Một số biện pháp tổ chức hoạt động kể chuyện có hiệu quả cho trẻ 5 6 tuổi ở trường mầm non đông tiến

MỤC LỤC

TT
1

Nội dung
1. Mở đầu

Trang
1

2

1.1. Lý do chọn đề tài

1

3

1.2. Mục đích nghiên cứu

2

4

1.3. Đối tượng nghiên cứu

2

5

1.4. Phương pháp nghiên cứu

2

6

2. Nội dung

3

7

2.1. Cơ sở lí luận

3

8

2.2. Thực trạng

4

9

2.3. Các biện pháp

10

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

11

3. Kết luận và kiến nghị

7 - 13
14
15

12

3.1. Kết luận

15

13

3.2. Kiến nghị

16


1. MỞ ĐẦU
1.1 Lý do chọn đề tài:
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên của hệ thống giáo dục quốc dân. Mục
tiêu của giáo dục mầm non là hình thành nhân cách một cách toàn diện cho trẻ,
chính vì vậy mà giáo dục mầm non có vai trò vô cùng quan trọng trong việc tạo
nền tảng cho nhân cách một con người sau này.
Hiện nay, giáo dục mầm non đang được xã hội quan tâm, đặc biệt là chất
lượng giáo dục. Từ đó đặt ra cho ngành học vấn đề cấp thiết đó là làm thế nào để
chất lượng giáo dục được nâng cao. Vì vậy giáo viên phải biết lựa chọn các

phương pháp dạy học phù hợp để giúp trẻ tiếp thu kiến thức một cách tốt nhất.
Nhiệm vụ chính của giáo dục là hình thành nhân cách cho trẻ đứng trước sự
thay đổi mạnh mẽ của đất nước vì vậy đòi hỏi người giáo viên phải thực sự
nhanh nhạy để tiến kịp với các nước trên thế giới điều đó đòi hỏi chúng ta cần
trang bị cho trẻ về kiến thức, xã hội, sức khỏe để trẻ khoẻ mạnh và thông minh
ham hiểu biết cho những hành vi văn minh để biết cách ứng xử trong cuộc
sống.{1}
Văn học có vai trò rất lớn trong cuộc sống của con người .Làm quen với tác
phẩm văn học cần giúp trẻ biết tự đặt mình vào chỗ đứng và tình thế của người
khác như hiểu sự cực nhọc của người mẹ, nỗi ưu tư của người cha, nỗi cô đơn
nghèo khó của bạn bè, bất hạnh của con người… Đó là các yếu tố đầu tiên quan
trọng để trẻ biết chia sẽ trải nghiệm và hòa đồng với văn học.
Văn học là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất, văn học chính là một trong
những phương tiện thúc đẩy trẻ trở thành một thành viên trong xã hội. Ở trẻ nhỏ
nhu cầu giao tiếp của trẻ rất lớn.Văn học là công cụ hữu hiệu để trẻ có thể bày tỏ
nguyện vọng của mình và giáo dục trẻ là một điều kiện quan trọng để trẻ tham
gia vào mọi hoạt động và trong hoạt động sẽ hình thành nhân cách.
Văn học chính là cơ sở của mọi suy nghĩ và là công cụ của tư duy. Trẻ em có
nhu cầu rất lớn trong việc nhận thức thế giới xung quanh, trong quá trình nhận
thức sự vật và hiện tượng, muốn cho các cháu phân biệt được vật này với vật
khác, biết được tên gọi ,màu sắc, hình dáng, công dụng và những thuộc tính cơ
bản, nếu chỉ cho các cháu xem xét mà không dùng từ ngữ để giải thích, hướng
dẫn và khẳng định những kết quả đã quan sát được thì những tri thức mà các
cháu thu nhận được sẽ hời hợt, nông cạn, có khi còn sai lệch.
Khi trẻ đã có một số ngôn ngữ nhất định, trẻ sử dụng ngôn ngữ của mình
như là phương tiện biểu hiện nhận thức của mình.Trẻ đã dùng lời để diễn đạt
những hiểu biết, suy nghĩ, cảm xúc của mình. Trẻ hiểu được lời chỉ dẫn của
người lớn, cô giáo thì các hoạt động trí tuệ, các thao tác tư duy của trẻ được
chính xác, kích thích trẻ tích cực hoạt động,kích thích trẻ nói và hiểu biết đó
ngày càng nâng lên. Thông qua văn học trẻ có thể nhận thức về thế giới xung

quanh một cách sâu rộng, rõ ràng, chính xác. Văn học giúp trẻ tích cực sáng tạo
trong hoạt động trí tuệ, vì vậy việc phát triển trí tuệ cho trẻ không tách rời với
việc phát triển ngôn ngữ trong văn học.{2}

1


Ở lứa tuổi mầm non, đặc biệt là ở lứa tuổi mẫu giáo, các cháu đã bắt đầu hiểu
biết và lĩnh hội những khái niệm, quy tắc, những chuẩn mực đạo đức của xã hội.
Nhờ có văn học mà các cháu có thể thể hiện được đầy đủ những nhu cầu,
nguyện vọng và tình cảm của mình. Cũng nhờ có ngôn ngữ trong văn học mà
các nhà giáo dục, các bậc phụ huynh có điều kiện để hiểu con cháu mình hơn, từ
đó uốn nắn, giáo dục và xây dựng cho các cháu những hành vi đạo đức trong
sáng và chuẩn mực nhất.
Giáo dục văn học được thực hiện trong điều kiện có sự tiếp xúc trực tiếp của
giáo viên với trẻ, sự giúp đỡ của giáo viên trong quá trình học tập tích cực và
hoạt động văn học độc lập của trẻ. Giáo dục văn học được thể hiện bằng các
phương pháp tích cực thể hiện rõ trong mối quan hệ không ngừng giữa nghe nhìn - cảm xúc - trao đổi. Vấn đề là đưa trẻ đến với nghệ thuật văn học.
Ở trường mầm non, khi nghe cô kể truyện, trẻ phải tập trung chú ý lắng mình
thì năng lực tưởng tượng cảm thụ sáng tạo của sức nghe mới phát triển tốt . Đó
chính là sự hoà đồng của cá nhân trẻ với văn học để rồi trẻ bộc lộ những khát
khao mơ ước của tuổi thơ. Trẻ nghe kể, nghe giảng, đàm thoại và quan sát cụ
thể, tư duy của trẻ phát triển, trẻ sẽ có các hoạt động mang tính phát triển một
cách tự nhiên. Từ đó trẻ có thể say sưa kể lại một câu truyện, đọc một bài thơ rất
hồn nhiên, ngộ nghĩnh một tác phẩm. Đó chính là lúc trẻ hoàn toàn nhập thân
vào văn học. Để tiếp thu cảm nhận về vẻ đẹp trong văn học, về nội dung ý nghĩa
của hình tượng, trước hết trẻ nắm bắt về thái độ,đông tác,lời đọc,lời kể tác phẩm
văn học. Dù chỉ cho trẻ làm quen với hoạt động văn học nhưng cô giáo vẫn phải
chỉ ra được bản chất cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học và cô cần dạy cho trẻ
cái cụ thể gần gũi với trẻ, xuất phát từ vẽ đẹp “Bản chất người” của tác phẩm

văn học. Tác phẩm có thể không có những nhân vật con người, cảnh vật thiên
nhiên nhưng vẫn phải khám phá ra cuộc sống trần gian với những ràng buộc, bí
ẩn của tình người.{3}
Mỗi cô giáo ở trường mầm non cần thấy rõ sức mạnh to lớn của văn học và
gieo lên mảnh đất phì nhiêu là tâm hồn trẻ thơ, hình thành những phẩm chất cao
quý, đẹp đẽ của con người lao động cho trẻ.
Song trong thực tế hiện nay việc dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học
chưa được giáo viên quan tâm đúng mức,về phương pháp, sử dụng đồ dùng dạy
học...đang còn ở mức khiêm tốn, trẻ mới chỉ được nghe cô kể truyện còn việc trẻ
hiểu được nội dung câu truyện biết kể lại truyện thì vẫn còn nhiều hạn chế .....
Bản thân tôi đã nhận thức rõ được tầm quan trọng của việc cho trẻ làm quen
với tác phẩm văn học. Băn khoăn lo lắng trước trách nhiệm của người làm công
tác giáo dục trẻ. Tôi luôn tự rèn luyện mình,luôn suy nghĩ tìm tòi, học hỏi kinh
nghiệm. Nhưng bằng cách nào để đưa văn học đến với trẻ một cách hiệu quả,
phù hợp với trẻ, để trẻ tiếp nhận cảm nhận văn học một cách đơn giản, sâu sắc.
Từ đó tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp tổ chức hoạt động kể chuyện có hiệu
quả cho trẻ 5 - 6 ở trường Mầm non Đông Tiến”
1.2. Mục đích nghiên cứu
Nhằm tổ chức có hiệu quả hoạt động kể chuyện cho trẻ 5 – 6
2


1.3. Đối tượng nghiên cứu
- Một số biện pháp tổ chức hoạt động kể chuyện có hiệu quả cho trẻ 5 - 6
ở trường Mầm non Đông Tiến
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Trong đề tài này tôi đã chọn và sử dụng những phương pháp nghiên cứu sau:
+ Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Trong quá trình dạy
trẻ tôi cần tìm hiểu thêm tài liệu, sách, báo có liên quan tới đề tài để có thể hiểu
rõ hơn về phương pháp giúp trẻ cảm nhận tốt tác phẩm văn học thông qua

truyện và từ đó áp dụng vào thực tế cho tốt hơn.
+ Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin: Chúng tôi tiến
hành quan sát hoạt động của trẻ , xây dựng hệ thống câu hỏi thông qua tiết học
hay các câu hỏi của giáo viên đối với trẻ để chúng tôi khảo sát ,tìm hiểu khả
năng nhận thức giúp trẻ cảm nhận tốt tác phẩm văn học qua truyện kể.
+ Phương pháp thống kê, xử lý số liệu: Tôi lập bảng thống kê số liệu thu
được và xử lý số liệu để đưa ra tỉ lệ % đạt và chưa đạt của trẻ về việc cảm nhận
văn học thông qua truyện.
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm:
Văn học có vai trò quan trọng trong việc giáo dục toàn diện nhân cách trẻ
em cả về đạo đức, trí tuệ và tình cảm thẩm mĩ.Ở lứa tuổi mầm non, với tâm hồn
thơ ngây, trong trắng, chưa có nhiều những trải nghiệm cá nhân, nhận thức về
thế giới xung quanh ở mức cảm tính…, nên việc tiếp xúc với cái đẹp lấp lánh
của ngôn từ và trí tưởng tượng phong phú trong tác phẩm văn học sẽ là cơ sở để
các cháu rung động và cảm nhận được vẻ đẹp về một thế giới bao la đầy âm
thanh, màu sắc và sự huyền bí. Trong truyện cổ tích, trẻ được gặp ông Bụt, bà
Tiên tốt bụng với những phép biến hóa thần thông, những nàng công chúa xinh
đẹp, những chàng hoàng tử thông minh, can đảm… Còn trong truyện thần thoại,
các em lại được bắt gặp lối nhân hóa và sự tưởng tượng nghệ thuật, ở đó các con
vật, cỏ cây, hoa lá hiện lên một cách sinh động thể hiện tình cảm gắn bó sâu sắc
giữa con người với thiên nhiên. Trẻ thơ vốn đã sẵn trong đầu trí tưởng tượng
phong phú nên khi gặp những yếu tố kì ảo, đẹp đẽ trong các tác phẩm văn học
thì trí tưởng tượng ở trẻ càng được thăng hoa, giúp các em phát triển trí tuệ và
thưởng thức cái đẹp, tâm hồn nhạy cảm, tinh tế hơn.{2}
Văn học có có vai trò quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ,
cung cấp cho trẻ thơ một vốn từ ngữ khổng lồ, đặc biệt là những từ ngữ nghệ
thuật. Khi trẻ thường xuyên tiếp xúc với các tác phẩm, vốn từ ngữ của các em
phong phú và sống động hơn. Các em tự hình thành cho mình khả năng diễn đạt
một vấn đề một cách mạch lạc, giàu hình ảnh và biểu cảm bởi đã được học cách

diễn đạt sinh động ấy trong tác phẩm. Đối với trẻ mầm non, sự phát triển ngôn
ngữ ấy qua hoạt động bắt chước lời nói, việc làm của các nhân vật hoặc những
cách diễn đạt trong tác phẩm. Chính quá trình trẻ được nghe, được kể diễn cảm
truyện, thơ và được trực tiếp tham gia vào hoạt động đọc, kể lại truyện thơ sẽ
giúp trẻ tích lũy và phát triển thêm nhiều từ mới. Điều này giúp chúng ta có thể
3


dễ dàng hơn trong việc rèn luyện khả năng biểu cảm trong ngôn ngữ nói, ngôn
ngữ miêu tả, ngôn ngữ đối thoại với trẻ.
Văn học lứa tuổi mầm non có nội dung phù hợp với sở thích, tâm lí các
em và hướng dẫn tới cái đẹp chân - thiện – mĩ. Trẻ em ở lứa tuổi mầm non là
những “bạn đọc đặc biệt” , chưa biết đọc, biết viết cho nên việc tiếp xúc với văn
học thiếu nhi chủ yếu là qua lời đọc, lời kể của ông bà, cha mẹ, thầy cô,….
Trong môi trường giáo dục gia đình, cha mẹ cần tác động đến nhân cách trẻ em
thông qua con đường văn học, đặc biệt cần quan tâm đến sở thích của trẻ nhỏ.
Các em vốn rất yêu cái cái đẹp, cái tốt, cái thực; vì vậy các bậc cha mẹ cần nắm
được những đặc điểm tâm lí của trẻ để thỏa mãn những nhu cầu ấy một cách tự
nhiên. Những hình tượng nghệ thuật giàu giá trị nhân văn kết hợp vần điệu, nhạc
điệu trong tác phẩm sẽ gây được những ấn tượng sâu sắc trong tâm hồn trẻ thơ,
tác động nhẹ nhàng đến nhận thức, tư tưởng tình cảm ở trẻ. Điều quan trọng là
cô giáo cha mẹ phải biết gây hứng thú với trẻ trong việc đọc tác phẩm văn học
giữa bao nhiêu trò chơi trên internet và những thú vui khác đang lôi kéo trẻ xa
rời việc đọc sách.
Việc cho trẻ cảm thụ văn học là bồi dưỡng cho trẻ lòng yêu mến với , yêu
những câu chuyện cổ tích, những bài ca dao chan chứa tình người phải bắt đầu
từ sự tác động của ông bà, cha mẹ.
Song trong thực tế một hạn chế lớn của người lớn mà đặc biệt cô giáo
mầm non là chưa am hiểu nhiều văn học dân gian nên khó có thể truyền thụ cho
trẻ. Mặt khác chúng ta hiểu được vai trò và sức mạnh giáo dục của văn học đối

với trẻ em thì việc phát huy phương tiện giáo dục này có lẽ là một điều cần thiết
để làm thay đổi những cách dạy trẻ khô khan, những lời dạy dỗ cứng ngắc mà
lâu nay chúng ta vẫn nói với trẻ. Khả năng tác động của văn học đến tâm hồn và
trí tuệ, nhân cách của con người vẫn luôn là một sức mạnh kì diệu và tinh tế
nhất. Chính vì lẽ đó mà dạy trẻ làm quen với các tác phẩm văn học góp phần vào
việc giáo dục trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt.{3}
2.2. Thực trạng:
Trường mầm non Đông Tiến được thành lập và phát triển cùng với sự phát
triển của địa phương, cơ sở vật chất của trường còn nghèo nàn, lạc hậu. Trường
có 2 khu gồm 12 lớp trong đó 9 lớp mẫu giáo và 3 nhóm trẻ. Năm học 20162017 tôi được nhà trường giao cho phụ trách lớp 5- 6 tuổi với số trẻ là 33 trong
đó có 18 nam và 15 nữ trường chúng tôi thực hiện theo chương trinh mầm non
mới với đội ngũ giáo viên cùng với BGH đồng lòng đồng sức khắc phục mọi
khó khăn duy trì tốt công tác chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ theo chỉ đạo của
phòng giáo dục.
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo và sự chỉ đạo của phòng giáo dục
trường mầm non đông tiến đã và đang từng bước phấn đấu đạt trường chuẩn
quốc gia theo tiêu chí mà phòng quy định
Từ những tình hình trên bản thân tôi là một giáo viên được BGH phân công
đứng lớp 5- 6 tuổi bản thân gặp không ít những khó khăn và những thuận lợi.
a.Thuận lợi :
4


Bản thân luôn yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi nâng cao chuyên môn. Tìm
tòi và tự làm một số đồ dùng đồ chơi phục vụ tiết dạy và hoạt động vui chơi của
trẻ
Về cơ sở vật chất Đảng bộ chính quyền địa phương và nhân dân xã Đông
Tiến đã nhận thức sâu sắc về giáo dục mầm non nên đã có những quan tâm đầu
tư thích đáng trong việc xây dựng cơ sở vật chất nhằm thúc đẩy sự nghiệp giáo
dục địa phương. Cùng với những thuận lợi về cơ sở vật chất tôi còn nhận được

sự quan tâm, giúp đỡ của ban giám hiệu đã đóng góp ý kiến trên tinh thần xây
dựng qua các buổi dự giờ thăm lớp, đó là những yếu tố thuận lợi giúp cho tôi có
thể áp dụng một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong việc giúp trẻ làm
quen với tác phẩm văn học thông qua truyện kể là không thể thiếu.
Đối với trẻ:
- Các cháu luôn tò mò ,hứng thú tìm hiểu , khám phá những tác phẩm văn học
thông qua truyện kể.
- Trẻ nhớ tên các nhân vật trong truyện, hiểu nội dung truyện, thể hiện cử chỉ
điệu bộ khi kể chuyện, thể hiện dọng các nhân vật trong truyện , trẻ biết đóng
kịch.
- Trẻ hiểu nhanh những yêu cầu, nhiệm vụ mà cô đưa ra và thực hiên tốt
những yêu cầu đó một cách chính xác. Trẻ cùng độ tuổi nên mức độ nhận thức
tương đối đồng đều.
Đối với bản thân :
- Bản thân có nhiều năm kinh nghiệm trong nghề và được học hỏi qua các năm
chuyên đề về văn học về những năm học trước.
- Tôi có vốn hiểu biết tương đối rộng và đầy đủ để đáp ứng nhu cầu khám phá
của trẻ về các đề tài về văn học.
- Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học, tự rèn luôn tìm
tòi sáng tạo ra nhiều đồ dùng đồ chơi mới lạ phục vụ cho hoạt động làm quen
với tác phẩm văn học qua truyện kể
- Tôi luôn tiếp thu và ứng dụng nhanh các chuyên đề mới của chương trình
giáo dục mầm non mới, nắm vững chương trình giáo dục mầm non mới và các
chuyên đề trọng tâm như chuyên đề giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, chuyên đề
phát triển vận động dành cho trẻ 5- 6 tuổi
- Đây là điều kiện cơ bản để tôi đưa trẻ tiếp xúc với tác phẩm văn học thông qua
truyện kể góp phần ứng dụng vào việc cho trẻ làm quen với các đề tài về văn
học,đặc biệt là tổ chức cho trẻ làm quen với truyện.
b. Khó khăn:
- Bên cạnh những thuận lợi đó, trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ bản thân

tôi thấy còn một số tồn tại sau:
Về cơ sở vật chất:
Cơ sở vật chất của nhà trường mặc dù đã được đầu tư nhưng vẫn còn còn hạn
chế, chưa trang bị máy chiếu để ứng dụng công nghệ thông tin vào bài giảng.
Đối với trẻ

5


- Trẻ lớp tôi đa số là con em nông thôn nên sự quan tâm của các bậc phụ
huynh đối với việc học của trẻ còn hạn chế, trẻ còn nghỉ học nhiều. Điều đó đã
gây khó khăn cho việc phối hợp giữa nhà trường và gia đình
Một số phụ huynh chưa quan tâm nhiều đến vấn đề học ở trong nhà trường của
trẻ.Nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều còn nhiều trẻ nói ngọng và cách
phát âm mà chỉ tiếp cận một cách chung chung.
- Một số trẻ hiếu động và một số cháu lại nhút nhát, chưa chủ động mạnh dạn
chưa tự tin trong hoc tập.
- Đồ dùng đồ chơi chưa phong phú và đa dạng về chủng loại và màu sắc, tính
khoa học và thẩm mỹ chưa cao.
Đối với bản thân:
- Thời gian dành cho việc làm đồ dùng dạy môn kể chuyện còn ít, hơn nữa đồ
dùng chơi phải luôn thay đổi theo từng chủ đề, từng câu truyện.Chính những
điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học thông qua kể truyện.
Để khắc phục khó khăn đó tôi đã đi sâu nghiên cứu để tìm cách vận dụng
đổi mới phương pháp giáo dục vào bài dạy, nhằm truyền thụ kiến thức cho trẻ
một cách hiệu quả nhất. Từ đó phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ
sao cho trẻ nắm được kiến thức một cách nhẹ nhàng, thoải mái mà kết quả giờ
học đạt được kết quả cao.
C. Khảo sát thực trạng

Để nắm bắt được thực trạng khả năng cảm nhận văn học trong lớp, tôi
tiến hành khảo sát vào đầu năm học với các tiêu chí:
- Trẻ hứng thú tham gia các hoạt động.
- Hiểu nội dung câu truyện.
- Trẻ kể lại đươc 1 số đoạn truyện, biết đóng kịch với những lời thoại ngắn đơn giản.
- Thể hiện tình cảm với tác phẩm: ngôn ngữ, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ …
Với các tiêu chí trên tôi đã điều tra và thu được kết quả khảo sát như sau:
Kết quả khảo sát đầu năm: 9/2016 với tổng số : 33 trẻ
STT
Đạt
Chưa đạt
Nội dung
Số trẻ
Số trẻ
1

2
3

Trẻ nhớ được tên
truyện, các nhân vật
trong truyện
Hiểu nội dung
câu truyện
Trẻ nhớ được truyện,
biết kể lại truyện

33

22

Tỉ lệ %

Số trẻ

Tỉ lệ %

66%

11

33%

33

20

61%

13

39%

33

19

57%

14

42%

6


4

Thể hiện tình cảm các
nhân vật trong truyện

33

18

54%

15

45%

Nhận xét : qua khảo sát đầu năm về cơ bản trẻ đã năm được nội dung câu
truyện, hiểu nội dung truyện, nhớ được các nhân vật trong truyện, biết tham gia
đóng kịch, thể hiện được giọng điệu cuả các nhân vật trong truyện, song trẻ kể
chưa được tự nhiên, chưa mạnh dạn phát biểu, tham gia các hoạt động đóng kịch
còn hạn chế…
Qua kết quả khảo sát đầu năm nhìn chung chưa cao, từ những suy nghĩ, trăn
trở mình phải làm gì để nâng cao hiệu quả. Tôi đã mạnh dạn tìm ra một số biện
pháp “Một số biện pháp tổ chức hoạt động kể chuyệncó hiệu quả cho trẻ 5 - 6
ở trường Mầm non Đông Tiến”

2.3. Các biện pháp thực hiện
Biện pháp 1: Tạo hứng thú cho trẻ tham gia các hoạt động với kể truyện
nhằm hình thành nề nếp, thói quen học tập cho trẻ.
Một tiết học muốn đạt hiệu quả cao thì giáo viên phải dùng nhiều thủ
thuật và hình thức tổ chức hấp dẫn để vào bài tránh sự nhàm chán của trẻ. Khi
trẻ hứng thú hoạt động thì việc tạo nên nề nếp lớp học là một bước cơ bản quyết
định sự thành công trong khi trẻ tham gia các hoạt động, nhất là hoạt động kể
truyện. Vì thế rèn luyện nề nếp, thói quen trong hoạt động kể truyện là rất cần
thiết, bởi làm được điều này sẽ tạo nên một khối lớp học có tổ chức và hoạt
động học sẽ đạt được kết quả cao nhất.
Vì vậy, để trẻ có nề nếp và thói quen học tập tốt thì cô giáo phải rèn nề
nếp và thói quen cho trẻ một cách thường xuyên qua việc tổ chức hướng dẫn trẻ
thực hiện các hoạt động trong ngày đặc biệt là cho trẻ LQVTPVH thông qua
truyện bởi vì trẻ thơ rất yêu truyện thích được nghe truyện.
Ví dụ 1: Khi cho trẻ làm quen với câu truyện “ Chú dê đen” Tôi trang trí
môi trường trong lớp đầy màu sắc: Những bức tranh về các nhân vật được tôi tự
vẽ như: Dê trắng, Dê đen, Sói. Tất cả được tôi bày trí trong một không gian
phóng khoáng và cánh cửa khép hờ chỉ để cho 1 phầm ánh sáng lọt qua, từng
nhân vật xuất hiện thể hiện tính cách của mỗi nhân vật. Với hình thức vào bài
này trẻ rất hứng thú bởi trẻ như đang được bước vào thế giới của câu truyện.

7


Qua ví dụ này cho thấy:
Thứ nhất: Để thực hiện biện pháp tạo hứng thú cho trẻ thì người giáo viên
phải chú trọng làm đồ dùng và sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt, sáng tạo để
thực hiện việc nâng cao khả năng cảm nhận tác phẩm văn học cho trẻ còn có
những hạn chế nhất định, đó là việc tạo cơ hội cho trẻ được tiếp xúc với tác
phẩm văn học. Trẻ thích học, thích nghe cô giáo kể truyện, thích tham gia vào

các hoạt động học tập, thích khám phá cái mới, thích bắt chước và có nhu cần
giao tiếp, biết thể hiện ý tưởng bằng ngôn ngữ mạch lạc và ngôn ngữ nghệ thuật.
Vì vậy, sử dụng đồ dùng trực quan trong hoạt động học sẽ giúp trẻ thoả mãn nhu
cầu khám phá, cảm nhận tác phẩm.
Để thực hiện tốt hoạt động cho trẻ làm quen với văn học theo phương
pháp mới hiện nay thì giọng đọc và lời kể diễn cảm là vô cùng cần thiết. Tuy
nhiên, tư duy của trẻ là trực quan hình tượng và tư duy cụ thể, trẻ nhận thức thế
giới xung quanh bằng hình ảnh cụ thể. Do đó, đồ dùng trực quan hấp dẫn sẽ lôi
cuốn sự chú ý và hứng thú tham gia hoạt động của trẻ.
Để đồ dùng trực quan thật sự có ý nghĩa trong hoạt động làm quen với tác
phẩm văn học cần thay đổi đồ dùng một cách khoa học để luôn tạo ra điều mới
lạ nhằm đánh thức tính tò mò của trẻ giúp trẻ hứng thú học tập hơn. Nghĩa là
trong một hoạt động chung có thể sử dụng nhiều loại đồ dùng trực quan khác
nhau như: Tranh minh hoạ, mô hình sa bàn, vật thật, con rối, con giống…sao
cho phù hợp với tác phẩm văn học mà mình truyền thụ cho trẻ. Yêu cầu khi sử
dụng các đồ dùng trực quan phải đẹp mắt, màu sắc tươi sáng, ngộ nghĩnh, hấp
dẫn. Hơn nữa những đồ dùng cô chuẩn bị cho hoạt động chung phải gần gũi với
trẻ, thích ứng với quá trình phát triển, với hứng thú và nhu cầu của trẻ.
Muốn vậy thì ngoài những đồ dùng dạy học trực quan mà nhà trường
trang bị cho lớp, bản thân tôi cũng đã nghiên cứu và sưu tầm để tạo ra những
sân chơi bổ ích và lý thú, không gò ép trẻ. chính vì thế mà ở mỗi một đề tài sau
khi tôi đọc và nghiên cứu kỹ nội dung thì tôi đã thu gom và lựa chọn những
nguyên vật liệu dễ kiếm, dễ làm như tận dụng gỗ đóng thành máy quay phim và
tôi vẽ về hình ảnh nội dung câu truyện liên tiếp nhau để khi quay phim, kể
truyện về các tác phẩm không bị dán đoạn. Tuy nhiên đồ dùng trực quan tranh
minh họa, sa bàn hoặc có thể cho trẻ đóng kịch để phục vụ cho mỗi đề tài không
phải chỉ sử dụng một loại một đồ dùng mà sau mỗi lần kể phải thay đổi đồ dùng
cho phù hợp.
Ví dụ 2: Khi tổ chức hoạt động kể truyện: “ Con gà trống kiêu căng” thì ngoài
những đồ dùng trực quan của nhà trường như tập tranh minh hoạ, tôi đã tận

dụng các vải vụn làm các con vật trong truyện, bìa cắt tông làm sa bàn quay để
gây sự bất ngờ tập trung chú ý cho trẻ sau khi kể lần 1, lần 2 tôi xin mời tất cả
các bạn chú ý đón xem chương trình phim sáng nay, phim sáng nay là bộ phim
“ Con gà tróng kiêu căng” rồi vừa quay sa bán vừa kể từng màn từng cảnh của
truyện cho trẻ nghe hết câu truyện .Sử dụng con rối mang lại những nét đăc
trưng của từng con vật như gà trống có bộ lông nhiều màu sắc, Mèo có bộ lông
vàng trông ngộ nghĩnh, hấp dẫn để trẻ phân biệt được từng hành động, tính cách
8


nhân vật trong truyện. Từ đó trẻ say mê, ham thích và tái tạo được những lời
nói, hành động của từng nhân vật trong khi trẻ nhập vai chơi đóng kịch ở các
hoạt động sau. Để hoạt động được lô gic và càng ngày càng có những đồ dùng
mới lạ tôi chuyển đổi trạng thái, tư thế cho trẻ gây không khí lớp học thêm phần
sôi nổi. Tôi mời cả lớp đến tham quan một gia đình gà con, tất nhiên mô hình
nhà và các con vật này tôi làm bằng các ống nhựa, vỏ hộp rau câu rồi đặt sẵn
các mô hình con vật vào một góc thiên nhiên ở góc lớp. Làm sao cho cả lớp đều
được thấy rõ để khi kể tóm tắt cốt truyện trẻ tập trung chú ý. Điều quan trọng
nhất là trong hoạt động trẻ phải được nhớ lâu và hiểu sâu kiến thức nên tôi đã
cho trẻ nghe kể nhiều lần, trẻ đã thuộc tác phẩm. Đồ dùng trực quan sử dụng
cho đóng kịch là bộ váy áo được tôi gắn bằng những chiếc lông gà, lông vịt,
mỗi chiếc mũ được mang nét đặc trưng của con vật. Ở phần này không những
cung cấp kĩ năng, kiến thức mới cho trẻ mà còn nhằm giáo dục cho trẻ tinh thần
đoàn kết, biết chia sẻ trong cuộc sống, không tham lam, ích kỉ, biết sống hoà
nhập với cộng đồng.
Thứ hai: Để biện pháp tạo hứng thú cho trẻ trong tiết kể truyện thì giáo
viên phải tạo môi trường hoạt động phong phú. Để nâng cao khả năng cảm nhận
tác phẩm văn học thì việc tạo môi trường cho trẻ là rất cần thiết nên tôi đã xây
dựng một góc riêng cho trẻ hoạt động góc, có đầy đủ tranh truyện gần gũi, có
con rối, có sân khấu, có mô hình cho trẻ kể truyện… Tôi cho trẻ góc văn học để

xem và dẫn dắt trẻ kể truyện sáng tạo theo tranh, theo hình vẽ hoặc cho các
cháu tự kể, tự đọc cho nhau nghe bằng ngôn ngữ và tình cảm của trẻ.
Ngoài những câu truyện có trong chương trình thì những mẫu truyện ngắn
có tính giáo dục cao tôi cũng đưa vào cho trẻ xem theo nhóm để cung cấp kiến
thức và mở rộng sự hiểu biết cho trẻ. Tôi trang trí những tập tranh rõ nét về những
nội dung câu truyện và đặt ở góc học một mô hình trò chơi “Ô cửa bí mật” cho trẻ
hoạt động góc và chơi tự chọn, tôi gợi ý cho trẻ vào góc chơi, tôi gợi hỏi trẻ: Đố
bé biết câu truyện gì? Trẻ xem tranh và trả lời được tên câu truyện.
Khi trẻ đã tập trung, chú ý, cô đưa ra một yêu cầu nhỏ: bạn nào xem tranh
và kể lại được truyện, biết đạt tên cho câu truyện thì sẽ được dự cuộc chơi “ô
cửa bí mật”. Một trò chơi mới lạ trẻ rất thích được tò mò khám phá nên trẻ rất
cố gắng kể truyện thành thạo và sắp xếp tranh theo trình tự câu truyện để ham
muốn được mở ô cửa bí mật.
Để tránh sự nhàm chán đối với trẻ tôi quy định thời gian và thay đổi nhóm
chơi sao cho trong một ngày trẻ nào cũng được vào góc chơi một lần. Sử dụng
biện pháp này tôi thấy khả năng cảm nhận tác phẩm văn học được phát huy rõ rệt.
Với biện pháp này đa số trẻ hứng thú tham gia hoạt động và hiểu nội dung
tác phẩm dễ dàng, trẻ biết bộc lộ cảm xúc trước cái hay, cái đẹp của tác phẩm,
biết thể hiện cử chỉ, điệu bộ, nét mặt…khi thể hiện tác phẩm.
Biện pháp 2: Sử dụng đồ dùng trực quan vào tiết dạy.
Phương pháp trực quan là phương pháp phải bằng sự giới thiệu và lời nói
mà bằng hình ảnh cụ thể, bằng sự hướng dẫn hoạt động của giáo viên nhằm hình
thành kỹ năng, kỹ xảo đảm bảo việc giáo dục phục vụ mục đích dạy. Trẻ thích
9


tranh minh họa, mô hình, hình ảnh động, rối dẹt…bởi nó mang đến sự sống cho
bài thơ câu chuyện. Các bức tranh, mô hình, những hình ảnh động….ấy làm tăng
sự hấp dẫn, chú ý nghe của trẻ trong giờ học. Có thể nói đây là phương pháp chủ
đạo trong việc nâng cao cảm nhận văn học cho trẻ.

Trước tiên là sử dụng tranh minh họa. Xem tranh minh họa là hoạt động
trẻ rất thích Những tranh đẹp, có nội dung phù hợp vừa giúp phát triển vốn từ,
vừa giáo dục thẩm mĩ – nghệ thuật cho trẻ. Khi quan sát các bức tranh, trẻ vừa
được tiếp nhận thêm những hình ảnh mới đồng thời huy động cả lời đọc, kể của
cô theo trình tự tác phẩm. Như những năm về trước thường thì giáo viên chỉ sử
dụng những loại tranh nhỏ trẻ phải cố gắng nhìn mới thấy rõ được nếu là lớp
đông học sinh. vì thế, trẻ sẽ khó có thể ghi nhớ và cảm nhận hết cái hay cái hấp
dẫn trong các tác phẩm văn học được. Qua đó tôi đã suy nghĩ và nghiên cứu để
vẽ ra những bức tranh to hơn, hình ảnh của nhân vật tách riêng ra khỏi nền tranh
bố cục, màu sắc tươi sáng, rõ nét đó là “tranh nổi”. Nhằm mục đích cho trẻ được
quan sát rõ nét hơn, khác biệt hơn so với tranh trước đây, sẽ rất hấp dẫn trẻ trong
giờ văn học và tạo cho trẻ. Cùng với lời kể của cô trẻ sẽ nhớ tên nhân vật, hiểu
nội dung của các tác phẩm nhanh, lâu hơn.
Trẻ mẫu giáo rất hồn nhiên, ngây thơ nhưng lại rất tò mò, ham hiểu biết.
Trẻ có thể sẽ hỏi rất nhiều nếu chúng chưa nhận được câu trả lời từ người lớn.
Vì vậy, khi thực hiện dạy học cô cần dựa vào tâm lý của trẻ để đưa ra những
phương pháp, những câu hỏi hay cho riêng mình. Trong tiết kể truyện, ngoài
tranh nổi ra cô có thể sử dụng mô hình truyện để kể.
Ví dụ: Kể chuyện : “ Chú dê đen” cô cần chuẩn bị mô hình giống trong
truyện như có Phông, khung cảnh trong rừng như cây xanh, các nhân vật rời (
rối rẹt) có đế và tay cầm để di chuyển rễ dàng, hay rối rẹt kết hợp giọng đọc, kể
của cô phải linh hoạt sử dụng những nhân vật di chuyển nhẹ nhàng theo trình
tự truyện gây được sự chú ý của trẻ. Hoặc cố thể gây hứng thú cho trẻ và khắc
sâu câu truyện vào trí nhớ của trẻ cô cho trẻ đóng kịch một trẻ đóng dê đen và
một trẻ đóng dê trắng trẻ cảm thấy hứng thú khi được nhập vai diễn vào nhân
vật trong truyện.
Do sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật mà việc áp dụng các
phương tiện kỹ thuật vào dạy học các tác phẩm văn học, nói đến phương tiện
kỹ thuật giáo dục là nói đến các phương tiện ứng dụng trong việc giảng dạy
như kênh hình, máy tính, máy chiếu powerpoint., máy chiếu hắt, ti vi, loa, giúp

các nội dung kiến thức được làm rõ, giờ học trở nên sinh động, hấp dẫn hơn do
giáo viên có thể mô tả được các hình ảnh động, hành động, lời nói xúc cảm của
từng nhân vật như thật. Tạo sức hút mạnh mẽ đến trẻ, trẻ hứng thú trong giờ
học thể hiện rõ trên nét mặt tươi cười, háo hức, tò mò khi được cô đọc, kể trên
máy chiếu (ti vi ). Qua những hình ảnh rõ nét, đẹp, sống động như thật cùng với
giọng kể thay đổi theo từng nhân vật, lúc chầm, lúc bổng đã lôi cuốn trẻ bước
vào thế giới của những cái đẹp, kỳ thú hiện ra trước mắt mà ngày thường trẻ
không để ý đến. Đó là cái đẹp về các mối quan hệ thiên nhiên, cảnh vật, về con
người với con người, về con người với thiên nhiên ...Về những lời đối thoại,
10


giao tiếp ứng xử hay, hành động cử chỉ đẹp,...Tất cả đều có trong văn học. Có
thể nói đồ dùng dạy học với việc sử dụng có hiệu quả đồ dùng, thiết bị dạy học
là một trong những yếu tố quyết định thành công của giờ dạy. Như vậy có thể
khẳng định: Muốn giúp trẻ cảm nhận tốt văn học cho trẻ, Giáo viên cần phải sử
dụng tích cực, sáng tạo và phát huy tối đa những chức năng của đồ dùng trực
quan nhất là sử dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy .
Biện pháp 3: Thay đổi các hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Điều mà tôi đặc biệt chú ý trong các tiết học là phải đưa ra nhiều hình thức cho
trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù là thơ hay
truyện, muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ
dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ.
Trước đây giáo viên thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính
trong hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học.Song với hình thức đổi
mới hiện nay, thời đại c nên việc ứng dụng công nghẹ thông tin vào bài giảng
mang lại kết quả rất cao.Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ. Vì vậy
giáo viên nên đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy để mang lại kết quả cao.
Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử dụng các hiệu ứng, màu sắc phù

hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ.
Những giáo viên có khả năng sử dụng máy tính thành thạo hơn họ có thể
chuyển các bức tranh có sẵn của bài thơ, câu truyện thành đoạn phim hoạt hình,
hay ta có thể đưa đoạn phim quay sẵn phù hợp với nội dung như thế rất thu hút
và gây hứng thú hơn cho trẻ.
* Trò chơi đóng kịch:
Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể.
Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại tâm
trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng thời trẻ
biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện.
Khi đóng kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm,
nắm được tính liên tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển
tư duy, cảm thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ.
Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ đóng kịch giáo viên phải cho trẻ
ôn lại nội dung câu truyện và đàm thoại với trẻ về nội dung. Giúp trẻ hiểu sâu
hơn về nội dung truyện và lời thoại của các nhân vật trong truyện.
Để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về ngữ điệu, tính cách
tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Nhằm giúp trẻ phân biệt được giọng
điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ khắc hoạ được tính cách nhân vật. Để
trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật trong truyện để đóng kịch thì
trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ
hoặc nhóm.
Ví dụ trong truyện “ Chú dê đen” cho một trẻ đóng vai dê đen và một
trẻ đóng vai dê trắng, một trẻ đóng vai sói và một trẻ dẫn chuyện. Dê trắng
thì nhút nhát còn dê đen thì anh dũng để trẻ tự thể hiện hành động, điệu bộ
11


của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai cho từng trẻ theo vai
của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật trong

truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này cô giáo là người dẫn truyện và trẻ tự diễn theo
nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét về vai diễn của
mình, của bạn, từ đó trẻ xác định được thái độ của trẻ đối với nhân vật trong
truyện là tốt hay chưa tốt.
Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một cách
sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang cho trẻ rất
quan trọng.
Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch
cũng rất cần thiết. Ngoài ra cũng phải chuẩn bị cho trẻ quần áo phù hợp với từng
nhân vật mà trẻ tham gia đóng kịch. Việc hoá trang và bố trí sân khấu phù hợp,
trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng
vở diễn. với hình thức trên giúp trẻ tự tin khi nhập vai chơi tạo hứng thú cho trẻ
từng vở diễn.

Biện pháp4: Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học để giúp
trẻ nâng cao việc cảm nhận văn học:
Tạo môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học trong trường lớp
mầm non rất quan trọng giáo viên sưu tầm tranh ảnh nội dung truyện giúp trẻ có
điều kiện tiếp cận với tác phẩm từ đó trẻ thích đọc sách truyện hơn.
Giáo viên cần phối hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh trong nhà trường
đóng góp, sưu tầm sách văn học, sách truyện tranh, họa báo, tạp chí, nguyên liệu
cho trẻ tự làm sách để xây dựng góc sách truyện. Tại góc sách truyện trẻ được
xem tranh, truyện, họa báo… Cô giáo đọc cho trẻ nghe và dạy trẻ tri giác tranh
12


truyện, dần dần trẻ có thể tự đọc, đọc thầm theo trí nhớ về nội dung câu truyện
cô đã kể rồi khớp nội dung câu truyện với tranh.
Tạo ra những bức tranh thơ chữ to, tranh truyện cổ tích, trang trí góc sách
truyện đẹp mắt lôi cuốn hấp dẫn trẻ từ đó giúp trẻ yêu thích học môn văn học hơn.

Vào những ngày hội ngày lễ khuyến khích các lớp cho trẻ cùng cô làm
các đồ dùng minh họa, trang trí quần áo để đóng kịch, diễn rối v.v…
Ví dụ: Trong “Ngày hội đêm Rằm” cô cùng trẻ trang trí sân khấu, trang trí đèn
ông sao, mũ múa để cho trẻ biểu diễn các tiết mục văn nghệ phục vụ cho buổi
biểu diễn .
Để giúp trẻ nâng cao khả năng cảm nhận văn học thì việc tạo cơ hội cho
trẻ làm quen với tác phẩm văn học phải thường xuyên. Ngay từ đầu năm học
giáo viên lên kế hoạch cụ thể cho từng chủ đề, sau đó huy động nhân lực của các
lớp làm tranh chủ đề treo ở sân trường vừa là tranh giới thiệu chủ đề vừa là tranh
tuyên truyền cho cha mẹ trẻ hiểu được về chủ đề con em mình đang học, từ đó
cha mẹ trẻ cung cấp thêm cho trẻ một số nội dung về văn học liên quan đến các
chủ đề trẻ đang học, qua đó tạo điều kiện cho trẻ làm quen với văn học có hiệu
quả hơn. Ngoài ra tôi còn sưu các sách văn học, các hoạ báo, tập chí, lịch cũ,
nguyên liệu cho trẻ tự làm sách để xây dựng một “Góc thư viện” mang nội dung
văn học, tại “Góc thư viện” trẻ được xem các tranh truyện, tạp chí, hoạ báo. Sau
đó cô kể truyện cho trẻ nghe về nội dung những câu truyện như Chú dê đen, hai
anh em gà con, tấm cám…” hướng dẫn trẻ cách tri giác các tranh truyện đó dần
dần trẻ có thể tự đọc. Tất nhiên có thể lúc đầu trẻ đọc theo trí nhớ, trẻ nhớ về nội
dung câu truyện cô đã kể rồi tự kể khớp với nội dung câu truyện mà trẻ tri giác.
Ở góc thư viện giáo viên thường để các minh họa truyện mà trẻ đã được nghe,
đọc hoặc treo không thứ tự sau đó yêu cầu trẻ xếp lại sao cho đúng trình tự câu
truyện và kể lại theo nội dung các bức tranh hoặc giáo viên có thể chuẩn bị một
số loại tranh có thể ghép dời cho trẻ ghép tranh và sau đó trẻ kể lại nội dung bức
tranh mà trẻ vừa ghép được. Qua đó trẻ phân biệt được đâu là người tốt, đâu là
người xấu. Hình thức này giúp trẻ nhớ lại các nhân vật trong truyện và nhớ lại
từng tính cách của nhân vật

13

Biện pháp 5: Tuyên truyền và phối kết hợp cùng gia đình.
Bằng những hình thức trò chuyện qua những giờ đón trẻ, trả trẻ và qua
các cuộc họp phụ huynh, tôi khéo léo thông báo cho gia đình biết được kiến
thức, khả năng cảm thụ , tiếp thu tác phẩm văn học của trẻ để gia đình cùng phối
hợp giáo dục cho trẻ khi ở nhà. Đối với trẻ cảm thụ tốt tôi thường xuyên khuyến
khích trẻ về kể truyện lại cho gia đình nghe. Còn những trẻ chưa phát huy được,
tôi gần gũi, động viên và khích lệ để trẻ chú ý học. Cùng với việc đó tôi phô tô
các mẫu câu truyện gửi cho phụ huynh và trao đổi với phụ huynh về việc cùng
chăm lo giáo dục trẻ để nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học cho trẻ.
Ví dụ: Tôi trao đổi với phụ huynh về giọng đọc, lời kể của từng nhân vật trong
truyện, làm sao để rõ nội dung của cốt truyện, bài thơ và phải thể hiện đúng với
từng vai của nhân vật để trẻ có thể kể theo và nhận được giọng điệu của nhân
vật đó. Với biện pháp này cũng đã giúp tôi góp phần nâng cao khả năng cảm
nhận tác phẩm văn học cho trẻ.
Bên cạnh đó, tôi phát huy tác dụng của góc trao đổi phụ huynh trong việc
tuyên truyền đến phụ huynh về công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Tôi thực hiện
nghiêm túc công việc triển khai công trình để phụ huynh nắm được trong tuần sẽ
được làm quen với tác phẩm nào, từ đó phụ huynh chủ động tìm tòi, bồi dưỡng
cho trẻ. Ngoài ra những câu truyện cũng được tôi trang trí sinh động, trên góc
trao đổi phụ huynh bắt mắt để thu hút sự chú ý của phụ huynh.
Qua thực tế cho thấy nếu như gia đình và nhà trường có sự kết hợp chặt
chẽ thì sẽ tạo nên được một mối quan hệ gần gũi cởi mở giữa 2 bên và cả 2 bên
sẽ nhận được những đóng góp chân thực và những kinh nghiệm rất thiết thực và
quý báu trong quá trình giúp trẻ hiểu rõ về tác phẩm,cảm nhận tác phẩm văn
học, có sự phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh tôi nhận thấy thu được kết quả
rất tốt: các cháu tiếp thu kiến thức do cô truyền đạt rất tốt, trong giờ học thì
hăng hái tham gia phát biểu ý kiến và sôi nổi hơn, phụ huynh thì quan tâm đến
đến con em mình nhiều hơn giữa cô giáo và phụ huynh luôn có sự gần gũi, cởi
mở khi trao đổi các hoạt động của con trên lớp.
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm

- Qua quá trình áp dụng các biện pháp tôi đã tiến hành khảo sát kết quả
theo các nội dung đã khảo sát ban đầu để so sánh và rút ra hiệu quả đạt được sau
nghiên cứu.
Khảo sát cuối năm
STT
Đạt
Chưa đạt
Nội dung
Số trẻ
Số trẻ
1

Trẻ nhớ được tên
truyện, các nhân vật
trong truyện

33

31

Tỉ lệ %
94%

Số trẻ

Tỉ lệ %

2

6%

14


2
3
4

Hiểu nội dung
câu truyện
Trẻ nhớ được truyện,
biết kể lại truyện
Thể hiện tình cảm
các nhân vật trong
truyện

33

30

91%

3

9%

33

28

85%

5

15%

33

26

88%

7

17%

Sau một thời gian nghiên cứu lý luận và tìm hiểu thực tế bản thân tôi nhận
thấy rằng các biện pháp mà tôi đưa ra thực sự có hiệu quả thiết thực trong việc
dạy trẻ cảm nhận văn học từ đó tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
- Nghiên cứu trước các nội dung giáo dục để đưa ra các phương pháp, biện pháp
phù hợp với từng loại tiết học
- Bố trí phòng học và góc chơi hợp lý, đồ chơi luôn để ở trạng thái mở để kích
thích trẻ hoạt động.
- Vận dụng linh hoạt sáng tạo, đổi mới các phương pháp giáo dục trong đó phát
huy vai trò của phương pháp dạy học “lấy trẻ làm trung tâm”
- Tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt ở các góc đặc biệt là góc thư viện, cổ tích
- Đồ dùng, đồ chơi sử dụng để dạy học phải có màu sắc đẹp, khoa học hợp vệ
sinh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi.
- Cần học hỏi bồi dưỡng nâng cao nghệ thuật lên lớp, phong cách xử lý tình
huống sư phạm. Dạy trẻ ở mọi lúc, mọi nơi trong các hoạt động để có kế hoạch

bồi dưỡng cho những trẻ yếu, tiếp thu bài chậm.,động viên khen ngợi kịp thời
với trẻ học khá để trẻ cố gắng phát huy những khả năng của mình.
- Kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ.
- Nên chọn lựa những trò chơi phù hợp với trẻ để lồng ghép kiến thức cần cung
cấp cho trẻ .
- Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học
- Tôi đã tân dụng được các nguyên vật liệu sẵn có để tạo ra nhiều loại đồ dùng
đồ chơi phong phú đa dạng trong việc dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận:
Truyện là một phương tiện vô cùng hiệu quả để giáo dục nhân cách của trẻ.
Các hoạt động kể truyện không chỉ cung cấp cho trẻ những hiểu biết sơ đẳng về
văn học, mà còn hình thành và phát triển khả năng cảm thụ, tạo cơ sở ban đầu
cho sự lĩnh hội các giá trị văn học.
Để dạy tốt tiết kể truyện cho trẻ nghe. Trước tiên cô giáo cần ham thích
đọc truyện, cảm thụ được các tác phẩm và nắm được khả năng của truyện trong
việc giáo dục trẻ.
Khi cần truyền thụ các tác phẩm cô giáo cần khai thác những khả năng
của câu truyện để đạt được sự phát triển toàn diện ở trẻ, không nên coi những
câu truyện đơn thuần là phương tiện giáo dục đạo đức cho trẻ.

15


Cũng do tác dụng của văn học như đã trình bày ở trên, việc truyền thụ cho
các cháu phải được thực hiện tỉ mỉ, đầy đủ cả lớp, chứ không chỉ chú ý riêng đến
các cháu khá, trong suốt quá trình giáo dục, cô giáo nên kết hợp dạy truyện với
dạy các kiến thức khác để đạt kết quả cao hơn. Việc truyền thụ các tác phẩm cho
trẻ cần được tiến hành trong các tiết học và ở mọi lúc, mọi nơi. Ngoài việc tìm
hiểu và cảm thụ tác phẩm, giáo viên cần phải nắm vững phương pháp, biết vận

dụng sáng tạo cho phù hợp với trình độ của trẻ trong điều kiện cụ thể.
Qua quá trình thực nghiệm, chúng tôi thấy trẻ đã có tiến bộ rõ rệt. Trẻ rất
hứng thú với hoạt động kể truyện cho trẻ nghe trẻ tích cực hơn, hứng thú hơn
với hoạt động nghe cô giáo kể truyện, trẻ năng động hơn và tự tin thể hiện mình,
bộc lộ cảm xúc của bản thân mình. Trong phạm vi đề tài, bước đầu chúng tôi
nghiên cứu một số biện pháp kể truyện cho trẻ nghe, góp phần nâng cao kiến
thức cho giáo viên, giúp giáo viên có một nền tảng cơ bản.
Kết quả mà chúng tôi thu được đã cho thấy tính khả quan của đề tài. Nó
phù hợp với giả thiết mà chúng tôi đưa ra. Với những biện pháp và kết quả nêu
trên bản thân tôi tự rút ra cho mình bài học là để cho trẻ cảm nhận được tác
phẩm văn học thông qua truyện kể thì ngay từ đầu năm học giáo viên phải nắm
được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
Tập luyện giọng kể sao cho diễn cảm, thể hiện được nét mặt cử chỉ , điệu
bộ của các nhân vật trong truyện.
Sử dụng tốt mô hình rối. Tham khảo thêm một số kịch bản đã được biên
soạn sẵn và tập cho trẻ đóng kịch
Thường xuyên đổi mới phương pháp hoạt động trong quá trình dạy trẻ
Ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy học
Tạo tình huống để kích thích tính độc lập cho trẻ
Tạo môi trường phong phú cho trẻ được học tập
Lồng ghép, tích hợp để đưa kiến thức đến với trẻ một cách nhẹ nhàng, dễ
hiểu nhắm phát huy tính tích cực cho trẻ
Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, sử dụng khoa học, gọn gàng,
đúng lúc.
3.2. Kiến nghị:
Tham mưu tốt với nhà trường, phòng giáo dục, phụ huynh hỗ trợ thêm đồ
dùng máy chiếu, tranh truyện, sách báo tạp chí. Nâng cao khả năng cảm nhận
văn học cho trẻ mẫu giáo là một vấn đề hết sức quan trọng trong việc hình thành
và phát triển nhân cách của trẻ, hình thức tổ chức cho trẻ làm quen với tác phẩm
văn học sẽ giúp cho trẻ toàn diện về mọi mặt qua những câu truyện trẻ biết yêu

quý cái đẹp tự nhiên của con người, biết phân biệt cái thiện, cái ác đem lại cho
trẻ những hiểu biết đầu tiên về cuộc sống xung quanh trẻ đồng thời trẻ biết nhập
vai với những nhân vật trong câu truyện.
Trên đây là một số biện pháp tôi đã thực hiện giúp trẻ 5 - 6 tuổi cảm nhận tác
phẩm văn học, sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, phạm vi nghiên cứu còn hạn
hẹp.

16


Rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng khoa học các cấp để bản
sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn./.
Cuối cùng tôi xin trân trọng cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Đông tiến, ngày 26 tháng 03 năm 2017
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung
của người khác.
(Ký và ghi rõ họ tên)

Lê Thị Lan

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO

{1} Giúp trẻ làm quen với văn học - Báo GD&ĐT/ điện tử ngày 12/9/2015

{2} Sử dụng tác phẩm văn học trong giáo dục Mầm non - Đại học sư phạm
Nguồn tin: Text/ điện tử
{3} Vai trò của giáo dục Mầm non - sư phạm Hà Nội
Nguồn tin: Báo Văn hóa - Giáo dục/ Báo điện tử ( ngày 26/9/2013)
Nguồn: http// dân trí.com.vn
Nguồn tin: http//báo mới.com.vn

18


DANH MỤC
CÁC ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐÃ ĐƯỢC HỘI ĐỒNG
ĐÁNH GIÁ XẾP LOẠI CẤP PHÒNG GD&ĐT, CẤP SỞ GD&ĐT VÀ
CÁC CẤP CAO HƠN XẾP LOẠI TỪ C TRỞ LÊN

Họ và tên tác giả: Lê Thị Lan
Chức vụ và đơn vị công tác: Trường mầm non Đông Tiến
Kết quả
Cấp đánh
đánh giá
giá xếp loại
TT
Tên đề tài SKKN
xếp loại
(Phòng, Sở,
(A, B,
Tỉnh...)
hoặc C)
1. Một số biện pháp phát huy
C

tích cực cho trẻ MG 4 -5 tuổi Huyện
trong hoạt động tạo hình
2. Một số biện pháp giáo dục lễ
Huyện
C
giáo cho trẻ MG 5 – 6 tuổi
3. Một số kinh nghiệm tạo hứng
B
thú cho trẻ và hướng dẫn trẻ
Huyện
học tốt môn tạo hình
4. Một số biện pháp giúp trẻ
C
MG 5- 6 tuổi khám phá khoa
Huyện
học

Năm học
đánh giá xếp
loại

2009- 2010

2010 - 2011
2012 - 2013

2015 - 2016

19