Quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại ban quản lý trung ương các dự án thủy lợi

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

TRẦN TH PHƯ NG

QUẢN

ĐẤU THẦU C C

TẠI AN QUẢN

N

NC

TRUNG Ư NG C C

UẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN

VỐN O A
N THU

KINH TẾ

CHƯ NG TRÌNH Đ NH HƯỚNG TH C HÀNH

Hà Nội – 2016

I

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------------------TRẦN TH PHƯ NG

QUẢN

ĐẤU THẦU C C

TẠI AN QUẢN

N

NC

VỐN O A

TRUNG Ư NG C C
Chuyên ngành: Quản

N THU

inh t

Mã số: 60 34 04 10

UẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN

KINH TẾ

CHƯ NG TRÌNH Đ NH HƯỚNG TH C HÀNH
NGƯỜI HƯỚNG ẪN KHOA HỌC: PGS TS NGU
C NHẬN C A
C N Ộ HƯỚNG ẪN

PGS TS NGU

N TR C

N TR C

C NHẬN C A CH T CH
HỘI ĐỒNG CHẤM UẬN VĂN

PGS TS

Hà Nội – 2016

ANH TỐN

I


ỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam kết:
1. Những nội dung trong luận văn này là do tôi thực hiện dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của PGS. TS. Nguy n Tr

ê

h

iệu trư n Trường

Đại học Kinh tế Đại học Quốc ia à Nội.
2. Mọi tham khảo dùn tron luận văn đều được trích dẫn rõ ràn tên
tác iả tên côn trình thời ian địa điểm côn bố.
3. Nếu c nhữn sao chép khôn hợp lệ, vi phạm quy chế đào tạo hay
gian trá tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm trước nhà trườn và pháp luật./.
Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2016
Tá giả uận văn

Trần Th Ph

ng

n


ỜI CẢM

N

Tron suốt quá trình học tập và hoàn thành luận văn này tôi đã nhận
được sự hướn dẫn

iúp đỡ quý báu của các thầy các cô và sự độn viên

iúp đỡ từ ia đình bạn bè. Với lòn kính trọn và biết ơn sâu sắc tôi xin
được bày tỏ lời cảm ơn chân thành tới:

an
học

iám hiệu

hòn Đào tạo

hoa

inh tế các thầy iáo cô iáo tron

inh tế

hoa

hính trị Trườn Đại

inh tế hính trị đã iúp tôi

tích lũy thêm kiến thức tron quá trình học tập và hoàn thành luận văn này.
Đặc biệt tôi xin được cảm ơn chân thành tới PGS. TS. Nguy n Tr
ê thầy đã luôn tận tình ch bảo hướn dẫn truyền đạt nhữn kinh n hiệm
thực tế quý báu và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi tron suốt quá trình
n hiên cứu Đề tài và hoàn thành luận văn tốt n hiệp.
Tôi xin được cảm ơn chân thành tới các đ n chí lãnh đạo và chuyên
viên của an quản lý Trun ươn các dự án Thu lợi đã tạo điều kiện iúp đỡ
và cun cấp cho tôi n u n tài liệu tham khảo quý báu để tôi c thể hoàn thành
được luận văn này.
uối cùn tôi xin dành sự biết ơn đến nhữn n ười thân tron

ia đình

bạn bè đã luôn khích lệ và độn viên tôi hoàn thành xuất sắc nhiệm v học
tập!
Hà Nội, ngày 30 tháng 12 năm 2016
Tá giả uận văn

Trần Th Ph

ng

n


M C

C

N
N

V T T T ....................................................................... i
N ...................................................................................... ii

N

N ...................................................................................... iii

Đ U ................................................................................................ 1
N .T N

NTN
N N
N
N
V T
T NV
N
Đ
T
N
V N ODA.. 5
. . T n quan tình hình n hiên cứu về quản lý đấu thầu các dự án c vốn
ODA............................................................................................................... 5
. . ơ s lý luận về quản lý đấu thầu các dự án c vốn
....................... 9
. . . Đấu thầu và quản lý đấu thầu s d n vốn
................................ 10
. . . Vai trò đặc điểm của đấu thầu và quản lý đấu thầu s d n vốn
ODA.13
. . . ự cần thiết phải quản lý đấu thầu s d n vốn
......................... 14
. . . Nội dun quản lý đấu thầu s d n vốn

.................................... 16

. . . ác nhân tố ảnh hư n ....................................................................... 29
. . . ác tiêu chí đánh iá quản lý đấu thầu ................................................ 31
. . inh n hiệm quản lý đấu thầu các dự án s d n vốn
.................. 33
. . . uản lý đấu thầu các dự án s d n vốn

tại ộ ế hoạch và Đầu
tư .................................................................................................................. 33
. . . uản lý đấu thầu các dự án s d n vốn
tại an quản lý các dự
án âm n hiệp – ộ Nôn n hiệp và hát triển nôn thôn ........................... 35
. . . ài học kinh n hiệm rút ra tron quản lý đấu thầu các dự án s d n
vốn
...................................................................................................... 36
N .
N
N
N
.......................................... 39
. . hươn pháp thu thập x lý và phân tích tài liệu .................................. 39
. . . hươn pháp thu thập ......................................................................... 39
. . . hươn pháp x lý và phân tích tài liệu .............................................. 39
. . hươn pháp thốn kê mô tả so sánh .................................................... 40
. . hươn pháp phân tích t n hợp .......................................................... 40
N

.T
T N
N
Đ
T
N
V N
T
N
N

T N
N
NT
..................................................................................................................... 42


. . hái quát về an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi ..................... 42
. . . ự hình thành và phát triển ................................................................. 42
. . . ơ cấu t chức .................................................................................... 43
. . Tình hình quản lý các dự án c vốn
tại an quản lý Trun ươn các
dự án Thủy lợi .............................................................................................. 46
. . Thực trạn hoạt độn đấu thầu và quản lý đấu thầu các dự án c vốn
tại an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi .................................. 50
. . . uản lý côn tác lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu ............................... 50
. . . T chức thực hiện côn tác đấu thầu và quản lý đấu thầu ................... 53
. . . iểm tra iám sát côn tác đấu thầu .................................................. 63
. . Đánh iá côn tác quản lý đấu thầu các dự án c vốn
tại an quản
lý Trun ươn các dự án Thủy lợi iai đoạn
- 2016 ............................. 64
3.4.1. Nhữn kết quả đạt được...................................................................... 64
. . . Nhữn hạn chế và n uyên nhân .......................................................... 67
N
N
T

.
NT
N

N
Đ
T
V N
T
N
N
T N
N
N
................................................................................................... 71

. . Định hướn quản lý đấu thầu các dự án c vốn
của an quản lý
Trun ươn các dự án Thủy lợi .................................................................... 71
. . ột số iải pháp hoàn thiện côn tác quản lý đấu thầu s d n vốn
tại an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi ............................................ 73
. . . oàn thiện cơ cấu t chức và b sun thêm đội n ũ cán bộ ................ 73
. . . Đào tạo và nân cao trình độ cho các cán bộ dự án tại Trun ươn và
địa phươn ................................................................................................... 74
. . . oàn thiện quy trình thực hiện tron quản lý đấu thầu ....................... 75
. . . oàn thiện iải pháp về côn n hệ và nân cấp tr s làm việc của an
quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi ........................................................ 76
. . . Tăn cườn côn tác kiểm tra iám sát các hoạt độn đấu thầu ......... 77
. . . Tăn cườn tính côn khai và minh bạch tron quản lý đấu thầu ....... 78
T
N .................................................................................................. 81
N

T

T

...................................................... 83

.................................................................................................... 86


ANH M C CH
STT

K HI U

VIẾT TẮT
NGU

N ân hàn

N NGHĨA

hát triển châu

1

ADB

2

AFD

ơ quan hát triển háp

3

BMT

ên mời thầu

4

ộ

5

ộ NN

ĐT

ộ ế hoạch và Đầu tư
TNT

ộ Nôn n hiệp và hát triển nôn thôn
N ân hàn

ợp tác quốc tế Nhật ản

6

JBIC

7

JICA

ơ quan ợp tác quốc tế Nhật ản

8

KHLCNT

ế hoạch lựa chọn nhà thầu

9

KQLCNT

ết quả lựa chọn nhà thầu

10

HH

àn hoá

11

HSDST

sơ dự sơ tuyển

12

HSDT

sơ dự thầu

13

ĐX

sơ đề xuất

14

HSMT

sơ mời thầu

15

HSQT

sơ quan tâm

16

HSYC

sơ yêu cầu

17

ODA

trợ phát triển chính thức

18

QLDA

uản lý dự án

19

QLTW

uản lý Trun ươn

20

TV

Tư vấn

21

TVCN

Tư vấn cá nhân

22

UNDP

23

XL

Xây lắp

24

WB

N ân hàn Thế iới

hươn trình phát triển của iên hợp quốc

i


ANH M C ẢNG
TT

SỐ HI U

NỘI UNG

TRANG

1

ản

.

ác nội dun quản lý đấu thầu các dự án
c vốn

26 – 27

2

ản

.

ác dự án tại an quản lý Trun ươn
các dự án Thu lợi iai đoạn
– 2016

45 – 46

3

ản

.2

T n hợp kế hoạch lựachọn nhà thầu một

số dự án iai đoạn 013 - 2016

48

54

56

4

ản

.3

ác hình thức lựa chọn nhà thầu áp d n
tại một số dự án thuộc an quản lý Trun
ươn các dự án Thủy lợi

5

ản

.4

ết quả lựa chọn nhà thầu của một số dự
án iai đoạn
- 2016

ii

ANH M C HÌNH
TT

SỐ HI U

NỘI UNG
ơ đ quy trình lựa chọn nhà thầu

TRANG

1

ình .1

2

ình .

ơ đ t chức an quản lý Trun ươn
các dự án Thủy lợi

43

3

ình .

ơ đ quy trình lập kế hoạch lựa chọn
nhà thầu

47

iii

23


ỜI MỞ ĐẦU
1. Tính ấp thi t ủa đề tài
Thực tế cho thấy r n n u n vốn
kinh tế - xã hội

đã h trợ đắc lực cho phát triển

Việt Nam tron suốt hơn

năm qua n u n vốn này

p

phần tăn trư n kinh tế chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướn côn n hiệp
hoá hiện đại hoá phát triển xã hội xoá đ i - iảm n hèo; hàn loạt các côn
trình cơ s hạ tần được đầu tư từ n u n vốn này như các đườn

iao thôn

nân cấp đô thị mạn lưới điện thủy lợi trườn học bệnh viện đã và đan
được đưa vào s d n phát huy tác d n tích cực. Tuy nhiên việc triển khai
thực hiện các dự án vốn

tiếp nhận vốn

ặp phải một số vấn đề như hính phủ nước

vừa phải quản lý và s d n vốn

pháp luật nước mình như uật Tài chính côn
uật Đầu tư

uật Đấu thầu

uật Xây dựn

theo quy định của

uật N ân sách Nhà nước
và các luật khác c

liên

quan; vừa phải theo quy định của Nhà tài trợ theo điều ước quốc tế được ký
kết và chịu sự quản lý

iám sát của cả hai bên. Tron khôn ít trườn hợp

phải tuân thủ một số điều kiện do nước cun cấp vốn quy định như m c đích
s d n

thủ t c iải n ân phươn thức cun ứn vật tư thiết bị...
an quản lý trun ươn các dự án Thủy lợi trực thuộc ộ Nôn n hiệp

và

hát triển nôn thôn, được

ộ trư n

iao làm chủ chươn trình dự

án ODA s d n n u n ODA và các n u n vốn khác thực hiện các dự án vốn
vay và vốn h trợ khôn hoàn lại tron l nh vực thủy lợi hệ thốn tưới tiêu
đê biển

iảm nh thiên tai

Tron quá trình triển khai các hoạt độn quản lý

n u n vốn của các dự án được ộ Nôn n hiệp và hát triển nôn thôn iao,
Ban quản lý Trưn ươn các dự án Thủy lợi đã quản lý các hoạt độn chun
và quản lý đấu thầu tron đ bao

m hoạt độn mua sắm hàn hoá xây lắp

dịch v phi tư vấn và dịch v tư vấn đã được áp d n thôn qua các hình thức

1


đấu thầu. Điều này cho ta thấy r n việc quản lý đấu thầu các dự án s d n
vốn

là tất yếu đặc biệt các côn trình thủy lợi với mức t n vốn đầu tư

lớn đan được Ban quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi quản lý và thực
hiện. ác

i thầu c quy mô đầu tư lớn chiếm khá nhiều thời ian thực hiện

đấu thầu tron khi đ thời ian thực hiện dự án thườn n ắn các tiêu chu n
đánh iá k thuật cao các tiêu chu n thi côn phức tạp đòi hỏi cao chất lượn
côn trình do đ việc lựa chọn nhà thầu cần thực hiện và quản lý một cách
n hiêm túc từ bước lập kế hoạch đến bước t chức thực hiện và cuối cùn là
iám sát quá trình thực hiện côn tác đấu thầu. ựa chọn được nhà thầu c
năn lực tốt đảm bảo chất lượn xây dựn côn trình tốt với chi phí hợp lý
thời ian thực hiện đún và iải n ân kịp thời và đún tiến độ là nhữn yếu tố
cho thấy quản lý đấu thầu càn hiệu quả minh bạch s tăn hiệu quả s d n
n u n vốn

.

Tron quá trình thực hiện chức năn quản lý nhà nước về quản lý đấu
thầu Ban quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi đã được tiếp cận n u n vốn
vào Việt Nam từ nhữn năm đầu tiên tuy đạt được nhữn kết quả nhất
định nhưn vẫn còn t n tại nhiều hạn chế cần được khắc ph c chưa thật sự
đáp ứn tốt các yêu cầu của nhà tài trợ tron côn tác iải n ân
mặt b n

s d n hiệu quả n u n vốn

iải ph n

và kêu ọi thêm danh m c đầu

tư các dự án mới tron các năm tiếp theo cần phải hoàn thiện hơn nữa côn
tác đấu thầu tại an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi.
hính vì vậy đề tài
” được học viên chọn làm đề tài
n hiên cứu luận văn tốt n hiệp Thạc s .
2. Mụ tiêu và nhiệm vụ nghiên ứu

2


Nhu cầu đầu tư các dự án về côn trình thu lợi biến đ i khí hậu là vấn
đề n n của toàn cầu việc s d n n u n vốn

hiệu quả được các nhà

tài trợ quan tâm và cách thức quản lý n u n vốn

thôn qua quản lý các

hoạt độn quản lý đấu thầu tại các dự án s d n các n u n vốn này đảm bảo
tính minh bạch cạnh tranh hiệu quả tron côn tác quản lý. o đ

đề tài m

ra một hướn đi cho việc quản lý đấu thầu tại an quản lý Trun ươn các dự
án Thủy lợi cho nhữn năm tiếp theo c hiệu quả hơn và thu hút được nhiều
n u n vốn

cho thu lợi biến đ i khí hậu.

Từ m c tiêu n hiên cứu n i trên đặt ra nhiệm v n hiên cứu cho luận
văn như sau:
- ệ thốn nhữn lý luận chun về quản lý đấu thầu các dự án s d n
vốn

bao

m: các khái niệm nội dun quản lý đấu thầu các nhân tố ảnh

hư n đến quản lý đấu thầu các quy trình thực hiện côn tác đấu thầu.
- Thu thập t n hợp các n hiên cứu số liệu để đánh iá thực trạn
quản lý đấu thầu các dự án c vốn ODA tại an quản lý Trun ươn các dự
án Thủy lợi trong iai đoạn 2013 – 2016.
- Đề xuất một số iải pháp nh m hoàn thiện côn tác quản lý đấu thầu
các dự án c vốn

tại Ban quan lý Trun ươn các dự án Thủy lợi trong

iai đoạn tiếp theo.
3 C u h i nghiên ứu
- Thực trạn côn tác quản lý đấu thầu các dự án c vốn

tại an

quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi như thế nào?
- ác iải pháp nh m hoàn thiện côn tác quản lý đấu thầu các dự án c
vốn

tại an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi
4. Đối t ợng và phạm vi nghiên ứu
4.1. Đ

3


N hiên cứu về côn tác quản lý đấu thầu các dự án c vốn

tại

an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi.
4
+

P
h ng gi n

thầu các dự án c vốn
+

th i gi n

thầu các dự án c vốn
+

uận văn tập trun n hiên cứu côn tác quản lý đấu
tại an quản lý Trun ươn các dự án Thủy lợi.
uận văn iới hạn việc n hiên cứu côn tác quản lý đấu

tron

iai đoạn 2013 đến

6.

nội dung N hiên cứu và đánh iá côn tác quản lý đấu thầu với

các nội dun như: lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu t chức thực hiện lựa chọn
thầu kiểm tra iám sát côn tác đấu thầu.
5 K t ấu ủa uận văn
N oài lời m đầu kết luận danh m c tài liệu tham khảo ph l c đính
kèm kết cấu của luận văn bao
Ch

đấu thầu á

Ch

ng 2 Ph

Ch

ng 3. Th

Ch

chươn :

ng 1 Tổng quan t nh h nh nghiên ứu,

ti n về quản

an quản

m

Trung

án

uận và th

án

vốn O A tại

vốn O A

ng pháp nghiên ứu
trạng quản
ng á

đấu thầu á

án Thủy ợi

ng 4. Giải pháp hoàn thiện quản

ODA tại an quản

sở

Trung

ng á

4

đấu thầu á

án Thủy ợi.

án

vốn


CHƯ NG 1.
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHI N C U C
TH C TI N V QUẢN

SỞ

ĐẤU THẦU C C

1.1. Tổng quan t nh h nh nghiên ứu về quản

UẬN VÀ

NC

VỐN ODA

đấu thầu á

án

vốn O A
uy chế đấu thầu ra đời đánh iá một bước tiến mới tron côn tác
quản lý của Việt Nam n tạo ra một hành lan pháp lý cho việc lựa chọn
được các nhà thầu để thực hiện các dự án đầu tư đ n thời

p phần nân cao

vai trò của chủ đầu tư và tăn cườn trách nhiệm của nhà thầu. Thực hiện đấu
thầu s tạo được sự côn b n và cạnh tranh iữa các nhà thầu hạn chế tiêu
cực tron việc lựa chọn đơn vị thực hiện và qua đ
man lại hiệu quả cho dự án. Từ năm

iảm được chi phí đầu tư

đến nay

uật Đấu thầu đã được

s a đ i b sun cùn với các N hị định và Thôn tư hướn dẫn với m c tiêu
hoàn thiện côn tác đấu thầu phân cấp theo các quy định tăn cườn tính chủ
độn linh hoạt cho chủ đầu tư thu h p được cấp trình duyệt tron quá trình
lựa chọn nhà thầu rút n ắn đán kể thời ian thực hiện côn tác đấu thầu

thúc đ y nhanh quá trình thực hiện triển khai dự án.
quan trọn hàn đầu khi thực hiện các dự án vốn

ột tron nhữn vấn đề
này là sự đ n

p

khôn nhỏ của côn tác đấu thầu được nhiều đề tài n hiên cứu c thể:
uận văn thạc s
thi t

, ph

của Võ Thị

ng ti n t i
n

Hoàn thi n

ng tá qu n

ho h và

an Trườn Đại học

ut , ộ

u th u mu s m tr ng

ng an” của tác iả

inh tế Đại học

uốc ia

à Nội

2014. uận văn đã cố ắn đi sâu tìm hiểu các cơ s lý luận về hoạt độn đấu
thầu quản lý đấu thầu thực trạn mua sắm cun cấp tran thiết bị phươn
tiện ph c v côn tác chiến đấu hoàn thành các ch tiêu N ân sách nhà nước
iao

iúp chấn ch nh và minh bạch hoá hoạt độn đấu thầu tron

ộ. Tác iả

đã n hiên cứu về quy trình thủ t c đấu thầu các hình thức lựa chọn nhà thầu

5


trong các l nh vực mua sắm hàn h a xây lắp và tư vấn đưa ra các tiêu chí
đánh iá cho các l nh vực đấu thầu này; và chú trọn vào các hình thức lựa
chọn nhà thầu cho l nh vực mua sắm hàn hoá một cách rất c thể. Tuy nhiên
quá trình thực hiện vẫn còn t n tại nhữn nên tác iả đã đánh iá và đề xuất
các iải pháp hoàn thiện côn tác quản lý đấu thầu mua sắm tran thiết bị
phươn tiện tại

c ế hoạch và Đầu tư

uận văn thạc s
h

háy t i

u n

ộ ôn an.

u th u mu s m ph

nh sát ph ng háy, h

ng An” của tác iả Đặn Thị Thu

háy và

ng ti n ph ng háy,
u n n,

u hộ – ộ

iền Trườn Đại học inh tế Đại học

uốc ia à Nội 2015. uận văn đã vận d n lý luận cơ bản về côn tác đấu
thầu, quản lý nhà nước về hoạt độn đấu thầu để làm rõ được côn tác quản lý
nhà nước về hoạt độn đấu thầu mua sắm phươn tiện phòn cháy chữa cháy
tại C c cảnh sát phòn cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ ôn an. Tác
iả đã đề xuất một số giải pháp nh m hoàn thiện quản lý đấu thầu mua sắm

phươn tiện phòn cháy chữa cháy tại C c cảnh sát phòn cháy chữa cháy
và cứu nạn, cứu hộ - Bộ ôn an tron thời gian tới.
uận văn thạc s
d ng

n

huy n Anh

u n

nhà n

v

u th u á

ng tr nh

n, t nh Ngh An” của tác iả N uy n

y
uốc

oàn Trườn Đại học inh tế Đại học uốc ia à Nội 2015. uận văn đã
tập trun n hiên cứu cơ s lý luận về quản lý Nhà nước về đấu thầu các côn
trình xây dựn cơ bản từ ngu n vốn n ân sách nhà nước
hiểu cách thức quản lý nhà nước tron đấu thầu

cấp huyện, tìm

các đơn vị khác rút ra được

nhiều bài học kinh n hiệm để đưa ra kiến n hị cho huyện

nh ơn tron thời

ian tới. Tác iả đã nêu thực trạn côn tác đấu thầu xây dựn cơ bản

huyện

nh ơn t nh N hệ n cũn như nhữn hạn chế tron thực hiện côn tác đấu
thầu đặc biệt là các văn bản quy phạm pháp luật về đấu thầu phân tích những
n uyên nhân thực hiện côn tác quản lý Nhà nước về đấu thầu các côn trình

6


xây dựn cơ bản từ ngu n vốn n ân sách nhà nước

cấp huyện khôn hiệu

quả đề xuất một số giải pháp.
uận văn thạc s
A thuộ

ộ

Hoàn thi n

iáo d

Trườn Đại học

và

ng tá

u th u t v n t i á d án

ào t o” của tác iả

oàn

ê

ai hươn

inh tế quốc dân 2012. uận văn đã nêu nhữn vấn đề cơ

bản về đấu thầu tại các dự án

như khái niệm vai trò và n uyên tắc của

đấu thầu tư vấn tại các dự án

các loại

thầu tư vấn các nhân tố ảnh hư n

i thầu tư vấn quy trình đấu

cũn như tìm hiểu về thực trạn để

đánh iá côn tác đấu thầu tư vấn tại các dự án

thuộc ộ iáo d c và

Đào tạo từ đ đưa ra các iải pháp nh m iúp cho việc thực hiện các

i thầu

dịch v tư vấn được hoàn thiện hơn chịu ảnh hư n ít nhất của các điều kiện
khách quan cũn như chủ quan, từ đ nân cao hiệu quả của quá trình lựa
chọn nhà thầu.
uận văn thạc s
d ng v n

A ngành

ng tá
y d ng

u th u qu
ng ộ t i

t

á g i th u t v n s

ng

ng ộ i t N m”

của tác iả N uy n Tuấn nh, Trườn Đại học inh tế uốc dân, 2011. uận
văn đã nêu đến nhữn vấn đề lý luận và thực ti n tron côn tác đấu thầu các
i thầu tư vấn s d n vốn
r n

cũn

c thể tại n ành xây dựn .

iốn như đề tài của tác iả oàn

ê

tập trun phân tích côn tác đấu thầu đối với các

ai hươn

thể thấy

hai đề tài này

i thầu tư vấn s d n vốn

của nhà tài trợ là WB. Tác iả đã nêu các cách thức lập kế hoạch t
chức thực hiện và iám sát của
án s d n vốn

dựn s d n vốn

đối với các l nh vực khác nhau của các dự

trọn tâm mà tác iả n hiên cứu là các côn trình xây
và các tiêu chí đánh iá về k thuật tron hình thức

đấu thầu này khá chặt ch

iảm thiểu được sự thất thoát lãn phí tham ô

tham nhũn tron côn tác đấu thầu của n ành xây dựn .

7


uận văn thạc s
tr nh gi o th ng

u n
n qu n

nhà n

trong nh v

u th u á

ng

d án hát tri n gi o th ng n ng th n Hà

nh” của tác iả N uy n N ọc Thành Trườn Đại học

inh tế Đại học

uốc ia à Nội 2015. uận văn đã nêu cơ s lý luận về đấu thầu tron l nh
vực xây dựn s d n vốn đầu tư xây dựn cơ bản của n ân sách Nhà nước
vai trò quản lý nhà nước đối với quản lý đầu tư xây dựn côn trình n hiên
cứu cơ chế và đưa ra nhữn

iải pháp nh m nân cao vai trò quản lý nhà nước

của an quản lý dự án hát triển iao thôn nôn thôn t nh à T nh.
ài viết H p áo th
h

ng

ng ni n v nh n

A trong tài hoá 2015” của Trư n đại diện
.

Nam,

nh

tại Việt

ài viết đã nêu được nhữn thành tựu đạt được của Việt Nam

như các dự án: Đườn bộ cao tốc ắc Nam
hí

i tài hoá năm 2014 và

inh v.v. thôn qua vốn vay
tron năm

ải tạo đườn sắt

à Nội –

của Nhật ản. Việc định hướn của

tiếp t c viện trợ cho Việt Nam iúp hoàn thiện cơ s hạ

tần ; các hạn m c đầu tư khác như cải thiện đời sốn xã hội của Việt Nam
như dự án
vay

hát triển bệnh viện t nh và khu vực

iai đoạn

thôn qua vốn

; các dự án tăn cườn năn lực cạnh tranh quốc tế tăn cườn hiệu

quả đầu tư côn .

thể đối với m c tiêu

iảm thiểu rủi ro quốc ia

sự

khác nhau nhiều iữa các qui định về quản lý đầu tư côn của Việt Nam và
Tiêu chu n quốc tế của

iệp hội các

sư Tư vấn

nhữn n uyên nhân ây chậm tiến độ các dự án
thành viên tron nh m

uốc tế là một tron
.

cùn với các

n ân hàn quốc tế khác như WB, ADB

đan cố

ắn hài hòa iảm thiểu nhữn sự khác biệt này. iện đan t n tại nhữn vấn
đề n hiêm trọn như: chậm iải ph n mặt b n
các dự án hạ tần

chậm thanh toán

tron

Việt Nam. Đối với các nhà thầu dự án bị chậm tiến độ

được coi là rủi ro lớn tron kinh doanh n khôn ch làm iảm mon muốn
tham ia các dự án mới mà còn ây ra hậu quả là nhà đầu tư chuyển từ Việt

8


Nam san nước khác.

ơn nữa dự án bị chậm tiến độ cũn làm tăn các chi

phí do thời ian thi côn kéo dài cho nên cũn làm ia tăn

ánh nặn khôn

ch đối với nhà thầu mà còn với cả n ười dân Việt Nam.

o vậy cần thiết

phải nhanh ch n cải thiện các luật hiện hành để c thể triển khai thực hiện
các dự án này một cách thuận lợi.
ác n hiên cứu
c thế mạnh

trên cho thấy các đơn vị thực hiện côn tác đấu thầu

các l nh vực khác nhau. Tuy nhiên chưa c một đề tài nào

n hiên cứu sâu c thể về quản lý đấu thầu các dự án c vốn

bao

m cả

l nh vực đấu thầu như mua sắm hàn hoá xây lắp tư vấn. Đối với an quản
lý Trun ươn các dự án Thủy lợi cơ chế điều hành của an là cơ quan quản
lý nhà nước một đơn vị tập hợp rất nhiều dự án vốn vay và vốn khôn hoàn
lại của các nhà tài trợ quốc tế như WB, ADB,

Tron điều kiện n u n

n ân sách tron nước còn nhiều kh khăn với nhiệm v được iao là vận
độn và quản lý n u n vốn
án đầu tiên như dự án
vào năm 99

hôi ph c thủy lợi và chốn lũ b n n u n vốn

đến nay an

v quản lý ần

tron l nh vực thủy lợi n ay từ nhữn dự
T

các dự án Thủy lợi đã đảm nhận nhiệm

dự án đầu tư b n n u n vốn

trên hầu hết các vùn miền của T quốc

... triển khai

p phần nân cấp các hệ thốn

côn trình thủy lợi ph c v phát triển nôn n hiệp và các n ành kinh tế - xã
hội khác từn bước nân cao mức đảm bảo an toàn trước thiên tai. Với vai
trò và nhiệm v quản lý các dự án s d n vốn

tron đ côn tác quản

lý đấu thầu phải dựa trên các quy định về đấu thầu của pháp luật Việt Nam và
hướn dẫn của các nhà tài trợ khác nhau.

o đ , đề tài
”

vẫn man tính cấp thiết cả về lý luận và thực ti n.
1.2. C sở

uận về quản

đấu thầu á

9

án

vốn O A


1.2.1. Đấu thầu và quản
1211

đấu thầu s

u th u s d ng v n

ụng vốn O A
A

Theo iải thích từ n ữ về vốn
định số

NĐ-

vốn vay ưu đãi ban hành tại N hị

n ày

về quản lý và s d n vốn ODA và

vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước n oài là n u n vốn của nhà tài trợ
nước n oài cun cấp cho Nhà nước hoặc

hính phủ

ộn hòa xã hội chủ

n h a Việt Nam để h trợ phát triển bảo đảm phúc lợi và an sinh xã hội bao
m: vốn

viện trợ khôn hoàn lại là loại khôn phải hoàn trả lại cho nhà

tài trợ nước n oài; vốn vay

là loại vốn phải hoàn trả lại cho nhà tài trợ

nước n oài với mức ưu đãi về lãi suất thời ian ân hạn và thời ian trả nợ
bảo đảm yếu tố khôn hoàn lại đạt ít nhất
buộc và

% đối với khoản vay c ràn

% đối với khoản vay khôn ràn buộc; và vốn vay ưu đãi là loại

vốn vay c mức ưu đãi cao hơn so với vốn vay thươn mại nhưn yếu tố
khôn hoàn lại chưa đạt tiêu chu n của vốn vay

.

án là tập hợp các đề xuất s d n vốn

vốn vay ưu đãi vốn

đối ứn của Việt Nam c liên quan đến nhau nh m đạt được một hoặc một số
m c tiêu nhất định được thực hiện trên địa bàn c thể tron khoản thời
gian xác định và dựa trên n u n lực xác định. Tu thuộc vào tính chất dự án
được phân loại thành dự án đầu tư và dự án h trợ k thuật tron đ :
-

án

u t là dự án tiến hành các hoạt độn đầu tư trên địa bàn c

thể tron khoản thời ian xác định bao
+
m rộn

án

ut

u ph n

m hai loại:

y d ng là dự án đầu tư xây dựn mới

nân cấp hoặc cải tạo nhữn côn trình nh m m c đích phát triển

duy trì nân cao chất lượn côn trình hoặc sản ph m dịch v tron một thời
hạn nhất định bao

m cả phần mua tài sản mua tran thiết bị của dự án;

10


án

+

ut

h ng

u ph n

y d ng là dự án đầu tư mua tài

sản mua s a chữa nân cấp tran thiết bị máy m c và dự án đầu tư khác
khôn phải dự án c cấu phần xây dựn .
án hỗ trợ ỹ thuật là dự án với m c tiêu h trợ côn tác n hiên

-

cứu chính sách thể chế chuyên môn n hiệp v nân cao năn lực con n ười
hoặc để chu n bị thực hiện chươn trình dự án khác thôn qua các hoạt độn
như cun cấp chuyên ia tron nước và quốc tế đào tạo h trợ một số tran
thiết bị tư liệu và tài liệu tham quan khảo sát hội thảo tron và n oài nước.
ự án h trợ k thuật bao

m dự án h trợ k thuật s d n vốn

trợ khôn hoàn lại và dự án h trợ k thuật s d n vốn vay

viện
vốn vay

ưu đãi.
u th u là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp
đ n cun cấp dịch v tư vấn, dịch v phi tư vấn mua sắm hàn hoá xây lắp
trên cơ s bảo đảm cạnh trạnh côn b n
u th u trong d án

A

minh bạch và hiệu quả kinh tế.

m một loạt hoạt độn cun cấp rộn lớn

và bao quát hơn nhiều so với khái niệm đấu thầu truyền thốn . ao

m các

hoạt độn chi tiêu mua sắm để c được thiết bị vật tư dịch v tư vấn nhân
côn
bao
trình

v.v. nhữn thứ cần thiết cho hoạt độn của dự án. Thêm vào đ
m các hoạt độn chi tiêu liên quan đến xây dựn

còn

thi côn côn

ph c v cho m c tiêu của dự án tron việc phát triển kinh tế – xã hội.
ác l nh vực đấu thầu chủ yếu được triển khai trong các dự án s d n

vốn

:
+ Dịch v tư vấn là tập hợp một loạt các hoạt độn nh m lựa chọn các

nhà thầu đáp ứn được các yêu cầu về kiến thức và kinh n hiệm chuyên môn
của côn việc theo đún m c tiêu của dự án.

11


+ Mua sắm hàn hoá là tập hợp một loạt các hoạt độn nh m lựa chọn
h trợ và iám sát nhà thầu c năn lực cun cấp hàn hoá theo đún yêu cầu
của dự án.
+ Xây lắp là tập hợp một loạt các hoạt độn nh m lựa chọn h trợ và
iám sát nhà thầu c năn lực và trách nhiệm tron việc hoàn thành các
nhiệm v xây lắp côn trình thuộc dự án.
1212
u n

u n

u th u á d án s d ng v n

A

ra đời ắn liền với cuộc sốn và hoạt độn chun của con

n ười tron xã hội theo cách hiểu về học thuật thì quản lý là khái niệm rộn
về phạm vi và phức tạp về nội hàm một vài ví d c thể: theo Stoner

uản

lý là quá trình lập kế hoạch t chức lãnh đạo và kiểm tra côn việc của các
thành viên tron t chức s d n các n u n lực s n c để đạt được các m c
tiêu của t chức hay các trườn phái quản lý học cũn c nhữn nhìn nhận
các iác độ khác nhau về quản lý theo . ayol
mọi t chức tron đ

uản lý là một hoạt độn mà

ia đình doanh n hiệp chính phủ đều c

m

yếu tố

cấu thành là kế hoạch t chức ch đạo điều ch nh và kiểm soát.

uản lý

chính là thực hiện kế hoạch t chức ch đạo điều ch nh và kiểm soát

Viện

ãnh đạo và quản lý, 2015). Và thêm một khái niệm khác man tính thực ti n
hơn

uản lý là sự tác độn c t chức c m c đích của chủ thể quản lý lên

đối tượn quản lý và khách thể quản lý nh m s d n c hiệu quả các n u n
lực các thời cơ của t chức để đạt được m c tiêu đặt ra tron điều kiện môi
trườn luôn biến độn .

han

uản lý là một tiến trình bao
côn

uy Đườn , 2012). Như vậy c thể thấy r n
m các bước: lập kế hoạch; t chức; phân

điều khiển; phối hợp và kiểm tra

iám sát nh m đạt được m c tiêu đề

ra .
u n

u th u được xem xét từ khía cạnh n ười mua tron mối quan

hệ n ười mua – n ười bán. N ười mua là chủ dự án hoặc n ười ủy quyền

12


tron khi đ n ười bán c thể là nhà thầu nhà cun cấp hoặc đại diện của họ.
Từ nhữn khái niệm chun về quản lý nêu trên ta c thể rút ra khái niệm về
quản lý đấu thầu các dự án s d n vốn

là sự tác độn c t chức và

b n cách chính sách quy định của pháp luật về đấu thầu của hính phủ Việt
Nam và các nhà tài trợ đối với hoạt độn đấu thầu tron các dự án c vốn
iúp cho hoạt độn đấu thầu di n ra hiệu quả côn b n
kinh tế nh m

minh bạch và

p phần thực hiện m c tiêu của dự án.

ác khái niệm nêu trên rất cần thiết

iúp mọi n ười hiểu đầy đủ chính

xác và thốn nhất về đấu thầu n i chun và côn tác quản lý đấu thầu s d n
vốn

n i riên .

1.2.2. Vai tr , đ

đi m ủa đấu thầu và quản

đấu thầu s

ụng vốn

ODA
i tr

u th u và qu n

u th u s d ng v n

A là đảm bảo

bốn nội dung: hiệu quả - cạnh tranh - côn b ng - minh bạch. Thôn qua đấu
thầu các hoạt độn kinh tế đều được kích thích phát triển đấu thầu khôn
nhữn đem lại lợi ích cho các bên tham ia mà còn c tác d n thúc đ y sự
phát triển kinh tế. Hiệu quả c thể về mặt tài chính hoặc về thời gian hay một
tiêu chí nào khác tu thuộc vào m c tiêu của dự án.

uốn đảm bảo hiệu quả

cho dự án phải tạo điều kiện cho nhà thầu cạnh tranh côn khai
rộng nhất c thể nh m tạo ra sự côn b n
Với các dự án c t n đầu tư lớn c

phạm vi

đảm bảo lợi ích cho các bên.
iá trị về mặt kinh tế hoặc xã hội

thì côn tác đấu thầu là một khâu quan trọn khôn thể thiếu, đấu thầu và
quản lý đấu thầu phải tuân thủ theo quy định của nhà nước nhà tài trợ hoặc t
chức tài chính cho vay vốn. Đấu thầu và quản lý đấu thầu s d n vốn
mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tư nhà thầu và nền kinh tế quốc dân
n i chun .

13


i m

u th u và qu n

u th u s d ng v n

A như

sau:
ột à m c tiêu nội dun đấu thầu mua sắm rõ ràn : hoạt độn đấu
thầu mua sắm nh m thực hiện nội dun côn việc thuộc các dự án được duyệt
để đạt được các m c tiêu cơ bản về tăn trư n kinh tế phát triển kết cấu hạ
tần kinh tế xã hội tăn cườn mức sốn của dân cư
quy hoạch phát triển kinh tế hàn năm

theo các kế hoạch

năm hoặc dài hạn.

o vậy m c tiêu

của đấu thầu ắn chặt và là một hoạt độn khôn tách rời với m c tiêu của dự
án.
Đối với từn

i thầu c thể m c tiêu thể hiện qua việc lựa chọn các

nhà thầu đáp ứn yêu cầu về năn lực kinh n hiệm c

iải pháp khả thi để

thực hiện việc cun cấp hàn hoá dịch v tư vấn dịch v xây dựn các côn
trình hạn m c côn trình đào tạo chuyển iao côn n hệ. Việc phải mua
sắm hàn hoá; xây dựn côn trình bảo đảm côn năn

tính năn và hiệu

năn s d n ; cun cấp các dịch v đều được thể hiện rõ tron quyết định đầu
tư kế hoạch lựa chọn nhà thầu của dự án.
H i à thị trườn

m một n ười mua và nhiều n ười bán.

à tuân thủ nhữn điều kiện quy định trước.
n à c nhiều chủ thể tham ia vào quá trình đấu thầu.
1.2.3. S

ần thi t phải quản

đấu thầu s

ụng vốn O A

hún ta đều biết việc s d n hiệu quả các chươn trình dự án s
d n vốn

đã

p phần thúc đ y kinh tế – xã hội của Việt Nam n ày

càn phát triển và đạt được nhiều kết quả trên nhiều l nh vực. Để đạt được
điều này phải kể đến côn tác quản lý đấu thầu đan được triển khai tích cực
tron các dự án s d n vốn
thầu s d n vốn

và sự cần thiết của côn tác quản lý đấu

được thể hiện như sau:

14


-

iệu quả của côn tác quản lý đấu thầu chính là việc s d n một

cách c hiệu quả n u n vốn

đảm bảo việc iải n ân đún tiến độ quy

trình thủ t c thực hiện các dự án theo quy định như vậy s man lại hiệu quả
lâu dài cho sự phát triển của nước ta.
- ạnh tranh tron côn tác đấu thầu là tạo ra một sân chơi lành mạnh
tron đ chủ đầu tư bên mời thầu phải để các nhà thầu cạnh tranh với nhau để
đạt được hợp đ n với iá cạnh tranh son vẫn bảo đảm chất lượn của hàn
hoá côn trình dịch v cun cấp.
-

ôn b n tron quản lý đấu thầu là mọi thành viên từ chủ đầu tư,

bên mời thầu đến các nhà thầu các t chức tư vấn được thuê thực hiện một
phần côn việc đều bình đ n với nhau. Vai trò của các bên tron hoạt đấu
thầu là rất quan trọn

m i bên đều c quyền và trách nhiệm của riên mình

từ đ dẫn đến lợi ích nhất định tạo nên nhữn hành vi tham nhũn

ian lận c

thể xảy ra nh m tư lợi về mình. ác chủ thể tham ia hoạt độn đấu thầu đặc
biệt là nhữn n ười được iao trọn trách quản lý đấu thầu cần phải c sự
côn tâm khôn vì m c tiêu lợi nhuận để đảm bảo việc đấu thầu là côn b n
cho các bên tham ia.
- ôn khai minh bạch tron đấu thầu là tất cả các quốc ia các nhà tài
trợ hướn tới nh m đảm bảo một sân chơi lành mạnh đảm bảo quyền lợi cho
tất cả các bên tham ia.

oạt độn đấu thầu ch c thể đạt được khi c sự

quản lý iám sát của cơ quan quản lý thôn qua các quy định luật lệ điều
ước quốc tế và b n chức năn nhiệm v của mình tiến hành côn việc kiểm
tra và iám sát.

ọi thôn tin liên quan đến côn tác đấu thầu như t chức

đấu thầu tham ia đấu thầu thôn tin về dự án thôn tin về các

i thầu.. đều

phải được thôn báo côn khai rộn rãi theo quy định.
d n vốn

ôn tác phòn

chốn tham nhũn tron đấu thầu tại các dự án s

là m c tiêu vừa c tính lâu dài vừa c tính cấp bách khi thực

15


hiện các dự án này tại Việt Nam.

ột điều rất d nhận thấy tham nhũn là

một tron nhữn căn bệnh d c n uy cơ nảy sinh tron quá trình mua sắm
côn đặc biệt là đối với các dự án s d n vốn
lắp xây dựn

iao thông, côn trình thủy lợi

tron các dự án s d n vốn

tron các l nh vực xây

. ođ

việc quản lý đấu thầu

luôn luôn đòi hỏi sự iám sát chặt ch của

các cơ quan bộ n ành với m c tiêu iảm thiểu thất thoát n u n vốn loại trừ
tham nhũn .
Như vậy để đảm bảo được hiệu quả cạnh tranh côn b n

minh bạch

và phòn chốn tham nhũn tron đấu thầu đặc biệt là tron các dự án s
d n vốn

cần phải c sự phối hợp

iám sát chặt ch tron côn tác

quản lý đấu thầu của các cơ quan c th m quyền các cơ quan chức năn .
1.2.4. Nội ung quản

đấu thầu s

ụng vốn O A

Đối với các dự án s d n vốn

n oài việc tuân thủ các quy định

về đấu thầu của pháp luật Việt Nam còn phải tuân thủ các quy định của nhà
tài trợ.

ác dự án s d n n u n vốn này cần phải c hiệu quả tối đa tron

việc quản lý dự án quản lý đấu thầu quản lý tài chính. Để đạt được các m c
tiêu mà yêu cầu của dự án đặt ra đòi hỏi n ười quản lý phải nhạy bén am hiểu
các quy định chịu trách nhiệm chính về kết quả của dự án c vai trò chủ chốt
tron việc xác định các m c tiêu xây dựn kế hoạch dự án đảm bảo dự án
được thực hiện một cách hiệu quả; sự phân cấp tron quản lý cần phải tinh
ọn các thủ t c khôn quá phức tạp rườm rà; cán bộ k thuật phải c kinh
n hiệm và chuyên môn cao; tất cả các yếu tố này s đảm bảo được việc vận
hành và quản lý tốt các hoạt độn của dự án.
d n vốn

là một tiến trình bao

ôn tác quản lý đấu thầu s

m các bước: lập kế hoạch lựa chọn nhà

thầu; t chức lựa chọn nhà thầu; kiểm tra

iám sát côn tác lựa chọn nhà

thầu. Tại thôn tư hướn dẫn của ộ ế hoạch và Đầu tư quy định chi tiết về
lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu số

TT-

16

n ày

đã