Một số biện pháp về công tác chủ nhiệm lớp 1

ĐỀ TÀI
MỘT SỐ BIỆN PHÁP VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP 1
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I.

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Bác Hồ vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc ta đã dạy:
Vì lợi ích mười năm trông cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người.
Đảng và nhân dân ta luôn quan tâm việc bảo vệ và chăm sóc trẻ em: coi đây

là sự nghiệp cao quý, là trách nhiệm to lớn đối với thế hệ tương lai, đối với tiền
đề của dân tộc và của đất nước.
Là người giáo viên, hơn ai hết chúng ta phải thấy được trọng trách của mình
trong sự nghiệp trồng người. Muốn các em trở thành những con ngoan trò giỏi
thì người giáo viên phải làm tốt công tác chủ nhiệm lớp. Công tác chủ nhiệm
lớp là công tác rất quan trọng trong nhà trường. Vấn đề này từ trước tới nay đã
được rất nhiều giáo viên quan tâm bởi nó góp phần tích cực trong việc nâng cao
chất lượng học tập và rèn luyện của học sinh. Đặc biệt đối với bậc Tiểu học thì
công tác chủ nhiệm lớp càng quan trọng hơn bao giờ hết bởi người giáo viên
không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn phải quan tâm đến sự phát triển
của các em về mọi mặt. Vậy làm thế nào để đạt hiệu quả cao trong công tác chủ
nhiệm lớp. Đó là vấn đề không đơn giản.
II. ĐIỂM MỚI CỦA ĐỀ TÀI:
Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo
viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên
và học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt
việc giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh.
Đặc biệt trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức
1

quan trọng. Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực
tiếp giáo dục tư tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa
ba môi trường giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội.
III. PHẠM VI ÁP DỤNG ĐỀ TÀI:
- Phạm vi: lớp 1B
- Thời gian thực hiện đề tài: năm học (215 - 2016)
B. PHẦN NỘI DUNG
1. THỰC TRẠNG:
1. Những thuận lợi khó khăn trong công tác chủ nhiệm lớp:
1.1 . Thuận lợi:
Là một giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp 1 nhiều năm nên biết được tâm lí
của các em. Sống trên địa bàn mình công tác nên gần gũi với phụ huynh, học sinh.
Đa số các em ngoan, biết vâng lời thầy cô giáo. Luôn có ý thức học, hội phụ huynh
quan tâm đến việc học của con em mình.
1.2. Khó khăn:
* Những khó khăn do khách quan:

Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm

lớp ngày càng đòi hỏi sự dày công của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao
của xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động
xấu đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên không ít phụ huynh đã giao phó
việc giáo dục con cái cho nhà trường.
*Khó khăn từ phía giáo viên và học sinh: Học sinh lớp 1 là lứa tuổi mà chúng ta
tưởng dễ dạy hóa ra lại khó vì đây là lứa tuổi chuyển giao giữa giai đoạn ở hoạt
động vui chơi sang giai đoạn học tập chính thức của bậc tiểu học. Ở lứa tuổi này
các em luôn muốn tự làm theo ý thích của bản thân và ham chơi nhiều hơn là ham
học ; Đồng thời các em cũng dễ bị cám dỗ, bắt chước theo bạn bè. Các em luôn
muốn tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh mình. Chính vì vậy, phải học tập,

2


thực hiện theo những khuôn khổ của nhà trường là việc các em cảm thấy không
thoải mái, không muốn tuân thủ. Từ đó, các em muốn thoát ra, muốn được tự do.
Vậy phải làm gì để giúp các em học tập tốt, rèn đạo đức theo những khuôn khổ,
giáo huấn của nhà trường với tâm lý thoải mái, thích thú hơn là bị ép buộc ? Muốn
làm được điều này, công tác chủ nhiệm lớp là một trong những yếu tố quan trọng
nhất mà giáo viên cần phải thực hiện.
Tuy nhiên, thực hiện công tác chủ nhiệm lớp không phải là lúc nào chúng ta
cũng thực hiện một việc làm giống nhau với tất cả các đối tượng và thực hiện suốt
cả năm học, như thế sẽ gây tâm lý nhàm chán, không hiệu qủa. Mỗi giáo viên cần
có những biện pháp cụ thể riêng, những cách làm việc riêng và luôn có sự đổi mới,
có những biện pháp để tạo sự mới mẻ, ham thích đối với học sinh nhằm thúc đẩy
các em thực hiện tốt những yêu cầu mà giáo viên đưa ra.
a. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện.
Năm học 2015 - 2016, tôi được nhà trường phân công chủ nhiệm lớp 1B với
tổng số là 24 học sinh. Phần lớin các em đều cùng độ tuổi đã qua lớp mẫu giáo 5
tưổi nên đa số các em đã nhận được mặt chữ cái và chữ số. Song bên các em còn
quá nhỏ, mải chơi, nhiều em rất hiếu động chưa ý thức được việc học tập của mình
nên lớp học chưa có nề nếp.
b. Số liệu điều tra trước khi thực hiện.
Häc tËp
Tèt
Cha tèt
SL
%
SL
%
21 87,

3
12,
5

KØ luËt
Tèt
SL
18

%
75

5

Cha
SL
%
6
25

VÖ sinh
Tèt
Cha tèt
SL
% SL
%
20 83, 4 16,7
3

Nhìn chung lớp học chưa có nề nếp, chưa có ý thức tự quản. Một số em mải

chơi nghịch ngợm: Nguyễn Nhật Nam, NguyÔn Hải Nam, Ngọc Huy, Ngô
Nguyễn Tuấn Anh, Ngô Xuân Dương.

3


II. MỘT SỐ BIỆN PHÁP VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP:
a. Tiếp cận, tìm hiểu học sinh, thành lập đội ngũ cán bộ lớp.
- Các em lớp 1 rất bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân vào “Trường Tiểu
học”. Chính vì thế mà ngay từ ngày đầu nhận lớp tôi đã đóng vai vừa là cô giáo,
vừa là mẹ, là chị, là bạn để dìu dắt nâng đỡ các em giúp các em thích nghi với môi
trường mới để các em học tập và rèn luyện tốt hơn. Tôi đã thăm dò để nắm bắt
được nơi ở cũng như hoàn cảnh gia đình, đặc điểm riêng của từng em. Từ đó có
những biện pháp giáo dục tích cực, phù hợp nhất với từng đối tượng, nhất là những
em có hoàn cảnh khó khăn.
Tôi luôn tạo ra sự gần gũi với các em trong học tập cũng như trong giao tiếp,
vui chơi để phát hiện khả năng nhận thức tư duy ở mỗi em. Tôi thường xuyên theo
dõi để phát hiện học sinh nào chăm học, học sinh nào lười học, em nào trung thực,
em nào giả dối. Với những em lười học, tôi thường động viên các em bằng những
lời nói nhẹ nhàng, bằng lời khen khi các em chăm học hơn. Với những em hay giả
dối, tôi thường giảng giải để các em hiểu được tác hại của sự giả dối chúng ta cần
phải tránh.
- Ngay từ đầu năm học, tôi luôn chăm lo tổ chức xây dựng lớp thành một tập thể
tự quản tốt. Thành lập đội ngũ cán bộ lớp là việc làm không thể thiếu trong công
tác chủ nhiệm lớp. Đội ngũ cán bộ của lớp tôi gồm có: 1 lớp trưởng, 2 lớp phó, 4 tổ
trưởng. Tôi phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em. Tôi còn có kế hoạch bồi
dưỡng về ý thức đạo đức, về cách quản lí cho các em để các em trở thành những
tấm gương sáng cho các em khác học tập.
a.

Tổ chức xây dựng các nề nếp cho học sinh.
Ngay từ đầu năm tôi đã hướng dẫn thật tỉ mỉ để các em thực hiện tốt các nề

nếp mà nhà trường đã qui định như nếp chào hỏi, xếp hàng ra vào lớp nếp truy bài
đầu giờ. Tôi không phó mặc sự quản lí lớp cho đội ngũ cán bộ mà chỉ thông qua
các em để nắm bắt tình hình khi giáo viên không có trên lớp.
4


Đầu năm học, các em chưa biết đọc, biết viết nên tôi phát cho các em thời
khoá biểu, hướng dẫn các em về dán ở góc học tập và nhờ bố mẹ xếp sách vở trước
khi đến lớp. Tôi hướng dẫn kĩ về sách vở, đồ dùng học tập của từng môn, giúp các
em nhận biết môn học qua bìa sách và nội dung của bài học.
Để dạy một tiết học đủ thời gian 35 phút thật khoa học, hiệu quả tôi đã đưa
các em vào nề nếp yêu cầu các em làm theo hiệu lệnh của mình.
Ví dụ: Tôi qui định với các em các kí hiệu khi sử dụng đồ dùng học tập: b:
bảng; v: vở; s: sách..
Trong giờ Tiếng Việt, khi đánh vần, đọc trơn tôi chỉ từng chữ ghi âm hay cả
tiếng từ. Khi yêu cầu học sinh phân tích tôi đặt ngang thước dưới tiếng, từ cần phân
tích. Học sinh thực hành theo dãy, theo nhóm .
Trên thực tế, do gia đình không quan tâm nên nhiều em đến lớp còn thiếu
hoặc quên sách vở và đồ dùng học tập. Vì vậy trong giờ học các em không hoạt
động học tập làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh. Do đó, tôi đã hình thành, tạo
cho các em thói quen giờ nào việc ấy ngay từ đầu năm học.
Trong mỗi giờ học để đảm bảo không khí ,học mà vui, vui mà học, giáo viên
cần hướng dẫn cho các em có nếp giơ tay phát biểu ý kiến, nếp chăm chú nghe
giảng hay ý thức tham gia các trò chơi học tập .
- Rèn nếp học tập ở nhà cũng là một việc rất quan trọng trong việc hình thành nề
nếp học tập cho học sinh lớp 1.
Tuy các em đã được học 2 buổi trên ngày, kiến thức của các môn học đã

được hoàn thành ngay trên lớp nhưng chúng ta vẫn cần rèn cho các em nếp tự học
và soạn sách vở, đồ dùng học tập. Điều này giáo viên nên thống nhất với cha mẹ
học sinh qua buổi họp đầu năm.
- Việc giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập cũng ảnh hưởng tới chất lượng học tập
của các em. Vì thế ngay trong từng tiết học tôi đã hướng dẫn các em cách đặt tay
khi viết, cách để sách vở đồ dùng thật khoa học để không bị nhàu nát, quăn góc hay
hỏng hoặc mất.
5


b.

Công tác chủ nhiệm lớp đòi hỏi người giáo viên phải thật tỉ mỉ. Hằng ngày

đến lớp tôi thường xuyên gần gũi, chuyện trò ân cần với các em. Tôi dạy cho các
em biết ăn ở sách sẽ, biết đoàn kết giúp đỡ bạn, biết sống trung thực, thật thà. Tôi
xếp từng nhóm những đôi bạn cùng tiến, xếp những em hiếu động ngồi cạnh những
em ngoan để các em dễ noi gương và học tập bạn mình. Đối với những em học kém
tôi tranh thủ thời gian để kèm riêng các em. Đối với những em giỏi tôi có kế hoạch
bồi dưỡng để giúp các em phát huy hết khả năng của mình, góp phần bồi dưỡng
nhân tài cho đất nước sau này.
Tôi thường xuyên tìm hiểu nắm tình hình cụ thể của lớp nói chung, của từng
học sinh nói riêng. Từ đó lựa chọn các biện pháp tác động phù hợp, góp phần nâng
cao kết quả học tập.
Song song với các hoạt động học tập, tôi còn tổ chức cho các em vui chơi
giải trí, rèn luyện sức khoẻ qua các tiết sinh hoạt tập thể. Hoạt động này giúp các
em sảng khoái tinh thần, mở mang trí tuệ, tăng cường sức khoẻ, làm cho các em
thêm yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè thầy cô giáo và mọi người xung quanh. Vì
vậy tham gia các hoạt động vui chơi, giải trí văn nghệ là yêu cầu không thể thiếu
được đối với học sinh Tiểu học.

c.

Tăng cường kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các nề nếp.

- Thời gian đầu hàng ngày tôi kiểm tra từng em. Khi đã thành nề nếp rồi, tôi giao
việc kiểm tra cho cán bộ lớp.
- Giờ truy bài, tổ trưởng kiểm tra việc chuẩn bị bài ở nhà của các bạn: soạn sách
vở, đồ dùng học tập đầy đủ theo đúng thời khoá biểu, ý thức xem trước bài mới rồi
tổ trưởng chấm điểm vào sổ thi đua tổ.
- Tổ trưởng tập hợp kết quả và báo cáo với lớp trưởng.
- Cuối mỗi tuần vào giờ sinh hoạt tôi đã kiểm điểm cụ thể. Tổ nào, cá nhân nào tốt
sẽ được khen, biểu dương và có phần thưởng nhỏ động viên kịp thời. Còn em nào
chưa tốt hay quên đồ dùng hoặc sách vở thì tôi sẽ nhắc nhở, rút kinh nghiệm trước

6


lp. Nu nhiu ln khụng sa cha, giỏo viờn s ghi vo s liờn lc thụng bỏo v
cho ph huynh bit kp thi ụn c cỏc em thc hin tt cỏc n np hc tp.
. Kt hp vi giỏo viờn b mụn v ph huynh hc sinh:
* Kt hp vi giỏo viờn b mụn:
Ngay t khi bc vo lp 1, ngoi cụ giỏo ch nhim lp cỏc em cũn c
hc cỏc thy cụ b mụn nh m nhc, M thut, Th dc. Vỡ vy tụi ó kt hp vi
giỏo viờn b mụn rốn cỏc n np, o c, k nng sng cho cỏc em.
* Kt hp vi ph huynh hc sinh:
Bui hp ph huynh u nm, tụi ó ra yờu cu ph huynh cựng rốn
np cho hc sinh.
- Hng ngy, kim tra sỏch v ca cỏc em.
- Nhc nh con hc v im bi tp cụ giao.
- Chun b sỏch v v dựng hc tp cho con theo thi khoỏ biu.

- Giỏo dc con ý thc gn gng, ngn np khi hc tp, vui chi.
- Sinh hot iu , ỳng thi gian biu, trỏnh tỡnh trng va hc va chi.
- Thng xuyờn trao i vi giỏo viờn ch nhim v tỡnh hỡnh hc tp ca con
qua in thoi hoc qua s liờn lc.
III.

HIU QU P DNG
Sau một năm học, nhờ việc áp dụng các biện pháp trên tôi

thấy lớp tôi đã chuyển biến rõ rệt về nề nếp cũng nh chất lợng
học tập.
Sĩ số: 24 học sinh
Tháng
Tháng 9 +

Học tập
Tốt
Cha tốt
20hs
4hs

Kỉ luật
Tốt
Cha tốt
18
6hs

Vệ sinh
Tốt
Cha tốt

20hs
5hs

10
Tháng 11 +

21

3

19

5

21

3

12
Tháng 1 +

22

2

20

4

22

2

7


2
Tháng 3
23
1
21
3
23
1
Tháng 4
24
24
24
0
24
0
Nhìn chung các em đều rất ngoan, sạch sẽ gọn gàng, ý thức
học tập tốt. Trong các đợt kiểm tra của nhà trờng, huyện, lớp tôi
đều đợc khen là lớp có nề nếp tốt. Hc sinh: hng thỳ hc tp, cỏc em cú
nhiu tin b rừ rt trong hc tp cng nh rốn luyn o c. Cỏc em thi ua nhau
thc hin tt cỏc hot ng m giỏo viờn a ra. Lp tụi cng ó t c nhiu
thnh tớch trong cỏc mt hc tp, phong tro: V sch ch p cp Trng t
21/24 em ;
+ Gii nhỡ hi thi Em yờu ln iu dõn ca.
+ Ngy hi hc sinh tiu hc t 02 gii (Thỏm hoa)

+ Gii nhỡ vit ch p cp trng (1 em)
+ Gii khuyn khớch vit ch p cp trng (3 em)
+ Hi khe phự ng xp th 6 ton trng
+ Lp t danh hiu lp tiờn tin hc kỡ 1
Ph huynh: tin tng, yờn tõm i vi vic dy bo ca giỏo viờn. Bờn cnh
ú, ph huynh cng thng xuyờn theo dừi c vic hc hnh, o c ca con
em v cú nhiu s h tr i vi giỏo viờn. Ph huynh cng cm thy phn khi khi
thy con em mỡnh c giỏo viờn quan tõm, cỏc em cú nhiu tin b, cỏc em ngy
cng hon thin v thnh nhng a tr ngoan, hc tt.
Bn thõn giỏo viờn khi thy lp mỡnh t c nhng mc tiờu m mỡnh
ra l mt s thnh cụng ln. Nhỡn cỏc em vui khi cụ giỏo khen thy cỏc em hng
hỏi thi ua hc tt, tớch cc hot ng phong tro tụi thc s thy hnh phỳc, thy
vui cựng nim vui ca cỏc em v s phn khi ca ph huynh hc sinh . ú chớnh
l thnh qu to ln nht m ngi giỏo viờn no cng mong mun t c.
C. PHN KT LUN
I. í NGHA CA TI :
Qua thc hin cụng tỏc ch nhim tụi rỳt ra c nh sau:
8


t c kt qu nh mong mun, giỏo viờn cn phi thc hin nhng yờu
cu sau:
- Nm chc S yu lý lch ca hc sinh.
- Hiu rừ tõm sinh lý, tớnh cỏch ca tng hc sinh cú nhng bin phỏp giỏo dc
c th, thớch hp.
- Luụn cú s i mi trong cỏc hỡnh thc rốn luyn, thi ua, giỏo dc to hng
thỳ, mi m i vi hc sinh.
- Tht s xem mi hc sinh l mt a con ca mỡnh t ú giỏo dc bng tt
c tm lũng, tỡnh thng yờu v tinh thn trỏch nhim .
- Vi nhng kinh nghim ny, tụi thit ngh nú cú th ỏp dng vi bt c giỏo

viờn no, i tng hc sinh no bi nú khụng khú thc hin m ch cn cú lũng
say mờ, s quyt tõm ca giỏo viờn thỡ chc chn chỳng ta s thnh cụng.
Sau một thời gian áp dụng các biệp pháp nêu trên tôi thấy lớp
tôi chuyển biến rõ rệt về nề nếp học tập cũng nh nếp sinh hoạt
tập thể. Chắc chắn rằng ai trong mỗi chúng ta đều nhận thấy:
học sinh ngoan có nề nếp làm cho cô giáo say sa, hứng thú hơn
khi giảng dạy. Tóm lại, nếu giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm lớp
thì chất lợng học tập của học sinh sẽ đợc nâng lên. để làm tốt
công tác này, giáo viên phải thực sự thơng yêu và hết lòng vì các
em. Có nh vậy mới mong đạt kết quả cao.
II.KIN NGH XUT:
Trờn õy l mt s bin phỏp m bn thõn tụi ó thc hin trong cụng tỏc ch
nhim lp nm nõng cao cht lng giỏo dc cho hc sinh lp 1. Kớnh mong nhn
c nhng ý kin úng gúp ca hi ng nh trng sỏng kin c a vo
thc hin cú hiu qu.
Tụi xin chõn thn cm n !

9


10