả nhất. Tôi nghĩ môi trường hoạt
động ngoài trời sẽ là một môi trường hấp dẫn và lôi cuốn trẻ nếu chúng ta biết nắm
bắt và vận dụng tất cả những yếu tố có sẵn trong thiên nhiên, tác động vào chúng
qua các trò chơi, quan sát, tìm hiểu sự vật xung quanh trẻ trong các tình huống.
Những câu hỏi như: vì sao, làm thế nào…và sự tò mò ham hiểu biết của trẻ, ta giáo
dục cho trẻ hình thành hành vi đẹp, thói quen tốt góp phần phát triển nhân cách cho
trẻ. Chính vì nhu cầu nhận thức của trẻ muốn khám phá thế giới xung quanh, tôi đã
mạnh dạn chọn đề tài : Một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động
của trẻ (4-5 tuổi) thông qua hoạt động ngoài trời để làm đề tài nghiên cứu khoa
họa trong năm học này.
- Mục đích nghiên cứu
Đối với trẻ trong độ tuổi mầm non trẻ rất thích những điều mới lạ, hấp dẫn,
ngộ nghĩnh, thích được tham gia vào nhiều hoạt động khác nhau. Việc cho trẻ hoạt
động ngoài trời là một việc vô cùng quan trọng vì trẻ luôn muốn khám phá những
điều mới lạ. Qua những giao tiếp và nắm bắt đặc điểm tâm lý của trẻ tôi thấy việc
phát huy được tính tích cực chủ động cho trẻ trong cuộc sống tạo tiến đề phát triển
nhân cách cho trẻ . Qua hoạt động ngoài trời trẻ thõa mãn nhu cầu hoạt động, nhu
cầu tìm hiểu khám phá của trẻ.
- Đối tượng nghiên cứu
Qua việc tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ 4-5 tuổi nhắm giúp trẻ phát triển
toàn diện cả về mặt thể chất và tâm hồn. Từ đó phát huy tính tích cực chủ động của
trẻ ở hoạt động ngoài trời.
2

- Phương pháp nghiên cứu
– Phương pháp nghiên cứu tài liệu
– Phương pháp vận dụng linh hoạt các phương pháp trong chương trình giáo
giáo dục mầm non :
+ Phương pháp quan sát
+ Phương pháp đàm thoại
+ Phương pháp trải nghiệm
2 Nội Dung Sáng Kiến kinh nghiệm
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Mỗi chúng ta đều biết rằng mục tiêu của giáo dục mầm non là phát triển
một cách toàn diện cho trẻ, phải hình thành cho về nhân cách con người ban đầu
cho trẻ , làm tiền đề cho sự phát triển tốt hơn trong giai đoạn tiếp theo.Vì thế giáo
dục mầm non đã và đang tiếp tục tìm ra những phương pháp mới để giảng dạy
trong đó có nhu cầu về hoạt động ngoài trời cũng rất quan trọng và được phân bổ
như hoạt động chính trong ngày. Thông qua hoạt động ngoài trời giúp trẻ rèn luyện
trí nhớ, tính quan sát, kỹ năng phân biệt, so sánh nhằm giúp trẻ khắc sâu kiến thức
trẻ hiểu thêm về nội dung bài học, phát triển trí tuệ ở trẻ một cách toàn diện.
A.X. Macarencơ đã cho rằng “Hoạt động vui chơi cụ thể là các trò chơi có ý
nghĩa quan trọng trong đời sống trẻ em, có ý nghĩa giống như ý nghĩa của hoạt
động hợp tác và sự phục vụ của người lớn. Vậy khi còn nhỏ trẻ chơi như thế nào thì
khi lớn lên sẽ hình thành cho trẻ phần nào kĩ năng sống. Do đó việc giáo dục
những nhà hoạt động tương lai bắt đầu trước tiên từ hoạt động vui chơi”. Tù đó
chúng ta thấy được hoạt động vui chơi của trẻ vô cùng có ý nghĩa đặc biệt là những
hoạt động ngoài trời .
Hoạt động ngoài trời là một trong những hoạt động mà trẻ hứng thú và quan
tâm nhất, nó mang lại cho trẻ nhiều niềm vui và kiến thức cần thiết về thế giới xung
quanh chúng. Trẻ nhận thức thế giới xung quanh bằng cách tiếp xúc, tìm hiểu,
khám phá và quan tâm đến những gì xảy ra ở cuộc sống xung quanh mình. Qua
hoạt động ngoài trời trẻ thỏa mãn nhu cầu hoạt động, nhu cầu tìm hiểu khám phá

của trẻ. Hoạt động ngoài trời tạo cho trẻ sự nhanh nhẹn và thích ứng với môi trường
tự nhiên đồng thời trẻ tự tin, mạnh dạn trong cuộc sống. Đối với trẻ 4-5 tuổi nói
chung và trẻ mầm non nói riêng, hoạt động ngoài trời là một hoạt động mà trẻ rất
hứng thú .
Hoạt động ngoài trời là một hoạt động sau hoạt động chung của trẻ, vì vậy khi
được ra ngoài trời trẻ cảm thấy được tự do, được vận động, được hít thở không khí
trong lành ở vườn cổ tích hay vườn rau xanh mát của trường. Đồng thời qua đó trẻ
có được sự trải nghiệm với mội vật xung quanh trẻ. Ở trường mầm non, trong
3


những giờ hoạt động ngoài trời mọi người có cảm giác như được trở về với làng
quê với những nhóm trẻ tụm năm tụm ba chơi các trò chơi dân gian, ngoài ra lại có
những nhóm trẻ ngồi hàn huyên đôi ba câu chuyện mà trẻ thích hay có những nhóm
trẻ được tự do chơi các trò chơi ngoài trời như chơi cầu trượt, xích đu, bập bênh…
Chính vì vậy hoạt động ngoài trời là một hoạt động cần thiết không thể thiếu đối
với trẻ mầm non.
2.2.Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
2.2.1 Thuận lợi
- Trường mầm non Quảng Giao nằm ở khu vực trung tâm của xã. Trường có hai
dãy nhà, trong đó có 9 nhóm lớp. Nhiều năm liền trường luôn đạt trường tiên tiến
cấp huyện.
- Cơ sở vật chất của trường tương đối đầy đủ,có khu vui chơi cho trẻ, có đồ chơi
ngoài trời đảm bảo an toàn với trẻ, có môi trường xanh –sạch- đẹp, môi trường
hoạt động ngoài trời bảo đảm an toàn. Có khuôn viên cây xanh thích hợp cho các
hoạt động ngoài trời của trẻ.
- Bản thân tôi là một giáo viên trẻ, khoẻ,nhiệt tình với công việc, không ngừng học
hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
- Bên cạnh đó tôi lại được sự quan tâm chỉ đạo sát sao về chuyên môn nghiệp vụ
ban giám hiệu trường và đặc biệt là của phòng giáo dục và đào tạo huyện Quảng

Xương giúp tôi cùng đồng nghiệp thực hiện dạy tốt hoạt động ngoài trời cho trẻ.
- Được sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc cha mẹ học sinh, các tổ chức đoàn thể xă
hội, phối hợp với nhà trường và lớp tôi.
- Đặc biệt 100% trẻ đã được trải qua lớp ba tuổi nên việc thích nghi với hoạt động
ngoài trời thuận lợi hơn nhiều.
2.2.2 Khó khăn
-Về cơ sở vật chất của nhà trường đã có nhưng chưa đủ để đáp ứng với nhu cầu
hoạt động của trẻ, theo quy định của bộ giáo dục.
- Kĩ năng hoạt động của trẻ khi tham gia vào các hoạt động không đồng đều khả
năng chú ý có chủ định của trẻ còn hạn chế. Trẻ dễ dàng cuốn hút vào các hoạt
động nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú.
-Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia vào
các hoạt động cụ thể.
4


-Xã Quảng Giao là một xã thuần nông, đời sống chủ yếu nhờ vào làm ruộng vì vậy
các bậc phụ huynh chưa được tiếp xúc vơi những cái nhìn mới nên phụ huynh chưa
nhận thức rõ được vai trò của hoạt động ngoài trời.
-Đồ dùng đồ chơi ngoài trời đã có nhưng chưa đa dạng và phong phú về chủng
loại.
-Do diện tích khuôn viên trường còn hẹp, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trẻ chưa đa
dạng và khi chơi sẽ gặp nhiều khó khăn
2.3 Các biện pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Biện pháp1: Khảo sát tính tích cực của trẻ khi hoạt động ngoài trời
– Để nắm được tình hình, khả năng của trẻ trong giờ hoạt động ngoài trời, tôi đã
xây dựng các tiêu chí khảo sát, đánh giá trẻ. Và ngay đầu năm tôi đã thu được kết
quả như sau:
Kết quả
T

T

Nội dung khảo
sát

Đạt

Tổng
số trẻ

Tốt
SC

1

Trẻ hứng thú tham
gia vào hoạt động
có chủ đích

2

Trẻ hứng thú tích
cực trong khi chơi
trò chơi dân gian

3

Trẻ chủ động,
hứng thú khi tham
gia chơi tự do với

đồ chơi ngoài trời

Khá

Chưa đạt

TB

%

SC

%

SC

%

SC

%

30

7

23%

7

23%

8

27 %

8

27%

30

6

20%

5

17%

10

33%

9

30%

30

7

23%

6

20%

10

33 %

7

23%

5


Biện pháp 2. Rèn nề nếp thói quen và kĩ năng cho trẻ
Trẻ mầm non là lứa tuổi rất hiếu động nên khi tham gia vào các hoạt động
đặc biệt là các hoạt động ngoài trời, trẻ sẽ không tập trung chú ý cao. Ngay từ đầu
năm tôi đã chú ý tới việc rèn nề nếp thói quyen cho trẻ, bằng nhiều hinh thức khác
nhau như rèn cho trẻ có ý thức chào hỏi khi đến lớp, rèn cách xếp hàng khi đi
không phá hàng, hay tôi có thể chọn một bạn được xem là “thủ lĩnh ”để hướng dẫn
các bạn làm theo chỉ dẫn của cô.Khi có nề nếp thói quen và kĩ năng tốt thì trẻ sẽ tập
trung vào lĩnh hội kiên thức và quá trình học tập của trẻ đạt kết quả cao không chỉ ở
các hoạt động ngoài trời mà ở tất cả các hoạt động khác .
Ví dụ : Trong hoạt động ngoài trời đây là hoạt động mà trẻ được trải nghiệm ở thế
giới bên ngoài . Mà khi ra bên ngoài thì sự tập trung chú ý của trẻ chưa cao vì vậy

việc rèn nề nếp thói quen cho trẻ khi ra hoạt động bên ngoài là rất quan trọng. Vì
vậy ngay từ đầu cần phải rèn cho trẻ có thói quen, ý thức tốt, thực hiện theo yêu cầu
của cô như vậy mới tạo cho trẻ được sự tập trung khi hoạt động ngoài trời , Khi
chơi trẻ có ý thức giữ gìn, không quang ném đồ chơi, chơi tích cực hứng thú .
Ví dụ : Ở hoạt động ngoài trời với chủ điểm “Trường mần non ” tôi cho trẻ quan
sát giờ hoạt động ngoài trời của lớp Lá . Từ việc trẻ được quan sát cách xếp hàng
cùng đi quan sát và cách chơi trò chơi của các anh chị lớp lớn, thông qua đó tôi
muốn rèn cho trẻ các hình thức khi tham gia hoạt động ngoài trời.
Biện pháp 3 : Lập kế hoạch hoạt động ngoài trời cho trẻ ở một số chủ đề
Để giúp trẻ được hoạt động ngoài trời một cách tích cực chủ động tôi đã xây dựng
lên một số kế hoạch cho hoạt động ngoài trời của trẻ từ đó có thể chuẩn bị cho trẻ
đầy đủ cá điều kiện để trẻ được hoạt động tốt nhất.

Chủ đề
Chủ đề trường
mầm non

Hoạt động có chủ
đích
-Quan sát đồ chơi
ngoài trời
-Quan sát khu nhà
hiệu bộ
-Quan sát khu bếp
ăn
- Quan sát lớp học
của bé

Tò chơi dân gian
- Lộn cầu vồng

Chơi tự do
Chơi với đồ chơi
ngoài trời

- Bịt mắt bắt dê
Chơi với đồ chơi
-Rồng rắn lên mây ngoài trời
-Thả đẻ baba

Chơi với đồ chơi
ngoài trời
6


Chủ đề gia đình

Chủ đề TGTV

Chủ đề quê hương
đất nước Bác Hồ

-Cho trẻ đọc thơ
“Em yêu nhà em ”
-Trò chuyện về
những người thân
trong gia đình
-Quan sat đồ dùng
trong gia đình
-Kể chuyện sự tích

cây vú sữa
-Quan sát cây
phượng
-Trò chuyện về các
loại rau xanh và
hoa quả
-Trò chuyện về các
loại cây lương thực
-Thăm quan tượng
đài liệt sỹ
-Quan sát UBND
xã

-Ném vòng cổ chai
-Rồng rắn lên mây
-Trẻ chơi tự do
-Kéo cưa lừa xẻ
-Chồng nụ chồng
hoa
-Cây cao cỏ thấp
-Trẻ chơi tự do
-Gieo hạt
-Kéo cưa lừa xẻ
-Ném còn
-Bịtmắt đánh trống -Trẻ chơi tự do

Từ việc xây dựng kế hoạch hoạt động ngoài trời, tôi đã chủ động được các điều
kiện cho trẻ hoạt động hoạt động ngoài trời một cách tích cực, hứng thú trong mọi
hoạt động ở từng chủ điểm.
Biện pháp 4 : Tạo môi trường cho trẻ hoạt động một cách sáng tạo và khoa

học.
Thiết kế xây dựng các hoạt động ngoài trời phải đạt được mục đích tạo cho
trẻ một môi trường hoạt động tự do thoải mái, thỏa mãn những nhu cầu phát triển
về nhiều mặt của trẻ. Nhận thức tình cảm, ngôn ngữ, tính xã hội, kỹ năng thao
tác.Tôi sẽ tham mưu với nhà trường xây dựng và tạo ra nhiều góc chơi cho trẻ được
hoạt động. Những góc chơi ở khu vườn cổ tích, góc chơi phát triển vận động, khu
vườn hoa, vườn rau….
Dựa vào lượng trẻ và diện tích của lớp tôi quyết định bố trí và sắp xếp tạo ra môi
trường hoạt động ngoài trời như sau:
- Tôi sẽ tạo ra các vị trí khu vực cho trẻ quan sát theo từng mùa, từng thời điểm và
phù hợp với điều kiện tư nhiên sao cho trẻ có được môi trường tốt nhất để trẻ hoạt
động ngoài trời .
7


-Tăng cường tổ chức cho trẻ được đi thăm quan ,di tích lịch sử, làng nghề của địa
phương.
VD; Ở chủ điểm thế giới thục vật tôi cho trẻ đi thăm quan , quan cánh đồng . Hay
ở chủ điểm quê hương đất nước Bác Hồ tôi cho trẻ đi thăm các khu đền chùa trong
xã , đài tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ, UBND xã.

(Trẻ thăm quan đài tưởng niện các anh hùng liệt sỹ)
Tôi chủ động kết hợp với các lớp thay phiên nhau cho học sinh ra dọn vệ sinh trên
sân trường, vệ sinh đồ dung đồ chơi ngoài trời sạch sẽ . cô cần phải quan sát và có
biện pháp xử lý kịp thời những đồ vật sắc nhọn không an toàn với trẻ .
Phối kết hợp với cha mẹ học sinh để tạo nên những bồn hoa với nhiều màu sắc
khác nhau .
Khuyến khích trẻ tham gia tạo môi trường ngoài trời như : Thu dọn đồ dung , đò
chơi , nhổ cỏ nhặt lá ,tưới hoa ….
Ví dụ Ở chủ điểm “Thế giới thực vật ”

Hoạt động ngoài trời : “Quan sát vườn hoa”
TCVĐ: “Mèo đuổi ”
Chơi tự do : “Với đồ chơi ngoài trời ”
– Nhằm giúp trẻ nhận biết về các loài hoa khác nhau. Giáo dục trẻ biết yêu quý và
chăm sóc hoa.
8


HĐCCĐ: Quan sát vườn hoa trong trường.

( Trẻ quan sát vườn hoa )
– Cô cho trẻ ra sân và cho trẻ hát bài “ra chơi vườn hoa ”. Hỏi trẻ:
– Các con vừa hát bài gì? Bài hát nói về cái gì?
– Được biết là sân trường của chúng ta vừa mới trồng được rất nhiều loài hoa đẹp,
đủ mọi màu sắc sặc sỡ, Các con có muốn cùng cô ra quan sát vườn hoa trường
mình không?
– Cô dắt trẻ đến gần vườn hoa và hỏi trẻ:
– Đây là vườn gì? Có những loài hoa nào? (Cho trẻ kể tên 1 số loài hoa)
– Cô chỉ vào từng loài hoa và hỏi trẻ: Các con có biết đây là hoa gì không?
– Các con thấy bông hoa này có màu gì ?
9


– Các con có biết trồng hoa để làm gì không?
*TCVĐ: “ Mèo đuổi chuột”
+ Cách chơi: Giáo viên hướng dẫn cho trẻ xếp thànhh vòng tròn rộng và giơ tay
cao để làm hang. Chọn ra hai bạn, một bạn làm mèo, một bạn làm chuột. Khi nghe
hiệu lệnh “Đuổi bắt” thì chuột lo chạy luồn lách qua các ngách hang để trốn mèo.
Mèo phải nhanh chân rượt đuổi và chạm tay vào chuột để bắt.+ Luật chơi: Chuột
chạy, mèo đuổi bắt. Nếu chuột chạy được hai vòng mà mèo chưa bắt được là mèo

thua
cuộc.

( Trẻ chơi trò chơi mèo đuổi chuột )
* Chơi tự do : “với đồ chơi ngoài trời ”
- Cô dẫn trẻ lại gần từng loại đồ chơi, giới thiệu với trẻ về những đồ chơi mà cô đã
chuẩn bị và phân định các góc chơi, dặn dò trẻ khi chơi không được chen lấn xô
đẩy nhau. Cho trẻ chơi tự do theo ý thích, quan sát trẻ chơi

10


( Trẻ chơi tự do với những đồ chơi vận động ngoài trời tại khu giáo dục phát triển
thể chất )
* Kết thúc: Cô tập trung trẻ, nhận xét chung buổi hoạt động, kiển tra sĩ số trẻ và
cho trẻ về lớp.
– Với hình thức củng cố lại cho trẻ những kiến thức mà trẻ đã được biết ở những
hoạt động bên trong lớp học theo từng chủ điểm thông qua hoạt động ngoài trời cho
trẻ làm quen với những kiến thức tự nhiên, xã hội xung quanh trẻ, kích thích sự tìm
tòi khám phá của trẻ. Nội dung quan sát thường dựa vào khả năng của từng trẻ để
có thể nâng cao hay hạ thấp yêu cầu tùy từng trường hợp quan sát. Với cách này tôi
nhận thấy trẻ hoạt động rất tích cực và không những thế cũng đã nhận được sự
tham gia rất nhiệt tình của trẻ. .
Đồng thời với với phương pháp mới luôn lấy trẻ làm trung tâm trong quá trình
quan sát chính vì thế cô cần có những kiến thức rộng về thế giới xung quanh để
cung cấp cho trẻ.

11

Cô cho trẻ quan sát vườn thiên nhiên
Để có thể kết hợp giữa hoạt động chung và hoạt động ngoài trời tạo hứng thú để
trẻ hoạt động.
VD: Với chủ điểm “ Nước và hiện tượng tự nhiên ”
Sau khi kiến thức đã được cung cấp trong giờ hoạt động chung thì ở hoạt động
ngoài trời có thể kết hợp trong giờ quan sát vườn thiên . Khi cho trẻ quan sát cô
giới thiệu và trò chuyện cùng trẻ về các hiện tượng tự nhiên . Sau đó cô giới thiệu
với trẻ về vườn thiên nhiên của trường . Giáo dục trẻ biết ích lợi cũng như tác dụng
của vườn thiên nhiên . Trẻ biết được nhờ không khí ,ánh sáng mặt trời hay những
cơn mưa mới làm cho cây cối xanh tốt .
Khi chơi trò chơi bằng các nguyên vật liệu mở trẻ có thể sắp xếp các lá cây khô
thành ông mặt trời ,đám mây …
Trò chơi động cô yêu cầu trẻ chạy theo nhóm, mỗi nhóm có một khu vui chơi
khác nhau
Tạo điều kiện cho trẻ tự do tìm tòi và khám phá đối tượng, tự trẻ suy luận cô đặt
những câu hỏi mở.
12


Không nên kéo dài thời gian quan sát bởi vì sẽ có thể làm phản tác dụng giáo dục
trẻ. Trẻ cần được hoạt động và kết thúc trong tâm trạng tích cực. Đối tượng và yêu
cầu quan sát phải phù hợp và kích thích được tư duy của trẻ
Để cho trẻ có sự ham thích khám phá tự nhiên ta cần cho trẻ quan sát các hiện
tượng sự vật xung quanh mình. Những gì mà trẻ được quan sát thấy hàng ngày mà
trẻ muốn khám phá xem đó lầ cái gì. Từ cho tôi đẫ tổ chức cho trẻ những buôi thăm
quan khám phá những gì mà trẻ chưa biết.
VD : Ở chủ điểm thế giới thực vật . Ở hoạt động ngoài trời ,
- Hoạt động có chủ đích : Cho trẻ kể chuyện “sự tích cây vú sữa ”
- Trò chơi vận động

: Cho trẻ chơi trò chơi “chồng nụ chồng hoa ”

Sau đó tổ chức cho trẻ xuống sân trường dạo chơi và cùng nhau nhặt lá hay vỏ sữa
,bánh kẹo bỏ vào thùng rác. Từ đó giáo dục trẻ biết bảo vệ môi trường

( Trẻ nhặt lá rụng ở khu vui chơi của trường )
Sau khi trẻ nhặt lá khô trên sân chơi trời đã cùng với trẻ tận dụng nhũng chiếc lá trẻ
nhặt được để làm đồ chơi như làm con trâu, xếp hình con vật ….
13


( Trẻ làm con vật từ lá cây )
- Cô gợi ý cho trẻ chơi, giúp trẻ sáng tạo trong sản phẩm của mình.. Từ đó trẻ học
được cách bảo vệ môi trường xung quanh trẻ
- Hướng trẻ vào chủ đề hoạt động chung, tạo điều kiện cho trẻ vận dụng những
kinh nghiệm và hiểu biết đã có trong cuộc sống hàng ngày vào các hoạt động .
- Trong quá trình trẻ hoạt động ngoài trời tôi thường đưa ra những lời đề nghị, lời
gời ý, tạo tình huống, tạo hoàn cảnh chơi đưa đồ chơi, vật liệu chơi mới, trò
chuyện, đặc biệt tăng cường sử dụng các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và vận
dụng những kinh nghiệm đã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, khuyến khích
trẻ suy nghĩ tìm cách giải quyết vấn đề và thăm dò khả năng cảu trẻ, hãy để trẻ tự
miêu tả những gì trẻ sẽ, đang và đã làm.
Ví dụ:

“ Nói cho cô biết vì ........?”
Nếu .... thì sao? Như thế nào?
Tại sao con biết ? ......?
Con cần cái gì? còn gì nữa...

Nhờ phối hợp những câu hỏi đó với những lời nói tỏ ra cho trẻ thấy là trẻ được

đánh giá tốt (khen) việc trẻ đang làm.Từ đó trẻ thấy được việc mình làm được và sẽ
cố gắng hứng thú vào các hoạt động khác nhau.
14


Biện pháp 5: Đa dạng các hoạt động ngoài trời.
Thực trạng trường tôi là một trường có diện tích sân chơi chật hẹp, sĩ số cháu một
lớp hơi đông nên việc tổ chức cho các cháu vui chơi hoạt động ngoài trời còn gặp
khó khăn. Riêng với lớp tôi ngoài việc tách nhóm cho cháu hoạt động tôi còn chủ
động tìm tòi những nội dung hoạt động ngoài trời, những trò chơi vận động, trò
chơi dân gian gắn liền với chủ điểm và gắn với những mốc thời gian phù hợp:
– Các hoạt động phát triển giác quan:
Trẻ lắng nghe tiếng động, tiếng gió thổi, tiếng kêu ở đâu, lá rụng, chim hót, ngửi
mùi hoa, mùi cỏ, mùi lá cây, cảm nhận ánh nắng mặt trời, qua trò chơi ai tinh mắt,
đoán cây qua lá, đoán vật bằng tay, đoán xem tiếng động gì, ai thính tai…
Ví dụ : Ở chủ điểm động vật. tôi cho trẻ nặn các con vật, sau đó cho trẻ chơi trò
chơi bắt chước tiếng kêu của các con vật, cho trẻ chơi tự do. Với hoạt động nay tôi
giúp trẻ phát triển khã năng thẫm mỹ của trẻ đồng thời nhằm phát triển khả nang
đoán nhanh của trẻ .
– Các hoạt động tăng cường nhận thức của trẻ:
Trẻ tham gia trồng cây và chăm sóc vườn cây xung quanh khu vực trường nhằm
phát triển óc tò mò ở trẻ: quan sát sự thay đổi hàng ngày của cây xanh trong trường
và phân loại chúng nhóm có hoa, nhóm không có hoa, nhóm ăn quả theo chủ đề thế
giới thực vật …
Ví dụ : Ở chủ điểm thế giới thực vật cô cho trẻ hoạt động ngoài trời
- Hoạt động có chủ đích là : Quan sát cây xanh trên sân trường
- Trò chơi vận đông

: Kéo co

- Chơi tự do

: Chơi tự do trên sân trường

15


Qua những môi trường này cũng giúp trẻ mở rộng mối quan hệ với thế giới xung
quanh, cách chăm sóc cây xanh và bảo vệ cây xanh, rèn cho trẻ cách giao tiếp lịch
sự với mọi người
– Hoạt động giúp phát triển vận động ở trẻ:
Chơi với các đồ chơi có sẵn trong trường: Thông qua hoạt động leo trèo trên các
thiết bị dụng cụ vận động ngoài trời: cầu trượt , các vận động bò trừơn trèo tung
ném chuyền bắt, leo qua các bậc tam cấp, gốc cây, nhảy lò cò rèn cho trẻ sự khéo
léo nhanh nhẹn của đôi bàn tay, bàn chân, giáo dục trẻ không leo trèo những nơi
nguy hiểm
Tổ chức cho cháu chơi một số trò chơi sinh hoạt tập thể đơn giản, trò chơi sinh
hoạt cộng đồng cũng rất thu hút trẻ như : trò chơi đoàn kết, trời nắng trời mưa, lộn
cầu vồng , đổi chỗ cho bạn, bẫy cá, cá sấu lên bờ… hoặc cũng có thể cho cháu hát
theo một số bài hát sinh hoạt tập thể đơn giản như: Bạn ở đâu, quả bóng tròn, ra
đây xem…
Ngoài trò chơi vận động theo chương trình chăm sóc giáo dục trẻ tôi đã linh hoạt
thay đổi luật chơi, thay đổi tên trò chơi nhằm thu hút trẻ và hấp dẫn trẻ vào các trò
chơi.
Ví dụ:
– Trò chơi Kéo co có thể thay đổi tên là Kéo pháo

16

( Trẻ chơi trò chơi kéo co )
–Ví dụ : Ở chủ điểm động vật trẻ cùng làm với cô những đồ chơi trong giờ hoạt
động ngoài trời: Làm con trâu từ lá cây và nắp nhựa, , hay nhặt những chiếc lá khô
cùng làm các con vật và đếm.
Phấn vẽ hoăc bất cứ những dụng cụ cho trẻ học giờ thể dục cũng có thể tận dụng
cho trẻ hoạt động ngoài trời cũng là một hình thức ôn luyện kỹ năng vận động cho
trẻ
– Sưu tầm một số trò chơi vận động và trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài
trời phù hợp với từng chủ đề: Bong bóng bay, Chèo thuyền, Mèo đuổi chuột , ném
vòng cổ chai …

17


(Trẻ hứng thú chơi trò chơi dân gian ném vòng cổ chai )
Biện pháp 6: Sưu tầm đồng dao, hò, vè, câu đố ứng dụng vào trò chơi nhằm
phát huy tính tích cực chủ động của trẻ
VD : Qua những câu ca dao đồng dao giúp cho trẻ kích thích hứng thú khi hoạt
động vừa hát vừa tìm hiểu được cách chăm sóc các loại rau loc xung quanh trẻ .
Đồng thời còn giúp cho trẻ phát triển ngôn ngữ , rèn luyện cho trẻ phát âm chuẩn
hơn và nhận thức phải giữ gìn bảo vệ môi trường sạch ở mọi nơi và phát triển tính
sáng tạo, thẩm mỹ cho trẻ với mọi sự vật trong thiên nhiên.
Tưới cho rau muống tôt tươi
Tỏi hành lớn cộng chọc trời mà lên
Tưới cho rau ngổ rau dền
Ngọn lên chóng lớn để đền công ta
Tưới cho hành lớn củ ra
Tưới cho cải bẹ thuận hào vừa cao
Có con sáo đậu bờ rào
18

Nhìn bé tưới nước hát chào líu lo
Hay cho trẻ vừa đọc đồng dao vừa chơi trò chơi như : Trò chơi “Rồng rắn lên mây
” “ Hay chơi lộn cầu vồng ”
VD : Ở chủ điểm thế giới động vât tôi cho trẻ vừa ra hoạt động ngoài trời vừa xếp
hàng đi vừa đọc bài đồng dao “con gà cục tác lá chanh ”nhằm tạo hứng thú cho trẻ
tham gia vào các hoạt động sáng tạo.
Rồi cô có thế dùng câu đố để đó trẻ ở hoạt động ngoài trời tạo them hứng thú cho
trẻ bước vào các hoạt động .
Với trò chơi này giúp cho trẻ củng cố lại các bài tập vân động mà trẻ đã được
học. và phát triển các cơ cho cho trẻ nhanh nhẹn qua các hoạt động chạy, uốn lượn
tay khi chạy đồng thời kích thích cho trẻ hứng thú khi được hoạt động .
Biện pháp 7: Phối kết hợp với các bậc phụ huynh.
Giáo dục cần phải có sự kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội . Đặc biệt
để thực hiện tốt đề án phổ cập giáo dục cho trẻ 5 tuổi giai đoạn 2010-1015 theo
quyết định số 239/QĐ-TTg ngày 09 tháng 02 năm 2010 của thủ tướng chính phủ
đối với lứa tuổi Mầm non thì đây là một việc làm càng thường xuyên hơn.
Phụ huynh học sinh có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ.
Tôi thường xuyên gặp gỡ phụ huynh trong giờ đón trẻ và trả trẻ để trao đổi với phụ
huynh về các nội dung học và chơi của trẻ mầm non. và đặc biệt là kêu gọi sự giúp
sức của các bậc phụ huynh ủng hộ một số cơ sở vật chất, mua đồ dùng đồ chơi
phục vụ cho các hoạt động ngoai trời của trẻ .
Tham mưu với nhà trường tổ chức họp phụ huynh 3 lần trên năm. Họp ở đầu
năm là để thông báo với phụ huynh chương trình các môn học của trẻ , trong đó có
hoạt động ngoài trời . Ngoài ra tôi cũng thường xuyên thông tin cho phụ huynh ở
“Góc tuyên truyền phụ huynh”.
Do làm tốt công tác vận động phụ huynh cùng cô giáo hướng dẫn trẻ học ở lớp
cũng như ở nhà có hệ thống và đồng nhất quan điểm theo chương trình giáo dục
Mầm non mới, nên tránh được sự khập khểnh trong việc dạy cho trẻ cũng như việc

phát triển nhận thức và phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục với bản
thân đồng nghiệp và nhà trường
• Về phía trẻ
19


Qua một thời gian tiến hành và sửa đổi theo nhiều cách khác nhau để tìm ra
những hướng tốt nhất cho cháu khi hoạt động ngoài trời tôi nhận thấy đa số cháu đã
trở nên nhanh nhẹn, chủ động trong mọi hoạt động rõ rệt, cụ thể là các cháu có tính
nhút nhác như : Cháu Nhật Minh , Ngọc Lan , Mai Anh , Hồng ,Kiệt …, đến gần
cuối năm học các cháu trở nên mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp, hoạt bát hơn
và không còn rụt rè nhút nhác như lúc đầu năm học, hơn thế nữa nhận thức của các
cháu về thế giới xung quanh cũng phát triển rõ rệt, cháu chăm học hơn và luôn chủ
động trong mọi hoạt động khám phá về thế giới xung quanh.
Mặt khác những cháu khác trong lớp đã nắm đựơc một số kiến thức khoa học,
kiến thức xã hội khi tham gia tích cực vào những hoạt động thiên nhiên, hoạt động
ngoài trời.
Cuối năm tôi đã khảo sát trên trẻ và đã đạt được kết quả như sau
Kết quả
T
T

Nội dung khảo
sát

Đạt

Tổng
số trẻ

Tốt
SC

1

Trẻ hứng thú tham
gia vào hoạt động
có chủ đích

2

Trẻ hứng thú tích
cực trong khi chơi
trò chơi dân gian

3

Trẻ chủ động,
hứng thú khi tham
gia chơi tự do với
đồ chơi ngoài trời

Khá

Chưa đạt

TB

%

SC

%

SC

%

SC

%

30

10

33%

10

33%

10

34 %

0

0%

30

9

30%

10

33%

11

37%

0

0%

30

10

33%

12

40%

8

27%

0

0%

-Nhìn vào bảng khảo sát kết quả ở lần khảo sát đầu năm và kết quả đạt được ở
bảng khảo sát cuối năm tôi đã thấy rõ được hiệu quả của nhũng biện pháp mà tôi
đã tiến hành trên trẻ.
20


-Ở nội dung khảo sát trẻ hứng thú tham gia vào hoạt động có chủ đích ở đầu
năm với 30 cháu và số trẻ đạt tốt có 7 cháu, khá 7 cháu, 8 cháu trung bình và 8
cháu chưa đạt nhưng sau khi tôi đã thực hiện các biện pháp trên và cuối năm cho
thấy được kết quả là 10 cháu tốt, 10 cháu khá, 10 cháu trung bình và không con
cháu chưa đạt.
-Trong nội dung trẻ tích cực chơi các trò chơi dân gian thì đầu năm đang còn 10
cháu trung bình và 9 cháu chưa đạt nhưng đến cuối năm thì không còn trẻ chưa
đạt. điều đó cho thấy được việc áp dụng các biện pháp trên vào hoạt động ngoài
trời cho trẻ là rất phù hợp và lôi cuốn được trẻ tham gia vào các hoạt động.
•

Về phía giáo viên

– Đối với giáo viên cần phải nâng cao trình độ chuyên môn, luôn học tập qua sách
báo, nắm bắt sự đổi mới của quá trình hoạt động để trẻ có kiến thức sâu đáp ứng
được yêu cầu ham học hỏi khám phá của trẻ.
– Luôn có ý tìm tòi và sưu tầm những trò chơi hay lạ, những đề tài khám phá để

hướng trẻ quan sát thử nghiệm .
– Sáng tạo trong đồ dùng đồ chơi với các nguyên vật liệu đơn giản, gần gũi xung
quanh trẻ mà hiệu quả và nâng cao yêu cầu từ trò chơi đó.
– Luôn có hướng thay đổi cách hướng dẫn đồ dùng đồ chơi, nguyên vật liệu mới
mẻ, phong phú để tạo hứng thú thu hút trẻ tham gia hoạt động.
– Nắm bắt được ý trẻ, tôn trọng ý kiến của trẻ dựa vào ý trẻ để giúp trẻ phát triển
theo mục tiêu chương trình chăm sóc giáo dục mầm non mới.
– Cô luôn tạo cơ hội để trẻ nói theo suy nghĩ của mình.
• Với đồng nghiệp nhà trường
Qua áp dụng sáng kiến kinh nghiệp ở trường đó là một bài học để mình thử
nghiệm phương pháp dạy của mình trên trẻ, qua đó ta thấy được những hoạt động
nào của trẻ nên áp dụng và áp dụng vào lúc nào, vào thời điểm nào để lôi cuốn sự
chú ý của trẻ và tạo cho trẻ sự hứng thú, thoải mái trong khi chơi. Với đồng nghiệp
cùng học hỏi những kinh nghiệm qua những phương pháp gây hứng thú cho trẻ khi
quan sát những trò chơi vận động.
Quan sáng kiến kinh nghiệm này và cùng với đồng nghiệp học hỏi lẫn nhau và
cùng nhau xây dựng để làm tốt công tác chuyên môn.
21


3. Kết luận và kiến nghị
- Kết luận
Qua một năm cho cháu hoạt động ngoài trời theo các phương pháp trên tôi nhận
thấy cháu trở nên thông minh nhanh nhẹn rõ rệt, cháu tích cực và chủ động trong
mọi hoạt động tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh. Cháu biết suy nghĩ và đặt
ra nhiều câu hỏi suy luận lý thú.
- Xác định rõ tầm quan trọng của từng hoạt động, quan tâm gần gủi trẻ nắm bắt tâm
tư nguyện vọng của từng trẻ để có biện pháp giáo dục phù hợp.
- Tạo môi trường phong phú cho trẻ hoạt động, không ngừng học hỏi nâng cao
trình độ chuyên môn cho bản thân .Giáo viên phải xây dựng tốt kể hoạch vui chơi,

có kế hoạch giáo viên mới chủ động sáng tạo trong tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt
động.
-Tìm tòi những phương pháp những thủ thuật nghệ thuật hay trong tài liệu tập san
để áp dụng vào bài dạy. Sử dụng hình thức tích hợp không nên quá lạm dụng.
-Phát huy tính tích cực của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm để gây hứng thú cho trẻ cô cần
thay đổi đồ chơi bổ sung thêm đồ chơi trong quá trình chơi.
- Từ đó giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp rất nhiều, thói quen lao
động tự phục vụ ở trẻ tốt hơn. Không những thế ở trẻ còn hình thành những phẩm
chất tốt như khả năng phối hợp hoạt động tốt với các bạn, khả năng tự kềm chế,
nhường nhịn bạn, biết chơi cùng bạn và giúp đỡ bạn. Đó là niềm vui không chỉ
dành cho các bậc cha mẹ mà còn là niền vui lớn của cô giáo mầm non, của những
người làm công tác giáo dục.
- Kiến nghị:
Mong các cấp lãnh đạo quan tâm, mở rộng qui mô trường lớp để nhà trường
có diện tích sân chơi rộng rãi, thoáng mát, tạo điều kiện cho các hoạt động của
trường được tổ chức một cách qui mô và chất lượng, đặc biệt là tổ chức các trò chơi
vận động ngoài trời cho trẻ.
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Thanh hóa, ngày 15 tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là sang kiến
kinh nghiệm của mình viết không sao
chép của người khác.
Người viết
Hoàng Thị Ngọc
22


TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Lê Ngọc Ái – Chăm sóc- Giáo dục sức khoẻ, dinh dưỡng môi trường cho trẻ
từ: 0 đến 6 tuổi – Nhà xuất bản giáo dục – Năm 1999.
2. Trần Thị Ngọc Trâm và nhóm tác giả - Hướng dẫn tổ chức thực hiện chương
trình giáo dục mầm non . Mẫu giáo nhỡ( 4 – 5 tuổi) – Nhà xuất bản giáo dục việt
Nam- Năm 2009
3. Tạp chí giáo dục mầm non Số 2 năm 2008- Bộ GD & ĐT – Năm 2008
4. Ngô Trần Ái - Chương trình giáo dục mầm non – Nhà xuất bán giáo dục Việt
Nam năm 2013.
5. Sách trò chơi vận động cho trẻ từ 2-6 tuổi
6. TS : Lê Thu Hương( Chủ biên ) THS : Nguyễn Thị Sinh Thảo –Nguyễn Thị Tuất
– trần Tân Tiến – Nguyễn thị Mai Chi -Tổ chức hoạt động phát triển vận động
cho trẻ mầm non theo hướng tích hợp – Nhà xuất bản giáo dục.

23


24


25