Công nghệ sản xuất thuốc lá

07/01/2017

TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA HÀ NỘI
VIỆN CÔNG NGHỆ SINH HỌC VÀ CÔNG NGHỆ THỰC PHẨM

TS. CHU KỲ SƠN
TS. TỪ VIỆT PHÚ

08/2016



Về sản xuất:
 Nhà nước độc quyền trong lĩnh vực cung cấp sản

phẩm thuốc lá, bao gồm: sản xuất, nhập khẩu và kinh
doanh
 Là lĩnh vực đầu tư có điều kiện: không đầu tư xây
dựng mới, không đầu tư mở rộng cơ sở sản xuất
 Bộ Công thương quy định sản lượng được phép sản
xuất
 Đầu tư chiều sâu, đổi mới thiết bị và công nghệ tiên
tiến, chuyển đối cơ cấu sản phẩm theo hướng tăng
giá trị và chất lượng, giảm thiểu độc hại và bảo vệ môi
trường

Quyết định 1988/QĐ-BCT, 01/04/2013
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

2

1


07/01/2017



Về nguyên liệu:
 Phát triển sản xuất nguyên liệu trong nước nhằm

từng bước thay thế nhập khẩu, gắn kết chế biến
với phát triển vùng nguyên liệu, …
 Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, nâng
cao trình độ khoa học, công nghệ ngành thuốc lá
ngang tầm với trình độ các nước trong khu vực

Quyết định 1988/QĐ-BCT, 01/04/2013
07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

3

Mục tiêu tổng quát:
 Phát triển theo hướng tập trung vào các doanh

nghiệp có quy mô lớn, trình độ thiết bị, công nghệ
tiên tiến, hiện đại để tăng giá trị và chất lượng cho
sản phẩm
 Giảm dần hàm lương Tar và Nicotine nhằm giảm
thiểu độc hại cho người tiêu dùng và bảo vệ môi
trường
 Phát triển vùng sản xuất chuyên canh
Quyết định 1988/QĐ-BCT, 01/04/2013
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

4

2


07/01/2017



Mục tiêu cụ thể: Sản lượng sản xuất
 Đến 2015:
▪ Sản xuất 5.440 triệu bao, tiêu thụ trong nước 4.200 triệu
▪ Giá trị sản xuất công nghiệp: 16 – 17 nghìn tỷ đồng, kim
ngạch xuất khẩu 160 – 170 triệu USD (đạt 2.820 triệu bao
6 tháng đầu năm 2016)
 Đến 2020:
▪ Sản xuất 5.740 triệu bao, tiêu thụ trong nước 4.400 triệu
▪ Giá trị sản xuất công nghiệp: 19 – 20 nghìn tỷ đồng, kim

ngạch xuất khẩu 230 triệu USD
Quyết định 1988/QĐ-BCT, 01/04/2013

07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

5

Mục tiêu cụ thể: Diện tích, Năng suất và Sản
lượng trồng cây thuốc lá
 Đến 2015:
▪ 28 940 ha, 65 300 tấn (2,25 tấn/ha)
▪ Sử dụng > 50% nguyên liệu trong nước thay thế nguyên
liệu nhập khẩu để sản xuất các mác thuốc cao cấp
 Đến 2020:
▪ 31 960 ha, 75 500 tấn (2,36 tấn/ha)
▪ Ổn định diện tích vùng nguyên liệu, trình độ canh tác đạt
mức tiên tiến, sản xuất phần lớn các loại nguyên liệu cho
thuốc lá trung và cao cấp

Quyết định 1988/QĐ-BCT, 01/04/2013

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

6

3


07/01/2017

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

8

4


07/01/2017

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

9

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

10

5

07/01/2017

Việt Nam hiện có hơn 16 triệu người hút thuốc lá, đứng
trong nhóm 15 nước tiêu thụ thuốc lá nhiều nhất thế giới
 49% nam giới hút thuốc. 65% nam giới lứa tuổi 24 – 45
 2% nữ giới hút thuốc chủ động
 2/3 số hộ gia đình có ít nhất 1 người hút thuốc
 Người hút thuốc có thu nhập cao hơn có xu hướng hút thuốc
lá hơn thuốc lào
 40 000 tử vong mỗi năm do các bệnh liên quan đến thuốc lá
 1 100 tỷ đồng chi phí y tế cho 3 bệnh liên quan tới sử dụng
thuốc lá (ung thư phổi, bệnh tim thiếu máu cục bộ, và bệnh
phối tắc nghẽn mạn tính)


Bộ Y tế (2015)
07/01/2017







Công nghệ Thuốc lá

11

Có mối liên hệ tỷ lệ thuận giữa hút thuốc lá và thu nhập và mối
liên hệ tỷ lệ nghịch giữa hút thuốc lào và thu nhập
Gần 60% học sinh tuổi thiếu niên nói là thường xuyên hít phải
khói thuốc thụ động ở nhà
71% trẻ em dưới 5 tuổi sống trong các hộ gia đình có ít nhất một
người hút thuốc
Năm 2008 có khoảng 40.000 ca tử vong xuất phát từ nguyên
nhân hút thuốc – và ước tính tới năm 2023 con số này sẽ tang
thành hơn 50.000 ca mỗi năm.

6


07/01/2017

Thuốc lào, mặc dù tính phổ biến tương đối của nó, vẫn không
bị đánh thuế ở Việt Nam.
 Khoảng cách ngày càng tăng giữa thu nhập và giá thuốc lá
đang làm cho thuốc lá ngày càng trở nên dễ mua được
 Biện pháp hiệu quả nhất để giảm số người hút thuốc và
lượng tiêu thụ thuốc lá là tăng giá thuốc lá.
 Đối với các hộ gia đ.nh Việt Nam “nghèo” và “nghèo nhất” (là
hai nhóm ngũ phân thu nhập thấp nhất), chi tiêu hàng năm
vào thuốc lá thường lấy đi một phần đáng kể chi tiêu hàng
năm cho các hạng mục thiết yếu như thực phẩm, quần áo và
giáo dục


07/01/2017








Công nghệ Thuốc lá

13

Khoảng 11,2% trong số các hộ nghèo đói hút thuốc sẽ có thể
vượt lên trên ngưỡng nghèo đói nếu không sử dụng thuốc lá
Việc làm trong ngành canh tác và sản xuất thuốc lá chiếm tỷ
trọng rất nhỏ trong tổng số việc làm ở Việt Nam.
Tăng thuế thuốc lá sẽ gần như luôn tạo ra thu nhập về thuế nhiều
hơn cho chính phủ
Tăng thuế thuốc lá là phương tiện hiệu quả nhất làm giảm việc
sử dụng thuốc lá và đồng thời nó cũng giúp tăng thu nhập thuế
của chính phủ.
Tăng giá thực của thuốc lá lên 10% ước tính sẽ làm giảm số
lượng người hút đi khoảng 300.000, giảm hơn 100.000 ca tử
vong sớm và làm tăng thu nhập thuế của chinh phủ thêm hơn
119 triệu USD
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

14

7


07/01/2017









Khái quát về ngành công nghiệp thuốc lá ở Việt Nam
Ngành công nghiệp thuốc lá ở Việt Nam có khả năng sản xuất
khoảng 5.800 triệu bao mỗi năm, trong đó 70% đến 80% công
suất được sử dụng.
Sản lượng thuốc lá của ngành đã tăng liên tục từ năm 2000, ngay
cả khi tính đến tăng trưởng dân số, chủ yếu do đầu tư vào trồng,
chế biến lá thuốc và các thiết bị sản xuất thuốc lá và do việc kiểm
soát chặt chẽ hơn để chống buôn lậu.
Hiện giờ sản lượng mỗi năm khoảng 4.000 – 4.500 triệu bao
Ngành công nghiệp thuốc lá ở Việt Nam chủ yếu là do chính phủ
kiểm soát
07/01/2017








Công nghệ Thuốc lá

15

Khái quát về ngành công nghiệp thuốc lá ở Việt Nam
Chỉ có rất ít liên doanh với các công ty đa quốc gia tham gia vào
tất cả các công đoạn sản xuất, từ trồng và chế biến sợi thuốc
(liên doanh với British American Tobacco) đến sản xuất thuốc lá
(liên doanh với Philip Morris, trước đây là Sampoerna) và sản
xuất phụ liệu (liên doanh với New Toyo)
Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) và các thành viên của
Tổng công ty hiện đang sở hữu 11 trong số 17 nhà máy của cả
nước và sản xuất hơn 200 nh.n hiệu trên toàn quốc
Thành viên lớn nhất của tập đoàn Vinataba là Công ty Thuốc lá
Sài G.n sản xuất 25 nhãn hiệu tại các nhà máy ở Sài g.n và Vĩnh
Hội, khoảng 26 tỷ điếu mỗi năm – hay 1,3 tỷ bao hai mươi điếu
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

16

8


07/01/2017

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

17

Khái quát về ngành công nghiệp thuốc lá ở Việt Nam
Việc trồng thuốc lá trong đó thuốc lá vàng chiếm ba phần tư
đang tăng lên bất chấp những vấn đề hiện tại
 (chẳng hạn như sâu bệnh trên lá thuốc) và sự khác biệt lớn ở các
khu vực canh tác. Từ năm 2000 đến năm 2005 Việt Nam sản xuất
được từ 23.000 đến 33.000 tấn lá thuốc mỗi năm.
 Từ năm 2001 đến 2004, mỗi năm Việt Nam nhập khẩu từ 12.000
đến 15.000 tấn (khoảng 40% đến 50% sản lượng trong nước).



07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

18

9


07/01/2017





Nguyên nhân do các chất
thơm có vòng đóng
Benzopyrene có tính gây
ung thư
Các hóa chất này tác động
lên tế bào bề mặt của
đường hô hấp gây nên tình
trạng viêm mạn tính, phá
hủy tổ chức, biến đổi tế
bào dẫn đến dị sản, loại
sản rồi ác tính hóa

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

19

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

20

10


07/01/2017

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

21

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

22

11


07/01/2017

• Cây thuốc lá hoang dại đã có cách đây khoảng 4.000 năm, trùng
với văn minh của người da đỏ vùng Trung và Nam Mỹ.
• Lịch sử chính thức của việc sản xuất thuốc lá được đánh dấu vào
ngày 12⁄10⁄1492 do chuyến thám hiểm tìm ra châu Mỹ của
Christopher Columbus (phát hiện thấy người bản xứ ở quần đảo
Antil vừa nhảy múa, vừa hút một loại lá cuộn tròn gọi là
Tabaccos).
• Cây thuốc lá được gọi với các tên khác nhau:
• Năm 1559, đại sứ người Pháp tại Lisbon, Jean Nicot là người đầu
tiên trồng thuốc lá ở Bồ Đào Nha và sau đó lan ra toàn châu Âu.
Liebault - nhà thực vật học người Pháp đã đặt tên cho cây thuốc
lá là Nicotiana.

• Tuy nhiên, tên gọi tobacco được người bản xứ Bắc Mỹ dùng để
chỉ thuốc lá là phổ
biến nhất.
07/01/2017
Công nghệ Thuốc lá
23

• Thuốc lá được trồng ở Pháp và Tây Ban Nha thuộc loài Nicotiana
tabacum với nguồn hạt giống lấy từ Brazil và Mexico.
• Thuốc lá được trồng lúc đầu ở Bồ Đào Nha và Anh lại thuộc loài
Nicotiana rustica – hạt giống trồng ở Bồ Đào Nha được lấy từ
Florida và tại Anh được lấy từ Virginia.
• Năm 1531: người Tây Ban Nha bắt đầu trồng thuốc lá ở Haiti với
hạt giống từ Mexico.
• Năm 1580: thuốc lá được trồng ở Cuba và nhanh chóng mở rộng
sang Guyana và Brazil.
• Nửa cuối thế kỷ 16: thuốc lá được đưa vào châu Âu, châu Á, châu
Phi
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

24

12


07/01/2017

• Năm 1612: John Rolfe là người đầu tiên trồng thuốc lá xuất khẩu

ở Jametown, Virginia - Mỹ.
• Năm 1631: Vùng trồng thuốc lá đã lan rộng tới Maryland
• Hai bang này là những vùng sản xuất thuốc lá xuất khẩu chủ yếu
trong suốt thế kỷ 18.
• Cuối thế kỷ 18, thuốc lá bắt đầu được trồng ở Kentucky và ngay
sau đó, bang này trở nên nổi tiếng về trồng thuốc lá và sản xuất
chiếm 1/2 sản lượng cả nước.
• Năm 1605: thuốc lá du nhập vào Ấn Độ và được trồng đầu tiên ở
quận Deccan. Ngay sau đó, Ấn Độ trở thành quốc gia sản xuất
thuốc lá lớn và đóng góp đáng kể cho thị trường thuốc lá thế
giới.
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

25

• Giữa thế kỷ 17, thuốc lá đã được trồng ở Trung Quốc và Nhật
Bản và nhanh chóng giúp các nước này trở thành những quốc
gia sản xuất lớn với sản phẩm chủ yếu là thuốc lá sáng màu dành
cho tiêu dùng nội địa.
• Cùng thời gian này, thuốc lá được người Hà Lan đưa vào
Indonesia. Kể từ đó đất nước này được biết đến với sản phẩm
thuốc lá cigar khá nổi tiếng được trồng ở quần đảo Sumatra.
• Năm 1650: thuốc lá được trồng ở Nam Phi, còn ở Đông Phi và
Trung Phi từ khoảng năm 1560.
• Đầu thế kỷ 20: Malawi đã trở thành nhà cung cấp lá thuốc có
tiếng với cả 2 chủng loại là thuốc lá sấy lửa và thuốc lá Vàng sấy.

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

26

13


07/01/2017

• Lịch sử trồng thuốc lá ở Úc có sự pha trộn giữa tập quán trồng
loài Nicotiana suaveolens của thổ dân với các giống thuốc lá
thuộc loài Nicotiana tabacum do dân di cư châu Âu đưa vào hồi
đầu thế kỷ 19. Canh tác thuốc lá ở Úc phát triển nhanh chóng
nhờ sự nỗ lực của người châu Âu nhập cư.
• Bước sang thế kỷ XVII, thuốc lá đã gây ra tranh cãi ở châu Âu.
Thuốc lá đã phân chia quan điểm xã hội, nhưng chính phủ các
nước châu Âu không thể ngăn cấm vì những khoản tiền khổng lồ
thu được từ thuế thuốc lá cho ngân sách quốc gia.
• Đến thế kỷ XVIII, XIX các nước Âu - Mỹ hoàn thành cách mạng
công nghiệp. Các phát minh khoa học kỹ thuật đã thúc đẩy sản
xuất công nghiệp. Ngành công nghiệp thuốc lá ra đời và thu
được lợi nhuận to lớn hơn trước.
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

27

• Năm 1881, James Bonsack, một người Virginia (Mỹ), phát minh ra

chiếc máy có thể sản xuất 120.000 điếu thuốc/ngày. James “Buck”
Duke, người mà 21 năm sau trở thành chủ tịch đầu tiên của công ty
B.A.T (Công ty Thuốc lá Anh - Mỹ), đã mua 2 máy và công ty sản xuất
thuốc lá sợi của gia đình ông đã chuyển sang sản xuất thuốc lá điếu.
• Thuốc lá điếu dần dần thay thế cho các loại thuốc lá dùng tẩu, loại
nhai và thuốc lá bột để hít.
• Việc hình thành các tập đoàn thuốc lá đa quốc gia với các máy móc,
thiết bị chuyên dùng đã từng bước chi phối thị trường thế giới về
trồng thuốc lá, sản xuất thuốc sợi, thuốc điếu
• Một số hang thuốc lá lớn như: Bristish American Tobacco (BAT),
Philip Morris (Mỹ), Japan Tobacco (Nhật), Imperial và Gallaher
(Anh), Altadis Franco - Spanish (Pháp - Tây Ban Nha),....
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

28

14


07/01/2017

• Năm 1881, James Bonsack, một người Virginia (Mỹ), phát minh ra
chiếc máy có thể sản xuất 120.000 điếu thuốc/ngày. James “Buck”
Duke, người mà 21 năm sau trở thành chủ tịch đầu tiên của công ty
B.A.T (Công ty Thuốc lá Anh - Mỹ), đã mua 2 máy và công ty sản xuất
thuốc lá sợi của gia đình ông đã chuyển sang sản xuất thuốc lá điếu.
• Thuốc lá điếu dần dần thay thế cho các loại thuốc lá dùng tẩu, loại
nhai và thuốc lá bột để hít.

• Việc hình thành các tập đoàn thuốc lá đa quốc gia với các máy móc,
thiết bị chuyên dùng đã từng bước chi phối thị trường thế giới về
trồng thuốc lá, sản xuất thuốc sợi, thuốc điếu
• Một số hang thuốc lá lớn như: Bristish American Tobacco (BAT),
Philip Morris (Mỹ), Japan Tobacco (Nhật), Imperial và Gallaher
(Anh), Altadis Franco - Spanish (Pháp - Tây Ban Nha),....
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

29

Tóm tắt các giai đoạn lịch sử thuốc lá thế giới:
• Thế kỷ 17: Thời kỳ vĩ đại của tẩu thuốc.
• Thế kỷ 18: Thuốc lá hít thống trị.
• Thế kỷ 19: Thời đại của thuốc lá xì gà.
• Thế kỷ 20: Sự nổi dậy của thuốc lá điếu:
• Giai đoạn 1990 – 1950: những khó khăn mới (cấm bán thuốc lá,
phong trào chống thuốc lá đã bóp chết nhiều công ty).
• 1950 trở đi: cạnh tranh giữa nhiều công ty. Thập niên này khởi
đầu có 20% gắn đầu lọc; những năm 1960 có đến 50% gắn đầu
lọc.

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

30

15

07/01/2017

Tóm tắt các giai đoạn lịch sử thuốc lá thế giới:
• Những năm 1970: Sản phẩm thuốc lá điếu quảng cáo nhiều
nhất tại Mỹ.
• Những năm 1980 và 1990: Thời đại hoàng kim đến gần.
Sau chiến tranh thế giới thứ II, các quốc gia giành được độc lập đã
quan tâm phát triển ngành công nghiệp thuốc lá như Trung Quốc,
Indonesia, Triều Tiên, Ấn Độ, Philippines, Ai Cập, Pakistan, Việt
Nam,...

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

31

Tóm tắt các giai đoạn lịch sử thuốc lá thế giới:
• Những năm 1970: Sản phẩm thuốc lá điếu quảng cáo nhiều
nhất tại Mỹ.
• Những năm 1980 và 1990: Thời đại hoàng kim đến gần.
Sau chiến tranh thế giới thứ II, các quốc gia giành được độc lập đã
quan tâm phát triển ngành công nghiệp thuốc lá như Trung Quốc,
Indonesia, Triều Tiên, Ấn Độ, Philippines, Ai Cập, Pakistan, Việt
Nam,...

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

32

16


07/01/2017

TÌNH HÌNH SẢN XUẤT:
• Tổng diện tích trồng thuốc lá khoảng 2,5-3,0 triệu ha với sản
lượng khoảng 4,9-5,4 triệu tấn
• Thuốc lá vàng sấy: > 70% sản lượng
• Thuốc lá Burley: 15%
• Thuốc lá Oriental: 6-7%
• Các nước sản xuất thuốc lá hàng đầu trên thế giới là Trung
Quốc, Ấn Độ, Brazil, Mỹ, Malawi, Thổ Nhĩ Kỳ, Inodnesia chiếm
trên ¾ diện tích trồng thuốc lá, với năng suất khoảng 2,5
tấn/ha.
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

33

TÌNH HÌNH TIÊU THỤ:
• 30% lượng nguyên liệu được trao đổi trên thị trường
• Lượng nguyên liệu xuất khẩu trên thế giới đạt 1,96 triệu tấn
(Việt Nam xuất khẩu 4.000 tấn, đứng thứ 20) (giai đoạn 20032008)
• Lượng nguyên liệu nhập khẩu đạt 1,97 triệu tấn (Việt Nam nhập

khẩu 11.000 tấn, đứng thứ 16)
• Các nước ASEAN sản xuất thuốc lá với thương hiệu trong
nước, sản xuất thuốc theo licence của nước ngoài với một phần
nguyên liệu trong nước

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

34

17


07/01/2017

TRƯỚC NĂM 1975:
• Một số vùng trồng thuốc lá chuyên canh được hình thành tại
Cao Bằng, Lạng Sơn, Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hà Tây
• Sản lượng đạt khoảng 10.000 tấn/năm
• Trồng thwo kinh nghiệm nên năng suất thấp, phải nhập khẩu
nhiều
• Tại miền Nam thuốc lá Nâu phơi được trồng tự phát với diện
tích vẩn lượng hạn chế, nhập hàng năm khoảng 7000 tấn

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

35

1976-1987:
• Sản xuất thuốc lá nguyên liệu phát triển ở cả 2 miền
• Tại phía Bắc, năng suất đạt đỉnh cao về diện tích 15.000 ha và
sản lượng 14.000 tấn vào năm 1988
1988-nay:
• Thị hiếu người tiêu dùng thay đổi từ khẩu vị thuốc điếu thơm
nhẹ, nóng của Trung Quốc sang khẩu vị thơm nổi, đậm đà kiểu
Anh Mỹ, chất lượng đòi hỏi cao hơn
• Tuyển chọn giống mới, cải tiến kỹ thuật canh tác
• Năng suất cải thiện đáng kể (1,6-1,8 tấn/ha ở phía Bắc và 2,32,5 tấn ở phía Nam)
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

36

18


07/01/2017

Chăm sóc cây thuốc lá

07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

Thu hoạch thuốc lá

37

II.1. Cây thuốc lá
 Phân loại
 Đặc tính thực vật
 Đặc tính sinh hóa (tp hóa

học và các hệ enzym)


II.2. Nguyên liệu phụ
 Giấy cuốn
 Đầu lọc
 Hương liệu

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

38

19


07/01/2017



Phân loại: Nicotiana
 Bộ 2 lá mầm:





dicotyledons (dicots)
Họ Cà Solanaceae
Cây cỏ, cây bụi
Thường gọi là cây thuốc
lá (Tobacco plants)
Nicotiana tabacum
2 lá mầm

07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

39

Phân bố
 Nguồn gốc nguyên thủy

Trung Mỹ
 Từ 40 vĩ độ Nam tới 60
vĩ độ Bắc
 Tính di truyền phong

phú, tính thích ứng rộng
rãi
 Virgina (Mỹ, Zimbabwe,
…); Oriental (Địa Trung
Hải); …
Nicotiana tabacum
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

40

20


07/01/2017



Nicotiana tabacum
 Nguyên liệu chính để sản






Sấy
Sấy
Lên men



xuất thuốc lá
Trồng để lấy lá phơi khô
Giàu nicotine
tabacum là từ của thổ
dân Haiti và Cuba sử
dụng để mô tả lá thuốc
lá được cuốn lại để hút
0,5 – 1,5 m
Lá thuốc lá

07/01/2017



41

Tình hình sản xuất (>6,7
triệu tấn)







Công nghệ Thuốc lá

Châu Á: 2,5 triệu ha
Châu Mỹ: 1,6 triệu ha
Châu Phi: 0,33 triệu ha
Thuốc lá chất lượng tốt nhất
tập trung ở Mỹ, Cuba, rồi đến
Ấn độ, Trung Quốc …

Tại Việt Nam: chủ yếu
thuốc lá sợi vàng
 1935: Bình Thuận
 1940: Cao Bằng Lạng Sơn
 Đông Nam Bộ: Đồng Nai, Tây

Ninh
07/01/2017

Ruộng thuốc lá
Công nghệ Thuốc lá

42

21


07/01/2017

Trồng thuốc lá trên thế giới

07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

43

Thành phần hóa học
 Nicotine (0,3 – 5% cây

thuốc lá khô, sinh tổng
hợp từ gốc và tích lũy
trên lá)
 Anabasine (một alkaloid
tương tự nicotine nhưng
có hoạt tính thấp hơn)
 Glucosides (tabacinine,
tabacine)
Nicotine
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

44

22


07/01/2017



Thành phần hóa học
 2,3,6-Trimethyl-1,4-naphthoquinone
 2-Methylquinone
 2-Napthylamine
 axit Propionic
 Anatalline; Anthalin; Anethole; Acrolein;

Anatabine; Cembrene; Choline; Nicotelline;
Nicotianine; Pyrene.
07/01/2017



Công nghệ Thuốc lá

45

Nicotine: C10H14N2
 Là chất độc thần kinh,

ảnh hưởng rõ rệt tới các
loại côn trùng (trước đây
được sử dụng như một
loại thuốc trừ sâu)
 Có khoảng 1 mg/điếu
thuốc: là chất kích thích
và gây nghiện (lệ thuộc)
Nicotine
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

46

23


07/01/2017



Nicotine: C10H14N2
 Sánh như dầu, dễ hút ẩm, không

màu, mùi hắc, vị cay nóng, chuyển
nâu khi cháy và có mùi thuốc khi
tiếp xúc với không khí
 Là bazơ gốc Nitơ, tạo muối với các
axit, thông thường là dạng rắn
hoặc hòa tan được trong nước
 Dễ thẩm thấu qua da
 Nicotine dạng bazơ tự do cháy ở
nhiệt độ thấp hơn điểm sôi
07/01/2017



Nicotine

Công nghệ Thuốc lá

47

Khói thuốc lá
 Là hỗn hợp khí và bụi
 Bao gồm 4000 chất hóa học,

trong đó 40 được xếp vào
loại gây ung thư
 Nicotine, oxit carbon,
benzene, formaldehyde,
ammoniac, acetone, arsenic,
hydrogen cyanide
 Cơ chế gây độc của các chất
trong thuốc lá …
07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

Khói thuốc lá
48

24


07/01/2017



Các loại thuốc lá khác nhau là do:
 Nguyên liệu lá thuốc: giống, phương thức canh tác,

phương pháp thu hái
 Phương pháp sấy được sử dụng: sấy mặt trời (sun cured,
Orient), sấy bằng khí nóng (flue cured, Virginia), sấy tự
nhiên (air cured, Burley), sấy lửa (fire cured, Kentucky)

07/01/2017




Công nghệ Thuốc lá

49

Vật liệu: gỗ, vải, hỗn hợp
Đặc tính cháy:
 Khả năng thẩm thấu không khí: tự nhiên hoặc có

thể đục lỗ
 Thúc đẩy quá trình cháy
 Ảnh hưởng đến chất và lượng của sợi thuốc lá

07/01/2017

Công nghệ Thuốc lá

50

25