Liên hệ thực tiễn trong giảng dạy bài 6 công dân với các quyền tự do cơ bản (GDCD lớp 12)

Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
MỤC LỤC
---***--NỘI DUNG
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
2. Mục đích của đề tài
3. Đối tượng nghiên cứu
4. Phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
PHẦN II. . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1. Một số vấn đề lí luận về phương pháp liên hệ thực tiễn
.11.1. Khái niệm phương pháp liên hệ thực tiễn
1.1.2. Khái niệm phương pháp liên hệ thực tiễn
1.2. Mục đích của phương pháp liên hệ thực tiễn
1.3. Cách tiến hành phương pháp liên hệ thực tiễn

TRANG
2
2
2
2
2
3
3
4
4
4
4
4

4
5

II.CƠ SỞ THỰC TIỄN
2.1. Thực trạng của việc vận dụng phương pháp liên hệ thực

5
5

tiễn trong dạy học bài 6 - môn Giáo dục công dân lớp 12
2.1.1. Thuận lợi
2.1.2. Khó khăn
2.2. Những kinh nghiệm vận dụng có hiệu quả phương pháp

5
6
7

liên hệ thực tiễn
2.3. Hiệu quả đạt được
PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Bài học kinh nghiệm
2. Kiến nghị

14
15
15
16

PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ

1/ Lý do chọn đề tài:
Đổi mới phương pháp dạy học ở Trường phổ thông là nhiệm vụ giáo dục của
toàn ngành trong giai đoạn hiện nay. Đổi mới phương pháp dạy học nhằm giúp
học sinh phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen

1


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
và năng lực tự học, tinh thần hợp tác, kỹ năng vận dụng kiến thức của học sinh.
Tạo cho học sinh có niềm tin, niềm vui, hứng thú trong học tập.
Để giúp học sinh đạt được những yêu cầu về kiến thức, kỹ năng, thái độ theo
mục tiêu của chương trình là điều rất cần thiết. Vấn đề đặt ra cho chúng ta là
phải kết hợp được các phương pháp dạy học và sử dụng phương tiện phù hợp
với nội dung từng bài học.
Các phương pháp dạy học môn Giáo dục công dân rất đa dạng và phong phú,
bao gồm các phương pháp truyền thống và hiện đại. Tuy nhiên, dạy học môn
Giáo dục công dân nói chung và lớp 12 nói riêng không thể tách rời việc liên hệ
với thực tiễn cuộc sống. Liên hệ thực tiễn sẽ giúp cho các em có được cái nhìn
thiết thực hơn về các vấn đề đã học và vận dụng có hiệu quả vào cuộc sống của
bản thân.
Xuất phát từ những lí do trên tôi chọn đề tài nghiên cứu: “Liên hệ thực tiễn
trong giảng dạy bài 6: Công dân với các quyền tự do cơ bản (GDCD 12)”
nhằm tìm hiểu thực trạng vận dụng phương pháp này trong dạy học và đưa ra
một số kinh nghiệm vận dụng có hiệu quả phương pháp liên hệ thực tiễn thông
qua câu chuyện pháp luật trong dạy học của bộ môn GDCD.
2/ Mục đích của đề tài:
Nghiên cứu thực trạng vận dụng phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua câu
chuyện pháp luật trong dạy học môn Giáo dục công dân 12 và đề xuất một số
kinh nghiệm nhằm vận dụng phương pháp này đạt hiệu quả hơn.

3/ Đối tượng nghiên cứu:
Phương pháp liên hệ thực tiễn trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 12.
4/ Phạm vi nghiên cứu:
Học sinh lớp 12B2, B4, B7, B8- Trường THPT Hoằng Hóa 2- Huyện Hoằng
Hóa- Tỉnh Thanh Hóa.
5/ Phương pháp nghiên cứu:
5.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận:
Đây là nhóm phương pháp nhằm mục đích thu thập thông tin liên quan đến đề
tài bằng cách đọc tài liệu, phân tích và tổng hợp các thông tin.

2


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn dựa vào những vấn đề trong đời sống
thực tiễn của học sinh, giáo viên đưa ra các câu chuyện, tình huống liên quan
đến thực tế cho học sinh giải quyết và thu kết quả.
5.3. Phương pháp trắc nghiệm:
Phương pháp này người nghiên cứu sử dụng phiếu trắc nghiệm phát cho học
sinh và thu về phân tích kết quả.
5.4. Phương pháp phỏng vấn:
Giáo viên đặt câu hỏi trực tiếp cho học sinh về những vấn đề liên quan đến
đề tài và ghi lại ý kiến.
5.5. Phương pháp thống kê phân loại:
Đây là phương pháp người nghiên cứu thu thập số liệu và thống kê phân
tích để phân loại được kết quả của các đối tượng học sinh tiếp thu bài học khi
vận dụng phương pháp nêu trên.
6/ Ý nghĩa khoc học và thực tiễn của đề tài:
Đề tài đã góp phần trong việc phân tích, đánh giá hiệu quả vận dụng phương

pháp liên hệ thực tiễn trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 12.
Đề xuất một số kinh nghiệm vận dụng có phương pháp liên hệ thực tiễn
thông qua tình huống pháp luật trong dạy học bộ môn Giáo dục công dân lớp 12.
Đề tài có thể xem như là một tư liệu tham khảo cho giáo viên trong việc đổi
mới phương pháp dạy học.

PHẦN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
1.1. Một số vấn đề lí luận về phương pháp liên hệ thực tiễn
1.1.1. Khái niệm phương pháp liên hệ thực tiễn:
Liên hệ thực tiễn là phương pháp tạo ra những điều kiện thuận tiện cho các học
sinh được nghĩ đến những vấn đề đang diễn ra trong thực tế có liên quan đến bài
học. Trên cơ sở đó, học sinh được bộc lộ thái độ, ý kiến, cách làm riêng của

3


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
mình, hoặc so sánh, đối chiếu với nội dung bài học để hiểu sâu sắc hơn điều cần
học. Học sinh cũng có thể so sánh, đối chiếc thái độ, hành vi của mình với nội
dung bài học để củng cố những mặt tốt, kịp thời sửa chữa sai lầm.
1.1.2. Khái niệm phương pháp liên hệ thực tiễn:
Phương pháp liên hệ thực tiễn là phương pháp người dạy cung cấp cho học sinh
những tình huống trong cuộc sống thực tiễn, thông qua câu chuyện mà học sinh
có thái độ, ý kiến riêng của mình về câu chuyện đó. Tạo điều kiện cho các em
được củng cố hành vi của bản thân phù hợp với thực tiễn cuộc sống.
1.2. Mục đích của phương pháp liên hệ thực tiễn:
Mục đích của liên hệ thực tiễn là nâng cao chất lượng của giờ học bằng cách
đưa vào nội dung bài học những câu chuyện pháp luật có thật trong cuộc sống
hằng ngày. Thông qua câu chuyện pháp luật, học sinh sẽ giải quyết những vấn

đề đã phát hiện được trong câu chuyện liên quan trực tiếp đến bài học.
Học sinh học tập bằng dẫn chứng thực tiễn sẽ giúp cho các em tiếp thu bài
có hiệu quả hơn và giảm bớt được sự khô khan của môn học. Bằng câu chuyện
pháp luật có thật sẽ giúp học sinh có hứng thú tìm tòi các tình tiết liên quan đến
bài học để tìm ra hướng giải quyết hoặc phán đoán phù hợp với thưc tiễn.
Thông qua tình huống pháp luật giáo viên dễ dàng giáo dục cho các em có
những nhận thức phù hợp vì tính thực tiễn của câu chuyện pháp luật rất cao. Câu
chuyện pháp luật sẽ giúp học sinh có kinh nghiệm, thái độ ứng xử trong cuộc
sống một cách hợp lí nhất. Bài học rút ra từ câu chuyện pháp luật sẽ tác động
thực tiễn đến suy nghĩ của học sinh và nó có ý nghĩa giáo dục thiết thực.
Vận dụng tốt tình huống pháp luật vào nội dung bài học là giáo viên đã sử
dụng có hiệu quả phương pháp liên hệ thực tiễn giúp học sinh nắm vững kiến
thức bài học một cách sâu sắc, ghi nhớ lâu hơn và vận dụng tốt hơn trong nội
dung bài học.
1.3. Cách tiến hành phương pháp liên hệ thực tiễn :
Bước 1: Đối với giáo viên: Chuẩn bị các tình huống thực tiễn có nội dung phù
hợp với bài học.

4


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Giáo viên phô tô, in nguyên văn tình huống thực tiễn hoặc tóm tắt lại tình
huống cho ngắn gọn, dễ hiểu đưa vào bài học.
Giáo viên đặt câu hỏi theo cách “Cùng suy nghĩ” sau tình huống giúp học sinh
làm căn cứ trả lời.
Bước 2: Đối với học sinh:
Học sinh đọc tình huống mà giáo viên cung cấp theo từng cá nhân hoặc theo
nhóm. Học sinh đọc lại tình huống pháp luật, phân tích và trả lời câu hỏi ở cuối
tình huống mà giáo viên đã nêu (từng cá nhân trả lời hoặc đại diện theo nhóm)

tuỳ cách tổ chức của giáo viên.
Đại diện các nhóm hoặc các cá nhân khác bổ sung, nhận xét ý kiến mà các
bạn vừa nêu.
Bước 3: Giáo viên lắng nghe, phân tích và tổng hợp các ý kiến của học sinh đã
thảo luận hoặc tự tìm hiểu về nội dung tình huống pháp luật. Giáo viên tổng kết
các nội dung chính xác nhất giúp học sinh nắm vững bài học.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN
2.1. Thực trạng của việc vận dụng phương pháp liên hệ thực tiễn trong trong
giảng dạy bài 6:Công dân với các quyền tự do cơ bản (GDCD 12) .
2.1.1. Thuận lợi:
Nội dung bài 6- Giáo dục công dân lớp 12 ,liên quan chặt chẽ đến các nội
dung cơ bản của pháp luật. Học sinh được học tập các nội dung này và vận động
vào cuộc sống thực tiễn.
Sử dụng phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua tình huống pháp luật rất
phù hợp với nội dung bài như đã nêu trên.
Những tình huống pháp luật phản ánh những sự việc có thật diễn ra trong
cuộc sống, rất gần gũi và dễ hiểu đối với học sinh. Tạo cho các em có niềm tin
và sự công bằng của pháp luật trong cách giải quyết. Mặt khác, những tình
huống pháp luật giúp các em có cơ sở để phân loại theo từng nội dung trong bài
cũng như từng bài khác nhau cho phù hợp nội dung. Tính gần gũi, hấp dẫn của
tình huống pháp luật đã giúp cho giáo viên và học sinh dễ dàng giảng dạy và học
tập theo phương pháp này.

5


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Khi sử dụng tình huống pháp luật vào giảng dạy trong bài thì cả giáo viên và
học sinh đều thấy hứng thú và hiệu quả do nguồn tài liệu rất phong phú và đa
dạng. Giáo viên và học sinh có thể tìm hiểu các tình huống pháp luật phù hợp

trên báo chí (Báo Công an thành phố Đà Nẵng, báo Công an Thành phố Hồ Chí
Minh, báo Pháp luật, báo Pháp luật và đời sống...). Ngoài ra, nguồn tài liệu cần
được khai thác tìm hiểu trên các báo mạng, báo Thanh Niên, báo Tuổi trẻ...
Giáo viên và học sinh còn tìm nguồn tài liệu trên các phương tiện gần gũi nữa
như: Đài truyền hình Việt Nam, đài phát thanh tiếng nói Việt Nam.
Như vậy, với nguồn tài liệu phong phú đã hổ trợ đắc lực và có hiệu quả cho việc
dạy và học của giáo viên và học sinh.
Năm học 2016- 2017,Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đưa môn GDCD vào kỳ thi
THPT Quốc gia, nên học sinh bắt đầu để tâm đến môn học là một lợi thế.
Sự hỗ trợ, giúp đỡ của tổ bộ môn, Ban giám hiệu nhà trường cũng đã tạo
điều kiện rất nhiều. Chính nhờ sự chỉ đạo sát sao, kịp thời của Ban giám hiệu về
các mặt đã giúp cho giáo viên và học sinh có điều kiện tốt nhất để đổi mới
phương pháp dạy học trong đó có bộ môn Giáo dục công dân.
2.1.2. Khó khăn:
Bên cạnh những mặt thuận lợi khi vận dụng phương pháp liên hệ thực tiễn thì
trong quá trình vận dụng phương pháp này cũng gặp một số khó khăn nhất định:
Để vận dụng có hiệu quả phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua tình
huống pháp luật trong giảng dạy bài 6- Giáo dục công dân lớp 12 thì yêu cầu
người dạy và người học phải sưu tầm được nguồn tài liệu. Việc chọn lọc tình
huống pháp luật cũng rất mất thời gian đối với cả giáo viên và học sinh. Nếu sưu
tầm không có chọn lọc thì tài liệu đôi khi không sử dụng được do không đúng
trọng tâm bài học hoặc quá dài. Giáo viên phải đầu tư thời gian để cập nhật các
tình huống pháp luật mới nhất, có tính thời sự và liên quan đến nội dung bài học.
Do đó việc đầu tư thời gian không thường xuyên hoặc không sắp xếp được thời
gian là một khó khăn của việc sử dụng phương pháp này.
Còn nhiều học sinh có thái độ thờ ơ với môn học nên giáo viên đã gặp trở
ngại rất lớn trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Để gây hứng thú và

6

Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
kích thích cho các em học tập tích cực bằng phương pháp này thì đòi hỏi giáo
viên phải nổ lực hết mình trong giờ dạy, đây cũng là khó khăn chung cho bộ
môn.
Những tình huống pháp luật mà giáo viên nên đưa vào bài giảng chính là
phương tiện dạy học. Để phương tiện dạy học này góp phần đắc lực cho việc đổi
mới phương pháp thì đòi hỏi phải có nguồn cung cấp. Ở đây nguồn cung cấp
tiện lợi nhất là tài liệu tham khảo trong nhà trường. Nhưng thực tế nguồn tài liệu
này ở trường còn thiếu thốn và đây cũng là một khó khăn cho việc giảng dạy
môn Giáo dục công dân lớp 12.
2.2. Những kinh nghiệm vận dụng có hiệu quả phương pháp liên hệ thực
tiễn trong bài 6- Giáo dục công dân lớp 12:
2.2.1. Chuẩn bị:
Để tiến hành có hiệu quả nội dung bài học thì yêu cầu giáo viên và học sinh
cần có bước chuẩn bị thật tốt. Sự chuẩn bị của giáo viên có thể bằng nhiều cách,
đó là giáo viên trực tiếp sưu tầm, tìm hiểu câu chuyện pháp luật trước khi đến
lớp. Tình huống pháp luật phải phù hợp với nội dung bài học và phải ngắn gọn
để tiết kiệm thời gian. Giáo viên có thể tóm tắt lại những tình tiết chính của tình
huống cho dễ hiểu và ngắn gọn hơn.
Cách khác là giáo viên hướng dẫn học sinh trong các tổ tự tìm tình huống
pháp luật liên quan đến bài học. Để kích thích được tính tích cực và sáng tạo của
học sinh và rèn luyện ý thức chuẩn bị bài ở nhà giáo viên nên cho điểm học sinh
nào tìm đúng và có chất lượng tình huống pháp luật. Giáo viên cũng lưu ý không
làm mất nhiều thời gian và tốn tiền đối với học sinh.
Nguồn sưu tầm các tình huống tình huống pháp luật để vận dụng trong giảng
dạy cũng rất đa dạng. Giáo viên và hoạt học sinh có thể sưu tầm trên các loại
sách báo, tạp chí, đài phát thanh, đài truyền hình, mạng internet... và sưu tầm
theo từng chủ đề, từng nội dung cụ thể trong bài dạy.
2.2.2 Vận dụng phương pháp liên hệ thực tiễn trong bài 6- Giáo dục công

dân lớp 12:

7


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Hầu hết các bài trong chương trình Giáo dục công dân lớp 12 đều có thể đưa
phần lên hệ thực tiễn vào giảng dạy.
Tuy nhiên, ở đây tôi chỉ đưa ra một số ví dụ tiêu biểu, có hiệu quả khi vận dụng
phương pháp này trong bài 6:
Để giảng mục 1a ( Quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công dân) giáo
viên đưa ra tình huống:
Vụ 2 mẹ con nhốt 6 cán bộ phường:

Lực lượng chức năng kiểm tra phần diện tích xây dựng lấn chiếm của hộ bà
Trần Mỹ Lệ
Theo điều tra ban đầu của cơ quan công an, khoảng 9h ngày 21/4, tổ công
tác của UBND phường Long Bình Tân, TP Biên Hòa gồm 6 cán bộ được phân
công đến địa chỉ số 425, hẽm 65, tổ 11, khu phố 2, phường Long Bình Tân kiểm
tra hành chính và làm việc với bà Lệ về việc người này có hành vi xây dựng
công trình trái phép trên đất của Dự án Bệnh viện điều dưỡng.
Khi nhóm cán bộ trên vừa vào trong nhà thì bà Lệ và con trai là Đỗ Hoàng
Long khóa cửa giam giữ những người này. UBND phường Long Bình Tân đã
đến tuyên truyền, vận động bà Lệ cùng con trai thả nhóm cán bộ, song bà Lệ
không chấp hành mà còn đe dọa kích nổ bình gas trong nhà nếu lực lượng công
an vào giải cứu. Đến 12h cùng ngày, Công an TP. Biên Hòa phối hợp với chính
quyền địa phương phá cửa, giải thoát cho 6 cán bộ trên.

8

Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
* Cách tiến hành: Giáo viên phô tô và phát tình huống pháp luật cho cả lớp
làm tài liệu tham khảo. Học sinh cùng suy nghĩ các câu hỏi giáo viên đưa ra
1.Em có nhận xét gì về hành vi của mẹ con bà Lệ?
2. Hành vi đó đã xâm phạm đến quyền gì của công dân?
3. Em hiểu gì về quyền Quyền bất khả xâm phạm về thân thể của công
dân?
Học sinh thảo luận theo nhóm và trình bày ý kiến.
Giáo viên: Tổng hợp ý kiến và bổ sung, đưa ra khái niệm quyền bất khả
xâm phạm về thân thể của công dân.
Để giảng mục 1b, giáo viên đưa ra tình huống:
Chu Văn Đức (sinh năm 1963) và Trịnh Thị Hạnh Phương (Sinh năm
1962) trú tại 241/108 Nguyễn Trãi, phường Tân Chính, quận Thanh Xuân,
thành phố Hà Nội làm nghề bán phở. Theo cáo trạng của Viện kiểm soát, từ
năm 1993 vợ chồng Đức - Phương nuôi một em nhỏ giúp việc tên là Nguyễn Thị
Thông (tức Bình - sinh năm 1983). Trong quá trình giúp việc tại gia đình này,
em Bình không chỉ bị vắt kiệt sức lao động mà còn bị vợ chồng Đức - Phương
đánh đập, chửi bới và hành hạ rất dã man. Hành vi xâm phạm đến thân thể em
Bình của vợ chồng Đức - Phương thể hiện ở việc: Dùng muôi nước phở hắt
nước nóng vào người, dùng thanh tre, thanh gỗ đánh vào người, vào vùng kín,
dùng dao nhọn đâm vào ống đồng chân trái gây thương tích, dùng kìm kẹp thịt
hai bên mạng sườn... Do không chịu được việc hành hạ, ngày 20/10/2007 em
Bình đã bỏ trốn và tố cáo hành vi của vợ chồng Đức - Phương với công an.
Trong khoảng 10 năm giúp việc cho vợ chồng Đức - Phương, em Bình chỉ được
nuôi ăn, không được đi học và trả lương.
Việc em Bình bị đánh đập hành hạ đã để lại trên khắp cơ thể em 424 vết sẹo,
gây tổn hại sức khoẻ 34%.
Sáng 21/1/2008, Toà án nhân dân quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội đã mở
phiên toà sơ thẩm, xét xử vợ chồng Đức - Phương về tội: “Hành hạ người

khác” và “Gây tổn hại sức khoẻ cho người khác” theo khoản 1 Điều 110 và
khoản 2 Điều 104 Bộ luật hình sự. Cụ thể Chu Văn Đức 36 tháng tù cho hưởng

9


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
án treo, Trịnh Thị Hạnh Phương 45 tháng tù giam, buộc 2 bị cáo bồi thường
thiệt hại, về vật chất cho nạn nhân theo quy định của pháp luật.

Vợ chồng Đức - Phương trước vành móng ngựa
* Cách tiến hành: Giáo viên phô tô và phát tình huống pháp luật cho cả lớp làm
tài liệu tham khảo. Học sinh cùng suy nghĩ các câu hỏi giáo viên đưa ra.
1. Hành động của Chu Văn Đức và Trịnh Thị Hạnh Phương có được pháp luật
cho phép không?
2.Vì sao hành động trên không được pháp luật cho phép?
3. Em hiểu thế nào là quyền được pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe và
danh dự của công dân?
Học sinh thảo luận theo nhóm và trình bày ý kiến.
Giáo viên: Tổng hợp ý kiến và bổ sung, đưa ra khái niệm quyền được pháp
luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe và danh dự của công dân.
Giáo viên đưa tình huống pháp luật Mẹ “ăn thịt ”con đăng trên báo Tuổi
trẻ (Thứ 5 ngày 25/9/2008) vào giảng dạy ở mục 1b bài 6:)
Học sinh: Đọc tình huống pháp luật và thảo luận theo nhóm với nội dung:
1. Phân tích những hành vi ngược đãi, hành hạ dã man bé Nguyễn Thị Hảo của
bà Nguyễn Thị Mỳ?
2. Em có nhận xét gì về hành vi của bà Mỳ và ý kiến của em như thế nào?
Học sinh thảo luận theo nhóm và trình bày ý kiến.

10

Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Giáo viên: Tổng hợp ý kiến và bổ sung
Kết luận: Hành vi của bà Mỳ là vi phạm pháp luật (vi phạm quyền được
pháp luật bảo hộ về tính mạng, sức khỏe và danh dự của công dân ,bình đẳng
giữa cha mẹ và con cái).
Tình huống pháp luật: Sáu người lãnh án tù vì 50.000 đồng (Báo Công an
thành phố Đà Nẵng ngày 05/12/2009)
Theo đó, vào khoảng 16 giờ 30 ngày 28/6, tại bãi giữ xe quán Buty thuộc khu
du lịch Bãi Rạng, phường Thọ Quang (Q.Sơn Trà, TP Đà Nẵng), do mâu thuẫn
trong việc trả thiếu 50.000 đồng tiền thuê bạt ngồi, nhóm thực khách gồm
Nguyễn Nam Trung, Tạ Văn Vĩnh, Tạ Văn Khôi, Lê Văn Dũng, (trú tại Ngũ
Hành Sơn, TP Đà Nẵng) đã dùng gạch đá ném vào nhóm giữ xe của quán Buty
của Lê Anh Tuấn, Hoàng Quốc Việt, Trịnh Văn Tý.
Trước hành vi của nhóm thực khách, đối tượng Lê Anh Tuấn đã dùng rựa
chém nhiều nhát vào người Nguyễn Nam Trung khiến Trung chết tại chỗ.
Trước hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng, HĐXX đã tuyên phạt bị
cáo Lê Anh Tuấn (SN 1985, trú tại P.Thọ Quang, Q. Sơn Trà, TP Đà Nẵng) 8
năm tù vì tội giết người.
Bị cáo Hoàng Quốc Việt (SN 1986), Trịnh Văn Tý (SN 1984, cùng trú tại xã
Vạn Hà, Thiệu Hóa, Thanh Hóa), Tạ Văn Vĩnh (SN 1982) và Tạ Văn Khôi (SN
1986), Lê Văn Dũng (SN 1964, cùng trú tại quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) mỗi
người 1 năm tù cho cho các về tội gây rối trật tự công cộng.
Tình huống này được vận dụng vào mục 1b bài 6: Công dân với các quyền tự
do cơ bản.
* Cách tiến hành:
Giáo viên gọi một học sinh đọc to, rõ ràng tình huống pháp luật này và yêu
cầu học sinh:
1. Phân tích hành vi xâm phạm đến tính mạng của người khác của các bị cáo.

2. Hậu quả và trách nhiệm pháp lí?
Sau khi học sinh trả lời, giáo viên chốt lại các ý chính liên quan đến nội dung
câu chuyện và bài học.
Tình huống pháp luật: Một phụ nữ bị làm nhục suốt 3 tiếng đồng hồ
(Cadn.com.vn) - Hơn một tháng qua, chị Phạm Thị Hải (1963, trú thôn Trung
Bính, xã Bảo Ninh, TP Đồng Hới, Quảng Bình) không chỉ sống trong nỗi nhục
nhã, hổ thẹn vì bị người nhà bà Diệu Thị Thảo (1960, trú cùng xã Bảo Ninh)

11


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
dùng kéo, dao cắt tóc, chặt, xé và lột hết áo quần bắt đi “diễu hành” giữa
đường mà còn bị các vết bầm tím do các đối tượng hành hạ trong suốt gần 3 giờ
đồng hồ phải nhập viện.
Tiếp chuyện chúng tôi, nét mặt chị Hải vẫn chưa hết bàng hoàng sau trận đòn
hành hạ về thể xác lẫn tâm hồn vừa qua. Chị kể lại cái đêm kinh hoàng mình bị
hành hạ và làm nhục: Khoảng 21 giờ ngày 16-10, chị nhận được tin nhắn của
anh Lại Thế Nhân (1958, trú cùng xã) hẹn lên thuyền ra sông Nhật Lệ nói
chuyện. Vì là gái độc thân nên chị nhận lời. Sau khi thuyền chạy ra cách bến
chợ cá Đồng Hới khoảng 100m thì dừng lại.
Trong lúc hai người “thì thầm” thì 2 đối tượng Hòa (1983) và Quảng (1988), là
con của anh Nhân bơi từ dưới sông lên thuyền của hai người. Trên thuyền, Hòa,
Quảng đã có lời lẽ nhục mạ, đánh đập chị Hải và dùng dao đe dọa. Sau đó, cả
hai kéo thuyền vào bến chợ cá Đồng Hới để một số đối tượng khác trong gia
đình và anh chị em lên thuyền dùng dao, kéo cắt tóc, chặt tóc, xé và lột hết áo
quần chị Hải.
Trong quá trình từ 21 giờ đến hơn 23 giờ, các đối tượng này cho thuyền trôi từ
từ giữa dòng sông để hành hạ chị Hải. Ngoài các đối tượng thực hiện hành vi
trên, các đối tượng còn lại đã dùng tay chân đấm, đá, đánh khiến chị bị tê liệt

toàn thân và lịm đi vì bị “nếm” nhiều trận đòn dã man. Sau gần 3 giờ đồng hồ
hành hạ, đánh đập, các đối tượng lôi chị Hải lên bờ tại bến Trung Bính (gần
nhà anh Nhân) và bắt chị trong tình trạng không một mảnh vải che thân “diễu
hành” trên đường trước sự chứng kiến của đông đảo bà con lối xóm.
Lúc này, người nhà chị Hải đến van xin, năn nỉ, cùng nhiều người dân trong
thôn đến góp ý và can ngăn thì các đối tượng mới chịu cho chị Hải mặc áo quần
để người nhà đưa về. Do bị hành hạ, đánh đập trong suốt 3 tiếng đồng hồ nên
chị Hải bị thương tích nhiều nơi trên cơ thể, được đưa đi điều trị tại Bệnh viện
Việt Nam- Cuba Đồng Hới.
Sau 10 ngày điều trị, chị Hải được xuất viện. Theo hồ sơ bệnh án thì chị bị
đa chấn thương vùng đầu, vùng mặt và nhiều vết bầm tím do bị đánh. Chi phí
điều trị toàn bộ hết gần 15 triệu đồng. Trong số các đối tượng tham gia đánh
đập, hành hạ và làm nhục chị Hải có vợ Lại Thế Nhân, 2 người con và một số
người khác trong gia đình.
Anh Phạm Văn Dương (anh ruột của chị Hải) bức xúc: “Họ đúng là tàn
nhẫn thật, mặc dù tui đã van xin, năn nỉ nhưng họ vẫn hành hạ, đánh đập và
còn làm nhục em tôi trước mọi người”. Bà Hoàng Thị Quy (82 tuổi, mẹ của chị
Hải) đau lòng: “Tui sinh con ra, nuôi con hơn 45 năm chưa hề đánh đập nó một
roi, thế mà chúng nó hành hạ, đánh đập con tui như thế”. Chị Hải tâm sự: “Từ
khi xảy ra vụ việc đó đến nay, tinh thần tôi không ổn định. Hơn một tháng nay
tôi không dám ra đường. Tôi đề nghị các cơ quan bảo vệ pháp luật phải xử lý
nghiêm khắc”.
Sau khi nhận được đơn của chị Hải và gia đình gửi đến tố cáo các đối
tượng có hành vi đánh đập, hành hạ và làm nhục, Cơ quan CSĐT CATP Đồng

12


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Hới tiến hành xác minh, điều tra làm rõ và lập hồ sơ xử lý. Ngày 23-11, CQĐT

đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 4 bị can gồm Diệu Thị Thảo (1960 - vợ
Lại Thế Nhân), Lại Thanh Quảng (1988), Hoàng Thị Oanh (1966) và Nguyễn
Thị Lan (1971, đều trú xã Bảo Ninh – là con và người thân của Thảo) về tội
“Làm nhục người khác” quy định tại Điều 121 Bộ luật Hình sự

Chị Hải với mái tóc đã bị cắt và những vết thương trên đầu
Tình huống này cũng được vận dụng vào bài 6 Mục 1c
* Cách tiến hành:
Giáo viên phát câu chuyện pháp luật cho học sinh đọc và trả lời câu hỏi.
1. Hành vi xâm phạm chỗ ở của người khác của Sơn và Tuấn có vi phạm pháp
luật không?
2. Hậu quả gây ra như thế nào?
Sau khi học sinh trả lời, giáo viên chốt lại nội dung về quyền bất khả xâm phạm
chỗ ở của công dân.
2.3. Hiệu quả đạt được:
Trên cơ sở nắm vững mục đích của việc đổi mới phương pháp dạy học ở
trường phổ thông, phát huy những thuận lợi của phương pháp dạy học tích cực
và khắc phục những khó khăn chúng tôi đã thu được những kết quả nhất định.
Có rất nhiều phương pháp dạy học đưa lại hiệu quả cho tiết dạy. Việc lựa chọn
một hoặc một số phương pháp phù hợp cho nội dung bài học là rất cần thiết. Sau

13


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
một thời gian giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân lớp 12 tôi nhận thấy việc
liên hệ thực tiễn vào dạy học là rất cần thiết và phù hợp. Khi đưa phương tiện là
những tình huống pháp luật vào bài học thì hiệu quả của phương pháp liên hệ
thực tiễn đã được phát huy tích cực. Học sinh học theo cách lồng ghép tình
huống pháp luật vào từng mục bài sẽ cảm thấy hứng thú và tăng tính liên hệ thực

tiễn. Hầu hết học sinh ở các lớp 12 đã cảm thấy hứng thú và thích học bộ môn vì
nó giảm đi tính khô khan. Những tình huống pháp luật có thật đã tạo cơ hội cho
các em nắm bắt thực tế vào nội dung bài học dễ dàng hơn rất nhiều. Đa số học
sinh chịu khó tìm tòi tình huống pháp luật làm tư liệu, phân loại theo nội dung
bài học và nắm kiến thức vững vàng hơn. Các em có cơ hội trao đổi với nhau về
nội dung tình huống pháp luật giáo viên cung cấp hoặc mình tự tìm được. Thông
qua việc trao đổi, bàn luận nhóm, lớp các em đã đưa ra những thắc mắc, câu hỏi
với giáo viên hoặc bạn bè mình. Các em đã mở rộng tầm nhận thức là tự học hỏi
được nhiều kinh nghiệm từ những tình huống thực tế đó. Như vậy tình huống
pháp luật đã phát huy tác dụng, góp phần giáo dục ý thức pháp luật cho các em.
Trong quá trình giảng dạy một số bài cụ thể có vận dụng phương pháp liên hệ
thực tiễn thông qua tình huống pháp luật tôi có nhận xét đánh giá lại kết quả
thông qua hình thức trắc nghiệm, kiểm tra bài 15 phút, 1 tiết, điều tra bằng
phiếu...
Với tổng số lớp 12 của trường là 8 lớp, tôi đã tiến hành điều tra bằng phiếu
của 4 lớp và thu được kết quả như sau:
Lớp
12 B2
12 B4
12 B7
12 B8

Sĩ số
học sinh
40
43
43
42

Thích học

35
39
40
39

Không
thích học
5
4
3
3

Hiểu bài
35
39
40
39

Không
hiểu bài
0
0
3
2

PHẦN III. KẾT LUẬN
1. Bài học kinh nghiệm

14

Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
Có rất nhiều phương pháp dạy học môn Giáo dục công dân , bao gồm các
phương pháp dạy học truyền thống (Trực quan, giảng giải, vấn đáp...) và các
phương pháp hiện đại ( như đóng vai, liên hệ thực tiễn, dự án...). Mỗi phương
pháp dạy học đều có mặt mạnh và mặt hạn chế riêng. Các phương pháp sẽ phù
hợp với từng loại bài riêng, từng hoạt động trong tiết dạy.
Do đặc trưng của môn học Giáo dục công dân lớp 12 nên việc sử dụng
phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua tình huống pháp luật là rất cần thiết.
Thông qua những tình huống pháp luật các em được tiếp xúc với thực tiễn nhiều
hơn và phân tích để hiểu sâu sắc nội dung bài học. Học sinh biết vận dụng kiến
thức và thực tiễn biết đánh giá thực tiễn và phát huy được tính tích cực trong học
tập.
Quá trình vận dụng phương pháp liên hệ thực tiễn thông qua tình huống pháp
luật trong dạy học môn Giáo dục công dân lớp 12 đã đạt được những kết quả
nhất định. Đa số học sinh trong lớp thấy hứng thú với phương pháp học mới này
và thấy hiểu bài. Lớp học sôi nổi, học sinh phát huy được tính chủ động, sáng
tạo trong học tập. Học sinh cũng được tạo cơ hội tìm tòi các kiến thức mới và
khó có liên quan đến nội dung bài học.
Bên cạnh những thuận lợi vận dụng phương pháp này giáo viên và học sinh
còn gặp phải một số khó khăn nhất định như: Quỹ thời gian hạn chế, tài liệu
tham khảo trong nhà trường chưa nhiều, một số học sinh còn thờ ơ với môn
học...
Như vậy để phát huy được tính tích cực của phương pháp liên hệ thực tiễn
thông qua tình huống pháp luật và khắc phục được những hạn chế là yêu cầu đặt
ra cho mỗi giáo viên khi vận dụng vào bài dạy. Muốn phát huy tính tích cực
cũng như khắc phục hạn chế của phương pháp này đòi hỏi cả giáo viên và học
sinh phải nỗ lực hết mình trong quá trình dạy và học. Đây cũng là yêu cầu trong
quá trình đổi mới phương pháp dạy học nói chung và của bộ môn Giáo dục công
dân lớp 12 nói riêng.

2. Kiến nghị
Trên đây là kinh nghiệm của bản thân, xin được chia sẻ cùng thầy cô. Rất
mong nhận được sư góp ý để SKKN được áp dụng rộng rãi, hiệu quả.
Xin trân trọng cảm ơn!

15


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2

Thanh Hóa, ngày 18 tháng 5 năm 2017
XÁC NHẬN CỦA
HIỆU TRƯỜNG

Tôi xin cam đoan đây là SKKN do mình viết,
không sao chép nội dung của người khác.

Nguyễn Văn Bát

Lê Thị Ngọc

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
---***--1.

Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện

chương trình, sách giáo khoa lớp 10 Trung học Phổ thông môn Giáo dục
công dân, Nhà xuất bản Giáo dục – 2006.
2.

Bộ Giáo dục và Đào tạo: Tài liệu bồi dưỡng giáo viên thực hiện

chương trình, sách giáo khoa lớp 11 môn Giáo dục công dân, Nhà xuất
bản Giáo dục - 2007.
3.

TS. Nguyễn Đăng Bằng (Chủ biên): Góp phần dạy tốt - học tốt môn

Giáo dục công dân ở trường Trung học Phổ thông, Nhà xuất bản Giáo dục
– 2001.

16


Lê Thị Ngọc - Giáo viên môn GDCD –Trường THPT Hoằng Hóa 2
4.

Trần Quốc Cảnh - Nguyễn Xuân Khoát – Lê Thị Hải Ngọc: Giáo

trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên Trung học phổ thông chu kỳ 3
môn Giáo dục công dân, Nhà xuất bản Giáo dục – 2005.
5.

Nguyễn Nghĩa Dân: Đổi mới phương pháp dạy học môn Đạo đức

và Giáo dục công dân, Nhà xuất bản Giáo dục – 2001.
6.

Hồ Thanh Diện - Nguyễn Văn Cát: Thiết kế bài giảng Giáo dục

công dân 12, Nhà xuất bản Hà Nội – 2008.
7.

Đặng Huyền: Câu chuyện pháp đình, Nhà xuất bản Công an nhân

dân – 2008.
8.

Nguyễn Hữu Khải (Chủ biên) : Hướng dẫn thực hiện chương trình,

sách giáo khoa lớp 12 môn Giáo dục công dân, Nhà xuất bản Giáo dục –
2008.
9.

Phùng Đình Mẫn (Chủ biên)

- Trần Văn Hiếu - Hồ Văn Liên –

Phan Minh Tiến – Trương Thanh Thuý: Những vấn đề cơ bản về đổi mới
giáo dục Trung học phổ thông hiện nay, Huế - 2003.
10.

Lê Đức Quảng: Phương pháp và tư liệu giảng dạy môn Giáo dục

công dân, Nhà xuất bản Giáo dục – 1998.
11.

Nguyễn Văn Tuyến (Chủ biên) - Nguyễn Đức Ngọc: Tư liệu Giáo

dục công dân 12, Nhà xuất bản Giáo dục – 2008.

17