Chương II. §2. Hàm số bậc nhất

6

Chµo mõng thÇy c«
vÒ dù giê líp 9A
GV: Kiều Thị Minh Thoan tổ KHTN

m«n: to¸n 9


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Điền vào … ở ( 1), (2), (3), (4) để được khẳng định đúng.
(1) vào đại lượng thay đổi x sao cho
a) + Đại lượng y ……….
(2)
+ mỗi giá trị của x ta luôn xác định được………….. giá trị tương
ứng của y
thì y được gọi là hàm số của x và x được gọi là biến số.
b) Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi thuộc R
Với x1, x2 bất kì thuộc R.

(3)
+ Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y=f(x) ………….….. trên R.
(4)
+ Nếu x1 < x2 mà f(x1)… f(x2) thì hàm số y=f(x) nghịch biến trên R


KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Điền vào … ở ( 1), (2), (3), (4) để được khẳng định
đúng.
a) + Đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng thay đổi x sao cho
+ mỗi giá trị của x ta luôn xác định được chỉ một giá trị tương

ứng của y
thì y được gọi là hàm số của x và x được gọi là biến số.
b) Cho hàm số y = f(x) xác định với mọi thuộc R
Với x1, x2 bất kì thuộc R.
+Nếu x1 < x2 mà f(x1) < f(x2) thì hàm số y=f(x) đồng biến trên R.
+Nếu x1 < x2 mà f(x1) > f(x2) thì hàm số y=f(x) nghịch biến trên R


GV: Kiều Thị Minh Thoan

Môn: Đại số Lớp 9


Khái niệm về
Hàm số bậc nhất

Tính chất

HÀM SỐ
BẬC NHẤT
Bài tập
áp dụng


1. Khái niệm về hàm số bậc
a) Bài toán: Một xe ô tô khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội
nhất

vào Huế với vận tốc trung bình 50 km/h. Hỏi sau t giờ ô tô cách
trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilomét? Biết rằng bến xe phía

nam cách trung tâm Hà Nội 8 km.

TT Hà Nội

Huế

Bến xe phía nam

8 Km
tô km
đi được 50t km
Sau 1 giờ, ôSau
tô đit giờ,
đượcô50

?1

THẢO LUẬN NHÓM
Theo bàn làm ?1, ?2
Hãy điền vào chỗ trống ( …) cho đúng
50 km
Sau 1 giờ, ô tô đi được: ………………
50t km
Sau t giờ, ô tô đi được: …………………
50t +8 km
Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là: S= ……….......


Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất

a) Bài toán: Một xe ôtô chở khách đi từ bến xe phía nam Hà
Nội vào Huế với vận tốc trung bình 50km/h. Hỏi sau t giờ
xe ôtô đó cách trung tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết
rằng bến xe phía nam cách trung tâm Hà Nội 8km.
?2

t

1

2

s= 50t+8

58

108

3

4

158 208

…

…

Đại lượng s là hàm số của đại lượng t vì:

Tại sao đại lượng s là hàm số của đại lượng t ?

-Đại lượng s phụ thuộc vào đại lượng thay đổi t
- Với mỗi giá trị của t, xác định được chỉ một giá trị tương ứng của s
S = 50t + 8 là hàm số bậc nhất


Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
s = 50t + 8 là hàm số bậc nhất
Vậy hàm số bậc nhất có dạng như thế nào ?

a xt
yS = 50

+

b8

NÕu thay 50
bëi a vµ 8
bëi b ta cã
c«ng thøc
nµo?

Vậy hàm số bậc nhất là gì?

NÕu thay
s bëi y; t
bëi x ta

cã c«ng
thøc hµm
sè nµo?


Bi 2:về
HM
S số
BC
NHT
1. Khái niệm
hàm
bậc
nhất
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
a. Bài
toán
b.
định nghĩa (sgk/47)
Hàm số bậc nhất là hàm số đợc cho bởi công
thức

y = ax + b
trong đó a, b là các số cho trớc và a 0
Chỳ ý: Khi b = 0, hm s bc nht cú dng y = ax (a 0)
(ó hc lp 7)


Bài tập 1
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm

số bậc nhất? Hãy xác định các hệ số a, b
của chúng.
Hàm số
Hàm số
Hệ số a
Hệ số b
bậc nhất
y = 5x + 3
x
5
3
1
y = 1 - 5x
x
-5
y = 2x2 + 3
x
y = - 0,5x
0
- 0,5
y = 2( x 1) + 3

x
X

y = mx - 7

nếu m 0

2

2+ 3

m

-7


Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT
1. Kh¸i niÖm vÒ hµm sè bËc nhÊt
2. TÝnh chÊt
VớiCho
x1, xhàm
kì ythuộc
= f(x)R:
= 3x +1.
2 bấtsố

Ví dụ : Xét hàm số y = f(x) = -3x+1.
Chứng minh hàm số nghịch biến
trên R.
Giải:

?3

chứng
hàm số đồng biến
Nếu
x1 < xminh
2 mà f(x1)>f(x2) thì hàm số

trên R.
y=f(x) nghịch biến trên R

- Hàm số y = f(x) = -3x + 1 xác định
với mọi x thuộc R.

Giải:
- Hàm số y = f(x) = 3x + 1 xác định
HOẠT ĐỘNG NHÓM
với mọi x thuộc R.

- Lấy x1, x2

- Lấy x1, x2

∈R sao cho x < x
1

2

∈R sao cho x < x
1

- Vì f(x) = - 3x + 1 nên:

- Vì f(x) = 3x + 1 nên:

f(x1) = - 3x1 + 1
f(x2) = - 3x2 + 1

f(x1) = 3x1 + 1
f(x2) = 3x2 + 1
Ta cóxx1, Với

Ta cã x1 < x2
⇒ -3x1> -3x2
⇒-3x1+1>-3x2 +1

Hết giờ

⇒ f(x1) > f(x2)
Do x1 < x2
và f(x1) > f(x2)

Nên hàm số y = -3x + 1 nghịch
biến trên R.

2

kì thuộc R:
⇒ 3x1< 3x2
Nếu x12 mà f(x1)⇒3x1+1<3x2 +1
y=f(x) đồng biến trên R
1

2

⇒ f(x1) < f(x2)
Do x1 < x2 và f(x1) < f(x2)

Nên hàm số y = 3x + đồng biến
trên R.


Bài 2: HÀM SỐ BẬC NHẤT
* Hai hàm số bậc nhất:

y = 3x + 1 và y = -3x + 1
luôn xác định với mọi giá trị của x thuộc R.

-Hµm sè y = 3x + -Hµm sè y =
-3x
+1
Em
có
nhận
Hai hàm số trên
1 cã
cã -3 < xét gì về
3>0
xác định
a =0
hệ số
cuả hai
a=
khia nào?
lµ hµm sè hàm

nghịch
số biÕn
trên?
lµ hµm sè đồng
trªn R.
biÕn
trªn? R.
Tæng qu¸t, hµm sè y = ax +
b (a ≠ 0)
®ång biÕn khi nµo, nghÞch


Bi 2: HM S BC NHT
1. Khái niệm về hàm số bậc nhất
2. Tính chất
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi
giá trị của x thuộc R và có tính chất sau:
+ đồng biến trên R, khi a > 0
+ Nghịch biến trên R, khi a < 0


Bài tập 1
Trong các hàm số sau, hàm số nào là hàm số bậc nhất?
Hãy xác định các hệ số a, b của chúng. Xét xem hàm
số bậc nhất no đồng biến, nghịch biến?
Hàm số

Hàm số bậc
nhất

Hệ
số a

Hệ
số b

đồng
biến

y = 5x + 3

x

5

3

x

y = 1 5x

x

-5

1

y = 2x2 + 3
y = - 0,5x

x

- 0,5

0

Nghịch
biến

x

x
y = 2( x 1) + 3

y = mx - 7

x
x
nếu m 0

2

m

2+ 3

-7

x
m >

0

m <
0


?4 . Cho ví vụ về hàm số bậc nhất trong các trường hợp sau:
a/ Hàm số đồng biến.
b/ Hàm số nghịch biến


Luật chơi: Mỗi đội có 3 vận động viên, các
thành viên trong mỗi đội luân phiên nhau
viết đáp án, viết xong chạy về cuối hàng
(Thành viên của đội nào 1 lần lên viết hai
đáp án là phạm luật) trong 1 phút đội nào ghi
đợc nhiều đáp án đúng theo yêu cầu thỡ
i B
i A thắng.
giành chiến
Hm s bc nht ng bin

Hm s bc nht nghch bin

..

..

..

..

..

..

0

1
2


Kin thc cn nh
1. nh ngha
Hàm số bậc nhất y = ax + b (a, b là các
số cho trớc và a 0)
thế nào để nhận biết một hàm số là
Làm
hàm số bậc nhất ?
2. Tớnh cht
Hàm số bậc nhất y = ax + b xác định với mọi giá trị
của x thuộc R
- ồng biến trên R, khi a > 0



Làm thế
nào đểbiến
kiểmtrên
tra R,

tính
- Nghịch
khiđồng
a < 0 biến,
nghịch biến của một hàm số bậc nhất y = ax + b
?


Bài tập 2
Cho hàm số y = (m - 2)x + 3. Tìm các giá trị của m để
hàm số trên là :
a, Hàm số bậc nhất
b, Hàm số đồng biến
THẢO LUẬN NHÓM
c, Hàm số nghịch biến
PHIẾU HỌC TẬP

a, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè bËc nhÊt
khi
⇔
……………….
m………..
b, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè ®ång biÕn
khi
⇔
c,
y = (m - 2)x +
3 lµ hµm sè nghÞch
………………
m……….

biÕn khi

⇔


Bài tập 2
Cho hàm số y = (m - 2)x + 3. Tìm các giá trị của m để
hàm số trên là :
a, Hàm số bậc nhất
b, Hàm số đồng biến
c, Hàm số nghịch biến
a,
khi

Gi¶i
y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè bËc nhÊt

⇔
m–2≠0
m ≠ 2.
b, y = (m - 2)x + 3 lµ hµm sè ®ång biÕn
khi
⇔
c,
+ 2.
3 lµ hµm sè nghÞch
m–y
2=
> 0(m - 2)x
m >

biÕn khi

⇔


Tiết học hôm nay , có những nội
dung cụ thể nào?


Hớng dẫn về nhà
Nắm vng định nghĩa, tính chất hàm
số bậc nhất
Làm bài tập 9, 10, 11 SGK trang 48.
Làm bài tập 6, 8 SBT trang 57.
30cm
Hớng dẫn bài 10 SGK:
Chiều dài HCN là 30cm
20cm
x
Khi bớt x(cm) chiều dài là
30 x (cm)
Sau khi bớt x(cm) chiều rộng là
20 x(cm)
Công thức tính chu vi p = 2.(d+r)
* Chun b tit sau: Luyn tp

x


Gìờ học kết thúc!

KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ GIÁO MẠNH KHOẺ

HẠNH PHÚC THÀNH ĐẠT!
CHÚC CÁC EM HỌC SINH!

CHĂM NGOAN HỌC GIỎI

Hẹn gặp lại!


Chọn:
a9
Thời
gian: Hết
1
2
4
5
6
7
8
3
giờ
0

HS nào sau đây là
hàm số bậc nhất?

Nhanh lên các bạn ơi !
Cố lên…cố lên.. ..ê….

ên!

a)
y=4 - 3x

b)
2
y=x + 1

c)
1
y = x −2


Chọn:
b9
Thời
gian: Hết
1
2
4
5
6
7
8
3
giờ
0

Hàm số y=mx+5

là hàm số bậc
nhất khi?

Nhanh lên các bạn ơi !
Cố lên…cố lên.. ..ê….
ên!

a)
m=0

b)
m≠0

c)
m>0


Chọn:
c9
Thời
gian: Hết
1
2
4
5
6
7
8
3
giờ

0

Hàm số y=(m-2)x+1
không phải là hàm số
bậc nhất khi?

Nhanh lên các bạn ơi !
Cố lên…cố lên.. ..ê….
ên!

a)
m ≠2

b)
m≠0

c)
m=2