Tích hợp kiến thức liên môn để dạy học tác phẩm viết về người lính trường sơn trong chương trình ngữ văn 9 tại trường THCS vĩnh phúc, huyện vĩnh lộc

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Thưa các bạn đồng nghiệp! Có lẽ các bạn đồng nghiệp sẽ đồng ý với tôi về
điều này: Trong xu thế đổi mới toàn diện nội dung, chương trình sách giáo khoa,
phương pháp dạy học hiện nay, cùng với các môn học khác, môn Ngữ văn đã có
sự khởi sắc đáng kể. Và góp phần vào thành công ấy phải kể đến sự đóng góp
không nhỏ của phương pháp tích hợp kiến thức liên môn. Chính phương pháp
này đã mang lại một cách tiếp cận mới đa chiều, đa kênh để các em bước vào bài
học một cách hiệu quả nhất. Dạy học văn theo hướng tích hợp kiến thức liên
môn còn giúp giáo viên chủ động hơn trong chuẩn bị thiết kế bài giảng; giúp học
sinh có thói quen tìm hiểu, biết vận dụng tổng hợp kiến thức để giải quyết một
vấn đề. Từ đó bồi dưỡng cho các em học sinh tinh thần tự học, sáng tạo, bồi
dưỡng tư duy, bồi dưỡng tâm hồn.
Là một giáo viên được giao nhiệm vụ giảng dạy môn Ngữ văn 9 trong
nhiều năm, bản thân tôi cũng nhận thấy tính ưu việt của phương pháp dạy học
này hơn hẳn những phương pháp trước đây được vận dụng, nhất là đối với các
tác phẩm văn chương. Tính ưu việt của phương pháp thể hiện rõ qua thái độ,
niềm say mê, kết quả tiếp nhận của học sinh trong từng bài học. Chính vì vậy tôi
mạnh dạn thực hiện một đề tài liên quan đến phương pháp nói trên. Tuy nhiên
trong khuôn khổ sáng kiến này tôi chỉ xin trình bày một vài kinh nghiệm nhỏ
trong việc Tích hợp kiến thức liên môn để dạy - học tác phẩm viết về người
lính Trường Sơn trong chương trình Ngữ văn 9 tại trường THCS Vĩnh Phúc,
huyện Vĩnh Lộc.
2. Mục đích nghiên cứu
Với mong muốn tìm ra những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng môn
học, làm cho mỗi giờ học văn trở nên sinh động hơn, hấp dẫn hơn, gây được
hứng thú cho học sinh hơn. Cũng như biết bao người con đất Việt, tôi luôn mang
trong mình niềm kính yêu, tự hào, ngưỡng mộ, biết ơn đối với thế hệ cha anh
trong hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc, đặc biệt là hình ảnh người
lính Trường Sơn năm xưa, những con người đã trở thành huyền thoại, bởi chính
họ đã cống hiến tất cả tuổi thanh xuân của mình cho dân tộc, để cho chúng ta có

được cuộc sống yên bình như ngày hôm nay. Là một người GV dạy Văn tôi
muốn truyền đến tất cả học sinh thân yêu của tôi những tình cảm ấy.
3. Đối tượng nghiên cứu
Đề tài này nghiên cứu về nội dung, cách thức, thời điểm có thể tích hợp
kiến thức liên môn để dạy các tác phẩm thơ văn viết về người lính Trường Sơn
trong chương trình Ngữ văn 9, cụ thể là hai tác phẩm:
- Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật.
- Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.
4. Phương pháp nghiên cứu

1


Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin.
II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
a. Quan điểm tích hợp trong dạy học nói chung.
Theo từ điển Tiếng Việt: “Tích hợp là sự kết hợp những hoạt động,
chương trình hoặc các thành phần khác nhau thành một khối chức năng.
Tích hợp có nghĩa là sự thống nhất, sự hòa hợp, sự kết hợp”.
Theo từ điển Giáo dục học: “Tích hợp là hành động liên kết các đối
tượng nghiên cứu, giảng dạy, học tập của cùng một lĩnh vực hoặc vài lĩnh vực
khác nhau trong cùng một kế hoạch dạy học”.
Thực tiễn ở nhiều nước trên thế giới đã chứng tỏ rằng, việc thực hiện quan
điểm tích hợp trong giáo dục và dạy học sẽ giúp phát triển những năng lực giải
quyết những vấn đề phức tạp và làm cho việc học tập trở nên ý nghĩa hơn đối
với học sinh so với việc các môn học, các mặt giáo dục được thực hiện riêng rẽ.
Tích hợp là một trong những quan điểm giáo dục nhằm nâng cao năng lực của
người học, giúp đào tạo những người có đầy đủ phẩm chất và năng lực để giải
quyết các vấn đề của cuộc sống hiện đại.

Quan điểm tích hợp và phương pháp dạy học theo hướng tích hợp đã được
giáo viên tiếp nhận nhưng ở mức độ thấp. Phần lớn giáo viên lựa chọn mức độ
tích hợp liên môn hoặc tích hợp nội môn. Các bài dạy theo hướng tích hợp sẽ
làm cho nhà trường gắn liền với thực tiễn cuộc sống, với sự phát triển của cộng
đồng. Những nội dung dạy học sinh nhỏ tuổi theo các chủ đề “Gia đình”, “Nhà
trường”, “Cuộc sống quanh ta”, “Trái đất và hành tinh”…làm cho học sinh có
nhu cầu học tập để giải đáp được những thắc mắc, phục vụ cho cuộc sống của
mình và cộng đồng. Học theo hướng tích hợp sẽ giúp cho các em quan tâm hơn
đến con người và xã hội ở xung quanh mình, việc học gắn liền với cuộc sống đời
thường là yếu tố để các em học tập. Những thắc mắc nảy sinh từ thực tế làm
nảy sinh nhu cầu giải quyết vấn đề của các em. Chẳng hạn “vì sao có sấm
chớp?’, “vì sao không được chặt cây phá rừng?”, “ vì sao….?.”
b. Quan điểm tích hợp trong dạy học Ngữ văn.
Thiết kế bài dạy học Ngữ văn theo quan điểm tích hợp không chỉ chú
trọng nội dung kiến thức tích hợp mà cần thiết phải xây dựng một hệ thống việc
làm, thao tác tương ứng nhằm tổ chức, dẫn dắt học sinh từng bước thực hiện để
chiếm lĩnh đối tượng học tập, nội dung môn học, đồng thời hình thành và phát
triển năng lực, kĩ năng tích hợp, tránh áp đặt một cách làm duy nhất. Giờ học
Ngữ văn theo quan điểm tích hợp phải là một giờ học hoạt động phức hợp đòi
hỏi sự tích hợp các kĩ năng, năng lực liên môn để giải quyết nội dung tích hợp,
chứ không phải sự tác động các hoạt động, kĩ năng riêng rẽ lên một nội dung
riêng rẽ thuộc “nội bộ phân môn”.

2


Quan điểm dạy học tích hợp hay dạy cách học, dạy tự đọc, tự học không coi
nhẹ việc cung cấp tri thức cho học sinh. Vấn đề là phải xử lí đúng đắn mối quan
hệ giữa bồi dưỡng kiến thức, rèn luyện kĩ năng và hình thành, phát triển năng
lực, tiềm lực cho học sinh. Đây thực chất là biến quá trình truyền thụ tri thức

thành quá trình học sinh tự ý thức về phương pháp chiếm lĩnh tri thức, hình
thành kĩ năng. Muốn vậy, chẳng những cần khắc phục khuynh hướng dạy tri
thức hàn lâm thuần tuý đã đành, mà còn cần khắc phục khuynh hướng rèn luyện
kĩ năng theo lối kinh nghiệm chủ nghĩa, ít có khả năng sử dụng vào đọc hiểu văn
bản, vào những tình huống có ý nghĩa đối với học sinh, coi nhẹ kiến thức, nhất
là kiến thức phương pháp.
Tóm lại, quan điểm tích hợp cần được hiểu toàn diện và phải được quán
triệt trong toàn bộ môn học: từ Đọc - hiểu văn bản, Tiếng Việt đến Tập làm văn;
quán triệt trong mọi khâu của quá trình dạy học; quán triệt trong mọi yếu tố của
hoạt động học tập; tích hợp trong chương trình, tích hợp trong SGK, tích hợp
trong phương pháp dạy học của giáo viên và tích hợp trong hoạt động học tập
của học sinh; tích hợp trong các sách đọc thêm, tham khảo. Quan điểm “lấy học
sinh làm trung tâm” đòi hỏi thực hiện việc tích cực hoá hoạt động học tập của
học sinh trong mọi mặt, trên lớp và ngoài giờ; tìm mọi cách phát huy năng lực tự
học của học sinh, phát huy tinh thần dân chủ, bồi dưỡng lòng tin cho học sinh thì
các em mới tự tin và tự học, mới xem tự học là có ý nghĩa và như vậy đào tạo
mới có kết quả.
2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Qua nhiều năm giảng dạy tôi nhận thấy phương pháp giảng dạy truyền
thống giữa các phân môn chưa có sự liên kết chặt chẽ với nhau tách rời từng
phương diện kiến thức, học sinh hoạt động chưa tích cực, hiệu quả đem lại cũng
chưa cao.
Chính vì lẽ đó, dạy học theo quan điểm tích hợp là một xu hướng tất yếu
của dạy học hiện đại, là biện pháp để tích cực hoá hoạt động nhận thức của học
sinh. Trong vài năm trở lại đây, qua dự giờ thăm lớp đồng nghiệp tôi nhận thấy
đã có nhiều giáo viên rất tích cực trong việc đổi mới phương pháp, vận dụng
quan điểm dạy học liên môn vào giảng dạy các bộ môn để nâng cao hơn nữa
hiệu quả giáo dục. Tuy nhiên, bên cạnh những thành công vẫn còn những hạn
chế như việc tích hợp được vận dụng một cách hời hợt hoặc quá lạm dụng. Bên
cạnh những thuận lợi cũng có những khó khăn nhất định như điều kiện dạy học

còn nhiều hạn chế, thiếu thốn, do lượng kiến thức nhiều song thời gian học cho
các môn thì ít. Học sinh ít hứng thú với các môn xã hội.....
Có thể nói, quan niệm dạy học liên môn đã được vận dụng vào giảng dạy
Ngữ văn, nhất là đối với các tác phẩm văn chương là một quan niệm hoàn toàn
đúng đắn. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện đã nảy sinh những vấn đề khó
khăn dẫn đến hiệu quả chưa được như mong muốn. Riêng về các tác phẩm có
hình ảnh người lính trong cuộc kháng chiến chống Mĩ gắn với con đường

3


Trường Sơn huyền thoại đẹp là thế nhưng qua giờ những giờ giảng văn giáo viên
chưa giúp học sinh cảm nhận hết được tầm vóc của họ. Và cũng chính vì vậy
trong các bài làm văn học sinh thể hiện rõ những cảm nhận còn mơ hồ, nông cạn
do thiếu hiểu biết về lịch sử, về địa lí, ...
Với đề tài này, bản thân tôi không tham vọng gì nhiều, chỉ muốn đưa ra
một số nội dung cơ bản, trong việc vận dụng kiến thức của các bộ môn cụ thể để
giải quyết vấn đề nảy sinh trong quá trình dạy học.
3. Các sáng kiến kinh nghiệm đã sử dụng để giải quyết vấn đề
3.1. Trước hết bản thân tôi đã cố gắng xây dựng kế hoạch, thiết kế bài học,
tư liệu liên quan, thiết bị tương ứng, dự kiến quy trình, kết quả một cách chu
đáo.
Tôi nghĩ rằng giáo án giờ học vận dụng kiến thức liên môn không phải là
một bản đề cương kiến thức để giáo viên lên lớp giảng giải, truyền thụ áp đặt
cho học sinh, mà là một bản thiết kế các hoạt động, thao tác nhằm tổ chức cho
HS thực hiện trong giờ lên lớp để lĩnh hội tri thức, phát triển năng lực và nhân
cách theo mục đích giáo dục và giáo dưỡng của bộ môn.
Đó là bản thiết kế gồm hai phần hợp thành hữu cơ: Một là, hệ thống các
tình huống dạy học được đặt ra từ nội dung khách quan của bài dạy, phù hợp với
tính chất và trình độ tiếp nhận của học sinh. Hai là, một hệ thống các hoạt động,

thao tác tương ứng với các tình huống trên do giáo viên sắp xếp, tổ chức hợp lí
nhằm hướng dẫn HS từng bước tiếp cận, chiếm lĩnh bài học một cách tích cực
và sáng tạo.
Thiết kế giáo án giờ học vận dụng kiến thức liên môn phải bám chặt vào
những kiến thức các bộ môn có liên quan.
Thiết kế giáo án giờ học vận dụng kiến thức liên môn phải bảo đảm nội dung
và cấu trúc đặc thù nhưng không gò ép vào một khuôn mẫu cứng nhắc mà cần tạo
ra những chân trời mở cho sự tìm tòi sáng tạo trong các phương án tiếp nhận của
học sinh , trên cơ sở bảo đảm được chủ đích, yêu cầu chung của giờ học.
Nội dung dạy học của thiết kế giáo án giờ học vận dụng kiến thức liên môn
phải làm rõ những tri thức và kĩ năng cần hình thành, tích luỹ cho HS qua phân
tích, chiếm lĩnh bài văn; mặt khác, phải chú trọng nội dung tích hợp giữa tri thức
bộ môn mình dạy với các bộ môn khác.
Giáo án giờ học vận dụng kiến thức liên môn theo quan điểm tích hợp
phải chú trọng thiết kế các tình huống tích hợp và tương ứng là các hoạt động
phức hợp để học sinh vận dụng phối hợp các tri thức và kĩ năng của các phân
môn vào xử lí các tình huống đặt ra, qua đó chẳng những lĩnh hội được những
tri thức và kĩ năng riêng rẽ của từng phân môn mà còn chiếm lĩnh tri thức và
phát triển năng lực tích hợp.

4


Vì vậy khi xây dựng kế hoạch, thiết kế bài học bản thân tôi đã có sự chuẩn bị kĩ
lưỡng, cần trang bị cho mình những hiểu biết sâu sắc về kiến thức của tác văn
học ấy, dự kiến những kiến thức của các môn học liên quan, đồng thời cần phải có
những kĩ năng cơ bản về máy tính, về việc ứng dụng công nghệ thông tin. Các công
việc nói trên tôi đã sắp xếp một cách khoa học, hợp lí.
Bước 1: Xác định rõ mục tiêu chính cần đạt của tiết học( tránh việc lạm
dụng kiến thức liên môn làm ảnh hưởng đến mục tiêu ấy).

* Đối với tác phẩm“ Bài thơ về Tiểu đội xe không kính”
1. Kiến thức:
- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.
- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể: giàu chất
hiện thực và trần đầy cảm hứng lãng mãn.
- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác
phẩm; vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,
….của những con người đã làm nên con đường Trường Sơn huyền thoại
được khắc hoạ trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu một bài thơ hiện đại.
- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
trong bài thơ.
- Cảm nhận được giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ.
3. Thái độ:
- Có thái độ trân trọng thế hệ cha anh trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ
đại, từ đó học tập và làm theo tấm gương của các anh bộ đội cụ Hồ.
* Đối với tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”
1- Kiến thức: Giúp HS cảm nhận được tâm hồn trong sáng, tính cách dũng cảm,
hồn nhiên trong cuộc sống chiến đấu gian khổ hy sinh nhưng vẫn lạc quan của
các nhân vật nữ trong truyện.
2- Kỹ năng: Phân tích được những nét đặc sắc nghệ thuật về miêu tả nhân vật
và nghệ thuật kể chuyện.
3- Thái độ: Bồi dưỡng tình cảm yêu quê hương, biết trân trọng cống hiến của thế
hệ đi trước.
Bước 2: Dự kiến các tình huống cần sử dụng kiến thức liên môn để giúp cho
bài học đạt hiệu quả cao nhất.
Cụ thể đối với cả hai tác phẩm “ Bài thơ về Tiểu đội xe không kính” và
“Những ngôi sao xa xôi” tôi đã tích hợp kiến thức của các môn địa lý, lịch sử,
GDCD, âm nhạc để giúp HS cảm nhận được vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam

trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

5


Kiến thức môn địa lí giúp các em hình dung được con đường Trường Sơn
huyền thoại, mảnh đất năm xưa đã có biết bao nhiêu anh bộ đội cụ Hồ, bao
chàng trai, cô gái thanh niên xung phong đổ mồ hôi, xương máu. Họ- có người
may mắn trở về quê hương, có người mang trên mình vết thương chiến tranh để
lại, có người vĩnh viễn nằm lại mảnh đất này. Kiến thức môn lịch sử giúp các em
hiểu hơn hoàn cảnh đất nước, con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến
chống Mĩ. Từ đó giúp các em cảm nhận tốt hơn những vần thơ giản dị mà vô
cùng cao quý của nhà thơ Phạm Tiến Duật cũng như những trang văn đầy chất
anh hùng ca về những cô gái thanh niên xung phong một thời lửa đạn của nhà
văn Lê Minh Khuê. Kiến thức môn giáo dục công dân giáo dục các em lòng biết
ơn đối với những con người đã góp phần rất lớn để các em có cuộc sống như
ngày hôm nay. Đặc biệt, hướng các em học tập theo tấm gương của thế hệ trẻ
Việt Nam thời kì chống Mĩ, là phải sống có lí tưởng, có trách nhiệm với quê
hương đất nước - một điều mà cuộc sống hiện đại với những lo toan hối hả khiến
cho nhiều người quên mất điều này. Kiến thức âm nhạc giúp các em hiểu hơn,
yêu hơn dòng nhạc tiền chiến, những ca khúc còn sống mãi với thời gian.
Như vậy, kiến thức liên môn tạo điều kiện cho học sinh chủ động, tích
cực, sáng tạo; giáo dục thêm những hiểu biết về lịch sử, âm nhạc, về đất nước,
về các anh bộ đội cụ Hồ những năm chống Mĩ gian khổ ác liệt , bồi dưỡng cho
các em lòng biết ơn và trách nhiệm của bản thân với cuộc đời. Rèn luyện cho
các em kĩ năng cảm nhận được cái hay, cái đẹp của một tác phẩm văn học.
Sau đây là những tình huống cụ thể :
- Tình huống thứ nhất: Tìm hiểu về hoàn cảnh ra đời của bài - môn lịch sử.
- Tình huống thứ hai: Tìm hiểu về tuyến đường Trường Sơn huyền thoạimôn Địa lí.
- Tình huống thứ ba : Tìm hiểu về hình ảnh người lính lái xe ( trong tác

phẩm “ Bài thơ về Tiểu đội xe không kính” ) và những cô gái thanh niên xung
phong (trong tác phẩm “Những ngôi sao xa xôi”)- môn lịch sử.
- Tình huống thứ tư: Từ việc cảm nhận vẻ đẹp của hình ảnh người lính lái
xe, những cô gái thanh niên xung phong ở Trường Sơn năm xưa để giáo dục HS
về lòng biết ơn, lòng yêu nước, về trách nhiệm với quê hương đất nước, về lí
tưởng sống của thanh niên ngày nay- môn GDCD.
- Tình huống thứ năm: Từ việc nêu lên hậu quả nặng nề mà chiến tranh để
lại giáo dục HS về việc khắc phục, cải tạo, bảo vệ, giữ gìn môi trường trong
cuộc sống hôm nay.
- Tình huống thứ sáu: Liên hệ với những ca khúc đi cùng năm tháng viết
về những người lính, những cô gái thanh niên xung phong của Trường Sơn năm
xưa. ( Rất nhiều bài thơ của Phạm Tiến Duật viết về Trường Sơn đã được phổ
nhạc).
Bước 3: Xây dựng hệ thống câu hỏi có liên quan đến các môn học khác và
hướng tiếp cận để cả thầy và trò cùng tìm hiểu.

6


- Tác phẩm được sáng tác trong thời kì nào? Em hãy tìm hiểu về lịch sử
Việt Nam giai đoạn ấy. Em biết gì về người lính lái xe Trường Sơn, về các cô gái
thanh niên xung phong trong những năm kháng chiến chống Mĩ ? Hãy tìm gặp
những người lính, những người thanh niên xung phong năm xưa ngay trên quê
hương mình ( nếu không có thì có thể tìm hiểu về những cựu chiến binh trên
phạm vi đất nước)để được nghe họ kể những câu chuyện thú vị về những năm
tháng chiến tranh ác liệt, về những ngày rời chiến trường trở về với cuộc sống
đời thường và tìm hiểu xem bây giờ họ ra sao? (Mục đích của việc làm này là để
giúp HS cảm nhận sâu sắc hơn hình ảnh người lính lái xe trong tác phẩm “ Bài
thơ về Tiểu đội xe không kính” cũng như hình ảnh nhưng cô gái thanh niên
xung phong trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”. Cụ thể là giúp các em

thấy được sự hi sinh to lớn của họ( không chỉ là sự hi sinh về tính mạng mà còn
là tuổi xuân: có những chàng trai, cô gái rời bỏ mái trường đại học khi tuổi đời
còn rất trẻ, để rồi có những người vĩnh viễn nằm lại chiến trường, có những
người may mắn trở về nhưng mang trên người chằng chịt những vết thương của
chiến tranh và tuổi xuân đã qua đi tự bao giờ, nhiều cô gái thanh niên xung
phong không có cơ hội tìm cho mình một gia đình hạnh phúc...).Từ việc nhận
thức được những mất mát, hi sinh ấy bồi đắp cho các em- thế hệ trẻ hôm nay
niềm tự hào cũng như lòng biết ơn đối với cha ông ta ngày ấy.( Vận dụng kiến
thức môn lịch sử và môn GDCD.)
- Nêu những hiểu biết về tuyến đường Trường Sơn? Hãy xác định vị trí
của nó trên bản đồ Việt Nam. (Vận dụng kiến thức môn Địa lý)
- Hình ảnh người lính Trường Sơn năm xưa đã giúp em hiểu được lý
tưởng sống của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ. Từ đó em có suy nghĩ gì
về lí tưởng sống của thanh niên ngày nay?( Vận dụng kiến thức môn GDCD).
- Qua hai tác phẩm ta đã hiểu được sự tàn phá khốc liệt của chiến tranh
không chỉ đối với con người mà còn hủy hoại môi trường sống của chúng ta vô
cùng nghiêm trọng, hãy chứng minh.( Vận dụng kiến thức môn GDCD).
- Hãy tìm và tập hát những ca khúc viết về người lính, những cô gái thanh
niên xung phong Trường Sơn(Vận dụng kiến thức môn Âm nhạc).
3.2. Thứ hai tôi cố gắng làm tốt công việc hướng dẫn, giao nhiệm vụ cho HS
trong việc vận dụng kiến thức liên môn để tiếp cận tác phẩm văn học.
- Thông thường cuối mỗi tiết học Ngữ văn giáo viên phải dành ít nhất 5
phút để hướng dẫn HS chuẩn bị bài ở nhà. Riêng đối với nhưng tác phẩm cần có
sự vận dụng kiến thức liên môn giáo viên cần gợi ý, đặt tình huống , cung cấp hệ
thống câu hỏi đã chuẩn bị sẵn( như đã trình bày ở trên) để hướng dẫn HS cách
tìm hiểu những kiến thức liên quan ở những môn học khác.
- GV có thể giao việc độc lập HS theo hai bước:
+ Bước 1: Mỗi cá nhân tự tìm hiểu
+ Bước 2: Tập hợp ý kiến, trao đổi, thống nhất nội dung theo nhóm.
- GV nêu rõ thời gian chuẩn bị bài cho toàn bài.

- GV cần tạo ra niềm hứng thú cho HS để các em thực hiện nhiệm vụ một
cách có hiệu quả nhất( dùng hình thức thi, chấm điểm.)

7


3.3. Thứ 3 bản thân tôi đã trực tiếp trao đổi, tích lũy kiến thức từ đồng
nghiệp thuộc các môn liên quan đến bài học.
- Mặc dù hiện nay, người GV đã có công cụ tìm kiếm thông tin rất hữu
hiệu đó chính là Google nhưng với tôi việc trao đổi với các GV trực tiếp dạy các
môn học có kiến thức liên quan là vô cùng hữu ích. Bởi vì các GV ấy sẽ cho tôi
những hiểu biết sâu rộng mà tôi không thể tìm thấy ở các tài liệu. Ví dụ những
câu chuyện lịch sử vô cùng cảm động; những ca khúc rất hay mà tôi chưa có dịp
nghe; những khái niệm, biểu hiện của lòng biết ơn, lòng yêu tổ quốc , bảo về
môi trường hay lí tưởng sống của thanh niên mà GV thuộc môn GDCD sẽ cung
cấp cho tôi....
- Việc trao đổi, tích lũy kiến thức tôi đã vận dụng theo theo hai cách sau:
+ Cách thứ nhất: Trao đổi, tích lũy kiến thức với đồng nghiệp trước khi
thiết kế giáo án.
+ Cách thứ 2: Mời GV dự giờ dạy thử để được góp ý, bổ sung, rút kinh
nghiệm.
- Tôi đã tiến hành việc trao đổi, tích lũy kiến thức từ đồng nghiệp một
cách nghiêm túc với thái độ cầu thị.
3.4. Và một việc làm vô cùng quan trọng mà tôi đã làm là tổ chức dạy thực
nghiệm để đối chiếu so sánh và đúc rút kinh nghiệm.
Theo tôi nghĩ tổ chức giờ học trên lớp là tiến trình thực thi bản kế hoạch
phối hợp hữu cơ hoạt động của giáo viên và học sinh theo một cơ cấu sư phạm
hợp lí, khoa học, trong đó giáo viên giữ vai trò, chức năng tổ chức, hướng dẫn,
định hướng chứ không phải truyền thụ áp đặt một chiều. Học sinh được đặt vào vị
trí trung tâm của quá trình tiếp nhận, đóng vai trò chủ thể cảm thụ, nhận thức

thẩm mĩ, trực tiếp tiến hành hoạt động tiếp cận, khám phá, chiếm lĩnh kiến thức.
Ví dụ trong văn học, ta phải chuyển tác phẩm của nhà văn vào trong tư duy, cảm
xúc của mình, biến tác phẩm thành thế giới tinh thần, tình cảm của riêng mình để
tự nhận thức, tự giáo dục và phát triển theo mục đích định hướng giáo dục của
giáo
viên.
Tổ chức hoạt động vận dụng kiến thức liên môn trên lớp, giáo viên phải
chú trọng mối quan hệ giữa học sinh và nội dung dạy học, phải coi đây là mối
quan hệ cơ bản, quan trọng nhất trong cơ chế giờ học. Muốn vậy, giáo viên phải
từ bỏ vai trò, chức năng truyền thống là truyền đạt kiến thức có sẵn cho học
sinh, còn học sinh không thể duy trì thói quen nghe giảng, ghi chép, học thuộc,
rồi sao chép, làm thui chột dần năng lực tư duy, khả năng tự đọc, tự tìm tòi, xử lí
thông tin, tổ chức các kiến thức một cách sáng tạo của học sinh.
Quan điểm dạy học vận dụng kiến thức liên môn hay dạy cách học, dạy tự
đọc, tự học không coi nhẹ việc cung cấp tri thức cho học sinh. Vấn đề là phải xử
lí đúng đắn mối quan hệ giữa bồi dưỡng kiến thức, rèn luyện kĩ năng và hình
thành, phát triển năng lực, tiềm lực cho học sinh. Đây thực chất là biến quá trình
truyền thụ tri thức thành quá trình học sinh tự ý thức về phương pháp chiếm lĩnh
tri thức, hình thành kĩ năng. Muốn vậy, chẳng những cần khắc phục khuynh

8


hướng dạy tri thức hàn lâm thuần tuý và khắc phục khuynh hướng rèn luyện kĩ
năng theo lối kinh nghiệm chủ nghĩa, coi nhẹ kiến thức, nhất là kiến thức
phương pháp.
Sau đây tôi xin được trình bày giáo án của một giờ dạy thực nghiệm của bản thân:
Tiết47: Văn bản: BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
( Phạm Tiến Duật)
A. Mục tiêu :

1. Kiến thức:
- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.
- Đặc điểm của thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể: giàu chất
hiện thực và trần đầy cảm hứng lãng mãn.
- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh trong tác
phẩm; vẻ đẹp hiên ngang, dũng cảm, tràn đầy niềm lạc quan cách mạng,
….. của những con người đã làm nên con đường Trường Sơn huyền thoại
được khắc hoạ trong bài thơ.
2. Kĩ năng:
- Đọc – hiểu một bài thơ hiện đại.
- Phân tích được vẻ đẹp hình tượng người chiến sĩ lái xe Trường Sơn
trong bài thơ.
- Cảm nhận được giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ.
3. Thái độ:
- Có thái độ trân trọng thế hệ cha anh trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ
đại, từ đó học tập và làm theo tấm gương của các anh bộ đội cụ Hồ.
B. Chuẩn bị:
- Giáo viên: soạn bài ; chuẩn bị thiết bị và đồ dùng dạy học đồ dùng dạy học
(máy tính, máy chiếu Projector kết hợp với bài giảng điện tử soạn trên
powerpoint).
- HS: Soạn bài theo gợi ý, hướng dẫn cụ thể của GV.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học.
1. Tổ chức :
2. Kiểm tra : - GV kiểm tra sự chuẩn bị bài của HS theo báo cáo của nhóm
trưởng.
- Đọc diễn cảm bài thơ " Đồng chí" - Chính Hữu?
- Phân tích hình ảnh " đầu súng trăng treo" trong bài thơ?
3. Bài mới: GV dẫn vào bài: Nếu Tố Hữu là cánh chim đầu đàn của thi ca cách
mạng thì Phạm Tiến Duật chính là cánh chim đại bàng tung bay trên Trường Sơn
rực lửa. Ông được coi là viên ngọc Trường Sơn. Ông được ca tụng là "con chim

lửa của Trường Sơn huyền thoại", "cây săng lẻ của rừng già”, "nhà thơ lớn nhất

9


thời chống Mỹ”. Thơ ông từng được đánh giá là "có sức mạnh của một sư đoàn",
mang chất lính, khoẻ, dạt dào sức sống, tinh nghịch vui tươi, giàu suy tưởng.
"Bài thơ về tiểu đội không kính" là bài thơ mang phong cách đó.
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ

NỘI DUNG

* HOẠT ĐỘNG 1 : Hướng dẫn tìm
hiểu chung về tác giả, tác phẩm

I- Tìm hiểu chung

-HS đọc chú thích SGK
- Em hãy nêu những hiểu biết của mình
về tác giả ?HS trình bày. GV trình
chiếu ảnh nhà thơ Phạm Tiến Duật, và
cung cấp thêm thông tin về tác giả
GV trình chiếu ảnh một số tác phẩm
chính của tác giả Phạm Tiến Duật.
GV yêu cầu hs nêu hiểu biết về tác
phẩm. HS dựa vào SGK trả lời về xuất
xứ, thể loại của tác phẩm
- Bài thơ được sáng tác trong thời kì
nào? Em hãy trình bày hiểu biết của em
về lịch sử Việt Nam giai đoạn ấy?

1. Tác giả: Phạm Tiến Duật
(14/1/1941 - 4/12/2007)
- Nhà thơ quân đội, tiêu biểu cho thế
hệ nhà thơ trẻ trong kháng chiến
chống Mĩ
- Thơ ông mang chất lính, khoẻ, dạt
dào sức sống, tinh nghịch vui tươi,
giàu suy tưởng.
2. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh ra đời : Sáng tác năm
1969 .
- Thể loại: Thơ tự do (câu dài, 4 câu
một khổ, nhịp điệu linh hoạt, ít vần)

HS trả lời, GV nhận xet, bổ sung thêm
bằng một vài hình ảnh về đất nước ta
trong giai đoạn ấy
GV: Hướng dẫn HS đọc - giọng vui
tươi, khoẻ khoắn ngang tàng.

3. Đọc và tìm hiểu chú thích

- HS đọc bài thơ. GV đọc 1 lần
- Nhận xét về giọng điệu, và ngôn ngữ
bài thơ ?HS trả lời theo cảm nhận riêng
GV trình chiếu ảnh anh hùng nuôi
quân Hoàng Cầm và cái bếp mang tên
ông.
* HOẠT ĐỘNG 2 :Tìm hiểu bài thơ

GV: Em có nhận xét gì về nhan đề bài
thơ? Về độ dài về nghĩa của một số từ ?
GV trình chiếu ảnh nhà thơ Phạm
Tiến Duật và ý kiến của ông về nhan
đề bài thơ- Tôi phải thêm “Bài thơ
về...” để báo trước cho mọi người biết
rằng.....

II- Phân tích
1. Nhan đề bài thơ:
- Nhan đề bài thơ độc đáo-Hai chữ
Bài thơ nói lên cách khai thác hiện
thực - (Không phải chỉ viết về những
chiếc xe không kính, hay chỉ viết về
hiện thực khốc liệt của chiến tranh

10


- Bài thơ “Tiểu đội xe không kính” được mà chủ yếu khai thác) chất thơ vút lên
bắt nguồn từ cảm hứng nào ?
từ hiện thực, chất thơ của tuổi trẻ Việt
Nam vượt lên những khắc nghiệt của
chiến tranh.
GV trình chiếu hình ảnh bản đồ Việt
Nam, đánh dấu con đường Trường
Sơn huyền thoại và một số hình ảnh
đường Trường Sơn thời chống Mĩ
1- Hình ảnh những chiếc xe không
đồng thời GV thuyết trình thêm : Trong kính

những năm chiến tranh, nhất là thời
điểm Phạm Tiến Duật viết bài thơ giặc
Mĩ điên cuồng bắn phá ác liệt dọc tuyến
đường Trường Sơn hòng chặt đứt mạch
máu giao thông chính vận chuyển vũ khí
lương thực từ miền Bắc vào Nam. Nhiều
nơi đã thành túi bom. Vì vậy những
chiếc xe không còn nguyên vẹn trở nên
quen thuộc.
GV trình chiếu ảnh xe vận tải Trường
Sơn thời kì chống Mĩ
GV hỏi: Phạm Tiến Duật đã giới thiệu
về nó như thế nào ?
GV trình chiếu 2 câu thơ đầu.
Nhận xét về giọng điệu của 2 câu thơ?
- Chiến tranh không phải chỉ làm cho xe
vỡ kính mà chiến tranh còn làm cho xe
bị thương như thế nào nữa?
GV trình chiếu 4 câu thơ yêu cầu HS
phát hiện biện pháp nghệ thuật và tác
dụng của nó?

- “Không có...............
....... .................kính vỡ đi rồi”
-> Lí giải nguyên nhân những chiếc
xe không kính.
- Hai câu thơ rất gần với văn xuôi,
giọng điệu tinh nghịch, vui đùa pha
chút ngang tàng biểu lộ thái độ bình
thản, chấp nhận gian khó.

- “Xe không kính, không đèn, không
mui, thùng có xước...”
NT: Điệp từ không, nhấn mạnh sự tồi
tàn, méo mó của những chiếc xe
không kính.
-> Chiến tranh còn làm cho chiếc xe
biến dạng thêm.

Qua hình ảnh những chiếc xe không
kính tác giả muốn nhấn mạnh điều gì?

- Tính chất khốc liệt của chiến tranh
ngày càng tăng.

- Cách đưa vào hình ảnh “Những chiếc
xe không kính” của Phạm Tiến Duật có
gì khác so với một số bài thơ khác ?

11


- GV khái quát : Hình ảnh chiếc xe
không kính vốn không hiếm trong chiến
tranh, nhưng phải có hồn thơ nhạy cảm
với nét ngang tàng và tinh nghịch, thích
cái lạ như Phạm Tiến Duật mới nhận ra
được và đưa nó vào thành hình tượng
thơ độc đáo của thời chiến tranh chống
Mĩ. Nhưng điều kỳ diệu là những chiếc
xe không còn nguyên vẹn lại kiên cường

vượt qua bom đạn để ngày đêm thẳng
tiến về miền Nam vậy điều kỳ diệu nào
2- Hình ảnh những chiến sĩ lái xe
đã tạo nên sức mạnh ấy. Câu trả lời chỉ
có thể tìm được ở những người lái xe.
*Hai khổ thơ đầu:
- Trên chiếc xe không kính người lính
+ “Ung dung...
hiện ra với tư thế như thế nào ? GV
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng
trình chiếu thơ, hình ảnh những
người lính lái xe.
- Biên pháp tu từ nào được sử dụng?
Tác dụng?
- Nhìn đất, nhìn trời…là cái nhìn như
thế nào?

-> Điệp từ “nhìn” thể hiện niềm
sảng khoái bất tận, tư thế hiên ngang
sẵn sàng vượt qua mọi khó khăn, thử
thách.

- Khi lái xe không kính, người lính lái
xe có cảm giác ntn?

+ Cảm giác của người lính khi lái
chiếc xe không kính:

GV định hướng: Xe không kính là sự
thiếu thốn về phương tiện nhưng họ đã

biến sự thiếu thốn đó để hưởng thụ, tiếp
xúc trực tiếp với không gian bên ngoài.
“nhìn” lặp lại thể hiện sự sảng khoái bất
tận.
- Những câu thơ đó diễn tả tốc độ của
chiếc xe như thế nào?

Vậy qua những câu thơ trên em thấy
người lính đẹp ở điều gì?
GV trình chiếu những câu thơ tiếp.

“Nhìn thấy gió...
...Như sa như ùa vào buồng lái”
-> Diễn tả về tốc độ chiếc xe đang
lao nhanh với cảm giác mạnh, đột
ngột (bởi xe không có kính chắn gió)
nhưng vô cùng lãng mạn (khiến
người đọc hình dung được rõ ràng
những ấn tượng, cảm giác như chính
mình đang ngồi trên chiếc xe không
kính đó).
=> Đẹp ở tư thế ung dung mà hiên
ngang, khí phách.
* Khổ 3-4:
- “ Không có kính, ừ thì có bụi, ướt
áo

12

- Lái xe không kính người chiến sĩ gặp
phải những trở ngại nào? tinh thần của
họ được bộc lộ ra sao?

...Chưa cần rửa,
Chưa cần thay...

-> Giọng điệu ngang tàng, nghịch
?Lời thơ đã phản ánh hiện thực ntn ở nơi ngợm.
chiến trường? ( Đó là nơi vô cùng ác
-> Cấu trúc lặp: ừ thì, chưa cần
liệt và gian khổ, giữa sự sống và cái
chết thật mỏng manh).
→ Dường như mọi gian khổ, hiểm
- Người lính lái xe chấp nhận hiện thực nguy của chiến tranh không mảy may
ảnh hưởng đến tinh thần của họ- trái
đó với thái độ như thế nào?
lại- họ xem là một dịp thử sức mạnh
- Nhận xét giọng điệu của hai khổ thơ?
và ý chí mình. Bất chấp gian khổ khó
khăn để vượt lên hoàn thành nhiệm
vụ.
- Từ đó vẻ đẹp nào trong tính cách của
người lái xe được bộc lộ?

=> Đẹp ở thái độ bất chấp khó
khăn, gian khổ, hiểm nguy:

GV trình chiếu những câu thơ tiếp

* Hai khổ thơ tiếp:

- Hai khổ thơ tiếp theo miêu tả nét sinh
hoạt ntn của tiểu đội lính lái xe? Đó là
những câu thơ nào?

+“ Gặp bè bạn...Võng mắc chông
chênh”
-> Sẵn sàng thân ái, chia sẻ gian
nguy, tâm hồn cởi mở.
+...“Lại đi, lại đi trời xanh thêm”

- Nhận xét về luật bằng trắc và nghề
thuật tu từ trong câu thơ?

-> Câu thơ với năm thanh bằng và
điệp ngữ lại đi tạo âm điệu thanh
thản, nhẹ nhàng. Hình ảnh bầu trời
xanh phơi phới một niềm lạc quan,
yêu đời.

Vậy qua những câu thơ trên em thấy
người lính đẹp ở điều gì?

=> Đẹp ở tình đồng đội trong chiến
đấu, sôi nổi trẻ trung, lạc quan, yêu
đời.

- GV trình chiếu khổ thơ cuối cùng

* Khổ cuối:

Em hiểu gì về cuộc sống của họ qua chi - NT: Điệp ngữ, hoán dụ=> Khẳng
định khó khăn, gian khổ ngày càng
tiết ấy?
tăng nhưng nhiệm vụ đánh giặc vẫn
- Nêu cảm nhận về khổ thơ cuối? Nhận là trên hết. Không có khó khăn nào,
xét về nghệ thuật
kẻ thù nào cản nổi xe ta đi. Đơn giản
vì trong xe có một trái tim của người
chiến sĩ lái xe anh hùng.
- Điều làm lên sức mạnh để người lính

- Điều làm nên sức mạnh để người

13


vượt qua khó khăn, gian khổ là gì ?
GV: liên hệ
- GV bình : Dù xe không còn nguyên
vẹn, xe vẫn băng về phía trước. Phía
trước ấy là miền Nam thân yêu. Sức
mạnh để chiếc xe băng mình ra trận
chính là sức mạnh của trái tim người
lính, một trái tim nồng nàn tình yêu
nước và sôi trào ý chiến đấu giải phóng
miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
* HOẠT ĐỘNG 3 : Hướng dẫn HS
tổng kết bài học

lính vượt qua khó khăn chính là lòng
yêu nước, là ý chí chiến đấu giải
phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc

III- Tổng kết
* Ghi nhớ : SGK 133

1. GV yêu cầu HS nêu giá trị nội dung
và nghệ thuật đặc sắc của bài. HS khác
nhận xét. GV chốt.
2. GV yêu cầu học sinh kể tên và hát
một ca khúc viết về người lính lái xe
Trường Sơn ->Gv mời HS cùng lắng
nghe ca khúc: Tôi người lái xe- sáng
tác An Chung. Bài hát do ca sĩ Trung
Đức thể hiện.
HS trình bày cảm nhận về bài hát.
3. GV cho HS xem một số hình ảnh
cựu chiến binh lái xe Trường Sơn
trong cuộc sống hôm nay. GV nhấn
mạnh: Nhân dân và quân đội ta đã sinh
ra và nuôi dưỡng nên những người con
sẵn sàng chiến đấu, hy sinh vì độc lập tự
do của Tổ quốc, trong đó có các cựu
chiến binh: Hà Văn Vấn, Trần Văn
Phú, Nguyễn Văn Tập. Vượt lên mọi
khó khăn, họ đã góp phần làm nên chiến
thắng của Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch
sử. Giữa cuộc sống thanh bình hôm nay,

những kỷ niệm gắn với đời lính lái xe
Trường Sơn luôn sống mãi. Họ cùng với
câu chuyện của cuộc đời mình sẽ mãi là
bài ca đẹp trong lòng bao thế hệ cháu
con Việt Nam. Họ đã bước vào thơ của
Phạm Tiến Duật hết sức tự nhiên với vẻ

14


đẹp của người lính Trường Sơn huyền
thoại.
4. GV chốt lại vấn đề và giao bài về
nhà cho HS: Như vậy hình ảnh người
lính Trường Sơn năm xưa đã giúp em
hiểu được vẻ đẹp và lý tưởng sống của
thế hệ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ.
Từ đó em có suy nghĩ gì về trách
nhiệm, về lí tưởng sống của thanh niên
ngày nay?
4- Củng cố:
- NT tả thực - ngôn ngữ đời thường đựơc sử dụng => phẩm chất cao đẹp
của người chiến sĩ lái xe.
5- Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc bài để nắm chắc nội dung; Ôn tập truyện trung đại kiểm tra 1
tiết: Đọc lại các văn bản; Làm bài tập GV đã giao ở trên. Riêng với HGS, các
em làm thêm đề bài sau: Hãy tưởng tượng mình gặp gỡ và trò chuyện với người
lính lái xe trong bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” của Phạm Tiến
Duật. Viết bài văn kể lại cuộc gặp gỡ và trò chuyện ấy.

15


4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản
thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Với SKKN này, hiệu quả trước tiên tôi nhận được chính là sự hứng thú,
chủ động, tích cực, sáng tạo của học sinh trong học tập. Tạo cơ hội cho cả thầy
và trò hiểu biết về lịch sử, âm nhạc, về đất nước, về các anh bộ đội cụ Hồ những
năm chống Mĩ gian khổ ác liệt , bồi dưỡng cho các em lòng biết ơn và trách nhiệm
của bản thân với cuộc đời. Rèn luyện cho các em kĩ năng cảm thụ được cái hay, cái
đẹp của các tác phẩm viết về người lính Trường Sơn trong cuộc chiến chống Mĩ
vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Mặt khác, tạo cho các em thói quen và kĩ năng tự
học, tự nghiên cứu và đặc biệt luôn biết khai thác kiến thức đã có để giải quyết
một vấn đề mới. Đó cũng là yêu cầu mà môn học nào cũng đặt ra. Dạy tích hợp
cũng tạo ra cho giáo viên thói quen luôn tự làm mới mình.
Sau đây tôi xin được trình bày kết quả mà tôi thu được từ việc kiểm tra
đánh giá học sinh qua bài làm văn cụ thể trong hai thời điểm trước và sau khi
thực hiện đề tài. Tôi khảo sát với những học sinh có trình độ tương đương và
cùng một đề bài như sau: Vẻ đẹp của người lính lái xe trong tác phẩm “ Bài thơ
về Tiểu đội xe không kính” của nhà thơ Phạm Tiến Duật
Năm

Áp dụng

học

đề tài

Lớp

TS bài

2014-

Không

9A

25

2015
2015-

Có

9A

26

§iÓm
Điểm <5
Điểm từ 5->7,5
TS
%
TS
%
4
16
18
72

4

15,3

12

46,1

Điểm từ 8->10
TS
%
3
12
10

38,6

2016

Kết quả nói trên đã phản ánh số học sinh giỏi tăng lên đáng kể, điều
khiến tôi cảm thấy rất vui là những bài văn của học sinh đã thể hiện rõ sự cảm
nhận sâu sắc của các em về vẻ đẹp, về tầm vóc lớn lao của người lính Trường
Sơn năm xưa. Có thể nói rằng có được kết quả đó là nhờ những hiểu biết về lịch
sử, đialí, những kiến thức về về lòng biết ơn, về lí tưởng sống ...mà môn GDCD
đem lại, và đặc biệt những ca từ, giai điệu trong những bài hát đọng lại trong
lòng mỗi học sinh những cảm xúc sâu lắng, thiết tha. Và từ đó giúp các em nâng
cao năng lực cảm thụ văn chương.
SKKN dựa trên yêu cầu tích hợp kiến thức liên môn trong dạy học nên
hoàn toàn có thể áp dụng một cách thuận lợi dễ dàng. Giáo viên nào cũng có thể
áp dụng được. Vì thế, tôi tin rằng đây sẽ là một cách tiếp cận đúng cho việc

giảng dạy phần văn học cách mạng Việt Nam.
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

16


1. Kết luận.
Với nội dung nghiên cứu và đưa vào áp dụng cụ thể sáng kiến kinh
nghiệm trên, bản thân tôi rút ra được những bài học kinh nghiệm cụ thể như
sau :
- Về phía học sinh :
+ Học sinh sẽ dành thời gian đọc, tiếp cận văn bản nhiều hơn. Buộc các
em phải tìm tòi, suy nghĩ để chuẩn bị bài có hiệu quả.
+ Tạo cho học sinh tính nhạy bén, năng động, sáng tạo và hứng thú với
giờ học văn. Giúp các em có cảm nhận sâu sắc về hình ảnh những người lính
Trương Sơn năm xưa, từ đó giáo dục các em về lòng biết ơn, lòng yêu nước
cũng như trách nhiệm của các em đối với cuộc sống hôm nay.
+ Mặt khác, hạn chế tối đa thời gian “chết” đối với học sinh, không để
cho các em có cơ hội tham gia vào các hoạt động vô bổ ngoài giờ học.
- Về phía giáo viên :
+ Thúc đẩy giáo viên đầu tư nhiều hơn trong công tác chuẩn bị, thiết kế
giáo án cho phù hợp với tinh thần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng
“lấy học sinh làm trung tâm”.
+ Đầu tư nghiên cứu kiến thức liên môn có liên quan để cùng hợp tác với
học sinh giúp các em chiếm lĩnh nội dung bài học.
+ Làm tốt công tác đầu tư cho tiết dạy sẽ giúp giáo viên chủ động, linh
hoạt trong khâu tổ chức, hướng dẫn học sinh tự khai thác và chiếm lĩnh tri thức;
mặt khác sẽ tránh được sự lúng túng bị động khi học sinh chất vấn về những
thông tin liên quan.
+ Áp dụng có hiệu quả phương pháp dạy học tích hợp thì khi lên lớp giáo

viên sẽ đỡ vất vả vì không phải nói nhiều.
2. Kiến nghị
- Với Phòng giáo dục: Tiếp tục tổ chức các cuộc thi dạy học tích hợp trên
quy mô toàn huyện.
- Với các nhà trường: Coi việc dạy học tích hợp là nhu cầu, động lực của
mỗi giáo viên, học sinh và cần có kiểm tra đánh giá. Đặc biệt điều tra độ hứng
thú học tập bộ môn của học sinh.
Trên đây là kết quả nghiên cứu và thực nghiệm của bản thân tôi, chắc chắn
không tránh khỏi những thiếu xót. Rất mong nhận được ý kiến nhận xét, đánh
giá và góp ý của Hội đồng khoa học Nhà trường cũng như các đồng nghiệp để
đề tài từng bước hoàn chỉnh và áp dụng có hiệu quả hơn nữa. Tôi xin chân thành
cảm ơn.
Vĩnh Phúc, ngày 20 tháng 02 năm 2017
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ

Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác

17