kham pha khoa hoc 4 tuoi

BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến : “Một số biện pháp tổ chức tốt các trò chơi thực nghiệm
giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường mầm non ”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến : Lĩnh vực phát triển Nhận thức
3. Tác giả:
Họ và tên: Đỗ Thu Hà

Giới tính: Nữ

Ngày/tháng/năm sinh: 18/06/1981
Trình độ chuyên môn: Đại học
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường Mầm non Phạm Kính Ân
Điện thoại: 01638585963 . Email:
Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến : 100%
4. Đơn vị áp dụng sáng kiến
Tên đơn vị: Trường Mầm non Phạm Kính Ân
Địa chỉ: Thị trấn Hưng Nhân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình
5. Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Tháng 9 năm 2017


CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập- tự do- hạnh phúc

ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN
Kính gửi:- Hội đồng xét duyệt TĐKT Phòng GDĐT Hưng Hà
- Hội đồng xét duyệt TĐKT Trường Mầm non Phạm Kính Ân
Tôi ghi tên dưới đây:
Họ và tên: Đỗ Thu Hà
Ngày tháng năm sinh: 18/06/2017

Tỷ lệ % đóng góp vào việc tạo ra sáng kiến: 100%
Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến : “Một số biện pháp tổ chức tốt các
trò chơi thực nghiệm giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại
trường mầm non”
Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển nhận thức
Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: Tháng 5 năm 2017
Mô tả bản chất của sáng kiến
* Tình trạng giải pháp đã biết:
Ở trường mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được thực hiện
nhiều hoạt động khác nhau trong ngày. Trong đó hoạt động “khám phá khoa học”
có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động này nhằm
thể hiện sự thích thú và đam mê khám phá sẽ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên


trong trẻ chứ không phải là những kiến thúc khoa học mà trẻ thu lượm được. Đồng
thời thông qua các hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho trẻ dần hình thành và
phát triển các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát và
những đam mê được tìm hiểu khoa học
*Mục đích của giải pháp:
Giúp trẻ khám phá khoa học thông qua các trò chơi thực nghiệm. Trẻ được
và khám phá bằng các giác quan.
Bắt đầu hiểu thí nghiệm là gì và trở nên có chủ định cũng như sáng tạo hơn
trong việc khám phá.
Thường dành nhiều thời gian và chú ý hơn vào các hoạt động mà trẻ thích.
Thích chơi theo nhóm 5 – 6 trẻ và thích trao đổi trong nhóm nhỏ
Có thể làm một số thí nghiệm do cô hướng dẫn và có thể giải thích theo
nhiều cách khác nhau
Bắt đầu đưa ra những dự đoán dựa trên những gì trẻ được trải nghiệm. Thích
nghĩ ra các lời giải thích về những gì quan sát được, thường thêm các chi tiết tưởng
tượng vào các sự sự việc

* Nội dung giải pháp
Đáp ứng yêu cầu xã hội việc đổi mới hình thức phương pháp dạy học hiện
nay là cấp thiết trong đó “học bằng chơi” “chơi mà học” là hoạt động chủ đạo. Việc
đưa chương trình giáo dục Mầm Non mới hiện nay đang thực hiện đại trà là điều
kiện tạo nhiều thuận lợi cho giáo viên linh hoạt trong việc lựa chọn nội dung dạy
học nhằm tích cực hóa đưa trẻ, đòi hỏi sự tích cực nâng cao kiến thức ở giáo viên.
Có thể nắm bắt các khái niệm trừu tượng nhưng trẻ vẫn cần các sự việc có
thực để giải thích các khái niệm đó. Chính vì vậy, được trực tiếp thí nghiệm với các
vật mà mình đang học quả là một điều thích thú đối với trẻ.


1. Khảo sát khả năng khám phá khoa học của trẻ

2. Xây dựng kế hoạch thực hiện các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám phá
khoa học theo chủ đề.
3. Xây dựng môi trường lớp học gây hứng thú cho trẻ tham gia thực hiện
4. Sưu tầm, sáng tạo cho trẻ thực nghiệm và tổ chức có hiệu quả.
5. Phối kết hợp với phụ huynh để cùng giúp các con thực hành thí nghiệm
khám phá khoa học đạt kết quả cao.
*Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến:
+ Giáo viên nhiệt tình tâm huyết với nghề, chuẩn bị tốt bài dạy phù hợp với
các đối tượng trẻ. Khi trẻ thực hiện phải có sự giám sát của giáo viên
+Đồ dùng phải tuyệt đối an toàn, thu hút trẻ tham gia vào hoạt động
*Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng
kiến theo ý của tác giả
Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động ở mọi lúc mọi nơi, động viên khích lệ trẻ
tích cực tham gia vào các hoạt động.
Giáo viên phải khen gợi kịp thời những sản phẩm trẻ tạo ra và tôn trọng ý
tưởng của trẻ, lấy trẻ làm trung tâm là gợi thêm để trẻ tư duy, trí tưởng tượng tạo ra
sản phẩm sáng tạo mà trẻ thích.

Trong quá trình giảng dạy cô luôn quan tâm đến khả năng từng trẻ để có
biện pháp bồi dưỡng phù hợp để đưa chất lượng đồng đều.
Cần nâng cao trình độ tin học để có thể ứng dụng công nghệ thông tin vào
các hoạt động giáo dục một cách linh hoạt, sáng tạo.
Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực đúng sự thật và
hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật


Hưng Nhân, ngày 10 tháng 10 năm 2016
Người nộp đơn

Đỗ Thu Hà

II. BÁO CÁO MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: “Một số biện pháp tổ chức tốt các trò chơi thực nghiệm
giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường mầm non
”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Lĩnh vực phát triển nhận thức
3. Mô tả bản chất của sáng kiến
3.1 Tình trạng và các giải pháp đã biết
Nhắc đến “Trẻ mầm non khám phá khoa học”chắc hẳn mọi người thấy rất
ngạc nhiên và tự hỏi trẻ mầm non chứ có phải học sinh cấp II, III đâu mà khám phá
khoa học. Vì trong chúng ta luôn sẵn một ý nghĩ rằng khoa học là cái luôn cần đến
nhiều tri thức và phải luôn sang tạo ra những hoạt động, trũ chơi cho trẻ khám phá.
Thế nhưng, nếu suy nghĩ theo hướng khoa học? là tìm hiểu những kinh nghiệm
trong cuộc sống hàng ngày dành cho trẻ mầm non.. Và thí nghiệm khoa học dành
cho trẻ em không phải là kiến thức khoa học mà qua đó trẻ học cách tìm hiểu về
khoa học, biết suy đoán, phân tích và nêu kết quả theo suy nghĩ thì chúng ta sẽ
nhận thấy khoa học không phải là cái gì đó quá khó và xa vời với trẻ.
Ở trường mầm non trẻ không chỉ được chăm sóc mà còn được thực hiện

nhiều hoạt động khác nhau trong ngày. Trong đó hoạt động “khám phá khoa học”
có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển nhận thức cho trẻ. Hoạt động này nhằm


thể hiện sự thích thú và đam mê khám phá sẽ nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên
trong trẻ chứ không phải là những kiến thúc khoa học mà trẻ thu lượm được. Đồng
thời thông qua các hoạt động khám phá khoa học sẽ giúp cho trẻ dần hình thành và
phát triển các kỹ năng quan sát, kỹ năng tư duy, phân tích, tổng hợp, khái quát và
những đam mê được tìm hiểu khoa học.
Để làm được như vậy thì các trò chơi thực nghiệm là không thể thiếu để trẻ
được trải nghiệm và giải quyết tình huống một cách rất sáng tạo bằng tính tò mò
bẩm sinh vốn luôn xuất hiện không ngừng trong cuộc sống hàng ngày, nhận ra
những quy luật trong quá trình sinh hoạt của con người. Việc vừa mang lại niềm
vui và sự quan tâm về khoa học một cách tự nhiên, vừa chuẩn bị một nền tảng suy
nghĩ khoa học đang trở thành một mục tiêu lớn trong ngành giáo dục khoa học
mầm non. Hơn nữa, điều đó cũng giúp ích cho trẻ hình thành thái độ sống khoa học
và tự mình tìm được phương pháp giải quyết vấn đề một cách sáng tạo.
Tuy nhiên ở các trường mầm non hiện nay, việc tổ chức các hoạt động thử
nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học còn rất hạn chế. Một mặt do quá trình thực
hiện các thí nghiệm khám phá khoa học rất phức tạp mất nhiều thời gian, bên cạnh
đó việc tìm tài liệu, sách báo hướng dẫn các trò chơi thực nghiệm đơn giản và gần
gũi với trẻ chưa phong phú
1. Thuận lợi:
- Trường mầm non tôi đang công tác luôn đạt danh hiệu “ Trường tiên tiến”
của huyện và liên tục có giáo viên giỏi cấp tỉnh, cấp huyện, có nhiều sáng kiến đạt
giải các cấp .
- Bản thân tôi là giáo viên dạy giỏi cấp huyện trong nhiều năm và có tâm huyết với
nghề, ham học hỏi, luôn cố gắng tìm tòi, sáng tạo trong giảng dạy để tìm ra các
biện pháp gây hứng thú cho trẻ trong các hoạt động.

- Ban giám hiệu và tổ chuyên môn nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên về
mọi mặt và xây dựng mối quan hệ đoàn kết, thân ái trong tập thể giáo viên, nhân
viên và đặc biệt là sự quan tâm thường xuyên tới cô và trẻ.
- Trẻ ở cùng độ tuổi, thông minh, nhanh nhẹn, có nề nếp.
- Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ lớp nguyên vật liệu theo thông báo của giáo viên.
- Về cơ sở vật chất nhà trường khang trang, đẹp đẽ, đầy đủ điều kiện để tổ chức
hoạt động khám phá khoa học
2. Khó khăn:
- Phương pháp mà giáo viên sử dụng để tổ chức cho trẻ khám phá khoa học chủ
yếu là các phương pháp trực quan và dùng lời nên việc truyền thụ những kiến thức
khoa học trừu tượng cho trẻ gặp nhiều khó khăn.
Tài liệu, sách báo về các thí nghiệm khám phá khoa học cho trẻ còn hạn chế.
Số trẻ nam đông hơn số trẻ nữ nên rất hiếu động trong các giờ hoạt động.
Trẻ mẫu giáo dễ tiếp thu nhưng thường dễ quên những kiến thức vừa học.
Từ những lý do trên, tôi đã trăn trở, suy nghĩ, tìm tòi, nghiên cứu và lựa chọn đề
tài:“Một số biện pháp tổ chức tốt các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ 4 – 5 tuổi
học tốt môn khám phá khoa học tại trường mầm non ”
3.2 Nội dung giải pháp đề nghị công nhận sáng kiến
*Mục đích của giải pháp
Giúp trẻ khám phá khoa học thông qua các trò chơi thực nghiệm. Trẻ được
và khám phá bằng các giác quan.
Bắt đầu hiểu thí nghiệm là gì và trở nên có chủ định cũng như sáng tạo hơn
trong việc khám phá.
Thường dành nhiều thời gian và chú ý hơn vào các hoạt động mà trẻ thích.
Thích chơi theo nhóm 5 – 6 trẻ và thích trao đổi trong nhóm nhỏ


Có thể làm một số thí nghiệm do cô hướng dẫn và có thể giải thích theo
nhiều cách khác nhau

Bắt đầu đưa ra những dự đoán dựa trên những gì trẻ được trải nghiệm. Thích
nghĩ ra các lời giải thích về những gì quan sát được, thường thêm các chi tiết tưởng
tượng vào các sự sự việc
*Nội dung của giải pháp
Có thể nắm bắt các khái niệm trừu tượng nhưng trẻ vẫn cần các sự việc có
thực để giải thích các khái niệm đó.
Trẻ bắt đầu suy nghĩ lập kế hoạch cho một hoạt động, chẳng hạn như nghĩ về
việc gieo hạt trước khi trẻ thực hiện hành động thực tế. Chính vì vậy, được trực
tiếp thí nghiệm với các vật mà mình đang học quả là một điều thích thú đối với trẻ.
Từ đó tôi đã tiến hành một số biện pháp như sau :
1. Khảo sát khả năng khám phá khoa học của trẻ
Để giúp cho việc xây dựng các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám phá
khoa học hiệu quả, thực sự có chất lượng, đáp ứng được tình hình thực tế của lớp,
phù hợp với khả năng của học sinh lớp mình thì đây là việc làm vô cùng quan
trọng. Việc đánh giá chính xác thực trạng sự phát triển của trẻ về nhận thức sẽ giúp
giáo viên hiểu rõ hơn về kiến thức, kỹ năng , thái độ của học sinh lớp mình về hoạt
động khám phá khoa học. Rồi từ đó cô giáo sẽ biên soạn, hệ thống hóa và sáng tạo
các trò chơi thử nghiệm để tổ chức khám phá khoa học cho trẻ phù hợp, các cô
không cần quá coi trọng kiến thức thu được mà cần chú ý tới cảm nhận của trẻ tới
cách khám phá như thế nào?.
Bắt đầu từ tháng 9, tôi đã lên kế hoạch khảo sát trẻ ( Qua việc theo dõi các hoạt
động trong ngày của trẻ, cùng với việc tổ chức cho trẻ tham gia một số hoạt động
trải nghiệm khám phá khoa học để đánh giá trẻ ) bao gồm các tiêu chí: Khả năng
quan sát, khả năng so sánh, khả năng phân loại, khả năng giao tiếp, thao tác thực
nghiệm, khả năng phán đoán, khả năng suy luận.


2. Xây dựng kế hoạch thực hiện các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám
phá khoa học theo chủ đề
Trong nhiều năm công tác giảng dạy lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi tôi luôn tìm tòi

các tài liệu về khám phá khoa học để tìm hiểu và nghiên cứu thật kỹ những nội
dung khám phá khoa học của mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi. Nhằm giúp trẻ mẫu giáo yêu
thích và khám phá khoa học một cách hiệu quả nhất. Để làm được như vậy tôi cần
phải xác định chính xác hơn mục đích, yêu cầu, cách thực hiện từng nội dung
khám phá khoa học từ đó, tôi sưu tầm, biên soạn và sáng tạo các trò chơi thực
nghiệm thiết thực nhất, hiệu quả nhất đối với trẻ. Các trò chơi thực nghiệm mà cô
xây dựng, biên soạn cần cung cấp cho trẻ những kiến thức khoa học đơn giản, dễ
hiểu, phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ, đồng thời nó cũng kích thích tính
ham hiểu biết và tìm tòi của trẻ. Từ sự hứng thú của trẻ, kết hợp với các hiện tượng
xảy ra trong các trò chơi thử nghiệm, trẻ cảm nhận về vẻ đẹp về thế giới xung
quanh. Từ đó, trẻ nảy sinh tình yêu thiên nhiên, có hành động tốt để bảo vệ vật
nuôi, cây trồng.
Để phát triển niềm đam mê khoa học của trẻ, tôi nên khuyến khích các trẻ
quan sát các sự vật( hiện tượng) ở xung quanh, hay để trẻ tự đặt câu hỏi và gợi mở
giúp trẻ tìm tòi những câu trả lời.
Dựa vào đặc điểm và khả năng nhận thức của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi và kết quả
khảo sát đầu đầu năm. Tôi đã tìm hiểu và nghiên cứu các tài liệu về khám phá khoa
học của nhà xuất bản giáo dục và nhà xuất bản Hà Nội bao gồm:
+ Trẻ mầm non khám phá khoa học ( Viện nghiên cứu sư phạm – TS Hồ Lam Hồng
)
+ Các hoạt động khám phá khoa học của trẻ mầm non ( Trần Thị Ngọc Trâm –
Nguyễn Thị Nga )
Bên cạnh đó, tôi cũng tìm hiểu thêm các thông tin , các tài liệu trên Internet,
trong sách báo , đặc biệt là các sách báo của ngành liên quan đến vấn đề khám phá


khoa học ( Đặc biệt là các nội dung khám phá khoa học của chương trình giáo dục
mầm non mới ) rồi trao đổi với các bạn đồng nghiệp.
Qua quá trình nghiên cứu tài liệu, tôi đã có thể nắm được chính xác, đầy đủ
các nội dung, yêu cầu, cách tiến hành các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ 4 – 5 tuổi

khám phá khoa học. Và tôi đó thực hiện theo bảng kế hoạch xây dựng các trò chơi
thực nghiệm theo chủ đề như sau:
stt
1

Chủ đề
Bản thân
( 3 thử nghiệm)

2

Gia đình
( 4 thử nghiệm)

3.

4

5

6

Nội dung thực hiện
Các trò chơi thử nghiệm
- Khám phá về một số - Sờ ,ngửi ,nếm và đoán tên
đồ vật
giác quan của cơ thể
- Truyền tin
con người.
- Bé khám phá bản thân

- Tổ chức hoạt động - Cái nào nóng hơn
- Vật chìm – vật nổi
khám phá về đồ vật,
- Cái nào nặng hơn
chất liệu.
- Tại sao các đồ vật lại nóng

- Cái nào nóng hơn - Khám phá về
- Vật chỡm – vật
nguyên vật liệu các
nổi
nghề
- Cái nào nặng hơn
- Tại sao các đồ vật
lại nóng lên
Động vật
( 3 thử nghiệm)
Thực vật
( 8 thử nghiệm)

Giao thông

lên
- Hỗn hợp cát, vôi, xi măng
- Đất như thế nào

Tổ chức khám phá - Sự chuyển động của cá
- bài hát các con vật
khoa học về động vật,
- Dấu chân con vật cưng

về sự chuyển động
- Khám phá khoa học Hoa nở như thế nào?
về thực vật.
- Chọn lá
- Mầm và rễ
- Cây cần gì để lớn lên và phát
triển.
- Vui cùng trái cây
- Hoa đổi màu
- Quan sát chồi non
- Sờ, Ngửi đoán tên
Cho trẻ khám phá về Đồ chơi chìm và nổi ( thả


( 1 thử nghiệm)

7

Nước và
mùa hè
( 10 thử nghiệm)

nguyên lý chìm nổi, thuyền.)
- Xe chạy nhanh chậm
nguyên lý chuyển
động
Khám phá khoa học Sủi bóng nước như thế nào?
- Hút và bắn nước
về nước và một số
- Thổi không khí vào nước

hiện tượng thiên - Nước dâng lên như thế nào?
- Làm thế nào có thể đi dưới
nhiên, không khí, ánh
trời nắng
sáng
- Gió có từ đâu
- Những đồ vật bay và không
bay
- Những chiếc chong chóng
- Ánh sáng đi như thế nào
- Các đám mây

Việc nắm bắt được nội dung, yêu cầu, cách tiến hành trò chơi thực nghiệm
sẽ giúp tôi biên soạn và sáng tạo thêm các trò chơi thử nghiệm khám phá khoa học
cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi lớp tôi phù hợp với nội dung giáo dục, linh hoạt trong
việc lồng ghép vào trong chủ đề tương ứng giúp trẻ đạt được yêu cầu của quá trình
học bộ môn khoa học
3. Xây dựng môi trường lớp học gây hứng thú cho trẻ tham gia thực
hiện
Môi trường lớp học đẹp và sáng tạo là người giáo viên thứ 2 tổ chức và hướng
dẫn trẻ chơi, trẻ hoạt động. Bởi môi trường hoạt động vừa để thoả mãn nhu cầu vui
chơi, giao tiếp, nhận thức, nhu cầu hoạt động cùng nhau của trẻ, vừa tạo cơ hội cho
trẻ được chơi và hoạt động theo sở thích tích cực, độc lập, sáng tạo vận dụng
những kỹ năng đó học vào các hoạt động khác, các tình huống trong quá trình hoạt
động. Việc xây dựng môi trường học và vui chơi cho trẻ sẽ là phương tiện, là điều
kiện giúp trẻ hình thành các kỹ năng quan sát, phân tích, và những đam mê tìm
hiểu khám phá. Chính vì vậy, khi vào đầu năm học mới tôi đó rất chú ý đến việc
xây dựng môi trường lớp học, đặc biệt là góc khám phá “Bé với thiên nhiên” nhằm

giúp trẻ khơi dậy tính tò mò, óc sáng tạo, những hiểu biết về các sự vật, hiện tượng
xung quanh và giáo dục trẻ thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội.
Đối với góc chơi “Bé với thiên nhiên”, tôi đó thiết kế những hình ảnh có màu sắc
bắt mắt, nội dung sáng tạo, phù hợp, chứa đựng những nội dung học tập, giúp trẻ
hoạt động khám phá một cách tích cực và hiệu quả
Góc chơi “Bé với thiên nhiên”
Góc chơi có rất nhiều hình ảnh kích thích tính tư duy tìm hiểu khám phá cho
trẻ như quá trình về sự phát triển của cây giúp trẻ hình thành những hiểu biết về sự
sinh trưởng và phát triển của cây xanh. Bảng pha màu giúp trẻ hiểu biết về cách
pha trộn màu sắc từ hai màu hay ba màu có thể tạo ra màu mà trẻ yêu thích. Hay
những hình ảnh mang tính chất giáo dục giúp trẻ có những thái độ đúng đắn với
thiên nhiên và sự vật xung quanh. Để phát triển toàn diện nhận thức cho trẻ thông
qua góc chơi thì ngoài những hình ảnh mang tính lý thuyết, giáo viên cần cho trẻ
được thực hành để trẻ được trải nghiệm và giải quyết tình huống một cách sáng
tạo. Trong những giờ hoạt động góc tôi thường xuyên chuẩn bị chu đáo các đồ
dùng để trẻ được chơi và tham gia hoạt động thực tế nhằm đem lại niềm vui cho
trẻ, giúp trẻ phát triển tư duy, óc sáng tạo và quan tâm hơn đến khoa học một cách
tự nhiên
Trò chơi : Trẻ chơi pha màu nước - Trẻ phối màu trên giấy
Kết quả, môi trường lớp học được xây dựng sáng tạo và hấp dẫn trẻ học sinh
lớp tôi đã rất tích cực tham gia vào các hoạt đọng khám phá, qua đó vốn hiểu biết
cho trẻ về thế giới xung quanh, phát huy khả năng tư duy sáng tạo. Trẻ lớp tôi luôn
tò mò, tự đặt câu hởi về những sự vật, hiện tượng xung quanh với bạn, cô và người
lớn. Các cháu còn biết tự tìm hiểu những điều trẻ chưa biết.
4. Sưu tầm, sáng tạo cho trẻ thực nghiệm và tổ chức có hiệu quả.
Thiên nhiên bao la rộng lớn là một hành tinh đầy ắp những bí mật khơi dậy
trí tưởng tượng của trẻ thơ, chính vì vậy để khơi dậy cho trẻ niềm đam mê khám


phá khoa học giáo viên cần chú ý tới cảm nhận của trẻ và cách trẻ khám phá thế

nào để nuôi dưỡng tình yêu thiên nhiên trong trẻ chứ không phải là những kiến
thức trẻ thu lượm được. Bản thân tôi là người yêu thích bộ môn khám phá nên tôi
và đồng nghiệp sưu tầm, sáng tạo trò chơi thực nghiệm, đặc biệt là các trò chơi
thực nghiệm giúp trẻ phát triển lành mạnh hơn cả về thể chất và tình yêu, sự hiểu
biết về sự vật hiện tượng, lòng nhân ái và khả năng tìm hiểu môi trường xung
quanh. Khi sáng tạo các trò chơi thực nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học, tôi luôn
lưu ý đến các yêu cầu đối với các trò chơi thử nghiệm như: những thử nghiệm tiến
hành phải có sự thay đổi rõ ràng để giúp trẻ dễ nhận biết. Thử nghiệm không đòi
hỏi điều kiện đặc biệt, dễ thực hiện, là những hiện tượng diễn ra trong cuộc sống.
Những thử nghiệm không được gây thiệt hại cho vật làm thử nghiệm ( Ví dụ : Làm
chết cây, chết con vật). Không chọn thử nghiệm có thời gian quá lâu vì trẻ dễ quên
mất những gì xảy ra ban đầu. Phải đảm bảo an toàn cho trẻ trong quá trình thử
nghiệm ( an toàn về dụng cụ, vật liệu).
Kết quả, tôi cùng đồng nghiệp, tổ chuyên môn khối nhỡ đã họp bàn và tổ
chức một số trò chơi thực nghiệm dựa theo bảng xây dựng kế hoạch các chủ đề từ
đầu năm học, giúp giáo viên dễ dàng lựa chọn đề tài, chuẩn bị đồ dùng và tổ chức
hoạt động có hiệu quả. Cụ thể tôi đã sáng tạo và tổ chức một số trò chơi thực
nghiệm giúp trẻ khám phá khoa học theo chủ đề như sau:
4.1.Chủ đề : Bản thân
VD : Trò chơi thử nghiệm : Truyền tin
* Mục đích:
- Trẻ biết được tác dụng của các giác quan thông qua trò chơi
- Trẻ biết phối hợp ăn ý với bạn trong nhóm
* Chuẩn bị:
- 2 quả bóng bay
- Một số tranh về các giác quan


* Cách tiến hành:
Cho trẻ đầu hàng lên nhìn bức tranh về các giác quan và về hàng truyền tin

bằng cách áp sát quả bóng bay vào tai bạn đứng thứ hai và cứ như vậy cho tới trẻ
cuối cùng
Trẻ cuối cùng sẽ đoán tên giác quan trong bức tranh mà cô yêu cầu
* Giải thích và kết luận:
Quả bóng bay khi thổi to lên sẽ có khí ở bên trong. Vì vậy khi áp tai vào quả
bóng bay sẽ nghe được tiếng vang của người nói ở bên vọng sang
4.2 Chủ đề : Gia đình
VD: Trò chơi thử nghiệm : Vật chìm – vật nổi
* Mục đích:
Trau dồi óc quan sát, khả nang dự đoán và phân loại, giúp trẻ nhận biết
những chất liệu nổi- chìm trong nước.
* Chuẩn bị:
2 thùng đựng đầy nước
2 cái thìa inox ( sắt, nhôm ), 2 cái đĩa bằng sứ, 2 cái đĩa bằng inox
2 cỏi thìa bằng nhựa, 2 đĩa bằng nhựa
* Cách tiến hành:
Cho trẻ phỏng đoán đồ dùng chìm nổi và gắn kết quả vào bảng dự dự đoán
kết quả
Cô cho trẻ thả từng đồ dùng vào nước. Trẻ nêu nhận xét và giải thích lí do tại sao
đồ dùng làm bằng chất liệu inox,sắt, nhôm, bằng sứ lại chìm xuống dưới nước, còn
đồ dùng làm bằng nhựa thì nổi trên mặt nước. Sau đó cho trẻ gắn kết quả vào bảng
* Giải thích và kết luận:
Từ thí nghiệm trên cho thấy các vật làm bằng chất liệu như sắt, inox, nhôm,
sứ có trọng lượng nặng nên chìm xuống dưới nước, còn các đồ vật làm bằng chất
liệu nhựa có trọng lượng nhẹ nên nổi trên mặt nước


4.3.Chủ đề : Nghề nghiệp
VD: Trò chơi thử nghiệm : Hỗn hợp cát, vôi, xi măng
* Mục đích

Trẻ nhận biết được sự khác nhau của các nguyên vật liệu và sự thay đổi khi trộn
các nguyên vật liệu đó lại với nhau. Nhận ra sự thay đổi khi đổ nước vào trộn
thành một hỗn hợp chất nhão
Biết được các nguyên vật liệu dùng để xây nhà
* Chuẩn bị
Một ít cát, vôi, xi măng đựng trong hộp
Xô đựng nước sạch, cốc múc nước
Khay đựng, bay nhỏ, xẻng nhỏ
Giấy nilông để các nguyên vật liệu
* Cách tiến hành
- Giáo viên cho trẻ quan sát các loại nguyên vật liệu, sờ và nêu nhận xét. Sau
đó cho trẻ trộn nguyên liệu và nêu nhận xét sự khác biệt sau khi trộn
Trẻ sờ và nêu cảm nhận về các nguyên vật liệu
Trẻ trộn các nguyên vật liệu và nêu nhận xét
Cho nước vào và dùng bay trộn đều đến khi nhuyễn các hỗn hợp tạo thành hợp
chất nhão
Trẻ cho nước vào trôn nguyên vật liệu và nêu sự khác biệt
Trẻ quan sát và giải thích
* Giải thích và kết luận
Các nguyên liệu cát, vôi, xi măng khi trộn vào nước sẽ kết dính lại với nhau
để tạo thành hợp chất nhão, có tác dụng kết nối các viên gạch lại với nhau để tạo
thành đồ vật theo ý muốn, có thể trang trí thành 1 bức tranh.
4.4. Chủ đề: động vật
VD: Trò chơi thử nghiệm : Bóng hình các con vật


* mục đích :
- Trẻ nhận biết ánh sáng và bóng tối, các hình được tạo ra bởi ánh sáng và bóng tối
cùng kết hợp với các hoạt động từ ngón tay
- Rèn luyện sự khéo léo và các cơ nhỏ của các ngón tay

* Chuẩn bị:
- Khoảng trống và không gian trên tường
- Bóng đèn chiếu ánh sáng lên tường
* Cách tiến hành
Cô chiếu ánh sáng lên tường và dùng các ngón tay tạo thành bóng hình các
con vật. Cô giáo động đậy các ngón tay để cho hình các con vật thêm sinh động
- Cho trẻ tạo thành hình bóng các con vật và thi xem bạn nào tạo thành nhiều hình
các con vật nhất
* Giải thích và kết luận
Ánh sáng khi vào trong bóng tối nếu chiếu lên tường ở một khoảng không
gian sẽ tạo ra bóng hình của vật được ánh sáng chiếu lên. Kích thước vật sẽ được
phóng to hơn nếu đưa sát vào bóng đèn, và nhỏ hơn nếu đưa gần bức tường và xa
bóng đèn
4.5. Chủ đề : Thực vật
VD: Trò chơi thực nghiệm : Hoa nở như thế nào?
* Mục đích:
- Trẻ sử dụng sự khéo léo của đôi bàn tay để gấp hoa giấy thành nụ hoa
- Trẻ biết quá trình hoa nở: Từ nụ thành hoa.
* Chuẩn bị:
Chậu đựng nước.
Hoa giấy các kiểu, các màu.
* Cách tiến hành


Trẻ tạo nhóm lấy hoa giấy ra gấp, xếp thành nụ hoa và thả vào chậu nước
xem có hiện tượng gì xảy ra.
Trẻ thả nụ hoa gấp và quan sát hoa nở như thế nào?
Giải thích và kết luận:
Nụ hoa làm bằng giấy khi thả xuống nước, đợi một thời gian ngắn nước sẽ
ngấm vào trong làm các cánh hoa bung ra giống như nụ hoa đang nở thành bông

hoa
4.6. Chủ đề: Phương tiện giao thông
VD: Trò chơi thử nghiệm : Đồ chơi chìm và nổi
* Mục đích:
Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những đồ chơi chìm và nổi trên mặt
nước
Nhận biết có những đồ chơi chìm – nổi trên mặt nước là tùy thuộc vào chất
liệu khác nhau
* Chuẩn bị:
Chậu đựng nước sạch
Thuyền gấp bằng giấy, ô tô ( xe máy, xe đạp, xích lô…) làm bằng sắt
* Cách tiến hành:
Cho trẻ ngồi thành nhóm thả đồ chơi xuống chậu nước và xem có điều gì
xảy ra khi đồ chơi gặp nước
Cho trẻ nêu ý kiến về hiện tượng trẻ vừa quan sát
* Giải thích và kết luận:
Những đồ chơi làm bằng sắt có trọng lượng nặng nên khi thả vào nước sẽ bị
chìm xuống. Cũng những đồ chơi làm bằng chất liệu là giấy có trọng lượng rất nhẹ
nên khi thả vào nước sẽ nổi trên mặt nước một thời gian.
4.7. Chủ đề “Nước và mùa hè ” ( Các hiện tượng thiên nhiên, không khí,
ánh sáng…)


VD: Trò chơi thử nghiệm : Những đồ vật bay và không bay
* Mục đích:
Giúp trẻ nhận biết và phân biệt được những thứ gió thổi bay và có những thứ
gió thổi không bay
Nhận biết có những đồ vật bay được và không bay được tùy thuộc vào chất
liệu khác nhau
*. Chuẩn bị:

Quạt trần, quạt nan, quạt mo, quạt giấy
Các đồ dùng khác nhau: Giấy màu, vải mỏng, kẹp ghim, kéo, xắc xô...
*. Cách tiến hành:
Đặt các đồ vật trên bàn, cho trẻ quan sát phỏng đoán “ Vật nào bay và
không bay khi mở quạt hoặc thổi ”
Trẻ nêu ý kiến cá nhân và giải thích lý do tại sao?
Cô mở quạt và quan sát xem vật nào bay và không bay
Trẻ lí giải hiện tượng
* Giải thích và kết luận:
- Những vật thường bay khi gặp gió là những vật nhẹ như giấy, vải. Cũng
như những vật như kẹp ghim, kéo… được làm từ sắt nặng nên khi gặp gió thì
không bay được
5. Phối kết hợp với phụ huynh để cùng giúp các con thực hành thí
nghiệm khám phá khoa học đạt kết quả cao.
Để giúp trẻ phát triển toàn diện thì việc phối kết hợp giữa nhà trường và
gia đình là việc quan trọng. Chính vì vậy giáo viên cần phải trao đổi thường xuyên
việc học tập và vui chơi của trẻ tới các bậc phụ huynh, để việc học của trẻ được tốt
nhất khi đến trường cũng như khi về nhà.
Ngay từ đầu năm học tôi đó xây dựng nội dung tuyên truyền tới các bậc phụ
huynh giúp các con thực hành thí nghiệm khám phá đạt kết quả cao và nội dung
được thể hiện như sau:
* Nội dung:
Thông báo từng chủ đề các con đang học để các bậc phụ huynh nắm được
Lên kế hoạch trước về nội dung khám phá trong chủ đề


Vận động phụ huynh đóng góp các nguyên liệu: vỏ hộp, chai lọ, xi măng,
cát…để các thí nghiệm của trẻ được phong phú.
Phụ huynh cần quan tâm, giải thích và cùng làm tại nhà với trẻ khi trẻ có
yêu cầu với những thí nghiệm khó.

* Hình thức:
Thông báo qua góc tuyên truyền của lớp.
Gửi những nội dung về kế hoạch khám phá khoa học qua tin nhắn tới các
phụ huynh để các bậc phụ huynh nắm bắt
Trao đổi trực tiếp với các bậc phụ huynh trong các giờ đón, trả trẻ để phụ
huynh hiểu được các nội dung và yêu cầu thực hiện trong chủ đề
Sau khi thực hiện biện pháp giữa nhà trường với phụ huynh đó đạt được kết
quả như sau:
100% phụ huynh quan tâm và ủng hộ các kế hoạch của giáo viên lớp
Rất nhiều phụ huynh phấn khởi khi thấy trẻ được tham gia thử nghiệm khám
phá khoa học
Nhiều phụ huynh đã cùng trẻ thực hiện được các thí nghiệm tại nhà: truyền
tin, hoa nở như thế nào, khám phá vật chìm, nổi...
Phụ huynh đã ủng hộ nhiệt tình các nguyên vật liệu để phục vụ cho các giờ
hoạt động khám phá khoa học của trẻ trên lớp.
Nhờ có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên và phụ huynh mà những giờ hoạt
động khám phá của trẻ trở nên phong phú và hấp dẫn hơn, từ đó mà tiết học của trẻ
đạt được kết quả cao trẻ rất hứng thú và sôi nổi trong giờ học.
3.3 Khả năng áp dụng của giải pháp
Sau nhiều lần thử nghiệm các giải pháp mới vào lớp 4-5 tuổi lớp tôi dạy tôi
thấy kết quả đạt được như mong muốn. Tôi đã mạnh dạn đưa những giải pháp mới
này vào áp dụng giảng dạy của lớp 4 -5 tuổi ở trường mầm non Phạm Kính Ân -


đơn vị nơi tôi công tác. Sau một thời gian áp dụng tôi thấy kết quả thể hiện trên trẻ
tăng lên rõ rệt, trẻ lớp tôi rất hứng thú và hăng say học tập.
Đây là kết quả cho tôi thêm tự tin là phương pháp của mình đi đúng hướng.
Vì vậy tôi tôi trao đổi các biện pháp với chị em đồng nghiệp trong khối cũng như
các khối khác có thể áp dụng được những giải pháp mới này giúp cho chuyên môn
của tập thể giáo viên trường tôi đã vững nay còn vững hơn về các phương pháp

mới, tạo cơ hội cho các con học sinh phát triển toàn diện hợn, giúp cho các chị em
đồng nghiệp thực hiện các giải pháp mới này đã đạt kết quả rất tốt. Trường tôi coi
đây là một chuyên đề giảng dạy được đưa ra tổ chuyên môn và hội đồng chuyên
môn nhà trường tham gia góp ý để hoàn thiện hơn trong công tác giảng dạy.
3.4 . Hiệu quả lợi ích thu được của giải pháp
Bản thân tôi thiết nghĩ mỗi đơn vị trường học có thể thưc hiện sáng kiến này
để nâng cao
• Sự hứng thú, tò mò, thích khám phá các sự vật hiện tượng xung quanh.
• Hình thành cho trẻ một số kỹ năng, thao tác thử nghiệm khám phá khoa học.
• Trẻ ngày càng có kỹ năng quan sát tốt, biết suy đoán, phán đoán nhằm tìm ra một
kết quả chính xác.
• Không chỉ khám phá trong góc khoa học hoặc trong các hoạt động khoa học mà
trẻ còn được khám phá, áp dụng và phát hiện được rất nhiều điều qua các môn học
khác.
Sau thời gian 1 năm tiến hành tổ chức các trò chơi thực nghiệm khám phá
khoa học cho trẻ MGN 4-5 tại lớp B1 - Trường mầm non Phạm Kính Ân , kết quả
đạt được như sau
Tôi đã cho trẻ thực hiện được 40 trò chơi thử nghiệm trong đó:
Số lượng trò chơi thửSố lượng trò chơi thử
Chủ đề

nghiệm đã thực hiện

nghiệm đạt kết quả cao


Bản thân
Gia đình
Thế giới thực vật
Thế giới động vật

Nghề nghiệp
Phương tiện giao thông
Nước và mùa hè

4
6
9
4
3
2
12

4
6
8
4
3
2
10

3.5 Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến
Khi tiến hành tổ chức trò chơi thực nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi khám phá khoa
học cần phải đáp ứng được những yếu tố sau:
Giáo viên phụ trách phải có trình độ chuyên môn vững vàng, nắm bắt
chương trình giáo dục mầm non mới, nhiệt tình và sáng tạo .
Các trò chơi cần được nghiên cứu trước để dễ thực hiện, việc chuẩn bị dụng
cụ đơn giản, ít tốn kém, đảm bảo vệ sinh, an toàn cho trẻ.
Các trò chơi thực nghiệm cần có tính gợi mở, hấp dẫn, phự hợp với lứa tuổi
để kích thích được sự tìm tòi khám phá của trẻ, giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, các
thao tác tư duy như: so sánh, phân tích - tổng hợp, óc phán đoán và khả năng suy

luận của trẻ cũng được phát triển. Qua các hoạt động này trẻ được trải nghiệm và
tự phát hiện ra các đặc điểm, mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng xung quanh,
tiếp thu các kiến thức khoa học dễ dàng hơn.
Thường xuyên sưu tầm, sáng tạo những trò chơi thực nghiệm khám phá
khoa học mới phù hợp với chủ đề học của trẻ.
Khi tổ chức các trò chơi thực nghiệm khám phá khoa học trẻ phải được chơi
1- 2 lần trong 1 chủ đề, tránh sự trùng lặp nhiều gây nhàm chán đối với trẻ . Giáo
viên có thể tổ chức các trò chơi thực nghiệm khám phá khoa học cho trẻ ở trong
tiết học và ngoài tiết học.
Phối kết hợp, trao đổi tình hình học tập của trẻ thường xuyên với các bậc
phụ huynh để trẻ được phát triển một cách tốt nhất khi ở lớp cũng như ở nhà.
4. Cam kết không sao chép hoặc không vi phạm bản quyền


Tôi xin cam đoan sáng kiến " Một số biện pháp tổ chức tốt các trò chơi thực
nghiệm giúp trẻ 4 – 5 tuổi học tốt môn khám phá khoa học tại trường mầm
non " là do tôi nghiên cứu qua thực tế giảng dạy, qua tài liệu và học hỏi chị em
đồng nghiệp. Nếu xảy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với nội dung của sáng
kiến tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước lãnh đạo đơn vị, lãnh đạo sở GD&ĐT
Thái Bình.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi, tôi rất mong được tổ chuyên môn, các
cấp lãnh đạo đóng góp thêm nhiều ý kiến, ý tưởng để bản sáng kiến kinh nghiệm
này đạt hiệu quả cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn !

Cơ quan đơn vị áp dụng sáng kiến
2017

Hưng Nhân, ngày 10 tháng 10 năm
Tác giả sáng kiến

Đỗ Thu Hà