skkn văn miêu tả trong phân môn tập làm văn lớp bốn chủ nhiệm

Sáng kiến kinh nghiệm

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Đề Tài: MỘT SỐ KINH NGHIỆM ĐỂ LÀM TỐT CÔNG TÁC
CHỦ NHIỆM LỚP
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI
Nói đến bậc Tiểu học ai cũng biết hầu hết giáo viên tiểu học đều làm công tác
chủ nhiệm lớp. Từ trước đến nay, chưa có sách vở hay tài liệu nào định nghĩa rõ thế
nào là công tác chủ nhiệm, qua quá trình làm công tác này chúng ta tạm quy định
với nhau: Công tác chủ nhiệm lớp là hệ thống những kế hoạch, những biện pháp mà
người giáo viên đã đưa ra nhằm tổ chức hướng dẫn học sinh thực hiện tốt những
nhiệm vụ của mình do nhà trường đưa ra.
Trong những năm gần đây, ngành giáo dục đang tập trung đổi mới phương
pháp giáo dục nên công tác chủ nhiệm lớp càng được quan tâm hơn và có những đòi
hỏi cao hơn. Nhận thức được vấn đề này, qua trao đổi thảo luận cùng đồng nghiệp,
được sự chỉ đạo sâu sát của nhà trường, bản thân mỗi giáo viên càng ý thức sâu sắc
hơn tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm và nhiệm vụ cao cả của giáo viên chủ
nhiệm.
Thực tế cho thấy trong quá trình thực hiện vẫn còn một số giáo viên do thiếu
kinh nghiệm, sử dụng phương pháp giáo dục thiếu linh hoạt, hoặc quá trình thực
hiện thiếu liên tục và thiếu sự nhiệt tình, nên chất lượng giáo dục ở từng lớp có sự
chênh lệch, vẫn còn một số tập thể học sinh chất lượng giáo dục chưa cao. Đăc biệt
là vấn đề đạo đức của học sinh, hiện nay nhiều người cho rằng đạo đức của các em
đã sa sút một cách trầm trọng. Vì vậy điều cần thiết đối với mỗi giáo viên chúng ta
là tìm ra phương pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục trong nhà trường.
II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo
viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên
Trang 1

Sáng kiến kinh nghiệm
và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt
việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh.
Người giáo viên chủ nhiệm lớp đóng rất nhiều vai trò: vừa là thầy dạy học vừa là
người cha, người mẹ và cũng có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Từ đó có
thể uốn nắn các em đi theo quỹ đạo của mình. Giáo viên có chỉ đạo, quản lí lớp tốt
thì mới dẫn đến việc giảng dạy tốt.
Thực trạng hiện nay, công tác chủ nhiệm chưa đạt được hiệu quả cao về nề
nếp, học sinh chưa có ý thức cao trong hành động cũng như trong lời nói, cử chỉ.
Các em chưa thật lòng trong việc tỏ lòng kính trọng và biết ơn thầy cô giáo. Chính
vì thế mà tôi quyết định chọn đề tài “Một số kinh nghiệm để làm tốt công tác chủ
nhiệm lớp” nhằm góp phần giáo dục các em phát triển một cách toàn diện.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1. Đối tượng nghiên cứu: Một số kinh nghiệm của giáo viên chủ nhiệm trong
những năm học vừa qua.
2. Phạm vi nghiên cứu: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu về một số kinh
nghiệm để làm tốt công tác chủ nhiệm ở lớp 5 trong trường tôi đang dạy.
Khách thể nghiên cứu: Tìm hiểu thực trạng công tác chủ nhiệm lớp của giáo
viên trong trường.
IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Từ thực trạng trên đề tài tìm ra những nguyên nhân mà công tác chủ nhiệm
chưa đạt hiệu quả. Qua đó đề xuất một số biện pháp hữu hiệu để giáo viên làm tốt
công tác chủ nhiệm nhằm khắc phục tình trạng nề nếp lớp không tốt.
V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
- Giáo viên thực hiện công tác chủ nhiệm một cách nhẹ nhàng mà mang lại
kết quả cao.
- Học sinh kính trọng thầy cô giáo, các em gần gũi, yêu thương và sẵn sàng
bày tỏ những tâm tư, nguyện vọng, những niềm vui, nỗi buồn để giáo viên cùng

Trang 2


Sáng kiến kinh nghiệm
chia sẻ với các em. Các em có ý thức đạo đức trong hành vi cũng như trong cử chỉ
lời nói.
B. PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Trong điều kiện tình hình kinh tế biến động hiện nay nhưng Đảng và Nhà
nước vẫn đặc biệt quan tâm đến sự nghiệp giáo dục, đến vấn đề đảm bảo chất lượng
dạy và học.
Việc nghiên cứu trên cho ta thấy học sinh tiểu học nói chung, học sinh lớp 5
nói riêng đó là những học sinh đang phát triển nhân cách, tình cảm, trí tuệ, để có
những tri thức và kĩ năng cơ bản trong giao tiếp. Để nghiên cứu một cách cụ thể,
trước hết cần xác định công tác chủ nhiệm lớp là vấn đề rất quan trọng. Đặc biệt
trong nhà trường Tiểu học, giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều
hành lớp, trực tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là
cầu nối giữa ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Song với lứa
tuổi học sinh lớp 5, sự nhận thức của các em còn non trẻ, sự tư duy chưa đạt tới đỉnh
cao, các em cần có người hướng dẫn chỉ đạo cho các em đi vào nề nếp để các em
dần trở thành người sống có ích trong xã hội, đó chính là người giáo viên chủ nhiệm
lớp.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
1. Khái quát đặc điểm
Trường tôi đang dạy là một trường ở nông thôn thuộc địa bàn kinh tế khó
khăn, chậm phát triển. Người dân chủ yếu làm nghề nông, làm thuê nên điều kiện
kinh tế của nhân dân còn hạn chế. Vì vậy, đa số học sinh ở trường đều có hoàn cảnh
kinh tế gia đình khó khăn, tỉ lệ học sinh thuộc diện hộ nghèo cao nên phụ huynh
chưa có điều kiện tốt để quan tâm đến việc học tập của con em mình, mà chỉ lo toan
cho cuộc sống.

2. Thực trạng

Trang 3


Sáng kiến kinh nghiệm
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH, Chi bộ, Công đoàn nhà trường.
Được sự giúp đỡ, dìu dắt của tổ trưởng chuyên môn và các đồng nghiệp trong
tổ, trong trường.
Bản thân nhiều năm liền đều dạy khối lớp 5 nên đã rút ra được nhiều bài học
kinh nghiệm trong công tác giảng dạy cũng như công tác chủ nhiệm lớp.
Nhìn chung trong tình hình kinh tế xã hội ngày càng phát triển, đa số các bậc
phụ huynh có quan tâm đến việc học tập của con em mình, từng lúc theo dõi, kết
hợp với giáo viên chủ nhiệm để giáo dục, giảng dạy các em.
* Khó khăn:
Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc học tập của con em mình, họ
thường phó thác cho giáo viên.
Tình hình chung ở lớp vẫn còn một số học sinh học yếu, cụ thể là các em đọc
bài không trôi chảy, viết sai nhiều lỗi chính tả, chưa nắm vững kiến thức cơ bản ở
lớp dưới làm tính rất chậm và không chính xác. Một số học sinh chưa có ý thức
trong học tập.
Trong lớp một số học sinh có hoàn cảnh đặc biệt cần quân tâm cụ thể là cha
mẹ các em ly hôn, các em phải sống với ông bà hoặc người thân và thiếu sự quan
tâm chăm sóc.
Từ những khó khăn trên, nên việc xây dựng cho học sinh những thói quen về
nề nếp học tập, đạo đức tốt là điều thật sự cần thiết. Vì thế mà việc đưa ra những
giải pháp nhằm giúp các em có nề nếp, đạo đức tốt, ý thức tự giác trong học tập là
điều rất cần thiết. Cuộc sống bên ngoài xã hội vẫn đang tồn tại những tác động xấu
đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó việc

giáo dục con cái cho nhà trường.
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Đối với bản thân giáo viên: Phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, nhiệt tình và
tận tâm với công việc. Phải gần gũi yêu thương tôn trọng học sinh. Mỗi giáo viên
Trang 4


Sáng kiến kinh nghiệm
thực sự là một tấm gương sáng cho học sinh noi theo thể hiện qua tư tưởng, tác
phong ngôn ngữ, cách làm việc và ứng xử hàng ngày.
2. Đối với công tác chủ nhiệm lớp: Học sinh lớp Bốn vừa chuyển lên không
cùng học chung một lớp nên đầu năm học nề nếp lớp chưa được ổn định. Các em
chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy của nhà trường đề ra. Nên
để ổn định và đi vào nề nếp của mình là rất khó và phải mất một thời gian dài. Vì
vậy ngay từ khi nhận lớp, bản thân đã trực tiếp gặp giáo viên chủ nhiệm lớp cũ điều
tra sơ khảo về tình hình mọi mặt để nắm mặt mạnh, mặt yếu của lớp cũ, nắm bắt
tình hình đạo đức và học lực của từng học sinh.
+ Về mặt đạo đức – Hạnh kiểm: Nắm bắt ngay từ đầu năm những học sinh
có biểu hiện chưa ngoan, hiếu động, hay chọc phá, cãi nhau với bạn, chưa lễ phép,
kính trọng vâng lời thầy cô… chưa thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ của người học sinh.
Để có kế hoạch giáo dục phù hợp cho các em.
+ Sơ khảo về tình học tập: Căn cứ vào tình hình của lớp cũ, nắm bắt ngay từ
khi nhận lớp để biết có bao nhiêu học sinh giỏi, có bao nhiêu học sinh tiên tiến và
học sinh trung bình, yếu kết hợp việc khảo sát chất lượng đầu năm. Sau khi đã biết
được sức học của từng học sinh trong lớp để có kế hoạch giáo dục và giảng dạy.
Trong các tiết dạy bám vào chuẩn kiến thức, kỹ năng, phân hóa đối tượng học sinh
của lớp để tất cả học sinh đều được tham gia vào tất cả các hoạt động của tiết học.
Bên cạnh đó điều tra ban cán sự của lớp năm qua có hoạt động tốt không…
Từ việc điều tra sơ khảo đã nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có
biện pháp giáo dục thích hợp: Tổ chức cho lớp bầu ra ban cán sự mới, ban cán sự

phải là người có học lực khá giỏi, đối xử hòa đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công
việc được giao. Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ
nhiệm, cụ thể:
- Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.
- Học sinh cá biệt về đạo đức.
- Học sinh yếu.
Trang 5


Sáng kiến kinh nghiệm
- Học sinh có năng lực đặc biệt.
a. Áp dụng các phương pháp giáo dục phù hợp với từng loại đối tượng:
* Đối với học sinh có hoàn cảnh gia đình khó khăn:
- Giáo viên chủ nhiệm thường xuyên động viên giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh
thần. Kêu gọi học sinh cả lớp có tinh thần đoàn kết giúp bạn vượt khó. Đề đạt với
chi hội phụ huynh lớp, nhà trường tạo điều kiện giúp đỡ những em đó. Ưu điểm của
việc làm này là vừa khắc phục được khó khăn lại vừa giáo dục được lòng nhân ái
cho học sinh và tranh thủ được sự hỗ trợ của nhà trường của hội phụ huynh học
sinh.
* Đối với học sinh cá biệt về đạo đức:
- Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa cha và
mẹ, gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lôi kéo. Hoặc trẻ có
những tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được.
- Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng
cần phải linh hoạt uyển chuyển. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt,
chú ý gần gũi các em và thường xuyên nhắc nhở động viên khen chê kịp thời. Giao
cho các em đó một chức vụ trong lớp nhằm gắn với các em trách nhiệm để từng
bước điều chỉnh mình.
* Đối với học sinh yếu:
- Tìm hiểu nguyên nhân vì sao em đó học yếu, học yếu những môn nào. Có

thể là ở gia đình các em không có thời gian học tập vì phải làm nhiều việc hoặc
hỏng về kiến thức nên cảm thấy chán nản.
- Giáo viên lập kế hoạch để giúp đỡ các em: Giảng lại bài mà các em chưa
hiểu hay còn hiểu mù mờ vào những thời gian ngoài giờ lên lớp. Đưa ra những câu
hỏi từ dễ đến khó để học sinh có thể trả lời được nhằm tạo hứng thú và củng cố
niềm tin ở các em. Thường xuyên kiểm tra các đối tượng đó trong quá trình lên lớp.
Tổ chức cho học sinh học theo nhóm để học sinh khá giỏi giúp đỡ học sinh yếu kém
tiến bộ. Gặp gỡ phụ huynh học sinh trao đổi về tình hình học tập, cũng như sự tiến
Trang 6


Sáng kiến kinh nghiệm
bộ của các em để phụ huynh giúp đỡ thêm việc học ở nhà cho các em. Chú ý tránh
thái độ miệt thị, phân biệt đối xử làm cho các em xấu hổ trước bạn bè.
* Đối với những học sinh có năng lực đặc biệt:
Điều quan trọng là phát hiện những năng lực đặc biệt ở học sinh về văn hóa
văn nghệ, thể dục thể thao, VSCĐ, học sinh giỏi toàn diện, hội họa… Cùng với nhà
trường lập kế hoạch bồi dưỡng thường xuyên cho các đối tượng này. Bồi dưỡng,
khơi dậy ở các em lòng say mê hứng thú học tập thông qua những hội thi, những
hoạt động ngoài giờ lên lớp hoặc gần gũi nhất ngay trong tiết học chính khóa. Tóm
lại, dù với đối tượng nào bản thân giáo viên phải lưu ý dùng phương pháp tác động
tình cảm, động viên khích lệ kịp thời, phối hợp với Ban phụ trách Đội, phụ huynh
để giáo dục và đặc biệt xác định vấn đề giáo dục đạo đức là then chốt.
b. Nội dung giáo dục:
Giáo dục cho học sinh mọi lúc, mọi nơi theo 5 điều Bác Hồ dạy.
Chú ý đổi mới hính thức giáo dục qua đổi phương pháp dạy học. Cụ thể: Khi
thấy những hiện tượng sai trái hoặc những việc làm tốt của học sinh chúng ta cũng
kịp thời động viên uốn nắn. Tổ chức các hoạt động dưới nhiều hình thức: hái hoa
dân chủ, trò chơi đố vui để học,…
c. Xây dựng nề nếp của học sinh:

- Xây dựng nội quy lớp theo đặc điểm tâm lý lứa tuổi.
- Thống kê lại để có nội quy chung. Ví dụ: nền nếp ra vào lớp, chuyên cần,
học bài, làm bài đầy đủ trước khi đến lớp…
- Giáo viên phối hợp với ban cán sự lớp điều hành mọi hoạt động trong sinh
hoạt 15 phút đầu giờ hoặc sinh hoạt lớp cuối tuần. Xây dựng nhóm học tập, tổ học
tập, đôi bạn cùng tiến để học sinh có đủ điều kiện giúp đỡ lẫn nhau.
d. Xây dựng tập thể học sinh:
Giáo viên chủ nhiệm tập trung xây dựng cho các em nhận thức về tinh thần
đoàn kết tương trợ lẫn nhau, nhắc nhở nhau giữ gìn và có ý thức kỉ luật cao.
đ. Đánh giá học sinh:
Trang 7


Sáng kiến kinh nghiệm
Cuối tuần, cuối tháng, cuối kì cần dành thời gian để đánh giá lại mọi hoạt
động của học sinh nhằm biểu dương kịp thời những học sinh có những việc làm tốt
đồng thời ngăn chặn kịp thời những tác động xấu đến các em.
Có kế hoạch chủ nhiệm cụ thể theo tuần, tháng, học kì, năm. Sau mỗi giai
đoạn giáo viên tự đánh giá rút kinh nghiệm và điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp.
e. Công tác phối hợp giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội:
- Đối với phụ huynh: Giáo viên chủ nhiệm phải biết vận động, động viên phụ
huynh cùng với phụ huynh bàn bạc một số giải pháp nhằm giúp các em học tốt, giáo
dục đạo đức ở gia đình. Thường xuyên thông tin để phụ huynh biết tình hình học tập
của con em mình từ đó có định hướng để giáo dục tốt hơn.
+ Bám sát kế hoạch Hội đồng Đội, phối hợp với Tổng phụ trách và các lớp
trong khối, trong trường tạo ra các sân chơi bổ ích thiết thực cho học sinh.
+ Thường xuyên kiểm tra nhắc nhở việc giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi
trường sạch sẽ.
- Tổ chức cho học sinh tham gia thực hiện ATGT, ATVSTP, giáo dục lòng
nhân ái “lá lành đùm lá rách” qua các buổi sinh hoạt chủ điểm.

IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Qua việc vận dụng các phương pháp giáo dục đã nêu trên bản thân tôi đã thực
hiện tốt công tác chủ nhiệm. Lớp tôi luôn là lớp có thành tích tốt trong nhà trường
về mọi mặt. Đặc biệt đã giáo dục thành công những học sinh cá biệt về đạo đức, học
yếu đạt kết quả khá tốt. Các em trong lớp rất ngoan chăm chỉ học tập, biểu hiện qua
các đợt kiểm tra giữa kì I, cuối kì I. Đậy là kết quả thực chất do các em phấn đấu và
rèn luyện đã đạt được trong học kì I này.
- Cụ thể qua kì thi “giữ vở sạch, viết chữ đẹp” học sinh lớp tôi đạt giải I của
khối và được chọn dự thi cấp huyện.
- Sân chơi “Rung chuông vàng” dành cho khối lớp 5 lớp đạt một giải I và một
giải III.
- Học sinh thực hiện đầy đủ 5 nhiệm vụ 35/35 em đạt 100%.
Trang 8


Sáng kiến kinh nghiệm
- Xếp loại học lực môn:
+ Các môn đánh giá bằng điểm số:
MÔN
TIẾNG VIỆT
TOÁN
KHOA HỌC
LS & ĐL

GIỎI
SL TL
24 68,6
19 54,3
29 82,9
24 68,6

KHÁ
SL TL
10 28,6
11 31,4
6 17,1
8 22,8

T.BÌNH
SL TL
1
2,8
5 14,3
0
0
3
8,6

YẾU
SL TL
0
0
0
0
0
0
0
0

+ Các môn đánh giá bằng nhận xét:

MÔN
KĨ THUẬT
MĨ THUẬT
ÂM NHẠC
ĐẠO ĐỨC
THỂ DỤC

A+
SL
10
5
8
9
6

A
TL
28,6
14,3
22,9
25,7
17,1

SL
25
30
27
26
29

B
TL
71,4
85,7
77,1
74,3
82,9

SL
0
0
0
0
0

TL
0
0
0
0
0

C. PHẦN KẾT LUẬN
I. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM
- Muốn xây dựng một lớp có nề nếp tốt thì trước hết đòi hỏi người giáo viên
chủ nhiệm đặc biệt là giáo viên Tiểu học phải có kiến thức vững chắc, phải có kỹ
năng sư phạm, phải biết giao tiếp, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ để nhanh
chóng đi vào thế giới tâm hồn của trẻ thơ một cách dễ dàng. Vậy người giáo viên
phải thực sự yêu nghề mến trẻ, coi các em như chính con em của mình. Đồng thời
phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo, thực sự là người cha, người mẹ trong

việc giáo dưỡng.
- Giáo viên chủ nhiệm phải luôn thương yêu gần gũi tôn trọng học sinh.
- Có kế hoạch giáo dục cụ thể và phù hợp với từng đối tượng. Xây dựng nền
nếp tự quản tốt nhưng không giao phó cho học sinh mà phải luôn thường xuyên bám
sát chỉ đạo. Biết cách phối hợp với các lực lượng khác ngoài xã hội để cùng làm
công tác giáo dục đạt kết quả cao.
Trang 9


Sáng kiến kinh nghiệm
II. Ý NGHĨA CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Ý nghĩa của đề tài là giáo dục và xây dựng cho mỗi học sinh có vốn kiến thức
vững vàng, có nhân cách đạo đức tốt, có nền tảng vững chắc để tiếp bước trong
những chặng đường tiếp theo.
III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG, TRIỂN KHAI
Sáng kiến kinh nghiệm này áp dụng được cho tất cả các giáo viên chủ nhiệm
ở cấp Tiểu học. Nếu các lớp áp dụng đồng bộ các kinh nghiệm mà đề tài đã nêu ra
thì công tác chủ nhiệm lớp sẽ đạt kết quả cao.

Trang 10


Sáng kiến kinh nghiệm

MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. Bối cảnh đề tài
II. Lý do chọn đề tài
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu
IV. Mục đích nghiên cứu

V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận
II. Thực trạng của vấn đề
III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
C. PHẦN KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
III. Khả năng ứng dụng triển khai
TỪ NGỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI
1- BGH: Ban giám hiệu
2- VSCĐ: Vở sạch chữ đẹp
3- ATGT: An toàn giao thông
4- ATVSTP: An toàn vệ sinh thực phẩm

Họ tên: Mai Văn Nơi
Đơn vị công tác: Trường TH Thành Thới B
Tên đề tài: Một số kinh nghiệm để làm tốt công tác chủ nghiệm lớp

Trang 11