SKKN TV lớp 4 Tổ chức tim hiểu bài trong giờ tập đọc

.Kinh nghiệm tổ chức thc hiện
các bài tập tìm hiểu bài
trong giờtập đọc cho hoc sinh lớp 4 .
I/ đặt vấn đề.
1/Nguyên nhân
Trong môn tiếng việt ,việc tổ chức dạy hoc cho học sinh trong giờ học có vai trò
quan trọng đối với học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 4 nói riêng . riêng
phân môn tập đọc lớp 4 giúp học sinh :
Củng cố ,phát triển kĩ năng đọc trơn , đoc thầm đợc hình thành ở các lớp dới
,tăng cờng tốc đọ đọc , khẳ năng đọc lớt để chọn thông tin nhanh ,khẳ năng đọc
diển cảm :
Phát triển kĩ năng đọc hiểu lên mức cao hơn , nắm và vận dụng một số khái niệm
nh đề tài ,cốt truyên , nhân vật ,tính cách để hiểu nôị dung của bài và phát triển
một vài giá trị nghệ thuật trong văn bản ,bài thơ.
Mởrộng vốn hiểu biết về tự nhiên , xã hội và con ngời để góp phần hình thành
nhân cách con ngời mới .
điều đó khiến tôi suy nghĩ - vậy phải tổ chức nh thế nào để giờ học tập đọc đạt
kết quả cao đối với hoc sinh tểu học nói chung và học sinh lớp 4 nói riêng là một
yêu cầu vô cùng quan trọng. Một trong những yếu tố tạo nên sự thành công của
giờ tập đọc chính là kĩ năng tổ chức thực hiện các bài tập tìm hiểu bai cho học
sinh .bởi khi các em đã làm tốt các bài tập tìm hiểu bài tức là các em đã hiểu ,đã
chiếm lĩnh đợc tri thức từ đó các em có hứng thú và động cơ hoc tập .
Trong qúa trình giảng dạy phân môn tập đọc , cá nhân tôi thấy khó nhất đối với
học sinh chính là phần làm các bài tập hay trả lời các câu hỏi mà giáo viên đa ra
trong hoạt động tìm hiểu nội dung của bài học .
2/ Cơ sở thực tiễn .
đợc sự phân công của nhà trờng tôi đợc phân công dạy môn toán , tiếng việt và
nhiều phân môn khác ở lớp 4b khi nhận lớp qua tiết tập đọc ban đầu tôi thấy
lớp có những thuận lợi và khó khăn sau.
A / thuận lợi :
Các em đèu có vốn tiếng việt khá phong phú ,các em đã có những nhận biết sơ

giản về tiếng việt về văn hoá tiếng việt các em đã có hiểu biết về t nhiên , xã hội
,con ngời góp phần hình thành nhân cách con ngời mới .
B/ khó khăn
Bên cạnh nhng thuận lợi ,học sinh gặp một số khó khăn khi làm bài tập hoặc khi
trả lời câu hỏi của giáo viên nêu là do những nguyên nhân chủ yếu sau :
- Do cha nắm vững đợc yêu cầu của bài tâp
- Do các em cha đọc kĩ bài ,ch a nắn đợc nội dung bài ,học
- Do câu hỏi trong sách giáo khoa quá rộng ,quá trừu tợng ,không cụ thể
Từ đó dẫn đến học sinh trả lời lan man ,cha chính xác ,cha nêu đợc trọng tâm
mà bài tập yêu câu . cũng có thể các em trả lời đúng nhng cha đủ nội dung cần trả
lời nhất là đối với học sinh yếu kém.
II. Biện pháp.
Khi thấy tình hình học sinh trong lớp nh vậy, tôi rất băn khoăn vì nếu cứ để học
sinh nh vậy sẽ ảnh hởng đến kết quả học tập và các phân môn khác đặc biệt là
phân môn luyện từ và câu và phân môn tập làm văn.
Để giúp các em khắc phục những khó khăn trên và nắm vững nộidung bài học, để
giờ học đạt kết quả cao thì ngay trong phần luyện đọc giáo viên cần giúp học sinh
đọc đúng tiếng, từ ngữ khó do ảnh hởng của phơng ngữ, giúp các em đọc trôi chảy
toàn bài, ngắt nghỉ đúng sau các dấu câu, giữa các cụm từ, biết nhấn giọng ở
những từ ngữ gợi tả, gợi cảm.khi cácem đọc đợc nh vậy tức là phần nào các em
hiểu đợc nội dung bài .
đồng thời môt trong những yêu càu không thể coi nhẹ đó là việc tổ chức cho học
sinh thực hiện các bài tập tìm hiểu bài trong giờ tập đọc. Cần tổ chức nh
thế nào để giờ học đạt kết quả cao? Trả lời câu hỏi này theo tôI giáo viên cần sử
dụng các phơng pháp dẫn giải một cách linh hoạt. ở lớp 4 các bài tập đọc có số
lợng từ nhiều hơn, việc luyện đọc chú ý đến các yêu cầu biểu cảm hơn, câu hỏi
tìm hiểu bài chú trọng khai thác hàm ý nghệ thuật biểu hiện nhiều hơn ở các khối
1, 2, 3. Từ đó ngời giáo viên cần nâng đỡ, khích lệ, thông cảm, luôn luôn nhấn
mạnh vào mặt thành công của trẻ. Đồng thời giáo viên phảI biết tự kiềm chế, đồng
cảm với học sinh, biết tổ chức quá trình học tập, biết kết hợp dạy học với vui chơi

sao cho giờ học nhẹ nhàng, tự nhiên. Ngoài ra ngời giáo viên phải nắm đợc mục
đích, ý nghĩa, cơ sở xây dựng bài, biết cách giải chính xác các bài tập. Cần nêu
nhiệm vụ (yêu cầu của bài tập) một cách rõ ràng, hớng dẫn học sinh thực hiện và
kiểm tra đánh giá.
1. Nêu nhiệm vụ.
Ví dụ: Trong bài tập đọc Thắng biển Tiếng Việt 4 tập II có câu hỏi: Cuộc
chiến đấu giữa con ngời với cơn bão biển đợc miêu tả theo trình tự nào?
Để giúp học sinh biết và hiểu đợc nội dung câu hỏi này, trớc tiên giáo viên cần
nêu câu hỏi một cách rõ ràng, rành mạch giúp học sinh xác định đúng yêu cầu của
bài tập. Khi đó, học sinh trả lời đợc câu hỏi này tức là các em đã nắm đợc yêu cầu
của bài tập. Ngời giáo viên có thể nêu bài tập dới nhiều hình thức khác nhau nh:
Dùng lời, viết lên bảng, học sinh đọc câu hỏi trong sách giáo khoa hoặc vở bài
tập, phiếu bài tập.
2. Hớng dẫn thực hiện.
Giáo viên cần hớng dẫn học sinh thực hiện trả lời câu hỏi làm bài tập phù hợp.
Nhiều trờng hợp, giáo viên cần phải điều chỉnh câu hỏi, bài tập của sách giáo
khoa , có trờng hợp phải chia cắt câu hỏi ,bài tập thành những câu hỏi
nhỏ ,bài tập nhỏ . tuỳ thời gian và trình độ của học sinh mà quy định số lợng bài
tập ,câu hỏi tiến hành trong giờ học, có thể lựa chọn ,bổ sung thêm bài tập câu hỏi
trong sách giáo khoa .
Ví du ;trong bài tập đoc : Bài thơ về tiểu đội xe không kính Tiếng Việt 4
Tập 2 trong sách giáo khoa có 4 câu hỏi nhng trong khi giảng bài để giúp học sinh
hiểu nội dung bài một cách dễ dàng và có hệ thống thì giáo viên có
thể đa thêm câu hỏi nh : Qua lời thơ em hình dung điều gì về các chiến sĩ lái xe?
Trớc khi trả lời câu hỏi : những hình ảnh nào trong bài nói lên tinh
thần dũng cảm và lòng hăng hái của các chiến sĩ lái xe ? mặt khác , khi nêu câu
hỏi giao bài tập cho học sinh , giáo viên cần lu ý để có sự phân hoá cho phù hợp
đối với từng đối tợng học sinh .đảm bảo tất cả các đối tợng học sinh đều đợc
tham gia trả lời câu hỏi :
Ví dụ : trong bài Dòng sông mặc áo Tiếng việt 4- tập 2 ngoài câu hỏi trong

sách gioá khoa ,giáo viên có thể hỏi thêm câu hỏi về nghệ thuật dành cho học
sinh khá giỏi nh : Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuậtgì khi miêu
tả dòng sông ? Qua câu hỏi này học sinh sẽ trả lời đợc tác giả đã sử dụng
biện pháp nghệ thuật nhân hoá khi miêu tả . Dới ngòi bút tài tình của Nguyễn
Trọng tạo dòng sông trở nên gần gũi , giống con ngời ,làm nổi bật sự thay đổi
màu sắc của dòng sông theo thời gian . Đông f thời với câu hỏi này giúp học
sinh nhớ lại kiến thức ở lớp 3 .Từ đây các em sẽ thấy đợc ý nghĩa của sự liên
kết chặt chẽ giữa các phân môn tập đọc nói riêng . Qua đó các em sẽ biết vận
dụng cái hay, cáí đẹp vào bài viết của mình trong tiết tập làm văn .
Ví dụ : trong bài Đờng đi Sa Pa của Nguyễn Phan Hách tiếng việt 4 tập 2 ở
ngay câu hỏi đầu tiên của bài Mỗi đoạn trong bài là một bức tranh đẹp về cảnh
về ngời . Hãy miêu tả những điều em hình dung đợc về mỗi bức tranh . Trong
quá trình giảng giáo viên cần khắc sâu kiến thức cho các em hiểu đợc nội dung
câu hỏi , giáo viên có thể chuyển thành một đề kiểm tra văn đối với học sinh
giỏi để phát hiện học sinh giỏi văn khi viết về thể loại văn miêu tả xen cảm
xúc . Tuy nhiên ngời giáo viên cần dự tính trớc nhữnh khó khăn và những lỗi
học sinh mắc phải khi giải những loại bài tập này . Với những câu hỏi và bài
tập mới xuất hiện lần đầu giáo viên cần hớng dẫn tỉ mỉ , chi tiết giúp học sinh
chiếm lĩnh kiến thức .
Đối với học sinh yếu- trung bình cần có câu hỏi gợi mở cụ thể . Khi đó quá
trình tim hiểu nội dung bài tập đọc sẽ rất nhẹ nhàng , dễ hiểu .ở những câu hỏi
dạng này cần tăng cờng mức độ làm việc cá nhân ,độc lập là chính
3: Kiểm tra đánh giá.
Cuối cùng trong quá trình dạy tìm hiểu bài trong giờ tập đọc là kiểm tra đánh
giá . Đây là việc làm quan trọng mà mỗi giáo viên không thể bỏ qua. Việc kiểm
tra đánh giá vừa kích thích hứng thú học tập của học sinh, vừa giúp giáo viên
điều chỉnh cách dạy, học sinh điều chỉnh cách học. Mỗi giáo viên cần có lời giải
đúng, dùng nó đối chiếu với bài làm, câu trả lời của học sinh. Với những câu trả
lời, bài làm sai, giáo viên không nhận xét chung chung mà cần dựa vào quy trình
học sinh thực hiện để chỉ ra sai ở đâu? Sai nh thế nào? Giúp học sinh tự chữa

bài. Tránh khuynh hớng chê trách học sinh mà cần có thái độ động viên, khuyến
khích để học sinh tự tin cố gắng ở những lần sau. Đồng thời giáo viên cũng biết
cách chuyển một lời giảI sai sang một lời giảI đúng. Khi nhận xét câu trả lời
giáo viên nên cắt nghĩa cho học sinh hiểu đợc: Tại sao nh thế này là đúng, nh thế
kia là sai, cha đầy đủ. Việc đánh giá kiểm tra có tác dụng đánh giá đúng đối t-
ợng học sinh từ đó phân loại học sinh để giao bài tập hoặc ra câu hỏi cho phù
hợp.
Trong quá trình kiểm tra đánh giá Tôi đã lựa chọn nhiều hình thức đánh giá học
sinh và thấy rất phù hợp nh: Giáo viên đánh giá học sinh, học sinh tự đánh giá
mình, học sinh đánh giá học sinh. Nh vậy việc tổ chức các bài tập tìm hiểu bài
này chỉ là phơng tiện dạy học tập đọc chứ không phảI mục đích của giờ tập đọc,
không biến giờ tập đọc thành giờ giảng văn. Vì thế khi giảI bài tập, trả lời câu
hỏi giáo viên đã tiến hành dạy tập đọc để hiểu nội dung bài. Nắm chắc đợc nội
dung bài học sinh sẽ đọc đúng kiểu câu, có giọng đọc phù hợp với tính cách diễn
biến tâm lí của từng nhân vật. Qua giọng đọc các em sẽ biểu hiện đợc sự thông
hiểu, cảm thụ của ngời đọc đối với tác phẩm.
III) Kết quả đạt đợc.
Qua việc sử dụng các biện pháp trên trong khi tổ chức thực hiện các bài tập tìm
hiểu bài trong giờ tập đọc cho học sinh lớp 4, trong thời gian vừa qua TôI đã đạt
đợc kết quả tơng đối khả quan.
-100% học sinh tham gia tích cực vào hoạt động học tập, hớng thú say mê
với giờ tập đọc.
- Giờ học tập đọc sôI nổi sinh động có chất lợng và có ảnh hởng tốt đến giờ
học khác. Học sinh hăng háI tham gia phát biểu ý kiến xây dựng bài. Học sinh