Ngữ Văn 6 ( tiết 5-8)

Giáo án Ngữ Văn 6 -----------------
Tiết 5
Ngày dạy:
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức:
Nắm được nội dung, ý nghóa và một số nét nghệ thuật đặc sắc.
2. Rèn kỹ năng: Đọc – kể chuyện và phân tích nhân vật.
3. Thái độ: Giáo dục HS biết quý trọng, nhớ ơn những người có công dựng nước, giữ
nước.
B. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Giáo án, tranh vẽ về Thánh Gióng.
2. Học sinh: Đọc – tóm tắt chuyện, soạn bài.
C. PHƯƠNG PHÁP :
PP vấn đáp, trực quan, gợi mở.
D. TIẾN TRÌNH :
1. Ổn đònh tổ chức: Kiểm diện
2. Kiểm tra bài cũ:
 Hãy kể lại chuyện: “ Bánh chưng, Bánh giày”
 Em có nhận xét gì về Lang Liêu.
 Truyện có ý nghóa gì?
3. Giảng bài mới:
* Giới thiệu bài :
Chđ ®Ị ®¸nh giỈc cøu níc lµ chđ ®Ị lín, xuyªn st lÞch sư V¨n häc ViƯt
Nam nãi chung, v¨n häc d©n gian nãi riªng. “ Th¸nh Giãng” lµ trun d©n gian thĨ hiƯn rÊt
tiªu biĨu chđ ®Ị nµy. Trun cã nhiỊu chi tiÕt hay vµ ®Đp, chøng tá tµi n¨ng s¸ng t¹o cđa tËp
thĨ nh©n d©n ta. VËy bµi häc h«m nay, c¸c em sÏ ®i t×m hiĨu néi dung, ý nghÜa cđa trun.
Hoạt động 1:
GV: hướng dẫn học sinh đọc ( đọc rõ ráng, với
giọng đónh đạc khi Gióng yêu cầu vũ khí) – GV
đọc mẫu, học sinh đọc tiếp.
 Em hãy xác đònh đặc điểm truyện tuyền thuyết

trong văn bản này?
 Văn bản nói đến vấn đề gì?
 Chiến công đánh đuổi giặc ngoại xâm.
 Văn bản này có thể chia làm mấy phần?
 Chia 04 phần:
+ P1: từ đầu -> “ đặt đâu nằm đấy” – Sự ra đời kỳ
lạ của Gióng.
+ P2: tiếp -> “ Cứu nước” – Gióng gặp sứ giả, cả
làng cùng nuôi Gióng.
I. ĐỌC VÀ HIỂU VĂN BẢN:
1. Đọc văn bản:
Gv: Nguyễn Thò Thu Phượng ------------ Trường THCS Ninh Điền
THÁNH GIÓNG
Giáo án Ngữ Văn 6 -----------------
+ P3: tiếp -> “ quất vào giặc” – Gióng đánh tan
giặc.
+ P4: phần còn lại – Gióng bay về trời.
 HS xem chú thích, GV kiểm tra vài chú thích.
Hoạt động 2:
 HS đọc đoạn 1
 Em hãy cho biết nguồn gốc và sự ra đời kỳ lạ
của Gióng.
 Em có nhận xét gì về sự ra đời của Gióng?
 Tác giả dân gian dùng các yếu tố kỳ lạ này có
tác dụng gì?
 - tạo sự hấp dẫn đối với người đọc.
- Cho thấy Thánh Gióng là nhân vật phi thường.
 câu nói đầu tiên của Gióng là gì?
 Gióng cất tiếng nói đầu tiên trong hoàn cảnh
nào?

 Gióng nói gì với sứ giả?
 Những yêu cầu của Gióng có ý nghóa gì?
 Khẳng đònh KH-KT lúc bấy giờ phát triển. Thể
hiện tinh thần chống giặc ngoại xâm của nhân dân
ta.
 Sau khi gặp sứ giả thì điều gì kỳ lạ đã xảy ra?
 Trước hoàn cảnh đó dân làng đã làm gì?
 Yếu tố kỳ lạ về sự lớn mạnh của Gióng và cả
làng cùng nuôi Gióng có ý nghóa như thế nào?
 Yếu tố thần kỳ thể hiện ước mơ có người anh
hùng khỏe mạnh chống giặc.
 Khi có vũ khí Gióng làm gì?
Hình ảnh Gióng vươn vai trở thành tráng só có ý
nghóa gì?
 Gióng đánh giặc như thế nào?
 Chi tiết Giong nhổ tre đánh giặc thể hiện điều
gì?
 Đánh giặc bằng bất cứ thứ gì, thể hiện ý thức
đánh giặc của toàn dân.
 Khi đánh tan giặc Gióng làm gì?
 Gióng bay về trời có ý nghóa gì?
 Gióng là con trời phải về trời khi đã hoàn thành
nhiệm vụ. Gióng không tham lam, không màng
2. Tìm hiểu chú thích:
II. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Sự ra đời kỳ lạ của gióng:
- Bà mẹ ướm thử vết chân to ngoài đồng
 thụ thai.
- Mang thai 12 tháng mới sinh.
- Gióng 3 tuổi chẳng biết nói, cười, đặt

đâu nằm đó.
 rất kỳ lạ.
2. Gióng gặp sứ giả:
- Yêu cầu mẹ ra mời sứ giả.
- Yêu cần sứ giả làm nón sắt, roi sắt, ngựa
sắt.
 đánh giặc bằng vũ khí hiện đại lúc bấy
giờ,. Khẳng đònh tinh thần yêu nước của
nhân dân ta.
- Từ đấy gióng bỗng lớn nhanh như thổi.
Cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa mặc
vào thì đứt chỉ.
 Cả làng góp gạo nuôi Gióng.
 Đây là sức mạnh của toàn dân, và tinh
thần yêu nước chống giặc.
3. Gióng đánh giặc:
- Gióng vươn vai biến thánh tráng só – lên
ngựa xông thẳng đến nơi có giặc.
- Khi Gióng đánh giặc, Gióng nhổ tre bên
đường đanh giặc.
- Đánh tan giặc, Gióng một người, một
ngựa bay về trời.
Gv: Nguyễn Thò Thu Phượng ------------ Trường THCS Ninh Điền
Giáo án Ngữ Văn 6 -----------------
danh lợi.
 Theo em truyện kết thúc ở đây được không? Vì
sao tác giả dân gian chưa kết thúc ở đây?
Hoạt động 3:
 qua tìm hiểu chuyện cho ta bài học gì?
 Ca ngợi anh hùng chống giặc. Ca ngợi tinh thần

yêu nước và sức mạnh của đoàn kết cả cộng đồng.
Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp không màng danh lợi cá
nhân.
 Chi tiết nào khẳng đònh văn bản này là truyền
thuyết.
 Học sinh đọc to phần ghi nhớ SGK.
Hoạt động 4:
 Em thích nhất hình ảnh nào của Thánh Gióng?
Vì sao?
III. TỔNG KẾT
* Ghi nhớ SGK/23.
IV. LUYỆN TẬP

4. Củng cố và luyện tập:
 Truyến thuyết Thánh Gióng thể hiện rõ nhất quan niệm và ước mơ gì của nhân nhân?
A. Vũ khí hiện đại để đánh giặc.
B. Người anh hùng đánh giặc cứu nước.
C. Tinh thần đoàn kết chống giặc ngoại xâm.
D. Tình làng nghóa xóm.
 Thánh Gióng được coi là biểu tượng gì của tinh thần dân tộc?
A. Đoàn kết một lòng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước.
B. Sức mạnh thần kỳ của tinh thần và hành động yêu nước.
C. sức manh phi thường trỗi dậy khi vận nước lâm nguy.
D. Lòng yêu nước, sức mạnh phi thường và tinh thần sẵn sáng chống giặc.
5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà:
- Học bài, tập kể chuyện.
- Chuẩn bò: Sơn Tinh – Thủy Tinh , Từ mượn ( sưu tầm một số từ mượn, khi mượm
từ ta cần lưu ý điều gì?)
E.RÚT KINH NGHIỆM :
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Gv: Nguyễn Thò Thu Phượng ------------ Trường THCS Ninh Điền
Giáo án Ngữ Văn 6 -----------------
Tiết 6
Ngày dạy:
A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Kiến thức:
- Hiểu được thế nào Từ mượn.
- Biết sử dụng từ mượn hợp lý khi nói, viết.
- Hiểu được tác dụng của từ mượn và nắm được nguyên tắc mượn từ để giữ gìn sự
trong sáng của tiếng Việt.
2. Rèn kỹ năng: dùng từ hợp lý.
3. Thái độ: sự phong phú của tiếng việt.
B. CHUẨN BỊ:
1. Giáo viên: Giáo án, bảng phụ.
2. Học sinh: Sưu tầm các từ mượn.
C. PHƯƠNG PHÁP :
PP vấn đáp, trực quan, gợi mở, quy nạp.
D. TIẾN TRÌNH :
1. Ổn đònh tổ chức: Kiểm diện
2. Kiểm tra bài cũ:
 Từ là gì? Có những kiểu cấu tạo từ nào? Cho ví dụ.
 Xác đònh từ đơn, từ ghép, từ láy: xe đạp, nói….
3. Giảng bài mới:
* Giới thiệu bài :
Trong giao tiếp ta dùng phương tiện ngôn ngữ là chủ yếu. Bên cạnh ngôn
ngữ vốn có của cha ông, còn một số lớn ta mượn của nước ngoài. Vì sao ta mượn của nước
ngoài, khi mượn từ ta cần chú ý điều gì? Tiết học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn.

H§ 1
Gv ®a vd ghi b¶ng hc sư dơng ®Ìn chiÕu ghi vÝ
dơ:
" Chó bÐ ............. tỵng "
- Gv gäi h/s ®äc vd
 Trong vd trªn ,cã nh÷ng tõ nµo khi ®äc lªn ta cã
thĨ hiĨu ®ỵc ngay néi dung ý nghÜa cđa nã?
 Chó bÐ vïng dËy , v¬n vai , mét c¸i , bçng biÕn
thµnh mét tr¸ng sÜ ,m×nh cao h¬n trỵng .
 Nh÷ng tõ nµy lµ nh÷ng tõ dƠ hiĨu , dƠ nhí vèn lµ
do nh©n d©n ta s¸ng t¹o ra sư dơng trong giao tiÕp .
§ã lµ nh÷ng tõ Thn ViƯt .
 Qua t×m hiĨu vÝ dơ ,em hiĨu thÕ nµo lµ tõ thn
viƯt ?
 Quan s¸t vd ,em cho biÕt tõ : Tr¸ng sÜ, trỵng,
trong vd trªn cã ý nghÜa g× ?
I . Tõ Thn ViƯt vµ tõ M ỵn .( 10' )
1. Tõ Thn ViƯt .
VÝ dơ : TrÝch Th¸nh Giãng .
- Tõ Thn viƯt lµ nh÷ng tõ do «ng cha ta
s¸ng t¹o ra
2. Tõ m ỵn .
- VÝ dơ :
Gv: Nguyễn Thò Thu Phượng ------------ Trường THCS Ninh Điền
TỪ MƯN
Giáo án Ngữ Văn 6 -----------------
 Tr¸ng sÜ : Tr¸ng : Kh ,to lín ,cêng tr¸ng .
SÜ : TrÝ thøc thêi xa ,hc nhiỊu ngêi ®ỵc
t«n träng nãi riªng .
Tr¸ng sÜ : Ngêi cã søc lùc cêng tr¸ng ,chÝ khÝ m¹nh

mÏ ,hay lµm viƯc lín .
- Trỵng : ®¬n vÞ ®o ®é dµi b»ng 10 thíc ë Trung
Qc ( tøc 3,33 m) ë ®©y ý nãi rÊt cao .
 Qua s¸ch b¸o ,phim ¶nh em ®· ®ỵc , nghe ®ỵc
®äc tõ nµy ë ®©u ?
 Tõ nh÷ng bé phim ë Trung Qc .
 Theo em nh÷ng tõ nµy cã ngn gèc tõ ®©u ?
 Cã ngn gèc tõ Trung Qc ®äc theo c¸ch phiªn
©m cđa ngêi viƯt ,ngêi ta gäi lµ tõ H¸n viƯt .
Gv ®ã lµ nh÷ng tõ vay mỵn tõ tiÕng H¸n ( thø ch÷
cỉ cđa Trung Qc ). Lo¹i tiÕng nµy do nhËp vµo n-
íc ta tõ rÊt l©u khi ®Êt níc bÞ ®« hé díi h¬n 1000
n¨m cđa c¸c triỊu ®¹i phong kiÕn Trung Qc .
Gv ®a vd : T×m hiĨu nh÷ng tõ sau : Sø gi¶ ,ti vi ,xµ
phßng ,bn ,mÝt tinh ,ra ®i « ,®iƯn ,x« viÕt ,giang
s¬n ,in t¬ nÐt.
 GV gäi hs ®äc vd .
 Trong sè nh÷ng tõ trªn ,nh÷ng tõ nµo ®ỵc mỵn tõ
tiÕng H¸n ?
 Nh÷ng tõ ®ỵc mỵn tõ tiÕng H¸n :Sø gi¶ ,giang s¬n
.
Gv cßn c¸c tõ kh¸c mỵn tõ ng«n ng÷ Ên . ¢u
 T¹i sao ta ph¶i mỵn tõ cđa ng«n ng÷ kh¸c ?
 V× tiÕng ViƯt cđa ta cha cã tõ thÝch hỵp ®Ĩ biĨu
thÞ .
Gv Do sù tiÕp xóc ,do mèi quan hƯ ®a d¹ng trªn,
nh÷ng lÜnh vùc kh¸c nhau cđa ®êi sèng chÝnh trÞ,
kinh tÕ ,v¨n ho¸ ...gi÷a c¸c qc gia nªn viƯc mỵn
c¸c ®¬n vÞ tõ vùng lµ mét hiƯn tỵng phỉ biÕn trªn thÕ
giíi .

 Qua t×m hiĨu mét sè vÝ dơ trªn ,em hiĨu thÕ nµo
lµ tõ mỵn ?

 V× sao ta l¹i mỵn tiÕng H¸n nhiỊu nhÊt?
 Do ta vµ H¸n gÇn nhau vỊ ®Þa lý , do níc ta nhiỊu
n¨m bÞ ®« hé vµ bÞ H¸n thùc hiƯn ©m mu ®ång ho¸
tõ mỵn .
 Bé phËn quan träng nhÊt cđa tõ mỵn lµ tiÕng H¸n
( tõ gèc H¸n lµ tõ H¸n ViƯt )
GVbỉ xung : Bªn c¹nh ®ã , tiÕng ViƯt cßn mỵn ®ỵc
mét sè tõ cđa ng«n ng÷ kh¸c nh tiÕng Ph¸p, Anh ,
Nga .
H§ 2
 Em cã nhËn xÐt g× vỊ c¸ch viÕt tõ mỵn
- KÕt ln : Tõ mỵn lµ nh÷ng tõ vay mỵn
cđa tiÕng níc ngoµi ®Ĩ biĨu thÞ c¸c sù
vËt ,hiƯn tỵng , ®Ỉc ®iĨm vv... mµ tiÕng
ViƯt cha cã nh÷ng tõ thËt thÝch hỵp
3, C¸ch viÕt tõ m ỵn

- §èi víi nh÷ng tõ mỵn ®· ®ỵc ViƯt ho¸
th× viÕt nh tõ thn ViƯt vÝ dơ : MÝt tinh,
xµ phßng vv...
- Nh÷ng tõ mỵn cha ®ỵc ViƯt ho¸ hoµn
toµn khi viÕt dïng dÊu g¹ch nèi ®Ĩ nèi c¸c
tiÕng . VÝ dơ : ra - di-« , in-t¬-nÐt , B«n -
xª - vÝc.
* Ghi nhí sgk tr. 25.
II/ Nguyªn t¾c biÕt tõ m ỵn ( 5' )
Gv: Nguyễn Thò Thu Phượng ------------ Trường THCS Ninh Điền