Bài giảng Quản trị học đại cương: Chương 1 ThS. Trương Quang Vinh

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

1


QUẢN TRỊ HỌC ĐẠI CƯƠNG
Lớp Đại Học Hành Chính
Hệ chính quy
Tổng số đơn vị học trình : 4 (60 tiết)

Ngöôøi trình baøy : Thaïc só Tröông

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

Quang Vinh

2


QUẢN LÝ HỌC ĐẠI CƯƠNG
Chương I : Cơ sở khoa học của quản lý
Chương II : Các lý thuyết quản lý
Chương III : Các yếu tố, nguyên tắc và

phương pháp quản lý
Chương IV : Các chức năng quản lý
Chương V : Chức năng kế hoạch

Chương VI : Chức năng tổ chức
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

3
Nên theo I, IX, II, III, ĨV, X…


Chương VII : Chức năng hướng dẫn, điều
khiển, lãnh đạo.
Chương VIII : Chức năng kiểm soát
Chương IX : Nhà quản lý trong tổ chức
Chương X : Quyết định quản lý
Chương XI : Thông tin trong quản lý

Tài liệu tham khảo.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

4


Chương I :

Cơ sở khoa học của quản lý
I. Sự cần thiết khách quan của quản
lý
II. Khái niệm về quản lý và các dạng

quản lý
III.Cơ sở hình thành khoa học quản
lý
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

5
Nên theo thứ tự II, I, III


I.

Sự cần thiết khách quan của quản lý
1. Nguồn gốc của quản lý
2. Mục tiêu của quản lý
3. Vai trò của quản lý

II. Khái niệm về quản lý và các dạng quản lý
1. Các quan niệm về quản lý
2. Các yếu tố cấu thành quản lý
3. Các dạng quản lý
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

6


III.Cơ sở hình thành khoa học quản lý

1. Sự xuất hiện các tư tưởng quản lý
2. Một số tư tưởng quản lý tiêu biểu

3. Cơ sở khoa học quản lý

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

7


I. Sự cần thiết khách quan của quản lý
1.

Nguồn gốc của quản lý

có nhiều việc mà một người đơn
lẽ không làm được hoặc làm
được nhưng kém hiệu quả, do
đó, xuất hiện sự liên kết giữa
con người lại với nhau để cùng
thực hiện một mục đích, và từ
đó dần hình thành tổ chức.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

8

1.

Nguồn gốc của quản lý
Tập quán sinh sống của con người là quần tụ
theo cộng đồng để tồn tại và phát triển.
Trong cộng đồng nầy, có

nhiều việc mà
một người đơn lẽ không làm được
hoặc làm được nhưng kém hiệu
quả, do đó, xuất hiện sự liên kết
giữa con người lại với nhau để cùng
thực hiện một mục đích, và từ đó
dần hình thành tổ chức.

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

9


Dù ở trình độ hợp tác nào thì hiệp
tác phân công lao động cũng không
phải là hoạt động của mỗi người mà
là của cả tổ chức : vì cần đến

yếu tố điều hành, phối hợp

các bộ phận có trong tổ chức
. Yếu tố đó là quản lý
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

10


Từ những ngày đầu tồn tại, con người
đã biết tìm kiếm các nguồn vật chất
sẵn có trong tự nhiên, hay tự tạo ra
để đảm bảo sự sinh tồn.
Nhu cầu đảm bảo cho sự sống
hàng ngày không ngừng được tăng
lên cả về lượng và về chất, trong
khi của cải có sẳn trong thiên nhiên
là hữu hạn và có tính thời vụ.

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

11


Thực tế khách quan nầy buộc con người phải
tự tạo ra sản phẩm tiêu dùng cho xã hội thay
thế những sản phẩm có sẳn trong tự nhiên.
Dù nhiều hay ít, sản phẩm làm ra vẫn chứa

đựng những tài nguyên thiên nhiên mà con
người phải tập trung khai thác, chế biến, sử
dụng chúng bằng những thành quả của nền
văn minh;
Bên cạnh đó, con người còn phải đấu tranh với các
lực lượng đối lập trong xã hội và tự nhiên để tồn tại
và phát triển.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

12


Để đạt mục tiêu mưu sinh đó,
con người không thể sống
riêng rẽ mà phải tham gia vào
quá trình hiệp tác, phân công
lao động để vừa tạo ra sức
mạnh cộng đồng, vừa phát
huy ưu thế của mỗi người, mỗi
nhóm.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

13


Hiệp tác và phân công lao động tiến dần

từ thấp đến cao, từ chưa hoàn thiện đến
hoàn thiện theo trình độ phát triển của
lực lượng sản xuất xã hội. Dù ở trình độ
hợp tác nào thì hiệp tác phân công lao
động cũng không phải là hoạt động của
mỗi người mà là của cả tổ chức : vì cần
đến yếu tố điều hành, phối hợp các bộ
phận có trong tổ chức . Yếu tố đó là quản
lý
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

14


Quản lý ra đời gắn liền với hoạt động chung của nhiều
người trong xã hội như Các Mác đã đề cập đếùn trong thời
đại công nghiệp cơ khí:

“Mọi người lao động trực tiếp
trong xã hội hoặc lao động chung
thực hiện trên quy mô tương đối
lớn, ở mức độ nhiều hay ít đều cần
đến quản lý”
C.Mac-Angghen Toàn Tập-Tập 23 trang 34.NXB Sự Thật-HN
1963.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

15


Theo như nghiên cứu của các nhà kinh
điển chủ nghĩa Mac-Lenin thì ngay trong
cộng đồng xã hội Thị tộc, xã hội Nguyên
thủy đã hình thành các tổ chức tự quản, đó
là Hội Đồng Thị Tộc và người đứng đầu là
Tù Trưởng có vai trò thực hiện chức năng
quản lý trong cộng đồng nầy.
Khi chế độ tư hữu ra đời, cũng là lúc xuất
hiện các tầng lớp giai cấp và mâu thuẫn
giai cấp. Để duy trì địa vị, giai cấp thống trị
đã thiết lập nên bộ máy nhà nước để thực
hiện chức năng quản lý toàn xã hội.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

16


Cùng với sự phát triển của hiệp tác và phân
công lao động từ thấp đến cao, xã hội loài người
đã trải qua 3 cuộc cách mạng gắn liền với các tổ
chức kinh tế-chính trị xã hội.
Trong mỗi tổ chức đó, hoạt động quản lý
nhằm kết hợp mọi nổ lực chung của mỗi
người trong tổ chức và sử dụng tốt các nguồn

lực vật chất có được để đạt mục tiêu chung và
mục tiêu riêng của từng thành viên trong tổ
chức.

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

17


Trong mỗi tổ chức đó, hoạt
động quản lý nhằm kết hợp
mọi nổ lực chung của mỗi
người trong tổ chức và sử
dụng tốt các nguồn lực vật
chất có được để đạt mục tiêu
chung và mục tiêu riêng của
từng thành viên trong tổ
chức.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

18


Như vậy, nguồn gốc của quản

lý là sự cần thiết kết hợp và

phối hợp hoạt động giữa các
cá nhân trong xã hội, giữa con
người với tự nhiên để mang
lại lợi ích mong muốn cho
toàn xã hội.

10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

19


2.

Mục đích của quản lý

Quản lý là một hoạt động khách quan nảy
sinh khi cần có sự nỗ lực của tập thể để
thực hiện một mục tiêu chung.
Quản lý diễn ra với mọi quy mô, mọi cấp độ của
tổ chức từ nhỏ đến lớn, từ đơn giản đến phức
tạp, trong tất cả các lĩnh vực của đời sống
kinh tế- xã hội, đặc biệt là phối hợp trong lĩnh
vực phòng chống thiên tai. Để duy trì và bảo
vệ đời sống dân cư, con người phải dựa vào
sức mạnh cộng đồng trên các phạm vi.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

20


Trong thực tế, để tái lập và bảo vệ môi
trường sống thì mỗi quốc gia hay khu vực
không thể tự giải quyết được mà phải có sự
nỗ lực của tất cả các quốc gia. Hoặc để bảo
vệ lợi ích của một quốc gia, một chủ đầu tư
thì cũng cần có sự phối hợp chặt chẽ của
nhiều thành viên ở các quốc gia khác trên
toàn cầu như các công ty đa quốc gia, các
tổ chức kinh tế khu vực.
Còn để tạo ra những bộ phận hay sản phẩm
giản đơn thì chỉ cần sự đồng tâm, nhất trí
của một nhóm cá nhân với những thiết bị
nhất định.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

21


Song, dù tổ chức ở quy mô lớn hay nhỏ
thì mọi hoạt động của thực thể (tổ chức)
cũng bao gồm hai bộ phận có đặc tính
khác nhau rõ rệt là người điều hành
(chủ thể quản lý) và người thực hiện
(đối tượng quản lý). Hai bộ phận nầy

tồn tại độc lập trong một thể thống nhất
cùng hướng đến mục tiêu chung của
tổ chức.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

22


Như vậy, quản lý đã trở thành một hoạt động phổ
biến trong mọi lĩnh vực, ở mọi lúc, mọi nơi, mọi cấp
độ và liên quan đến nhiều thành phần, đối tượng
trong xã hội.

Trong số các hoạt động đó thì quản ý kinh tế
xã hội diễn ra thường xuyên, liên tục, ngày
càng phong phú đa dạng, nó liên quan đến
mọi tầng lớp trong xã hội trong các mối liên
hệ vĩ mô; liên quan đến phong tục tập quán,
truyền thống văn hoá, lịch sử của mỗi quốc
gia, dân tộc v…v.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

23


tính phức tạp của quản lý kinh tế- xã

hội thể hiện ở cả những quan hệ
chính thức- cơ bản được điều chỉnh
bởi pháp luật- và cả những quan hệ
phi chính thức phải điều chỉnh bằng
những phạm trù đạo đức, phong tục,
tập quán.
Vì vậy, phải biết kết hợp hài hòa giữa nguyên tắc
quản lý hành chính, kinh tế và giáo dục thuyết
phục10/21/2017
mới đạt được QUAN
mục
tiêu dự kiến
LY HOC DAI CUONG 24
Truong Quang Vinh


Quản lý nhằm các mục tiêu sau:
-(1)Tổ chức, điều hòa, phối hợp và hướng dẫn hoạt
động của các cá nhân trong tổ chức nhằm thực hiện
mục tiêu chung. Mục tiêu quản lý trong trường hợp
nầy không giống như việc thực hiện mục tiêu của
mỗi cá nhân đơn lẻ, mà là sự tập hợp lợi ích của
mỗi cá nhân thành lợi ích chung của tổ chức.
Đã hợp thành tổ chức thì các cá nhân không thể vận động
tự do mà phải theo tôn chỉ, mục đích chung. Muốn vậy, các
thành viên trong tổ chức cần phải phối hợp với nhau theo
những nguyên tắc thống nhất trên cơ sở yêu cầu định
hướng của chủ thể quản lý.
10/21/2017

QUAN LY HOC DAI CUONG Truong Quang Vinh

25