skkn tạo hứng thú cho học sinh học tập môn lịch sử qua phương pháp trò chơi

HỌ VÀ TÊN : NGÔ THỊ KIỂU
ĐƠN VỊ CÔNG TÁC : THCS AN THẠNH - MỎ CÀY NAM

Tên đề tài: Tạo hứng thú cho học sinh học tập môn
Lịch sử qua phương pháp trò chơi.

PHẦN MỞ ĐẦU
I. Bối cảnh của đề tài:
Giáo dục đào tạo là Quốc sách hàng đầu có tác dụng to lớn trong công cuộc
phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của đất nước ta ,tương lai của một dân tộc ,một
quốc gia phải nhìn vào nền giáo dục của quốc gia đó. Chính vì thế việc đổi mới
phương pháp dạy học trong nhà trường phổ thông theo tinh thần Nghị quyết IX của
Đảng được chỉ rõ: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự
giác, chủ động , sáng tạo của học sinh phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, từng
môn học, bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào
thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh
Học tập Lịch sử có một vị trí, ý nghĩa quan trọng đối với việc giáo dục thế hệ
trẻ. Từ những hiểu biết về quá khứ học sinh hiểu rõ truyền thống dân tộc, tự hào với
truyền thống dựng nước và giữ nước của ông cha ta, xác định nhiệm vụ hiện tại, có
thái độ đúng quy luật của tương lai, nhất là đối với học sinh lớp 9 cuối cấp Trung
học cơ sở.
Tuy nhiên, hiện tại có những nhận thức sai lệch về vị trí chức năng của bộ
môn Lịch sử trong đời sống xã hội dẫn đến sự giảm sút chất lượng bộ môn trên
nhiều mặt. Tình trạng học sinh không biết những sự kiện Lịch sử cơ bản ở phổ
thông, nhớ sai, nhớ nhầm lẫn kiến thức Lịch sử là hiện tượng khá phổ biến ở nhiều
trường hiện nay.
Trang 1


Đứng trước tình hình đó, là một giáo viên giảng dạy Lịch sử đã gần 20 năm,
lại trực tiếp dạy môn Lịch sử 8,9 tôi muốn nêu lên một số kinh nghiệm của bản thân

trong phương pháp giảng dạy Lịch sử lớp 8,9 để nâng cao nhận thức Lịch sử cho học
sinh cuối cấp ,đảm bảo cho các em có đủ hành trang kiến thức để bước vào cấp
Trung học phổ thông.
II. Lý do chọn đề tài:
Tục ngữ có câu “Có công mài sắt, có ngày nên kim”, việc dạy và học Lịch sử
cũng như vậy, nếu chúng ta cố gắng và có lòng đam mê với môn học thì việc trở
thành một giáo viên giỏi Lịch sử hoặc học sinh giỏi Lịch sử sẽ không khó lắm.
Vậy làm thế nào để các em yêu thích môn học này ? Qua quá trình học tập,
nghiên cứu phương pháp giảng dạy Lịch sử cũng như thực tế giảng dạy những năm
qua tôi nhận thấy việc tạo hứng thú học tập bằng cách tổ chức lồng ghép các trò chơi
trong tiết Lịch sử là vấn đề hết sức quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng học
tập của học sinh. Giúp các em hứng thú với môn học vì các em có thể vừa học vừa
chơi, đồng thời phát huy tính tích cực của các em đối với môn học này.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
Học sinh THCS
Thông qua trò chơi để khai thác kiến thức ở một số bài học Lịch sử và tạo
hứng thú cho học sinh trong học tập
IV. Mục đích nghiên cứu:
Lịch sử là một môn học khó đối với học sinh, đặc biệt là học sinh Trung học
cơ sở , các em rất dễ chán nản với môn học này. Nên việc tạo hứng thú học tập bộ
môn Lịch sử cho học sinh sẽ giúp các em yêu thích môn học, hăng hái tham vào tiết
học.
Học sinh yêu thích môn học, nhiệt tình tham gia và tiếp thu được kiến thức mà
người giáo viên muốn truyền đạt đó là kết quả của một tiết dạy-tiết học thành công.
Đưa ra những biện pháp tổ chức trò chơi Lịch sử nhằm khai thác kiến thức trong giờ

Trang 2


dạy. Qua đó, giúp cho học sinh có ý thức học tập tốt đối với môn học Lịch sử nhằm

góp phần nâng cao hiệu quả dạy-học, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại.
V. Điểm mới trong kết quả nghiên cứu:
Qua đề tài này, tôi cũng muốn hợp tác với quý đồng nghiệp tìm ra nhiều trò
chơi thật hấp dẫn để lôi cuốn các em theo vòng quay của bánh xe Lịch sử.
Giúp người dạy cũng như người học nắm được một số biện pháp tạo trò chơi
để khai thác kiến thức qua các trò chơi . Song để tạo một trò chơi có hiệu quả trong
việc khai thác kiến thức , quả là một nghệ thuật sư phạm và phức tạp.

Trang 3


PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lí luận:
Dạy học là một quá trình dưới sự hoạt động tổ chức , điều khiển của người giáo
viên, còn người học tự giác tích cực, chủ động biết tự tổ chức điều khiển hoạt động.
Đặc thù học tập môn Lịch sử của bậc Trung học cơ sở là các em phải tiếp cận
với nhiều sự kiện lịch sử, với những vị anh hùng, những danh nhân Lịch sử vĩ đại
không chỉ của dân tộc mà cả của thế giới từ cổ đến kim, từ cận đại đến hiện đại. Khi
học Lịch sử thì yêu cầu các em phải nhớ sự kiện và hiểu nội dung bài học một cách
chính xác, đầy đủ. Bởi vậy khi học, buộc các em phải cần cù, chịu khó lĩnh hội kiến
thức thì mới thực sự đạt được kết quả cao. Vì thế bộ môn Lịch sử khó gây được
hứng thú học tập ở các em.
Ngay từ buổi sơ khai con người đã có những hoạt động vui chơi nhất định, ví dụ
hái lượm được nhiều rau quả, săn bắt được nhiều muông thú … Người ta tụ tập nhau
lại để bày tỏ sự vui mừng của mình. Trong những cuộc vui như vậy, những người
lập nên những thành công đó sẽ kể lại những chiến công của mình, mọi người lắng
nghe và đôi khi diễn ra những thao tác như : ném đá, phóng lao, đuổi bắt … Cứ như
vậy sự bắt chước đã biến thành trò chơi, đó chính là nguồn gốc của trò chơi một cách
sơ khai.
Khi xã hội phát triển ở mức cao hơn, trường học được hình thành và mở rộng ,

trường học đã trở thành trung tâm thu hút những mầm non của xã hội .Ở đây, người
ta sử dụng nhiều nội dung, phương pháp để giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ trong đó có
trò chơi. Ngày nay cũng vậy, trò chơi trở thành một trong những nội dung , phương
tiện, phương pháp giáo dục, rèn luyện thế hệ trẻ nhanh nhất, có hiệu quả nhất ở lứa
tuổi nhà trẻ, mẫu giáo và tiểu học. Đối với bậc Trung học cơ sở việc lồng ghép trò
chơi vào giảng dạy là một nghệ thuật sư phạm và rất cần thiết.
II. Thực trạng của vấn đề:
Hiện nay cùng với sự phát triển của các loại phương tiện thông tin đại chúng thì
các trò chơi, phim ảnh có nội dung xấu, ảnh hưởng rất lớn đối với sức khoẻ, học tập,
Trang 4


sinh hoạt … của các em, vì vậy cần phải tạo được sự hứng thú trong các giờ học để
các em hoạt động và học tập đúng mục đích, hiệu quả.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động dạy và học đã trở nên phổ
biến, đặc biệt đối với bộ môn Lịch sử thì rất có lợi thế, việc tổ chức trò chơi lại càng
thuận lợi hơn.
Các chương trình Gameshow ngày càng thu hút đông đảo công chúng tham gia,
nhất là học sinh, sinh viên. Tuy nhiên, đối với học sinh bậc Trung học cơ sở thì nó
rất xa lạ với em mặc dù các em cũng có vốn kiến thức nhất định, vì vậy việc lồng
ghép trò chơi trong giảng dạy phần nào tập cho các em có những kĩ năng cơ bản để
có thể thích ứng và hội nhập khi cần thiết.
Trong thời kì hội nhập thế giới, với sự phát triển không ngừng của cách mạng
khoa học - công nghệ. Giáo dục đã trở thành dịch vụ đặc biệt, cho nên gò ép học sinh
trong một khuôn khổ, nguyên tắc nhất định sẽ thất bại.
Đa số phụ huynh học sinh, học sinh, kể cả những người làm công tác giáo dục
còn xem nhẹ môn học này, coi đây là môn phụ nên dù có đổi mới phương pháp dạy
học vẫn chưa thực sự tác động tích cực đến học sinh.
Việc thực hiện đổi mới phương pháp là chỉ đạo của ngành, song trong thực tế
hiệu quả vẫn chưa cao.

III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề.
Có nhiều biện pháp để tạo hứng thú học tập cho học sinh. Trong khuôn khổ của
một bài kinh nghiệm, tôi xin trình bày một số biện pháp xây dựng trò chơi nhằm
khai thác kiến thức Lịch sử mà tôi đã sử dụng trong quá trình soạn giảng và đã thu
được kết quả tốt ,được bạn bè đồng nghiệp đánh giá cao.
Có rất nhiều trò chơi, nhưng không phải trò chơi nào cũng được sử dụng trong
tiết dạy và không phải trò chơi nào cũng khai thác được kiến thức.
A . Chọn trò chơi:
Điểm đáng lưu ý là ta xây dựng trò chơi lồng ghép vào tiết dạy với mục đích
khai thác kiến thức, vì vậy khâu đầu tiên là ta phải chọn trò chơi.
Trang 5


Với nhiều dạng bài khác nhau, sẽ có trò chơi khác nhau. Cũng có khi chỉ có
một trò chơi đó nhưng ta có thể thay đổi tên gọi khác nhau để tạo thêm phần hấp dẫn
trong dạy học.
Trò chơi phải đảm bảo ngắn gọn và chỉ diễn ra trong thời gian ngắn (không quá
5 phút).
* Ví dụ : Khi dạy về chủ đề Đảng Cộng sản (bài 18 sách giáo khoa Lịch sử 9),
giáo viên có thể cho học sinh nhận dạng chân dung nhân vật lịch sử qua trò chơi:
“Em muốn làm nhà lãnh đạo”. Trước hết, giáo viên chuẩn bị các ảnh chân dung của
các nhà lãnh đạo cách mạng: Nguyễn Đức Cảnh, Nguyễn Ái Quốc, Trịnh Đình Cửu,
… không cho học sinh thấy bức ảnh (che lại). Lập 2 đội tham gia, mỗi đội 2 em với
chủ đề “Em noi gương nhà cách mạng”
Đội A: Em noi gương Nguyễn Đức Cảnh sau khi nói xong học sinh chọn một
bức ảnh, giáo viên giở ra xem phải là Nguyễn Đức Cảnh không. Nếu phải thì đội đó
thắng , giả sử Đội A nói rằng em noi gương Nguyễn Đức Cảnh mà khi giở ra là
Nguyễn Ái Quốc thì giáo viên đặt tiếp câu hỏi cho cả lớp trả lời: Đó có phải là
Nguyễn Đức Cảnh không? Vậy ông là ai? Công lao của ông là gì?
Tương tự Đội B cũng như vây … Trò chơi này diễn ra trong vòng 3 phút.

Kết luận, giáo viên đặt câu hỏi: Em biết gì về các nhân vật Lịch sử trên, công
lao của các nhân vật Lịch sử đó là gì? Hoặc câu hỏi nào khác mang tính tư duy để
cuối cùng thông qua trò chơi này giáo viên kết luận: Đó chính là các đại biểu chính
thức tham gia thành lập Đảng Cộng Sản Việt Nam (1930).
Và không phải trò chơi nào cũng khai thác kiến thức, cũng có những trò chơi có
thể thực hiện trong tiết dạy đó nhưng chỉ thích hợp cho phần củng cố hoặc làm bài
tập Lịch sử.
B. Trình bày trò chơi:
Muốn cho tất cả các em hiểu trò chơi kể cả những em chậm hiểu nhất, cần giải
thích rõ ràng, thong thả giải thích theo trình độ những em thông minh nhất, chậm

Trang 6


hiểu nhất, mà không cần chú ý đến sự phản đối của những em đã biết chơi rồi hay
hiểu trò chơi rồi.
C. Những việc cần làm sau khi tổ chức trò chơi:
Tổ chức trò chơi thực sự là một hoạt động trong quá trình dạy học, vì vậy chúng
ta cũng phải thực hiện theo các bước: thông tin, giải quyết vấn đề và cuối cùng kết
luận vấn đề.
Sau khi quan sát thấy cả lớp hoàn tất công việc, giáo viên bắt đầu tiến hành
kiểm tra những gì học sinh vừa thực hiện. Tuy nhiên giáo viên cũng phải tham khảo
ý kiến của học sinh trước khi đưa ra kết quả sau cùng. Ở phần nhận xét này giáo viên
thường gọi những học sinh trung bình hoặc yếu giúp các em chú ý nhiều hơn vào
những kiến thức vừa học.
Khen thưởng hay tuyên dương các em là điều không thể thiếu trong một cuộc
thi đua giữa các nhóm, đội. Giáo viên thường dùng hình thức ghi điểm cho học sinh,
tuy nhiên không phải trò chơi nào cũng có thể dùng hình thức ghi điểm cho học sinh
và cũng không phải trò chơi nào cũng có thể ghi điểm được. Chúng ta có thể khen
ngợi các em bằng lời, những tràng pháo tay, những món quà thật đơn giản ,hoặc ghi

điểm thi đua tập thể để khích lệ tinh thần các em. Riêng đối với những em còn hạn
chế, chưa hoàn thành được công việc của mình chúng ta không nên khiển trách mà
phải động viên, an ủi giúp các em làm tốt hơn ở những lần sau.
D. Một số trò chơi thường gặp:
1. Trò chơi : Du lịch thế giới :
Cách gọi như thế này cho thêm hấp dẫn, chứ thật ra nhằm khai thác những nội
dung kiến thức của Lịch sử thế giới. Trò chơi này giáo viên có thể vận dụng vào việc
khai thác tất cả các bài học Lịch sử thế giới lớp 8,9.
Ví dụ : Khi dạy bài các nước Đông Nam Á. Giáo viên tổ chức cho học sinh chơi
trò chơi: “Du lịch Đông Nam Á” với hai chủ đề cho 2 đội :
Chủ đề 1: Xác định các nước Đông Nám Á trên lược đồ.
Chủ đề 2: Tên thủ đô của các nước Đông Nam Á.
Trang 7


Nếu muốn sử dụng nội dung này để củng cố bài học thì thêm chủ đề 3: Sự hình
thành và phát triển của tổ chức Hiệp hội các nước Đông Nam Á (kết hợp trình bày
trên lược đồ).
2. Trò chơi : Giải ô chữ:
a. Cách tạo ô chữ:
Khi soạn bài, tôi thiết kế một hệ thống ô chữ Lịch sử với các ô chữ hàng
ngang và một ô chữ hàng dọc.
Mỗi ô chữ hàng ngang là một đơn vị kiến thức trong bài học và sẽ có một
chữ cái chìa khoá.
Mỗi ô hàng ngang có một câu hỏi để học sinh giải đáp.
Sau khi giải hết các ô chữ hàng ngang với các chữ cái xuất hiện, học sinh sẽ
tìm được ô chữ hàng dọc.
Ô chữ hàng dọc sẽ nội dung kiến thức cơ bản nhất của bài học.
b. Sử dụng ô chữ:
Với ô chữ Lịch sử, tôi thường sử dụng vào khâu củng cố bài học, hoặc có

thể sử dụng đề kiểm tra kiến thức sau khi học một chương, một giai đoạn Lịch sử.
Để thực hiện trò chơi giải ô chữ, tôi dành thời gian khoảng 5 phút.
*Cách thứ nhất: Hoạt động nhóm.
Bước 1: Chia lớp làm ba nhóm, giáo viên phát phiấu học tập cho các em
thảo luận nhóm.
Bước 2: Học sinh ba nhóm nhìn ô chữ trên máy chiếu. Đồng thời kẻ ô chữ
vào ba bảng phụ và treo lên bảng.
Bước 3: Học sinh ba nhóm thi đua nhau lên bảng điền vào các ô chữ. Nhóm
nào hoàn thành ô chữ trước và đúng sẽ chiến thắng.
Bước 4: Giáo viên yêu cầu học sinh tìm ô chữ hàng dọc và trình bày hiểu
biết của em về ô chữ hàng dọc đó.
Bước 5: Giáo viên chiếu ô chữ hoàn chỉnh lên máy chiếu. Nhận xét và
tuyên dương nhóm làm tốt.
Trang 8


*Cách thứ hai: Hoạt động độc lập.
Bước 1: Giáo viên đóng vai trò là một người dẫn chương trình.
Bước 2: Cho học sinh tự do lựa chọn ô chữ hàng ngang tuỳ thích, giáo viên
đọc câu hỏi, học sinh trả lời.
Bước 3: Sau khi lần lượt học sinh các ô chữ hàng ngang, các chữ cái chìa
khoá sẽ xuất hiện, giáo viên cho học sinh tìm ô chữ hàng dọc và trình bày hiểu biết
của em về ô chữ hàng dọc.
Bước 4: Giáo viên nhận xét và tuyên dương những học sinh làm tốt.
c. Thiết kế ô chữ:
Ví dụ : Bài 13: Tổng kết Lịch sử thế giới hiện đại từ sau năm 1945 đến
nay (Bài 13 sách giáo khoa Lịch sử 9).
Ô chữ gồm có 6 ô chữ hàng ngang và một ô chữ hàng dọc.
1
2

3
4
5
6

Hàng ngang số 1: Có 10 chữ cái: Sự đối đầu Xô-Mĩ đưa thế giới đứng trước
nguy cơ này.
Hàng ngang số 2: Có 4 chữ cái: Tên một khối quân sự do Mĩ thiết lập.
Hàng ngang số 3: Có 7 chữ cái: Tên của nhà du hành vũ trụ đầu tiên bay
vòng quanh Trái đất.
Hàng ngang số 4: Có 5 chữ cái: Mĩ và các nước Đế quốc tiến hành nhiều
cuộc chiến tranh để nhằm thực hiện điều này đối với các cuộc đấu tranh giải phóng
dân tộc của các nước thuộc địa và phụ thuộc.
Hàng ngang số 5: Có 7 chữ cái: Chính sách đối ngoại của Liên Xô.
Trang 9


Hàng ngang số 6: Có 7 chữ cái: Tên của vị Tổng thống Mĩ tham dự Hội
nghị I-an-ta.
Đáp án ô chữ
1

C

H I

Ê

2

N

A

T

Ô

N

3

G

4

A

G

A

R

I

Đ

À

N

Á

P

5
6

H Ò A
R

U

Z

Ơ

V

E

N T

R

A

B

N

H

Ì

N

H

N

Ô chữ hàng dọc: Hai Phe
3. Trò chơi : Giải mật mã lịch sử
a. Tạo trò chơi :
Giáo viên chuẩn bị các dữ kiện Lịch sử, các dữ kiện đó có liên quan đến
một sự kiện một nhân vật Lịch sử được coi là “Mật mã”.
Mỗi dữ kiện là một câu hỏi gợi ý để học sinh trả lời.
Sau khi tìm được tất cả các dữ kiện, học sinh sẽ có căn cứ để xác định các
dữ kiện đó liên quan đến một sự kiện hay một nhân vật Lịch sử.
b. Sử dụng trò chơi :
Với trò chơi này tôi có thể sử dụng để củng cố bài học hoặc cũng có thể sử dụng
trong các tiết làm bài tập Lịch sử. Đặc biệt khi giáo viên muốn nhấn mạnh một sự
kiện Lịch sử quan trọng hay nhân vật Lịch sử có công lớn đối với đất nước.
Ví dụ: Bài 22: Cao trào cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám 1945
(Bài 22 sách giáo khoa Lịch sử 9).
Tiết 26. Mặt trận Việt Minh ra đời.
Phần củng cố bài học, giáo viên đưa ra một bông hoa bằng giấy có 5 cánh, mỗi
cánh hoa là một dữ kiện, nhuỵ hoa là một “Mật mã”:
*GV nêu câu hỏi để học sinh tìm ra các dữ kiện trên mỗi cánh hoa.

Cánh hoa 1: Ngày, tháng, năm thành lập Mặt trận Việt Minh?
Trang 10


Cánh hoa 2: Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân thành lập đầu tiên
gồm bao nhiêu người?
Cánh hoa 3: Thắng lợi đầu tiên của Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng
quân là ở đâu ?
Cánh hoa 4: Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng và Đội Cứu quốc quân đã
hợp nhất với tên gọi là gì ?
Cánh hoa 5: Người sáng lập Mặt trận Việt minh là ai?
* Cho học sinh lựa chọn cánh hoa để trả lời.
* Sau khi học sinh trả lời , giáo viên cho đáp án từng cánh hoa.
* Khi đã tìm được tất cả câu trả lời ở các cánh hoa, giáo viên cho học sinh tìm
mối liên hệ giữa các dữ kiện đó để giải mật mã ở nhuỵ hoa.
*Đáp án:
Cánh hoa 1: 19-5-1941
Cánh hoa 2: 34 người
Cánh hoa 3: Phay Khắt , Nà Ngần
Cánh hoa 4: Việt Nam Giải phóng quân
Cánh hoa 5: Nguyễn Ái Quốc
Nhuỵ hoa “Mật mã”: Mặt trận Việt Minh
4. Trò chơi : Sưu tầm và thuyết minh những hình ảnh Lịch sử :
Giáo viên có thể bố trí lớp thành nhiều nhóm, yêu cầu mỗi nhóm sưu
tầm các tranh ảnh Lịch sử và có lời thuyết minh cho các tranh ảnh đó. Trong
giờ hoạt động ngoại khóa hoặc ôn tập , học sinh có thể cử đại diện của các
nhóm lần lượt lên giới thiệu và thuyết minh về bức tranh, ảnh Lịch sử mà
nhóm mình đã sưu tầm được. Sau đó giáo viên có thể nhận xét và bổ sung.
Ví dụ :
Ảnh : Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập ngày 2/9/1945

Ảnh : Bộ đội ta kéo pháo lên Điện Biên Phủ
Ảnh : Dân công mở đường tải đạn ra chiến trường
Trang 11


Trò chơi sưu tầm và thuyết minh những hình ảnh Lịch sử giúp học sinh
có thái độ quan tâm, chú ý đến các bức tranh ảnh có liên quan đến các sự kiện,
nhân vật Lịch sử. Từ đó có ý thức tìm tòi các tranh ảnh Lịch sử và có những
cảm nhận ,cũng như những hiểu biết đối với các tranh ảnh Lịch sử đó. Hơn thế
nữa, trò chơi này đã giúp cho học sinh phát huy được năng khiếu bình luận,
thuyết minh và góp phần tạo cho học sinh có những tình cảm tốt đối với bộ
môn Lịch sử.
5. Trò chơi: Ghi nhớ Lịch sử:
Giáo viên chia lớp thành các đội chơi, giáo viên chuẩn bị sẵn bảng viết.
Trong một khoảng thời gian nhất định các đội chơi cử đại diện lên viết các
mốc lịch sử, các nhân vật lịch sử hay các sự kiện Lịch sử theo yêu cầu của
giáo viên. Đội nào ghi được nhiều hơn và đúng thì sẽ thắng cuộc.
Ví dụ 1: Trong bài 14 :Ôn tập lịch sử thế giới cận đại (Từ giữa thế kỉ
XVI đến năm 1917) ở chương trình Lịch sử lớp 8. Giáo viên chia lớp thành 4
nhóm (4 đội chơi) phát cho mỗi nhóm một bảng phụ và 1 bút chì dạ, yêu cầu
các nhóm suy nghĩ, thảo luận rồi ghi vào bảng phụ các mốc Lịch sử thế giới
quan trọng trong giai đoạn từ giữa thế kỉ XVI đến năm 1917, trong khoảng
thời gian 3 phút. Đội nào ghi được nhiều mốc thời gian chính xác sẽ là đội
thắng cuộc.
Ví dụ 2: Trong bài 31: Ôn tập Lịch sử Việt Nam (từ năm 1858-1918)ở
chương trình Lịch sử lớp 8, Giáo viên chia lớp thành 3 đội chơi. Cho các đội
thảo luận và nhớ lại tên các nhân vật Lịch sử Việt Nam trong giai đoạn từ năm
1858-1918 : trong khoảng thời gian 2 phút. Sau đó yêu cầu đại diện của 3
nhóm lên ghi tên các nhân vật Lịch sử Việt Nam vào 3 bảng phụ mà giáo viên
đã chuẩn bị sẵn ở trên bảng. Trong vòng thời gian 1 phút đội nào ghi được

đúng tên nhiều nhân vật Lịch sử nhất sẽ là đội thắng cuộc và được phần
thưởng.

Trang 12


Bằng trò chơi ghi nhớ Lịch sử này thì không những giúp học sinh có
điều kiện ghi nhớ, khắc sâu các mốc, các sự kiện và các nhân vật Lịch sử. Mà
nó còn góp phần giúp học sinh phát huy được sự nhanh trí tích cực của mình,
tạo cho không khí tiết học trở nên sinh động và sôi nổi. Nhưng điều quan
trọng nhất là nó sẽ tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái, hứng thú khi đón
nhận các tiết học Lịch sử.
IV. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm:
Với mong muốn tạo cho học sinh có hứng thú học tập, đồng thời nhớ và
hiểu được lâu khi học tập môn Lịch sử, tôi thường xuyên tổ chức hình thức
các trò chơi này trong các giờ học và nhận thấy rằng trò chơi đã góp phần tích
cực tạo được hứng thú học tập cho các em, giờ học sôi nổi hơn, học sinh hăng
say học tập tìm hiểu, chất lượng học của các em được nâng lên rõ rệt.Với các
trò chơi trên, tôi đã áp dụng trong quá trình giảng dạy, nó đã thực sự đem lại
hứng thú học tập, các em học tập sôi nổi, hiệu quả hơn. Bởi ngoài việc chơi,
hơn hết là các em được ghi nhớ các đơn vị kiến thức một cách nhẹ nhàng,
không gượng ép,không nặng nề , “Học mà chơi, chơi mà học”. Và dần dần
các em yêu thích hơn khi học bộ môn Lịch sử. Tôi hy vọng rằng với các biện
pháp trên sẽ góp phần nâng cao chất lượng học tập ở bộ môn Lịch sử nói riêng
và các bộ môn khác nói chung.
* Chất lượng bộ môn của cá nhân : Môn Lịch sử

Năm học

Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu -Kém

2009-2010

48.9%

33.8%

13.9%

3.4%

2010-2011

48.9%

33.2%

13.2%

4.7%

So chỉ tiêu

21 %

34 %

35 %

10 %

Trang 13


PHẦN KẾT LUẬN
I. Bài học kinh nghiệm:
Giáo dục cho học sinh ý thức được tầm quan trọng của mỗi môn học, không
phân biệt môn học chính hay môn phụ.
Học sinh có thể hiểu bài thông qua những trò chơi.
Sau khi kết thúc tiết học giáo viên cần củng cố lại trọng tâm bài để tránh học sinh
nhầm rằng hôm nay chỉ chơi mà không học thay vì học thông qua những trò chơi.
Vận dụng nhiều biện pháp thi đua cặp, nhóm, đội .Đồng thời tuyên dương khen
thưởng để động viên tinh thần học tập của các em.
II. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm:
Vận dụng hợp lí, khoa học và có sáng tạo đề tài trên nhằm phát huy phương
pháy dạy học tích cực, phát huy tính năng động, tự học và sáng tạo của học sinh. Tạo
thêm nhiều hình thức dạy học, thu hút được các em cùng hợp tác trong mỗi giờ học.
Nghiên cứu đề tài này tôi càng thấy rõ hơn về nhiệm vụ, trách nhiệm và tìm ra
nhiều giải pháp nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh ,nhất là học sinh mũi
nhọn.
III. Khả năng ứng dụng triển khai:
Đề tài có thể áp dụng cho tất cả các giáo viên dạy Lịch sử lớp 8, 9 nói riêng và
giáo viên giảng dạy môn Lịch sử nói chung. Một số trò chơi có thể áp dụng cho môn
Địa lý, Ngữ văn như : trò chơi “Du lịch thế giới”, trò chơi “Giải ô chữ”

Có thể vận dụng một cách sáng tạo trong các hoạt động phong trào của Đội
Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh.
Có thể kết hợp với các tổ chức đoàn thể ,tổ chức các trò chơi lớn để giáo dục
truyền thống cho các em.
IV. Kiến nghị, đề xuất:
Thực ra hiện nay trong các nhà trường đã được cấp rất nhiều các thiết bị dạy
học. Tuy nhiên đối với môn Lịch sử thì các đồ dùng thiết bị còn quá ít, vì vậy muốn
Trang 14


đạt được kết quả cao trong bộ môn này theo tôi có những yêu cầu sau :
Các cơ quan thiết bị trường học cần có đầy đủ tranh ảnh về các di tích Lịch sử
và di sản văn hoá hoặc chân dung của các nhân vật Lịch sử có công với cánh mạng.
Nhà trường cần mua một số tư liệu, tài liệu có liên quan đến Lịch sử và cách
giảng dạy bộ môn Lịch sử.
Tổ chức các cuộc thi sáng tạo và sử dụng đồ dùng dạy học ở tất cả các môn
trong đó có môn Lịch sử.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong quá trình giảng dạy môn
Lịch sử. Hiểu biết và kinh nghiệm chắc chắn không tránh khỏi những sai sót, rất
mong được sự góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp.

- Trân trọng kính chào -

Trang 15


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo khoa Lịch sử 8, 9 (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 2011)
Sách giáo viên Lịch sử 8, 9 (Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam 2011)
Chuẩn kiến thức , kĩ năng (Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam 2009)

Trang 16


MC LC

PHN M U
I. BI CNH CA TI

Trang 1

II. Lí DO CHN TI

Trang 2

III. PHM VI V I TNG NGHIấN CU

Trang 2

IV. MC CH NGHIấN CU

Trang 2

V. IM MI TRONG KT QU NGHIấN CU

Trang 2

PHN NI DUNG
I. C S Lí LUN

Trang 4

II. THC TRNG CA VN

Trang 4

III. CC BIN PHP TIN HNH GII QUYT VN

Trang 5

IV. HIU QU CA SNG KIN KINH NGHIM

Trang 13

PHN KT LUN
I. BI HC KINH NGHIM

Trang 14

II. í NGHA CA SNG KIN KINH NGHIM

Trang 14

III. KH NNG NG DNG, TRIN KHAI

Trang 14

IV. NHNG KIN NGH XUT

Trang 14

Taứi lieọu tham khaỷo

Trang 16

Muùc luùc

Trang 17

Trang 17