i
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
UBND TỈNH THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
_____________
______________
NGUYỄN THANH MAI
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA THEO
ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
THANH HÓA – 2017
ii
BỘ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO
UBND TỈNH THANH HÓA
TRƯỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC
_____________
______________
NGUYỄN THANH MAI
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
THÀNH PHỐ THANH HÓA, TỈNH THANH HÓA
THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI GIÁO DỤC
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Chuyên ngành: Quản lí giáo dục
Mã số: 60.14.01.14
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Trần Kiểm
THANH HÓA, NĂM 2017
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận văn này không trùng lặp với các khóa luận, luận
văn, luận án và các công trình nghiên cứu đã công bố.
Người cam đoan
Nguyễn Thanh Mai
ii
LỜI CẢM ƠN
Với tình cảm chân thành và lòng biết ơn sâu sắc, tôi xin trân trọng gửi lời
cảm ơn tới các cấp lãnh đạo, Ban Giám hiệu; Ban chủ nhiệm khoa Tâm lí –
Giáo dục; Phòng Đào tạo sau đại học Trường Đại học Hồng Đức; Phòng Giáo
dục và Đào tạo thành phố Thanh Hóa; các thầy giáo, cô giáo và đội ngũ cán bộ
quản lý, cùng đông đảo các bạn đồng nghiệp của các trường Trung học cơ sở
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa đã tận tình giảng dạy, giúp
đỡ, cung cấp tài liệu, tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở thực tế, tham gia
đóng góp những ý kiến quý báu cho việc nghiên cứu đề tài.
Đặc biệt, tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến PGS. TS Trần Kiểm
- người thầy - người hướng dẫn khoa học đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức,
phương pháp nghiên cứu, năng lực tư duy và trực tiếp giúp đỡ tận tình, đầy
trách nhiệm cho tôi trong suốt thời gian thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin gửi lời tri ân sâu sắc tới bạn bè, đồng nghiệp và gia đình đã
động viên, khích lệ, tạo điều kiện và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình thực hiện và
hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng trong quá trình nghiên cứu nhưng luận
văn chắc chắn sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, tôi kính mong nhận được
những lời chỉ dẫn quý báu của các thầy giáo, cô giáo, ý kiến đóng góp trao đổi
của các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, tháng 7 năm 2017
Tác giả
Nguyễn Thanh Mai
MỤC LỤC
- Lời cam đoan......................................................................................................i
iii
- Lời cảm ơn………….…………………………………………………............ii
- Mục lục………………………………………………...……………...............iii
- Chữ viết tắt…………………………………………………………………...iv
2. Mục đích nghiên cứu..........................................................................................4
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động
TCM, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM theo định hướng đổi mới
giáo dục nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của TCM, góp phần nâng cao hiệu
quả giáo dục trong các trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.........4
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.....................................................................4
Biện pháp quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh
Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục........................................................5
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM trường THCS theo định
hướng đổi mới giáo dục..........................................................................................5
- Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.........................................5
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.........................................5
- Giới hạn đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động TCM trường THCS Thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục..............................5
Bằng việc quan sát, điều tra, phỏng vấn và xin ý kiến chuyên gia, lấy ý kiến các lãnh
đạo phụ trách chuyên môn, các tổ trưởng TCM của các nhà trường, nhóm phương
pháp này được sử dụng nhằm khảo sát và đánh giá thực trạng quản lý hoạt động
TCM trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, đồng thời kiểm chứng
mức độ hợp lý và tính khả thi của các biện pháp quản lý được đề xuất trong luận
văn này...................................................................................................................6
- Báo cáo về thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.........................................7
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.........................................7
iv
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh Hóa,
tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.................................................7
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh Hóa,
tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.................................................7
1.2. Một số khái niệm cơ bản..............................................................................14
1.2.2. Quản lý giáo dục........................................................................................18
1.2.3. Quản lý nhà trường THCS.........................................................................20
- Đề xuất khen thưởng, kỷ luật đối với giáo viên................................................26
- Thực hiện các hoạt động khác của TCM...........................................................26
1.5.1. Hiệu trưởng trường THCS và tổ chuyên môn...........................................35
Kết luận chương 1................................................................................................42
2.2. Thực trạng hoạt động tổ chuyên môn trường trung học cơ sở thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.......................................51
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.......................................60
2.3.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục............................63
2.3.4. Thực trạng công tác chỉ đạo hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.......................................69
Kết quả thể hiện ở bảng 2.15 cho thấy: Các nội dung quản lý chỉ đạo HĐ TCM ở
trường THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục
được các khách thể đánh giá đạt loại trung bình khá (với ĐTB= 2,48), trong đó nội
dung được đánh giá thực hiện yếu nhất vẫn đạt loại trung bình khá (=2,38), nội dung
thực hiện tốt nhất đạt loại tốt (= 2,56). Điều này cho thấy, việc chỉ đạo hoạt động
TCM ở trường THCS được Hiệu trưởng rất quan tâm và thực hiện một cách thường
xuyên. Có được kết quả này là do xuất phát từ việc Hiệu trưởng đã nhận thức rõ
được vai trò của hoạt động chuyên môn trong nhà trường. Đây chính là cơ sở để
đảm bảo chất lượng và hiệu quả giáo dục của nhà trường cũng như của ngành GD
nên họ đã có sự chỉ đạo hoạt động TCM rất sát sao...............................................69
v
2.4. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa......................................................75
Để tìm hiểu thực trạng các yếu tổ ảnh hưởng đến công tác quản lý HĐ TCM trường
THCS thành phố Thanh Hóa, chúng tôi tiến hành khảo sát ý kiến của 195 khách thể
nghiên cứu, số phiếu phát ra là 195, số phiếu thu vào là 195, kết quả thu được thể
hiện ở bảng 2.17 như sau:.....................................................................................75
2.5. Đánh giá thực trạng quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục............................78
2.5.1. Những thành công và nguyên nhân...........................................................78
2.5.2. Những hạn chế và nguyên nhân................................................................80
Để cải tiến được thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục, chúng ta cần phải chú
trọng đến các yếu tố sau:.......................................................................................82
Kết quả nghiên cứu việc quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS trên địa bàn
thành phố Thanh Hóa theo định hướng đổi mới GD đã làm sáng tỏ thêm các vấn đề
lý luận của chương 1. Kết quả nghiên cứu trên 195 khách thể (27 CBQL và 168
GV) về thực trạng quản lý hoạt động chuyên môn cho thấy:.................................83
Kết luận chương 3.............................................................................................112
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BGD&ĐT
Bộ Giáo dục và Đào tạo
BGH
Ban giám hiệu
CBGV
Cán bộ giáo viên
CBQL
Cán bộ quản lí
CNH-HĐH
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa
CNTT
Công nghệ thông tin
ĐTB
Điểm trung bình
GD&ĐT
Giáo dục và đào tạo
GV
Giáo viên
HĐ
Hoạt động
HS
Học sinh
KH
Kế hoạch
KN
KHCN
KHNH
KTĐG
Kỹ năng
Kế hoạch cá nhân
Kế hoạch năm học
Kiểm tra đánh giá
NCBH
Nghiên cứu bài học
PHT
Phó hiệu trưởng
PPDH
Phương pháp dạy học
QLGD
Quản lí giáo dục
SGK
Sách giáo khoa
SHCM
Sinh hoạt chuyên môn
TB
Thứ bậc
TCM
Tổ chuyên môn
THCS
Trung học cơ sở
THPT
Trung học phổ thông
UBND
Uỷ ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1. Thống kê số lượng giáo viên THCS thành phố Thanh Hóa..........Error:
Reference source not found
Bảng 2.2. Thống kê giáo viên bộ môn THCS thành phố Thành phố Thanh Hóa
chia theo trình độ đào tạo (năm học 2016 – 2017)........Error: Reference
source not found
Bảng 2.3. Kết quả đánh giá giáo viên theo chuẩn nghề nghiệp giữa các trường
THCS và Phòng GD&ĐT thành phố Thanh Hóa năm học 2016 –
2017…………………………………………………………………..50
Bảng 2.4. Bảng thống kê xếp loại học sinh THCS năm học 2016-2017......Error:
Reference source not found
Bảng 2.5. Tình hình đội ngũ CBQL trường THCS thành phố Thanh Hóa....Error:
Reference source not found
Bảng 2.6. Thống kê số tổ chuyên môn cấp THCS thành phố Thanh Hóa.....Error:
Reference source not found
Bảng 2.7. Thống kê CBQL, CBGV và trình độ được khảo sát....Error: Reference
source not found
Bảng 2.8. Tầm quan trọng của hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS
...........................................................Error: Reference source not found
Bảng 2.9 Vai trò của hoạt động tổ chuyên môn ở các trường THCS hiện nay
...........................................................Error: Reference source not found
Bảng 2.10. Mức độ thực hiện các hình thức hoạt động TCM ở nhà trường. Error:
Reference source not found
Bảng 2.11. Hiệu quả thực hiện các hình thức hoạt động TCM ở nhà trường
...........................................................Error: Reference source not found
Bảng 2.12. Tầm quan trọng của các biện pháp QL HĐ TCM ở các trường THCS
...........................................................Error: Reference source not found
Bảng 2.13. Thực trạng công tác xây dựng kế hoạch HĐ TCM ở trường THCS. Error:
Reference source not found
Bảng 2.14. Thực trạng tổ chức việc thực hiện kế hoạch TCM ở trường THCS Error:
Reference source not found
Bảng 2.15. Thực trạng công tác chỉ đạo HĐ TCM ở trường THCS. Error: Reference
source not found
Bảng 2.16. Thực trạng công tác kiểm tra, đánh giá HĐ TCM ở trường THCS. Error:
Reference source not found
Bảng 2.17. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động TCM ở trường THCS..........Error:
Reference source not found
Bảng 3.1. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các biện pháp đề xuất.........Error:
Reference source not found
Bảng 3.2. Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuất...........Error:
Reference source not found
Bảng 3.3. Bảng 3.3. Mối quan hệ giữa tính cần thiết và khả thi của biện pháp quản
lý.........................................................................Error: Reference source not found
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Tầm quan trọng của các biện pháp quản lý hoạt động TCM......Error:
Reference source not found
Biểu đồ 2.2. Thực trạng xây dựng kế hoạch hoạt động tổ chuyên môn........Error:
Reference source not found
Biểu đồ 2.3. Tổ chức thực hiện kế hoạch hoạt động TCM ở trường THCS. .Error:
Reference source not found
Biểu đồ 2.4. Chỉ đạo hoạt động tổ chuyên môn ở trường THCS TP Thanh Hóa…
..Error: Reference source not found
Biểu đồ 2.5. Kiểm tra, đánh giá HĐ TCM ở trường THCS TP Thanh Hóa. .Error:
Reference source not found
Biểu đồ 2.6. Các yếu tố ảnh hưởng đến HĐ TCM ở trường THCS……………77
Biểu đồ 3.1: Tương quan giữa mức độ cần thiết và mức độ khả thi của các biện
pháp quản lý hoạt động tổ chuyên môn..Error: Reference source not
found
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Xuất phát từ vai trò của tổ chuyên môn và quản lý hoạt động tổ chuyên
môn trong sự phát triển của nhà trường trung học cơ sở
Trong thế kỷ XXI, đất nước ta đang trên đường phát triển và hội nhập
quốc tế ngày càng sâu rộng. Nhu cầu đào tạo được nguồn nhân lực để phát triển
kinh tế - xã hội đã đặt ra cho ngành giáo dục nhiều khó khăn và thách thức.
Chính điều đó, đòi hỏi ngành giáo dục phải không ngừng đổi mới, phát triển,
nhằm đáp ứng các yêu cầu của thời đại.
Trong chiến lược phát triển giáo dục, việc chú trọng đổi mới công tác
quản lí giáo dục, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý luôn
được Đảng và Nhà nước coi là khâu trọng tâm hàng đầu. Để thực hiện mục tiêu
đổi mới trong giáo dục hiện nay, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản
quy phạm pháp luật liên quan đến phát triển giáo dục nhằm tạo ra những chuyển
biến về chất lượng đào tạo. Điều 2 Luật Giáo dục khẳng định: “Mục tiêu GD là
đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khỏe,
thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân,
đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”[23]. Chỉ thị số 40CT/TW, ngày 15 tháng 6 năm 2004 của Ban Bí thư TW Đảng đã nhấn mạnh:
“Mục tiêu là xây dựng đội ngũ nhà giáo và CBQLGD được chuẩn hoá, đảm bảo
chất lượng, đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu (...) nâng cao chất lượng đào tạo
nguồn nhân lực, đáp ứng những đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp CNH HĐH đất nước”[1]. Nghị quyết số 29 - NQ/TW ngày 4/11/2013 của Hội nghị
TW8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo cũng nhấn mạnh
“Đổi mới căn bản công tác quản lý giáo dục...”[ 2].
Trong số những công tác cần được đổi mới trong quản lý giáo dục thì việc
đổi mới quản lý hoạt động của TCM trong nhà trường phổ thông là vô cùng cần
thiết. Bởi vì, trong trường phổ thông, công tác chuyên môn là hoạt động quan
2
trọng, chủ yếu, quyết định sự tồn tại và phát triển của nhà trường. TCM là một bộ
phận cấu thành trong bộ máy tổ chức, quản lý của trường THCS, là cơ sở gắn bó
với người GV giảng dạy, nơi thực thi trực tiếp nhiệm vụ dạy học và giáo dục học
sinh. Trong nhà trường, các tổ, nhóm chuyên môn có mối quan hệ hợp tác với
nhau, phối hợp với các bộ phận nghiệp vụ khác và các tổ chức Đảng, đoàn thể
nhằm thực hiện chiến lược phát triển của nhà trường, thực hiện chương trình giáo
dục và các hoạt động khác, hướng tới mục tiêu giáo dục. Mặt khác, TCM cũng là
nơi người giáo viên có thể chia sẻ mọi tâm tư, nguyện vọng cũng như những vấn
đề có liên quan đến nghề nghiệp, đời sống vật chất và tinh thần của mình. Đối với
trường trung học cơ sở, động lực quan trọng để phát triển chính là do yếu tố tăng
trưởng chất lượng giáo dục của đơn vị tổ quyết định.
Hoạt động của TCM ở trường THCS là một yêu cầu bắt buộc và hết sức
cần thiết, là một quy định trong Điều lệ trường trung học do Bộ GD & ĐT ban
hành. Quản lý TCM, nhất là về chuyên môn nghiệp vụ, việc thực hiện kế hoạch
giảng dạy của GV trong tổ sẽ phản ánh được các mặt hoạt động chuyên môn của
nhà trường về chất lượng GD và các mặt hoạt động khác. Nâng cao chất lượng
hoạt động của TCM trong các nhà trường sẽ phát huy được tinh thần nỗ lực sáng
tạo của GV trong tập thể sư phạm, tính đoàn kết nội bộ, năng lực điều hành hoạt
động của tổ trưởng TCM cũng được nâng cao, đồng thời tạo một động lực thôi
thúc GV trong các TCM phát huy nhiều sáng kiến, kinh nghiệm của mình trong
lĩnh vực giảng dạy và giáo dục. Mặt khác, TCM có vai trò quan trọng trong việc
góp phần bồi dưỡng đội ngũ GV tại chỗ thông qua hoạt động dự giờ, trao đổi rút
kinh nghiệm các tiết dạy, sinh hoạt chuyên đề, thao giảng, hội giảng để góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và chất lượng dạy và học nói riêng.
Đổi mới quản lý hoạt động TCM ở trường THCS, nhằm từng bước nâng
cao chất lượng giảng dạy và học tập trong các nhà trường là vấn đề quan trọng
và cấp thiết trong giai đoạn hiện nay, khi toàn ngành giáo dục đang thực hiện đổi
mới nội dung chương trình giáo dục phổ thông, SGK mới và đổi mới phương
3
pháp dạy học (PPDH), nhằm phát huy năng lực chủ động sáng tạo trong học tập
của học sinh.
1.2. Xuất phát từ thực tiễn việc quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường trung
học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa còn có hạn chế, bất cập
Thực tế hiện nay cho thấy, hoạt động chuyên môn của TCM đang là một
hoạt động thiết yếu, chủ lực cho tất cả hoạt động giáo dục ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa. Vai trò quản lý của tổ trưởng đã góp phần
không ít vào việc nâng cao chất lượng hoạt động của tổ. Mọi công tác chuyên
môn đã được bàn bạc, thống nhất và đi đến việc thực hiện đều qua các sinh hoạt
giữa các thành viên trong tổ, nhằm đảm bảo hiệu quả đúng theo mọi tiến độ của
kế hoạch năm học (KHNH) đã được xây dựng.
Trong thời gian qua, để thực hiện chủ đề “Thay đổi căn bản và toàn diện
nền giáo dục”; tiếp tục thực hiện có hiệu quả các cuộc vận động: “Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, “Mỗi thầy cô giáo là một tấm
gương đạo đức, tự học và sáng tạo”..., các trường THCS tỉnh Thanh Hóa nói
chung và thành phố Thanh Hóa nói riêng đã quyết tâm dạy tốt, học tốt, tạo sự
chuyển biến mạnh mẽ và đã phần nào nâng cao được chất lượng dạy học. Hoạt
động của TCM trường THCS trên địa bàn Thành phố Thanh Hóa đã được thực
hiện khá tốt, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh.
Tuy nhiên, để đáp ứng được yêu cầu đổi mới “căn bản, toàn diện” của
giáo dục hiện nay thì hoạt động này vẫn còn bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần
phải thay đổi. Những điều kiện cung ứng cho nhu cầu con người và hoạt động
còn nhiều mâu thuẫn; Công tác quản lý TCM trong nhiều năm chưa được đề cập
tới trong lý luận quản lý; Tổ trưởng TCM không được đào tạo một cách bài bản,
chủ yếu còn quản lý theo “chủ nghĩa kinh nghiệm”, chưa phát huy hết vai trò
của mình trong việc nâng cao chất lượng hoạt động TCM. Bên cạnh đó, việc tổ
chức sinh hoạt chuyên môn còn mang tính hình thức, chưa thật sự có chất lượng;
nội dung sinh hoạt chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa thực sự
chú trọng đến việc tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo hướng đổi mới (nghiên
4
cứu bài học, dạy học tích hợp, phát huy năng lực dạy học, sinh hoạt chuyên môn
trực tuyến...). Ngoài ra, các giải pháp quản lý của Hiệu trưởng chưa đạt đích yêu
cầu, các điều kiện phục vụ cho hoạt động của TCM chưa thực sự đảm bảo. Vậy,
để thực hiện tốt nhiệm vụ đặt ra của các cấp, của ngành thì trước hết phải đổi
mới công tác quản lý và công việc ấy cần được bắt đầu từ việc đổi mới quản lý
hoạt động của các tổ chức TCM.
Với những đánh giá trên, chúng tôi nhận thấy, nội dung của đề tài là rất cần
thiết, đòi hỏi sự nghiên cứu công phu góp phần nâng cao chất lượng đào tạo của
bậc THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Hơn nữa, trong những năm qua, có nhiều đề tài khoa học đề cập đến vấn
đề QL hoạt động TCM ở các bậc học, tuy nhiên cho đến nay, vẫn chưa có một
công trình nào nghiên cứu về việc quản lý hoạt động TCM ở cấp THCS theo
định hướng giáo dục phổ thông mới trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh
Thanh Hóa. Một số đề tài mới xuất hiện gần đây hầu hết viết về biện pháp quản
lý ở cấp Tiểu học và THPT, những cấp học có đặc điểm rất khác biệt với cấp
THCS. Với mong muốn tìm hiểu sâu sắc hơn về hoạt động của TCM, phục vụ
cho công tác quản lý, nhằm góp phần nâng cao chất lượng đào tạo ở bậc THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, chúng tôi chọn đề tài: “Quản lý hoạt động
tổ chuyên môn trường trung học cơ sở thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh
Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục” làm hướng nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng công tác quản lý
hoạt động TCM, đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM theo định
hướng đổi mới giáo dục nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của TCM, góp
phần nâng cao hiệu quả giáo dục trong các trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
5
Quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS theo định hướng đổi mới
giáo dục.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
4. Giả thuyết khoa học
Trong thời gian, qua công tác quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS
trên địa bàn thành phố Thanh Hóa đã đạt kết quả nhất định, đáp ứng nhiệm vụ
được giao. Tuy nhiên công tác này vẫn còn có những hạn chế, chưa đáp ứng tốt
yêu cầu đổi mới toàn diện giáo dục. Nếu đề xuất được một số biện pháp quản lý
hoạt động TCM phù hợp và có tính khả thi thì chất lượng dạy học ở các trường
THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa sẽ được nâng lên, góp phần thực
hiện tốt nhiệm vụ chính trị của thành phố Thanh Hóa nói chung và của các
trường THCS nói riêng.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM trường THCS
theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Nghiên cứu thực trạng hoạt động của TCM trường THCS thành phố Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục, xác định các nguyên
nhân và rút ra bài học.
- Nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Giới hạn đối tượng nghiên cứu: Quản lý hoạt động TCM trường THCS
Thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Giới hạn địa bàn nghiên cứu: Các nghiên cứu thực tiễn được triển khai tại
4 trường THCS trên địa bàn thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa (THCS
6
Minh Khai, THCS Lý Tự Trọng, THCS Đông Thọ, THCS Quang Trung) trong
năm học 2016 - 2017.
- Giới hạn về khách thể nghiên cứu:
+ Nhóm cán bộ quản lý lãnh đạo của các trường THCS.
+ Nhóm cán bộ quản lý là tổ trưởng, tổ phó TCM đã và đang công tác
ở vị trí đó.
+ Nhóm CBGV: 168 người
- Giới hạn về chủ thể quản lý: Hiệu trưởng các trường THCS TP Thanh
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
7. Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu đề tài, nhiều phương pháp nghiên cứu khác
nhau được sử dụng như:
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
- Thu thập, nghiên cứu, phân tích các tài liệu liên quan đến đề tài;
- Hệ thống hóa các vấn đề lý luận về quản lý, quản lý hoạt động TCM
trường phổ thông nói chung và trường THCS nói riêng qua các tài liệu có liên
quan đến đề tài nghiên cứu.
- Nghiên cứu hệ thống các văn bản pháp quy, những quy chế của Chính
phủ, các quy định của ngành Giáo dục liên quan đến công tác quản lý giáo dục,
quản lý TCM trong nhà trường.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Bằng việc quan sát, điều tra, phỏng vấn và xin ý kiến chuyên gia, lấy ý
kiến các lãnh đạo phụ trách chuyên môn, các tổ trưởng TCM của các nhà
trường, nhóm phương pháp này được sử dụng nhằm khảo sát và đánh giá thực
trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh
Hóa, đồng thời kiểm chứng mức độ hợp lý và tính khả thi của các biện pháp
quản lý được đề xuất trong luận văn này.
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu thu thập trong nghiên cứu
7
Sử dụng các phép toán cơ bản và ứng dụng công nghệ thông tin trong việc
xử lý các dữ liệu thu thập trong nghiên cứu nội dung đề tài.
8. Dự kiến đóng góp của đề tài
- Hệ thống hoá cơ sở lý luận về quản lý, quản lý hoạt động TCM, quản lý
hoạt động TCM trường THCS đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
- Báo cáo về thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục
9. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị và tài liệu tham khảo, nội dung
luận văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS
theo định hướng đổi mới giáo dục.
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động TCM trường THCS thành phố
Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục.
8
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG TỔ CHUYÊN MÔN
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ THEO ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚI
GIÁO DỤC
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn
Thực chất của công tác quản lý hoạt động chuyên môn trong nhà trường
là việc Hiệu trưởng chỉ đạo tổ trưởng các TCM quản lý hoạt động chuyên
môn của GV. Chất lượng hoạt động của TCM trong nhà trường phụ thuộc rất
nhiều vào quá trình quản lí của người tổ trưởng TCM đối với tổ. Tất cả các hoạt
động chuyên môn triển khai đến từng giáo viên đều thông qua TCM. Vì vậy,
việc nghiên cứu công tác quản lý hoạt động TCM là một vấn đề hết sức
quan trọng và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động TCM ở các
cấp học khác nhau:
- Ở bậc giáo dục mầm non:
Tác giả Tạ Quang Thắng trong bài viết “Quản lý hoạt động bồi dưỡng
chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non huyện Lâm Thao, Phú Thọ” đã
đi sâu nghiên cứu thực trạng hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề của
giáo viên mầm non huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ, đồng thời cũng chỉ rõ những
thuận lợi, khó khăn khi tiến hành tổ chức bồi dưỡng chuyên môn cho GV theo
chủ đề [28].
Cũng đi sâu tìm hiểu về vấn đề này, tác giả Nguyễn Thị Thu có bài báo
“Quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho giáo viên mầm non
tư thục quận Bắc Từ liêm thành phố Hà Nội”. Trong bài báo, tác giả đã nêu rõ
thực trạng quản lý hoạt động bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề của GV mầm
non tư thục quận Bắc Từ Liêm thành phố Hà Nội còn có những hạn chế, bất cập,
đồng thời cũng đề xuất những biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
9
bồi dưỡng chuyên môn theo chủ đề cho GV mầm non tư thục quận Bắc
Từ liêm thành phố Hà Nội nói riêng và GV mầm non tư thục nói chung [31].
Tập trung vào chủ đề này, tác giả Nguyễn Thị Thu Huyền có bài
viết“Biệp pháp quản lý hoạt động TCM ở các trường mầm non quận Hoàng
Mai”. Trên cơ sở nghiên cứu thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng
quản lý hoạt động TCM ở các trường mầm non quận Hoàng Mai, tác giả đề xuất
5 biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động TCM ở các trường mầm non
quận Hoàng Mai, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục của nhà trường [17].
Cũng trong năm 2016, tác giả Doãn Thị Thanh Phương bảo vệ thành công
luận văn thạc sỹ “Các biện pháp quản lý hoạt động TCM của hiệu trưởng các
trường Mầm non Quận Cầu Giấy - Thành phố Hà Nội”, trong đó tác giả đi sâu
nghiên cứu về hoạt động TCM của các trường Mầm non Quận Cầu Giấy –
Thành phố Hà Nội. Đề tài nghiên cứu này không chỉ áp dụng trong khu vực
Thành phố Hà Nội mà nó có thể áp dụng rộng rãi cho đại đa số các trường mầm
non trong cả nước.
- Ở bậc giáo dục tiểu học:
Có nhiều công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động TCM ở bậc tiểu
học, có thể kể đến:
Bài viết của tác giả Hà Huy Giáp về“Quản lý hoạt động tổ chuyên môn
trường tiểu học theo nghiên cứu bài học ở tỉnh Bắc Giang”, trong đó tác giả đi
sâu nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt động TCM trường tiểu học theo NCBH ở
tỉnh Bắc Giang, đồng thời cũng chỉ ra những thuận lợi và khó khăn trong quản
lý hoạt động TCM trường tiểu học theo NCBH ở tỉnh Bắc Giang [12].
Trong bài báo“Biện pháp vận hành mối quan hệ quản lý hoạt động
chuyên môn của các trường tiểu học ở tỉnh Hải Dương” tác giả Lê Xuân
Trường đã chỉ rõ thực trạng hoạt động chuyên môn, quản lý hoạt động chuyên
môn của các trường tiểu học ở tỉnh Hải Dương và chỉ rõ biện pháp vận hành
mối quan hệ quản lý hoạt động chuyên môn của các trường tiểu học ở tỉnh
Hải Dương [33].
10
Tác giả Lê Văn Dũng, trong bài báo “Đánh giá của giáo viên và cán bộ
quản lý về công tác quản lý của hiệu trưởng đối với tổ chuyên môn tại một số
trường tiểu học thuộc thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang”, đã từ khảo sát thực
tế để tổng kết, phân tích những đánh giá của CBQL và GV về công tác quản lý
của hiệu trưởng đối với tổ trưởng TCM tại một số trường tiểu học thuộc thành
phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang; đồng thời đề xuất một số kiến nghị nhằm giúp
hiệu trưởng nâng cao hiệu quả quản lý đội ngũ tổ trưởng TCM, đáp ứng yêu cầu
giáo dục hiện nay với tư cách là cán bộ phòng Giáo dục có nhiều kinh nghiệm
trong quản lý nhà trường [8].
- Ở bậc trung học phổ thông:
Trong luận văn thạc sỹ QLGD năm 2005 của tác giả Nguyễn Mạnh Hà
“Biện pháp quản lý, bồi dưỡng nâng cao năng lực cho tổ trưởng bộ môn
trường THPT tỉnh Yên Bái”, tác giả đã phân tích, đánh giá kỹ về thực trạng
việc quản lý bồi dưỡng nâng cao năng lực cho tổ trưởng bộ môn trường THPT
tỉnh Yên Bái, từ đó đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng nâng cao năng lực cho
tổ trưởng bộ môn trường THPT tỉnh Yên Bái. Tuy nhiên luận văn lại chưa
nghiên cứu sâu về các nội dung quản lý của tổ trưởng TCM, công việc quản lý
chính của tổ trưởng, nơi cụ thể hoá năng lực cho tổ trưởng bộ môn.
Luận văn thạc sỹ QLGD năm 2012 của tác giả Nguyễn Minh Đăng “Biện
pháp quản lý TCM của hiệu trưởng trường THPT huyện Tam Dương tỉnh Vĩnh
Phúc” đã tập trung nghiên cứu thực trạng hoạt động TCM và thực trạng quản lý
hoạt động TCM của 3 trường THPT huyện Tam Dương từ đó đề xuất 5 biện
pháp quản lý hoạt động TCM, các biện pháp chỉ đạo TCM xây dựng kế hoạch
HĐ và chỉ đạo đổi mới sinh hoạt TCM được trình bày rất khoa học và manh tính
khả thi cao, có thể áp dụng rộng rãi trong quản lý hoạt động TCM.
Cũng tìm hiểu về hoạt động TCM nhưng triển khai theo hướng NCBH,
tác giả Phùng Xuân Dự đi sâu nghiên cứu “Quản lý sinh hoạt chuyên môn theo
nghiên cứu bài học ở trường trung học phổ thông”. Trong đó nêu rõ quản lý
sinh hoạt chuyên môn theo NCBH ở trường THPT là sự tác động có mục đích,
11
có tổ chức, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý để thực hiện
các bước (quy trình) NCBH một cách khoa học nhằm nâng cao chất lượng dạy
và học trong nhà trường THPT. Quản lý sinh hoạt chuyên môn theo NCBH ở
trường THPT bao gồm nhiều nội dung và giữa các nội dung có mối quan hệ chặt
chẽ với nhau. Muốn đạt hiệu quả cao trong SHCM theo NCBH nhằm nâng cao
chất lượng dạy và học đòi hỏi cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cá nhân, đơn
vị, bộ phận với nhau, trong đó, người tổ trưởng TCM có vị trí và vai trò đặc biệt
quan trọng [9].
Ngoài ra, còn phải kể đến công trình nghiên cứu của tác giả Nguyễn
Thành Chung với đề tài “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các trường
THPT thị xã Tam Điệp tỉnh Ninh Bình” (2015). Từ việc đi sâu nghiên cứu cơ sở
lý luận và phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động tổ chuyên môn ở các
trường THPT thị xã Tam Điệp tỉnh Ninh Bình, tác giả đã đề xuất 6 biện pháp
nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý TCM của các trường THPT trên địa
bàn Thị xã Tam Điệp - Tỉnh Ninh Bình.
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường
ở trung học cơ sở
Hoạt động chủ yếu trong nhà trường là hoạt động chuyên môn. Các TCM
là tổ chức quan trọng và nòng cốt trong các nhà trường. Hoạt động của TCM
trong nhà trường là nhân tố có ảnh hưởng lớn đến chất lượng dạy học, giáo dục,
có vai trò quan trọng đối với sự phát triển của nhà trường nói riêng và sự phát
triển giáo dục nói chung. Thực chất công tác quản lý hoạt động chuyên môn
trong nhà trường THCS là việc Hiệu trưởng chỉ đạo tổ trưởng các TCM quản lý
hoạt động chuyên môn của GV. Chất lượng hoạt động của TCM trong nhà
trường phụ thuộc rất nhiều vào quá trình quản lí của người tổ trưởng TCM. Việc
nghiên cứu công tác quản lý hoạt động TCM là một vấn đề hết sức quan trọng
và cần thiết trong giai đoạn hiện nay. Bởi các hoạt động chuyên môn triển
khai đến GV thông qua TCM. Tổ trưởng TCM là người chỉ đạo các hoạt động
chuyên môn của tổ theo sự chỉ đạo của hiệu trưởng, theo kế hoạch của
12
nhà trường, chịu trách nhiệm về chất lượng chuyên môn của tổ. Cũng như các
cấp học khác, vấn đề quản lý hoạt động TCM ở trường THCS được nhiều tác giả
đi sâu nghiên cứu. Một số công trình nghiên cứu có liên quan đến việc quản lí
hoạt động TCM ở trường THCS có thể kể ra như:
Công trình nghiên cứu của tác giả Hoàng Đức Minh về “Nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên THCS vùng đặc biệt khó khăn thông qua sinh hoạt
chuyên môn theo chuyên đề ở cụm trường”, đã chỉ rõ những khó khăn trong sinh
hoạt chuyên môn ở các cụm trường lẻ của các trường THCS vùng đặc biệt khó
khăn, từ đó đề xuất biện pháp tổ chức sinh hoạt chuyên môn phù hợp với điều
kiện các nhà trường, góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ GV THCS [24].
Tác giả Hoàng Sỹ Hùng trong bài viết“Bồi dưỡng năng lực quản lý cho
tổ trưởng chuyên môn ở trường Trung học cơ sở tại tỉnh Thanh Hóa”, trên cơ sở
nghiên cứu thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng quản lý hoạt động
TCM ở trường THCS tại tỉnh Thanh Hóa, tác giả đề xuất một số biện pháp nâng
cao năng lực quản lý hoạt động TCM ở trường THCS tại tỉnh Thanh Hóa, góp
phần nâng cao chất lượng đào tạo của tỉnh nhà [19].
Cũng đi sâu tìm hiểu về vấn quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS,
tác giả Ngô Thị Phương Thảo có bài viết “Thực trạng quản lý hoạt động tổ
chuyên môn ở các trường THCS ở Thành phố Hà Nội theo hướng phát triển
năng lực dạy học”, trong đó tác giả đi sâu nghiên cứu thực trạng quản lý hoạt
động TCM ở các trường THCS ở Thành phố Hà Nội theo hướng phát triển năng
lực dạy học, đồng thời cũng chỉ ra những thuận lợi và khó khăn trong quản lý
hoạt động TCM ở các trường THCS ở Thành phố Hà Nội theo hướng phát triển
năng lực dạy học [30].
Bên cạnh đó, còn phải kể đến các công trình nghiên cứu là luận văn thạc
sỹ của nhiều tác giả về vấn đề này:
Luận văn thạc sỹ QLGD năm 2007 của tác giả Nguyễn Thanh Cao “Biện
pháp quản lý của hiệu trưởng đối với hoạt động TCM các trường THCS huyện
Phổ Yên - Thái Nguyên”, trong đó tác giả đã phân tích, đánh giá những biện
13
pháp quản lý hoạt động của TCM trong các nhà trường THCS ở huyện Phổ Yên,
từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động TCM. Tuy nhiên, trong luận
văn này, tác giả giới hạn địa bàn nghiên cứu thành hai vùng miền khác nhau là
vùng đồng bằng và miền núi cho nên khó có thể áp dụng rộng rãi.
Tác giả Huỳnh Hùng Châu cũng nghiên cứu vào vấn đề này trong đề tài
“Quản lí hoạt động TCM ở các trường THCS thành phố Rạch Giá Tỉnh Kiên
Giang theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay”(2008). Từ việc đi sâu nghiên
cứu cơ sở lý luận và phân tích thực trạng công tác quản lý hoạt động tổ chuyên
môn ở các trường THCS thành phố Rạch Giá Tỉnh Kiên Giang theo yêu cầu đổi
mới giáo dục hiện nay, tác giả đã đề xuất 5 biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả
công tác quản lý TCM ở các trường THCS thành phố Rạch Giá Tỉnh Kiên Giang
theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Tác giả Đặng Hải Tâm với đề tài“Biện pháp quản lí hoạt động CM ở các
trường THCS trên địa bàn thị xã Phú Thọ”(2011), trên cơ sở phân tích thực
trạng công tác quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS trên địa bàn thị xã
Phú Thọ, tác giả đã nêu ra những thuận lợi, khó khăn trong công tác quản lí hoạt
động TCM môn ở các trường THCS trên địa bàn thị xã Phú Thọ, từ đó đề xuất
các biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý TCM ở các trường
THCS trên địa bàn thị xã Phú Thọ.
Như vậy, Trong các công trình nghiên cứu trên, các tác giả đã đánh giá
thực trạng quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS, chỉ ra những hạn chế
của quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS tại địa phương, từ đó đề xuất
các biện pháp quản lý hoạt động TCM ở các trường THCS, góp phần nâng cao
chất lượng dạy học nói chung và dạy học trong nhà trường THCS ở địa phương
nói riêng. Tuy nhiên, ở mỗi địa phương lại có những điều kiện tự nhiên, điều
kiện KT-XH khác nhau, nên nội dung các biện pháp quản lý hoạt động TCM
trường THCS ở các địa phương khác nhau cũng có những sắc thái khác nhau. Ở
thành phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa, việc quản lý hoạt động TCM ở các trường
THCS được Hiệu trưởng và các CBQL các nhà trường THCS rất quan tâm, tuy
14
nhiên những vấn đề mang tính lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động TCM
trong nhà trường THCS chỉ mới tồn tại như những kinh nghiệm, những phát hiện
được thể hiện trong các sáng kiến kinh nghiệm hoặc báo cáo tổng kết mà chưa có
một đề tài nào nghiên cứu một cách tổng thể, toàn diện. Vì vậy việc lựa chọn
nghiên cứu “Quản lý hoạt động tổ chuyên môn trường THCS trên địa bàn thành
phố Thanh Hóa, tỉnh Thanh Hóa theo định hướng đổi mới giáo dục” là hết sức
cần thiết, nhằm góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của bậc THCS cũng như
góp phần phát triển sự nghiệp giáo dục của địa phương phù hợp với xu thế phát
triển và yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
1.2. Một số khái niệm cơ bản
1.2.1. Quản lý
1.2.1.1. Khái niệm
Theo quy luật tự nhiên, mọi loài động vật trên trái đất này, bé như đàn kiến,
đàn ong, lớn như đàn trâu, đàn voi đều phải sống thành từng bầy, từng đàn.
Trong mỗi bầy đàn đó đều có một con đầu đàn chuyên làm nhiệm vụ “thủ lĩnh”
hướng dẫn cả đàn sinh sống, chống chọi với kẻ thù…
Loài người cũng vậy, ngay từ khi xuất hiện, bao giờ cũng có thủ lĩnh để chỉ
huy tập đoàn người sinh sống và chống chọi với kẻ thù, sau này, khi xã hội phát
triển thì tập hợp người trở thành các làng, xã, huyện, tỉnh, dân tộc… người đứng
đầu của các làng, xã, huyện… được gọi là già làng, lý trưởng, quan huyện, quan
tỉnh, vua… Ngày nay người ta gọi các thủ lĩnh là nhà quản lý, người lãnh đạo.
Hoạt động quản lý phát huy thế mạnh của các cá nhân và tập thể lao động
sản xuất. Quản lý vừa là hoạt động độc lập với tri thức và sức lao động, vừa có ý
nghĩa là sự kết hợp vận dụng giữa tri thức và lao động để phát triển xã hội.
Lao động xã hội ngày càng phát triển đa dạng phong phú thì khoa học
quản lý ngày càng phát triển theo nội tại của mọi quá trình lao động. Quản lý là
một khoa học sử dụng tri thức của nhiều môn khoa học tự nhiên, xã hội, thống
kê, tâm lý học, giáo dục học, xã hội học… Nó còn là một nghệ thuật đòi hỏi sự
khôn khéo và tinh tế cao độ để đạt được mục đích.