Bài 12. Phân bón hoá học

CHÀO MỪNG CÁC BẠN ĐẾN VỚI
BÀI THUYẾT TRÌNH CỦA NHÓM 4


Bài 12: PHÂN BÓN HÓA HỌC
Nhóm 4:

Nguyễn Trường Vy
Nguyễn Thanh Duy
Nguyễn Hoàng Minh Nguyệt
Nguyễn Thị Thùy Dương
Vũ Thị Kim Chi
Lê Quốc Đạt
Nguyễn Mai Hằng
Nguyễn Quang Minh
Thi Thị Thu Hồng


Đặt vấn đề:
-Trong hoạt động sản xuất nông nghiệp phân bón là một trong nh ững v ật t ư quan tr ọng và đ ược s ử d ụng v ới m ột l ượng khá l ớn hàng năm. Phân
bón đã góp phần đáng kể làm tăng năng su ất cây tr ồng, ch ất l ượng nông s ản, đ ặc bi ệt là đ ối v ới cây lúa ở Vi ệt Nam. Theo đánh giá c ủa Vi ện Dinh
dưỡng Cây trồng Quốc tế (IPNI), phân bón đóng góp khoảng 30-35% t ổng s ản l ượng cây tr ồng.

-Tuy nhiên phân bón cũng chính là những lo ại hoá ch ất n ếu đ ược s ử d ụng đúng theo quy đ ịnh sẽ phát huy đ ược nh ững ưu th ế, tác d ụng đem l ại s ự
mầu mỡ cho đất đai, đem lại sản phẩm trồng trọt nuôi sống con người, gia súc. Ng ược l ại n ếu không đ ược s ử d ụng đúng theo quy đ ịnh, phân bón
lại chính là một trong những tác nhân gây nên s ự ô nhiễm môi tr ường s ản xu ất nông nghi ệp và môi tr ường s ống.


Nội dung:
I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.
II. Cách cải tạo đất.

III. Cách khắc phục.
IV. Kết luận.


I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.

1.

Ô nhiễm đất do phân bón vô cơ:

-Trong phân super lân thường có 5% acid tự nhiên. Riêng lượng acid do H2SO4 nào cũng làm cho môi tr ường đ ất b ị chua thêm.

-Trong nguyên liệu sản xuất phân lân có chứa 3% Flo. Kho ảng 50-60% l ượng Flo này n ằm l ại trong đ ất và làm ô nhi ễm đ ất khi hàm l ượng c ủa nó
đạt đến 10mg/kg đất.
-Flo gây độc hại cho người và gia sức, kìm hãm hoạt động c ủa 1 s ố enzim, ngăn c ản quá trình quang h ợp và t ổng h ợp protein ở th ực v ật.


I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.

-Khi bón đạm cho cây trồng, cây chỉ sử dụng được 40 - 60%, phần còn l ại n ằm trong đ ất và gây ô nhi ễm đ ất. Các nhà nghiên c ứu v ề dinh d ưỡng cây
trồng thường nói đến ảnh hưởng xấu của hàm lượng nitrat quá cao trong nông sản có thể gây ung thư.

-Ngoài ra, hiện tượng thừa đạm sẽ làm cho bộ phận của cây, nhất là các cơ quan sinh trưởng sẽ phát tri ển m ạnh, t ạo thêm ngu ồn th ức ăn cho nhi ều
loài vi sinh vật gây hại. Đạm thừa làm cho vỏ t ế bào cây tr ở nên m ỏng, t ạo đi ều ki ện d ễ dàng cho m ột s ố loài vi sinh v ật gây b ệnh xâm nh ập, kích
thích một số loài vi sinh vật trong đất xâm nhập vào rễ và gây hại cho cây. Sâu bệnh xu ất hi ện nhi ều làm s ố l ần phun thu ốc tăng theo cũng làm ô
nhiễm môi trường.


I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.

-Các loại phân vô cơ thuộc nhóm chua sinh lý như K2SO4, KCl, super photphat còn t ồn d ư axit, đã làm chua đ ất,
nghèo kiệt các cation kiềm và xuất hiện nhiều độc tố trong môi trường đất nh ư ion Al3+, Fe3+, Mn2+ gi ảm
hoạt tính sinh học của đất và năng suất cây trồng.


I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.
2. Ô nhiễm đất do phân bón hữu cơ:
Các phân bón hữu cơ gồm các chất hữu cơ tự nhiên, (ví d ụ phân, ch ất giun đùn, phân ủ, t ảo bi ển), hay các tr ầm
lắng khoáng chất tự nhiên (ví dụ saltpeter, phân chim). Chúng là ngu ồn dinh d ưỡng quan tr ọng, có tác d ụng
phục hồi độ phì nhiêu của đất. Tuy nhiên, sử dụng phân h ữu cơ sẽ gây ảnh h ưởng xấu v ề m ặt v ệ sinh n ếu
không tuân thủ đúng quy trình kĩ thuật vì ngoài các vi sinh vật gây bệnh cũng có nhi ều hóa ch ất bị phân gi ải
đang tồn tại dưới dạng độc hại.


Bảng: Số lượng các loài vi trùng và trứng giun.
STT

Đối tượng nghiên cứu

Vi khuẩn E.coli trong 100g

Số trứng giun trong 50g phân hoặc 1.000ml

đất

Giun đũa

Giun tóc

1.

Phân bắc tươi trộn tro bếp.

107

31

16

2

Phân bắc đã ủ 2 tháng.

105

12

7

3

Đất vừa tưới phân bắc.

105

22

10

4

Đất sau tưới phân bắc 20 ngày.

105

13

5

5

Đất vừa tưới phân tươi.

 105

 5

 -

6

Đất chỉ dùng phân hóa học.

102

3

1

 7

Nước mương nơi trồng rau tưới phân bắc.

 450

 3

 -

 

Nước giếng khu trồng rau tưới phân bắc.

 

 

 

20

7

-

8
 

 

I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.

Hiện nay ở các vùng nông thôn miền bắc, tập quán sử dụng phân bắc và phân chuồng tươi trong canh tác v ẫn còn ph ổ bi ến.
Chỉ tính riêng trong nội thành Hà Nội, hằng năm l ượng phân bắc th ải ra kho ảng 550.000 t ấn. Trong khi đó, công ty v ệ sinh môi tr ường ch ỉ đ ảm b ảo thu
được 1/3, số còn lại được nông dân chuyên chở về bón cho cây trồng, gây mất vệ sinh và gây ô nhi ễm đ ất. Huy ện T ừ Liêm nhi ều h ộ nông dân đã ph ải
dùng phân Bắc tưới với liều lượng 7 – 12 tấn / hecta.
Do vậy, 1 lít nước mương máng khu trồng rau có tới 360 E.Coli, ở nước giếng công cộng là 20, còn trong đất đến 2.105/100g đất.


I. Ảnh hưởng của phân bón đối với đất và môi trường.

Ở các vùng nông thôn phía nam, đặc biệt vùng đồng bằng sông Cửu Long, phân t ươi ở m ột số n ơi đ ược coi là ngu ồn th ức ăn cho cá. Hi ện nay, t ập quán
sử dụng phân bắc tươi theo các hình thức:




50% lượng phân bắc trộn tro bếp để bón lót, 10% lượng phân bắc được pha loãng bằng nước để tưới cho cây trồng (rau, lúa).
40% phân bắc trộn tro bếp cộng với vôi bột và ủ khoảng 10 -14 ngày, sau đó bón cho cây trồng.

Cách bón phân tươi này gây ô nhiễm sinh học nghiêm trọng cho môi trường đất, không khí và nước.


II. Cách cải tạo đất.

Trong trường hợp phát hiện đất bị ô nhiễm rồi thì tiến hành các biện pháp sau:

- Sử dụng các chất kiềm như CaCO3, CaO, Ca(OH)2 và các
muối photphát kiềm để khử chua đất.

II. Cách cải tạo đất.

- Tiêu nước vùng trũng, điều tiết thông số Eh đất làm cho các y ếu tố kim lo ại sang d ạng h ợp ch ất khó
tan.


II. Cách cải tạo đất.

- Bón chủ yếu phân hữu cơ vào đất nhằm tăng cường
lượng vi sinh vật trong đất, có tác dụng làm tăng độ
phì của đất, giúp đất giàu dinh dưỡng trở lại.


II. Cách cải tạo đất.

-

Luân canh cây trồng để giúp đất tốt hơn.


II. Cách cải tạo đất.

- Đổi đất, lật đất


II. Cách cải tạo đất.

- Xen canh: thay đổi cây trồng trên cùng một chân đất.

II. Cách cải tạo đất.

- Trồng rừng, trồng các cây lâu năm trên đất.


II. Cách cải tạo đất.

- Xử lý ô nhiễm bằng các phương pháp sinh học. Có rất nhiều công trình nghiên c ứu đã đ ưa ra các quy trình sinh h ọc khép
kín dựa trên sự phân huỷ của thực vật, vi sinh vật. Các biện pháp này sau khi đ ược áp d ụng sẽ tr ả l ại cho đ ất s ự cân b ằng
vốn có, giúp làm sạch đất, cân bằng ion, các bằng các y ếu tố sinh hoá trong đ ất.


III. Cách khắc phục.

1/ Sử dụng hiệu quả nguồn phân bón:

 Bón phân hợp lý.
 Cần có hiểu biết về các loại phân bón cho cây trồng.
 Không sử dụng các phân vi sinh chưa qua kiểm nghiệm chất lượng và không sử dụng hoàn toàn phân h ữu c ơ trong vi ệc
cung cấp chất dinh dưỡng cho cây.

 Không tùy tiện trộn nhiều loại phân lại với nhau.
 Bón vôi.


III. Cách khắc phục.

2/ Tăng cường sử dụng phân bón thân thiện với môi trường:



Phân hữu cơ:



Phân chuồng ủ hoai mục.



Phân rác qua ủ.



Phân xanh….



Phân vi sinh vật.


III. Cách khắc phục.

3/ Các quy định, chính sách:



Cần sớm xây dựng luật phân bón để tăng hiệu lực công tác qu ản lý phân bón, trong đó c ần xây d ựng và ban hành đ ồng b ộ
Nghị định và quy định xử phạt chi tiết đối với lĩnh vực phân bón.



Tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị cho các phòng thí nghiệm.



Hạn chế xuất khẩu, nhập khẩu các loại phân bón có ch ứa các ch ất đ ộc h ại v ượt quá m ức quy đ ịnh.


IV. KẾT LUẬN.
   Hiểu biết về đất, về vấn đề ô nhiễm đất giúp chúng ta ý thức hơn về vấn đề này. Một khi chúng ta
ý thức được ảnh hưởng của ô nhiễm đất đối với con người, chúng ta sẽ có biện pháp bảo vệ nó. Và
một khi số người nhận thức càng đông thì môi trường nói chung và đất nói riêng sẽ được bảo vệ.