Một số biện pháp phát huy tính tích cực sáng tạo trong hoạt động âm nhạc cho trẻ 4 5 tuổi

MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT HUY TÍNH TÍCH CỰC, SÁNG TẠO
TRONG HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC CỦA TRẺ 4-5 TUỔI

I .PHẦN MỞ ĐẦU:

1. Lý do chọn đề tài.
Như chúng ta đã biết âm nhạc là nhu cầu của cuộc sống, là món ăn tinh thần
không thể thiếu được đối với đời sống con người. Âm nhạc là ngôn ngữ chung của
nhân loại. Nếu cuộc sống mà thiếu âm nhạc thì chẳng khác gì thiếu ánh sáng mặt
trời. Đặc biệt đối với trẻ mầm non thì những nốt nhạc trầm bổng, những giai điệu
mượt mà vui tươi, trong trẻo của các tác phẩm âm nhạc như là dòng sữa ngọt ngào
nuôi dưỡng cho tâm hồn trẻ thơ, qua đó giúp trẻ phát triển toàn diện nhân cách của
mình.
Trong chương trình giáo dục mầm non, hoạt động giáo dục âm nhạc là một
hoạt động nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là
nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Nó là một phương tiện hữu
hiệu cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục ở trường. Âm nhạc và vận động sáng
tạo khi được sử dụng một cách có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ giúp trẻ thu
nhận kinh nghiệm tích cực và tạo cho trẻ cảm giác hưng phấn, vui tươi.
Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt
động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc
có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non sử dụng âm
nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc
chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự
chú ý cho trẻ.
Ý thức rõ vai trò của âm nhạc cho nên “Giáo dục âm nhạc” đã trở thành
một hoạt động không thể thiếu được trong trường lớp Mầm non và hơn nữa...Cùng
với sự quan tâm chỉ đạo của các cấp, trong những năm qua, bản thân tôi đã và đang
cố gắng đi sâu tìm những biện pháp thích hợp nhằm phát huy tính tích cực , sáng
tạo của trẻ trong hoạt động làm quen giáo dục âm nhạc. Nhưng đối với đặc điểm
-1-

của lứa tuổi mẫu giáo, giáo dục âm nhạc không chỉ dừng lại ở việc cô dạy trẻ hát
và múa đơn giản mà phải tổ chức hát, múa dưới nhiều hình thức và luôn đi cùng
với đồ dùng, đồ chơi âm nhạc. Bên cạnh đó, giáo dục âm nhạc luôn được thực hiện
phù hợp với chế độ sinh hoạt cả ngày ở trường của trẻ có ý nghĩa lớn như: Giáo
dục âm nhạc được tích hợp trong làm quen văn học, làm quen chữ viết, hoạt động
tạo hình, làm quen với toán, thể dục buổi sáng...Nhờ đó mà cuộc sống của trẻ thêm
vui vẻ, hồn nhiên.
Là một giáo viên mầm non, rất tâm huyết với nghề dạy trẻ. Tôi nhận thấy trẻ
em bây giờ rất thông minh và lanh lợi. Tôi luôn mong muốn truyền đạt thật nhiều
kiến thức cho trẻ, giúp trẻ phát triển hết những khả năng vốn có. Chính vì điều đó
tôi đã luôn trăn trở, tìm tòi và sáng tạo, để tìm ra những các hình thức hay sáng tạo,
những phương pháp tốt nhất cho bài giảng của mình. Thông qua việc tìm hiểu
nghiên cứu đã giúp tôi nhận thức nhiều hơn, sâu hơn và đầy đủ hơn trong công tác
giảng dậy trẻ môn học âm nhạc trong trường mầm non.
Vì tất cả những những lý do này, tôi luôn mong muốn mình phải làm thế nào
để giúp trẻ học thật tốt bộ môn âm nhạc, tôi đã không ngừng suy nghĩ và sáng tạo,
để tìm ra những cách thức giảng dạy và tạo ra môi trường học tập tốt nhất cho
trẻ.Bằng tất cả sự nỗ lực, cố gắng đó, tôi cảm thấy một phần nào ý nguyện của
mình đã thực hiện được.
Tôi nhận thấy công tác tổ chức cải biên, sáng tác một số trò chơi, tổ chức
các lớp tập huấn...để phục vụ giáo dục âm nhạc có tác dụng tích cực đối với chúng
ta trong công tác quản lí, chỉ đạo và nhất là chuyên môn. Trong một trường học thì
có nhiều thành phần, một số giáo viên thực hiện tốt nhưng có một số giáo viên do
lớn tuổi, điều kiện hoàn cảnh khó khăn...dẫn đến chất lượng chưa đạt theo yêu cầu.
Một số giáo viên chưa biết lồng ghép Giáo dục âm nhạc trong một số hoạt động
như thế nào để phù hợp, không bị lạm dụng, không cho là tham lam trong nội dung
tích hợp...Từ những hạn chế này, nếu chúng ta biết vận dụng một cách sáng tạo,
thường xuyên tổ chức sưu tầm, cải biên, sáng tác một số trò chơi giáo dục âm nhạc,

-2-


thao giảng, tổ chức các hoạt động để đưa giáo dục âm nhạc vào cho phù hợp thì sẽ
uốn nắn kịp thời và tạo điều kiện để cùng nhau thực hiện tốt.
Với tầm quan trọng của việc tổ chức làm đồ dùng dạy học, đồ chơi và nâng
cao chất lượng giáo dục âm nhạc thông qua việc tổ chức các hoạt động để phục vụ
chuyên môn nên bản thân tôi đã đề cập tới vấn đề: “Một số biện pháp phát huy
tính tích cực sáng tạo trong hoạt động âm nhạc của trẻ 4-5 tuổi”.
2. Mục tiêu , nhiệm vụ của đề tài:
* Mục tiêu:
- Tìm ra biện pháp phát huy nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động giáo dục
âm nhạc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi phù hợp hơn.
* Nhiệm vụ:
- Nghiên cứu lí luận liên quan đến đề tài.
- Tìm hiểu thực trạng việc tổ chức hoạt động âm nhạc tại các lớp mẫu giáo
4-5 tuổi.
- Đề xuất một số biện pháp phát huy tính tích cực của trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu:
Lớp mẫu giáo nhỡ 4 tuổi C trường mầm non Hưng Đạo , Huyện Đông
Triều, Quảng Ninh.
4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Một số biện pháp phát huy tính tích cực, sáng tạo trong hoạt động âm nhạc
của trẻ mâũ giáo 4-5 tuổi Trường mầm non Hưng Đạo- Đông triều- Quảng Ninh.
5. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu sử dụng tài liệu.
- Phương pháp tuyên truyền.
- Phương pháp đàm thoại nêu gương.
- Phương pháp dùng tình cảm.

- Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm.

-3-


II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở lý luận
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trẻ được nghe nhạc cổ điển từ trong
bào thai sẽ kích thích sóng điện não giúp não phát triển tăng trí thông minh sau
này. Và đối với trẻ ở lứa tuổi mầm non Âm nhạc là môn học giúp trẻ phát triển
toàn diện nhất. Và thông qua Âm nhạc trẻ sẽ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua
việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát và rèn luyện cho trẻ, khi vận
động theo nhạc sẽ thúc đấy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và
dẻo dai qua các động tác.
Âm nhạc và vận động sáng tạo khi được giáo viên Mầm non sử dụng một
cách có có mục đích, phù hợp sáng tạo sẽ hỗ trợ trẻ thu nhận kinh nghiệm tích cực
và tạo cảm giác hưng phấn, vui tươi. Giáo viên có thể chơi đàn guitar, organ hay
bật nhạc không lời êm dịu làm nhạc nền trong khi đang diễn ra các hoạt động khác
cuả trẻ ( giờ ăn, chơi ở các góc chơi, chơi ngoài trời, trẻ làm bài tập theo nhóm, giờ
tạo hình...). Ca hát và nghe nhạc giúp trẻ duy trì tập trung, phấn khởi trong khi hoạt
động. Trẻ mẫu giáo thích hát theo lời bài hát, hay đung đưa người theo tiếng nhạc
có giai điệu êm dịu, vui tươi, nhộn nhịp. Ngoài ra, giáo viên Mầm non sử dụng âm
nhạc để ổn định lớp, nhóm, vào bài, chuyển tiếp các phần trong giờ học hoặc
chuyển từ hoạt động này sang hoạt động khác để tạo sự hứng thú, thư giãn, gây sự
chú ý cho trẻ.
Giáo dục Âm nhạc là hoạt động nghệ thuật có tác dụng giáo dục thẩm mỹ
ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, trẻ có khả năng trải nghiệm những cảm
xúc trong quá trình cảm thụ và thể hiện Âm nhạc: Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận
được tính chất, tình cảm của Âm nhạc, ảnh hưởng những trạng thái cảm xúc có

trong tác phẩm. Đồng thời Âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ đến với những hiện tượng
sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của
bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn khởi... Bài hát êm dịu đưa trẻ
đến tt́ình cảm nhẹ nhàng.....
-4-


Ngoài ra Âm nhạc còn giúp trẻ phátt triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và
cảm xúc cho trẻ.
Với tôi âm nhạc giống như một bí quyết riêng giúp tôi thu hút trẻ, tạo ấn
tượng đẹp khi trẻ tới trường lớp.
Âm nhạc có khả năng tác động đến con người ngay từ thuở còn nằm trong
nôi nghe tiếng hát ru của bà của mẹ. Những phản ứng xúc cảm từ rất sớm,
những biểu hiện sinh động của trẻ khi nghe thấy nhạc âm đã khẳng định rằng
cho trẻ làm quen với âm nhạc từ những năm tháng đầu tiên sẽ là phương tiện
tích cực trong việc giáo dục trẻ em ở nhiều mặt như thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ,
chất...
Trong khi tác động đến tình cảm, âm nhạc cũng đồng thời hình thành ở trẻ
những tình cảm đạo đức. Âm nhạc trong trường mầm non có ảnh hưởng tốt đến
văn hóa trong hành vi của trẻ. Trong khi cùng hát, cùng múa, cùng chơi trò chơi
âm nhạc với những xúc cảm giữa trẻ xuất hiện sự cảm thông quan tâm đến nhau,
trẻ biết kiềm chế biết điều khiển vận động để cùng các bạn thể hiện bài hát, điệu
múa.
Âm nhạc giáo dục ở trẻ ý chí, tính tổ chức, sự kiên trì. Niềm vui phấn khởi
khi biểu diễn các bài hát điệu múa thú vị trước các trò chơi, âm nhạc còn động viên
những trẻ nhút nhát thiếu tự tin thêm mạnh dạn hòa nhập với các bạn trong mọi
hoạt động.
Cảm thụ âm nhạc gắn bó chặt chẽ với sự phát triển trí tuệ đòi hỏi trẻ phải
chú ý, quan sát và nhạy bén khi trẻ tập trung nghe nhạc, so sánh âm thanh tiến
hành theo các hướng khác nhau, làm quen với ý nghĩa biểu cảm của âm nhạc, ghi

nhớ đặc điểm tính chất tượng hình âm nhạc.
Âm nhạc được coi là khả năng tốt nhất để phát triển tai nghe âm nhạc.
Luyện tập thường xuyên để phân biệt các chi tiết âm nhạc là cơ sở ban đầu
tạo cho trẻ có khả năng tiếp cận với tác phẩm âm nhạc phân biệt được câu nhạc,
đoạn nhạc, thể loại âm nhạc của tác phẩm .... từ đó tai nghe âm nhạc của trẻ được
dần dần phát triển.
-5-


Tính chất đa dạng của hoạt động âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với
sự thay đổi của nhịp tim, sự trao đổi máu, hô hấp, giãn nở cơ.... Vận động theo 5
nhịp điệu âm nhạc giúp trẻ phối hợp các động tác chân tay, đi lại vững vàng, tất cả
các vận động toàn thân trở nên chính xác nhịp nhàng hơn. Hoạt động hát gắn với
sự phát triển cơ thể trẻ, đẩy mạnh chức năng hoạt động của cơ quan phát thanh,
làm cho giọng nói giọng hát của trẻ trở lên ổn định dần, tạo điều kiện rèn luyện
phối hợp giữa nghe và hát. .
Giáo dục Âm nhạc trong trường mầm non là hoạt động nghệ thuật có tác
dụng giáo dục thẩm mỹ ngoài ra nó còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, giúp trẻ có năng
trải nghiệm những cảm xúc trong quá tŕnh cảm thụ và thể hiện âm nhạc. Âm nhạc
còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển tai nghe và khả năng phát triển cảm
xúc. Khi nghe nhạc, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của âm nhạc, ảnh hưởng
những trạng thái cảm xúc có trong tác phẩm. Đồng thời âm nhạc cũng dẫn dắt trẻ
đến với những hiện tượng sống động của đời sống, giúp trẻ hình thành sự liên
tưởng. Nhịp điệu rắn rỏi của bản hành khúc gợi cho trẻ niềm vui, hào hứng phấn
khởi. Từng câu nhạc có giai điệu liền bậc lên xuống liên tiếp theo ngữ điệu nói tự
nhiên của trẻ sẽ như những lời thủ thỉ nhắc nhở trẻ một hành vi lễ giáo phù
hợp....... Nhà sư phạm Xu-khôm-lin-ski đã tổng kết : “Tuổi thơ ấu không thể thiếu
âm nhạc, cũng như không thể thiếu trò chơi và chuyện cổ tích. Thiếu những cái đó,
trẻ em chỉ còn là những bông hoa khô héo...
2. Thực trạng

* Thuận lợi: Từ khi về trường tôi được phân công dạy bán trú ở trường , lớp
tôi dạy lại rất được sự quan tâm, giúp đỡ của nhà trường cả về tinh thần lẫn cơ sở
vật chất phục vụ cho công tác giảng dạy hoạt động giáo dục âm nhạc. Cộng thêm
vào đó là sự giúp đỡ của đồng nghiệp, sự hỗ trợ của phụ huynh trong việc thu nhặt
nguyên vật liệu để làm đồ dùng đồ chơi.
* Khó khăn: Phụ huynh của các cháu đa số làm nghề nông, buôn bán nên ít
nhiều chưa thực sự quan tâm đến việc học tập của trẻ. Đồ dùng phục vụ cho hoạt
đông giáo dục âm nhạc còn thiếu nhiều.
-6-


* Khảo sát:
* Về giáo viên:
-Nhận thức của giáo viên về tầm quan trọng của vấn đề hoạt động giáo dục âm nhạc cho
trẻ.
- Tổ mẫu giáo 4-5 tuổi gồm 8 đồng chí được phỏng vấn:
Quan trọng
Mức độ nhận thức của giáo viên

Số

triển hình thành nhân cách của trẻ.
Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non.
Chọn nội dung giáo dục âm nhạc phù hợp với
nhận thưics của trẻ.
Việc tổ chức thực hiện hoạt động giáo dục âm
nhạc đã lựa chọn

Số

Tỉ lệ

lượng
Vai trò của hoạt động âm nhạc đối với sự phát

Không quan trọng

Tỉ lệ

lượng

6

75

2

25

6

75

2

25

5

63

3

37

5

63

3

37

* Thực trạng của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổiTrường mầm non Hưng Đạo:
- Tổng số trẻ điều tra là 25 trẻ của lớp mẫu giaó 4-5 tuổi C Trường MN
Hưng Đạo:
Tiêu chí

Đạt

Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ

15

%
60

đạt
10

%
40

( nhạc thiếu nhi, dân ca…)
2.Hát đúng giai điệu, tình cảm của bài hát.
17
3. Vận động nhịp nhàng theo giai điệu , nhịp 17

68
68

8
8

32
32

điệu của các bài hát, bản nhạc.
4. Sử dụng các dụng cụ gõ điệm theo nhịp, theo 18

72

7

28

1. Nghe và nhận ra các loại nhạc khác nhau

tiết tấu.
* Về cơ sở vật chất:

- vì lớp thuộc điểm lẻ nên không có phòng nghệ thuật riêng để trẻ hoạt động
âm nhạc.
- Trang thiết bị dụng cụ âm nhạc còn hạn chế đồ dùng chưa phong phú.
* Đánh giá thực trạng:
-7-


* Đánh giá giáo viên:
- Tổ chức thực hiện hoạt động gióa dục âm nhạc như thế nào, trong quá trình
thực hiện vận dụng phương pháp biện pháp hình thức như thế nào để phát huy tính
sáng tạo .
- Dự giờ đồng nghiệp khối Mẫu giáo 4 tuổi xếp loại tốt: 5 , xếp loại khá: 2;
trung bình : 1.
* Đánh giá trẻ:
- Các cháu vào học không đồng đều, có cháu mới đi học năm đầu tiên nên
chưa quen với nề nếp học tập, khả năng cảm thụ âm nhạc của các cháu chưa tốt,
ngồi lâu dễ chán, có một số cháu cá biệt ngồi hay nói tự do, một số cháu thì nhút
nhát không dám thể hiện mình trước đám đông. Mỗi khi có giờ âm nhạc tôi gặp rất
nhiều trở ngại ngay từ việc sắp xếp chỗ ngồi, chỗ vận động, mặc dù có sự hướng
dẫn của cô có cháu chưa biết cách hát đúng nhạc, chưa biết cách vận động, chưa
biết cách thể hiện tình cảm của mình vào trong bài hát.
* Đánh giá về cơ sở vật chất:
- Đồ dùng trực quan còn ít chưa đa dạng phong phú, thẩm mỹ chưa đạt,
giá trị sử dụng chưa cao. Đặc biệt là đồ dùng cho trẻ hoạt động còn rất ít.
- Phụ huynh phần lớn là công nhân, nên rất khó khăn trong việc hỗ trợ
đóng góp kinh phí để tạo góc hoạt động âm nhạc cho trẻ.
- Sau khi tìm hiểu thực trạng của lớp từ những thuận lợi và khó khăn trên
tôi luôn trăn trở làm thế nào để khắc phục những khó khăn và phát huy những mặt
thuận lợi để giúp trẻ bộc lộ hết khả năng cảm thụ âm nhạc của mình và tôi đã tìm
cho mình một số biện pháp, phương pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục âm

nhạc đối với trẻ trong trường mầm non.
3.Các giải pháp:
3.1. Mục tiêu của giải pháp:
- Giúp giáo viên nắm vững và hiểu rõ hơn về vai trò ,ý thức tổ chức hoạt
động âm nhạc cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi, từ đó giáo viên có ý thức tự học hỏi ,
-8-


tự bồi dưỡng trong việc tổ chức hoạt động âm nhạc nói riêng và các hoạt động
giáo dục khác nói chung.
- Giúp giáo viên nắm vững nội dung , phương pháp , hình thức tổ chức hoạt
động âm nhạc cho trẻ.
- Giáo viên có kĩ nămg tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ một cách sáng
tạo, phát huy được tính tích cực của trẻ.
- Tạo điều kiện cho trẻ có môi trường để cho trẻ tham gia hoạt động âm
nhạc tốt hơn , có hiệu quả hơn và phong phú hơn.
- Để phát huy được tính tích cực, sáng tạo trong hoạt động âm nhạc thì việc
tạo môi trường hoạt động là rất cần thiết.
-

Tạo điều kiện, cơ hội để trẻ thường xuyên được tiếp xúc với môi trường

thiên nhiên muôn hình muôn vẻ. Giúp trẻ cảm nhận và thể hiện thái độ tình cảm
của mình.
3.2. Nội dung , cách thức thực hiện:
Giải pháp 1:

Bồi dưỡng nâng cao nhận thức .

- Tham gia học tập các nhiệm vụ trọng tâm của năm học.

- Tập huấn chương trình giáo dục mầm non mới, tổ chức giáo dục tích hợp
chủ đề.
- Giáo viên tự bồi dưỡng xây dựng kế hoạch hoạt động giáo dục chủ đề phù
hợp với điều kiện của lớp, trường, nhận thức của trẻ, cách tổ chức thực hiện.
- Trao đổi kế hoạch một cách nghiên túc, có hiệu quả giáo dục cao.
- Cùng các đồng chí tổ trưởng chuyên môn nghiên cứu các mục tiêu, nhiệm
vụ các nguyên tắc, nội dung giáo dục âm nhạc và các phương pháp, biện pháp,
hình thức tổ chức hệ thống lại để cùng trao đổi với đồng nghiệp nghiên cứu xây
dựng, tổ chức thực hiện đảm bảo và có hiệu quả.
- Bản thân không ngừng học tập nâng cao nhận thức, công tác giáo dục tư
tưởng chính trị , đạo đức nhà giáo và lương tâm nghề nghiệp.
Giải Pháp 2: Luyện kỹ năng thực hành :
*Luyện kĩ năng ca hát - vận động theo nhạc:
-9-


Để dạy trẻ hát đúng giai điiẹu của bài hát thì yêu cầu giáo viên phải hát
dúng nhạc chính vì vậy mà tôi luôn tập luyện các bài hát dạy trẻ hát cũng như các
bài hát cho trẻ bằng cách phá nhạc bằng đàn, mua băng đĩa về nghe để luyện hát
cho chuẩn.
Khi hát thuộc mời đồng nghiệp nghe và đánh giá xem đã đúng nhạc chưa để
điều chỉnh .
Để tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc hay, hấp dẫn trẻ chính là hát kết hợp
vận động minh họa theo lời ca, sử dụng các dụng cụ âm nhạc gõ đệm theo nhịp,
tiết tấu chậm. Chính vì vậy tùy vào từng bài hát dạy trẻ mà tôi lựa chọn vận động
cho phù hợp .
Ví dụ: +Với bài hát : “Múa cho mẹ xem” thì dạy các động tác múa minh họa
theo lời bài hát.
+ Với bài hát: “ cả nhà thương nhau” thì dạy gõ đệm theo nhịp.
+ Với bài hát:

“Gà trống mèo con và cún con” thì dạy gõ đệm theo tiết tấu.

Do đó tôi luôn tập luyện các động tác múa cơ bản để vận dụng vào từng bài
dạy hát cho trẻ cũng như múa hát cho trẻ nghe một cách phù hợp.
Ví dụ: Bài hát: “Chú voi con ở bản đôn”Tôi đã lụa chọn động tác đơn giản như 2
tay giả làm tai voi vẫy vẫy trên đầu…
Hát cho trẻ nghe bài “ Hoa thơm bướm lượn” tôi lựa chọn những những trang
phục của lan điệu dân ca cho trẻ làm quen.
Nói tóm lại để dạy trẻ kĩ năng giáo dục âm nhạc thì đòi hỏi giáo viên phải
thường xuyên rèn kĩ năng ca hát, sáng tạo biên đạo các động tác múa cho phù hợp
với nội dung bài hát, lứa tuổi và khả năng của trẻ lớp mình phụ trách.
*Lụa chọn nội dung âm nhạc phù hợp :
Khi tổ chức một hoạt động âm nhạc thì bao gồm có hoạt động trọng tâm và
hoạt động kết hợp. Vì vậy để xác định đâu là hoạt động trọng tâm và đâu là hoạt
động kết hợp, đòi hỏi giáo viên phải lựa chọn đúng, phù hợp với các bài hát có giai
điệu nhẹ nhàng êm ái thì nội dung kết hợp cũng phải nhẹ nhàng không sôi động
làm lấn át đi hoạt động chính và ngược lại.
- 10 -


Như vậy lựa chọn nội dung để tổ chức ho0ạt động âm nhạc cho trẻ yêu cầu
giáo viên phải lựa chọn bài hát phù hợp viới nội dung chủ đề, xác định được nội
dung trọng tâm , nội dung kết hơp một cách hài hòa để một giờ âm nhạc đặc biệt
có ý nghiã với trẻ .
Ví dụ: Với bài hát trẻ đã thuộc chọn nội dung trọng tâm là dạy vận động , nội
dung kết hợp nghe hát hoặc trò chơi.
+ Hoạt động chung : Đối với trẻ mẫu giáo trẻ học ở mọi lúc mọi nơi nhưng
khi tổ chức một hoạt động tiết học là giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách đầy đủ
chính xác cũng như củng cố kiến thức đã biết. Chính vì vậy để tổ chức tốt hoạt

động giáo dục trên tiết học đòi hỏi giáo viên phải biết vận dụng các nội dung,
phương pháp, hình thức tổ chức một cách linh hoạt sáng tạo thì mới phát huy được
tính tích cực sáng tạo của trẻ khi tham gia vào hoạt động âm nhạc. Xác định được
đó là cốt lõi khi tổ chức hoạt động giáo dục cho trẻ tôi phải chuẩn bị kĩ từ khâu lựa
chọ nội dung bài dạy cách thức tổ chức sao cho hay nhất.
Để tổ chức bất cứ 1 hình thức âm nhạc nào cho trẻ thì đầu tiên phải xác định
mục tiêu yêu cầu của hoạt động đó, xác định điều kiện cho hoạt động đó để chuẩn
bị và cách thức tổ chức hoạt động đó như thế nào cho hay cho phù hợp.
+ Hoạt động góc: Trang trí góc nghệ thuật để trẻ biểu diễn văn nghệ ,chuẩn
bị các loại dụng cụ âm nhạc để trẻ hoạt động trong góc…
+ Hoạt động ngày hội ngày lễ:
Trong các ngày Hội khai trường, ngày nhà giáo Việt Nam, Tết trung thu,
ngày 1/6... Tôi tham khảo với nhà trường nên dành nhiều thời gian cho các cháu
biểu diễn văn nghệ. Đó cũng là một hình thức tuyên truyền về ngành học rất lớn.
Trẻ rất thích tự làm và được khen, giúp trẻ phát triển trí tuệ, nhanh nhẹn, hồn
nhiên, tự tin trước mọi người và cảm nhận được vẻ đẹp, cái hay của âm nhạc. Mặt
khác sự cảm thụ tích cực của trẻ về âm nhạc không nên dừng lại ở việc cho trẻ hát
lại những bài hát được người lớn truyền thụ mà tri thức và kỹ năng về âm nhạc sẽ
được hình thành và tồn tại lâu bền ở trẻ: Nếu các cháu được rèn luyện chu đáo và
được tham gia biểu diễn... Tất cả những hình thức biểu diễn, những tác phẩm âm
- 11 -


nhạc như đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo
nhạc đệm, đều gây cho trẻ những hứng thú nhất định và nếu biểu diễn thành công
sẽ có giá trị giáo dục sâu sắc hơn. Vì sự giáo dục thẩm mỹ bằng nghệ thuật của âm
nhạc chỉ được coi là hoàn thiện khi một tác phẩm âm nhạc truyền thụ cho trẻ và
sau này chính những trẻ em đó tham gia tái hiện đầy đủ tác phẩm âm nhạc đó.
Cứ đến cuối chủ đề tôi lại tổ chức biểu diễn văn nghệ cuối chủ đề tại lớp. Có
đàn, dụng cụ âm nhạc cho các cháu biểu diễn giống như biểu diễn một đêm văn

nghệ, cho một vài cháu làm ban nhạc công sẽ có phần quà cho những cháu đạt giải.
Tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh và đã nhận thấy nhiều phụ huynh rất
phấn khởi về những kết quả của con mình. Có tác dụng rất lớn đến việc đưa con
đến trường, lớp. Để phụ huynh có hướng phát huy năng khiếu ở trẻ. Trong cuộc
biểu diễn trẻ rất hào hứng, mạnh dạn, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc;
trẻ thích biểu diễn và say mê với âm nhạc.
Giải pháp 3: Tăng cường cơ sở vật chất:
- Khảo sát đồ dùng dụng cụ âm nhạc của lớp, lên kế hoạch mua sắm bổ
sung, tự làm.
- Tham mưu với BGH nhà trường hỗ trợ kinh phí mua sắm.
- Phối kết hợp với phụ huynh hỗ trợ các nguyên vật liệu phế thảinhư: Vỏ
chai, vỏ hộp bánh kẹo… để làm trống, lắc,mũ múa…
- Mỗi đợt văn nghệ huy động phụ huynh cùng nhà trường sắm trang phục
biểu diễn sau đó phụ ủng hộ để lại lớp, trường.
- Tự sưu tầm mẫu mũ múa , trang phục dụng cụ âm nhạc để làm.

Giải pháp 4: Tạo cho trẻ môi trường hoạt động âm nhạc thuận lợi:
Đặt và xắp xếp các dụng cụ âm nhạc sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy
được dễ dàng để trẻ thực hiện hoạt động âm nhạc vào bất cứ lúc nào trẻ thích và trẻ
có thể biểu diễn theo ý thích của mình.

- 12 -


Tạo cho trẻ môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: Bầy đồ chơi đẹp,
xắp xếp các dụng cụ âm nhạc, đồ dùng một cách hợp lý, đẹp mắt, bố trí lớp học
ngộ nghĩnh…… môi trường nghệ thuật sẽ tạo cho trẻ cảm giác thích thú, từ đó trẻ
mong muốn được thể hiện mình qua các bài hát, làn điệu dân ca.
Sự đa dạng của các dụng cụ âm nhạc để lựa chọn nhằm khuyến kích tính chủ
động và khả năng sáng tạo của trẻ.

Tóm lại:
Tôi thấy rằng để giúp bé phát huy tính tích cực , sáng tạo trong hoạt động
âm nhạc không phải ngày một ngày hai mà cần có biện pháp thực hiện thường
xuyên liên tục và cũng không có biện pháp nào là tối ưu còn phụ thuộc vào thực tế
lớp mà cô sử dụng các biện pháp cho phù hợp với những biện pháp trên tôi đã thu
được kết quả đáng mừng trên trẻ.
3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp:
- Kế hoạch giáo dục chủ đề, kế hoạch giáo dục hằng ngày, kế hoạch giáo dục
âm nhạc.
- Môi trường có đủ đồ dùng, dụng cụ âm nhạc để tổ chức hoạt động âm
nhac: Trống, phách, đàn , ti vi, mũ múa….
- Kinh phí mua bổ xung đồ dùng, trang thiết bị dạy học
- Các nguyên vật liệu làm đồ dùng đồ chơi tự tạo cho hoạt động giáo dục âm
nhạc.
- Các hội thi văn nghệ và các ngày hội ngày lễ lớn được tổ chức tại lớp, tại
trường.

3.4. Kết quả:
Sau một thời gian áp dụng phương pháp, biện pháp trên vào các hoạt
động âm nhạc do tôi tổ chức. Tôi thấy có sự chuyển biến rõ rệt trẻ hứng thú tham
gia các hoạt động vận động, hát , múa, biểu diễn và trò chơi âm nhạc.
- 13 -


Khả năng âm nhạc được nâng lên đặc biệt là cách vận động, cách thể hiện
tình cảm của mình và khả năng sáng tạo của trẻ được bộc lộ rõ nét trong từng bài
học âm nhạc. Các cháu hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc, mạnh dạm
trước đám đông, có nhiều cách vận động sáng tạo, phụ huynh rất vui và phấn khởi
khi về nhà các cháu hát và biểu diễn các bài hát mà mình thích.
* Kết quả về giáo viên:

- Giáo viên đã có nhận thức về giáo dục âm nhạc là rất quan trọng đối với trẻ
- Sưu tầm được rất nhiều các bài hát ngoài chương trình và các bài dân ca
phù hợp với chủ đề.
- Mức độ tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ thường xuyên và đạt kết quả
cao .
* Kết quả về trẻ:
Và sau đây là kết quả trên trẻ khi đã đúc kết kinh nghiệm và hực hiện một
số biện pháp.
Tiêu chí
2. Nghe và nhận ra các loại nhạc khác nhau

Đạt

Tỉ lệ Chưa Tỉ lệ

23

%
92

( nhạc thiếu nhi, dân ca…)
2.Hát đúng giai điệu, tình cảm của bài hát.
25
3. Vận động nhịp nhàng theo giai điệu , nhịp 25

100
100

điệu của các bài hát, bản nhạc.
4. Sử dụng các dụng cụ gõ điệm theo nhịp, theo 23

92

đạt
2

%
8

2

8

tiết tấu.
* Kết quả về cơ sở vật chất:
- Xây dựng một góc tuyên truyền về các bài hát dân ca và đặt lời mới
cho các bài dân ca việt nam của cô của trẻ đa dạng, phong phú.
- Làm được nhiều dụng cụ âm nhạc và trang phục biểu diễn như trống, mõ,
đàn….
III. KẾT LUẬN,KIẾN NGHỊ
1. KẾT LUẬN
- 14 -


Giáo dục âm nhạc cho các cháu Mẫu giáo là một vấn đề không những vì nó
là một loại hình nghệ thuật, mà nó là nghệ thuật thì không phải ai cũng diễn xuất
được , đòi hỏi phải có năng khiếu , không những thế phải có sự tập luyện thường
xuyên. Chúng ta được biết rằng âm nhạc gắn liền với con người từ lúc chào đời
cho đến khi giã từ cuộc sống. Những tác phẩm âm nhạc được nghe từ thuở bé
thường để lại những dấu vết rất sâu sắc và khá lâu dài trong tình cảm và nhận thức

của con người. Âm nhạc có một sức mạnh vô cùng to lớn trong việc thể hiện một
cách tinh tế thế giới nội tâm của con người. Đối với trẻ em âm nhạc trước khi là
một đối tượng thẩm mỹ, có còn là đối tượng của giáo dục. Vì vậy muốn tiến hành
tốt việc giáo dục âm nhạc cho trẻ, cô giáo mẫu giáo cần phải:
- Hát đúng, hát mẫu chính xác, diễn cảm, thể hiện sắc thái, tình cảm của bài
hát, hát thuộc bài hát, kết hợp điệu bộ minh hoạ cho bài hát.
- Cô phải biết sử dụng đàn trong giờ học và có nhạc cụ cho trẻ thì mới thu
hút trẻ vào giờ học.
- Cho trẻ làm quen âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi để trẻ cảm nhận giai điệu của
bài hát, thích tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
- Trong giờ hoạt động chung giáo viên phải biết tổ chức và có kỹ thuật chỉ
huy tập thể một cách sinh động và chính xác. Nghiên cứu bài dạy, chuyển tiếp nhẹ
nhàng lôgic mới thu hút trẻ học tốt.
- Thông qua các hoạt động góc và hoạt động ngoài trời giúp trẻ hiểu biết
thêm về âm nhạc và củng cố những kiến thức đã học.
- Cần cho trẻ được biểu diễn văn nghệ trong các ngày hội, ngày lễ. Tổ chức
biểu diễn trong các cuộc thi nhằm gây cho trẻ những hứng thú nhất định. Trẻ sẽ rất
hào hứng, tự tin tham gia vào các hoạt động âm nhạc.
Trong những biện pháp ấy tôi nhận thấy biện pháp: Giáo dục âm nhạc trong
giờ hoạt động chung và giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi đạt hiệu quả cao nhất.
Tuy nhiên, những biện pháp khác cũng góp phần quan trọng giúp trẻ học tốt giáo
dục âm nhạc.

- 15 -


Từ những vốn kinh nghiệm tích luỹ ấy, tôi đã áp dụng và có hiệu quả ở lớp
mình nhằm hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện,
hài hoà, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực trong mối quan
hệ chặt chẽ với nhau. Góp phần đào tạo thế hệ trẻ thành những con người phát triển

toàn diện, vì trẻ em hôm nay là thế giới của ngày mai .
2. KIẾN NGHỊ

Để phát huy tính tích cực , sáng tạo trong hoạt động âm nhạc của trẻ (5-6
tuổi) trong giai đoạn hiện nay thông qua việc thực hiện các biện pháp trên đã phần
nào đạt được một số kết quả như đã nêu. Bản thân xin có một số đề xuất một số
vấn đề sau:
- Cần tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học tập ở các đơn vị bạn để trao
đổi, học hỏi kinh nghiệm.
- Cần tăng cường hơn nữa các lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng ca hát, vận
động theo nhạc, tổ chức các lớp dạy đàn, dạy múa...
Trên đây là một số sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã áp dụng thành công
trong việc giúp trẻ phát huy tính tích cực, sáng tạo trong hoạt động âm nhạc. Lần
đầu tiên thực hiện đề tài này không tránh khỏi những lúng túng, thiếu sót, rất mong
các bạn đồng nghiệp góp thêm ý kiến để đề tài được hoàn chỉnh hơn .
Tôi xin chân thành cảm ơn
Hưng Đạo , ngày 25 tháng 03 năm 2015
Người viết

Ngô Thị Thúy
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO, PHỤ LỤC.

1. Phương pháp cho trẻ làm quen với hoạt động âm nhạc
- 16 -


Bộ Giáo dục và Đào tạo Hà Nội 1994
2. Chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo và hướng dẫn thực hiện
Bộ Giáo dục và Đào tạo Hà Nội năm 1994
3. Giáo dục học mầm non

Đại học sư phạm 1 Hà Nội 1994
4. Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non.
Đại học sư phạm 1 Hà Nội 1994

- 17 -