Sàng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9
bộ môn Vật Lý
PHệN THặẽ nhất: M ệU.
1. Lờ do choỹn õóử taỡi:
Vỏỷt lờ laỡ mọỹt bọỹ mọn khoa hoỹc thổỷc nghióỷm, trổồùc õỏy bừt
õỏửu õổồỹc giaớng daỷy ồớ lồùp 7. Thổỷc hióỷn chố thở sọỳ 14/2001 ngaỡy
11/6/2001cuớa thuớ tổồùng chờnh phuớ vaỡ nghở quyóỳt sọỳ 40/2000 QH 10
cuớa Quọỳc Họỹi vóử õọứi mồùi chổồng trỗnh giaùo duỷc phọứ thọng.
Chổồng trỗnh vaỡ saùch giaùo khoa mồùi bọỹ mọn Vỏỷt lờ caùc em bừt
õỏửu hoỹc tổỡ lồùp 6.
Vồùi chổồng trỗnh vaỡ SGK mồùi hióỷn nay vióỷc sổớ duỷng õọử
duỡng daỷy hoỹc khọng thóứ thióỳu trong phỏửn lồùn caùc tióỳt hoỹc. Do õoù
việc sữa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc laỡ mọỹt cọng vióỷc thổồỡng xuyón vaỡ
cỏửn thióỳt õọỳi vồùi tỏỳt caớ giaùo vión vaỡ hoỹc sinh.
Vỗ vỏỷy chuùng ta õỷt ra vỏỳn õóử laỡm sao õóứ caùc tióỳt hoỹc coù
thờ nghióỷm HS õổồỹc nghión cổùu, quan saùt mọỹt thờ nghióỷm cuỷ
thóứ, chờnh xaùc khoa hoỹc. Hoỹc sinh bổồùc õỏửu laỡm quen vồùi bọỹ
mọn Vỏỷt lờ luọn hổùng thuù vồùi caùc tióỳt hoỹc trón lồùp thỗ phaới trang bở
phổồng tióỷn , duỷng cuỷ daỷy hoỹc õỏửy õuớ.
Qua hàng năm nhìn lại những dụng cụ thí nghiệm đã qua sử dụng có phần h
hỏng mỗi một giáo viên ai cũng có sự lo lắng cho những năm học tiếp theo, để có
những thí nghiệm đầy đủ cho tất cẩ học sinh và cho tất cả các bài học.
Qua quaù trỗnh daỷy hoỹc vaỡ nghión cổùu saùch giaùo khoa cuớa
nhổợng lồùp thổỷc hióỷn chổồng trỗnh Vỏỷt lí voỡng hai, baớn thỏn tọi xin
maỷnh daỷn õổa ra saùng kióỳn kinh nghióỷm vóử Mọỹt sọỳ bióỷn
phaùp sổớa chổợa õọử duỡng daỷy hoỹc bọỹ mọn Vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp
9 ồớ trổồỡng THCS.
2. Muỷc õờch õọỳi tổồỹng vaỡ phaỷm vi nghión cổùu:
2.1. Muỷc õờch nghión cổùu:
Tỗm ra hổồùng õi õuùng õóứ khừc phuỷc tỗnh traỷng xuọỳng cỏỳp
cuớa thióỳt bở thờ nghióỷm theo thồỡi gian, õoù laỡ vióỷc sổớa chổợa õọử
duỡng thióỳt bở phuỷc vuỷ cho daỷy hoỹc.
Bổồùc õỏửu õaớm baớo nhổợng thióỳt tọỳi thióứu cho giồỡ hoỹc vỏỷt
lờ, õỷc bióỷt laỡ nhổợng thờ nghióỷm cho hoỹc sinh laỡm trong giồỡ hoỹc.
Tổỡ õoù phỏỳn õỏỳu xỏy dổỷng caùc phoỡng hoỹc bọỹ mọn cho vióỷc daỷy
hoỹc Vỏỷt lờ ngày càng tốt hơn, taỷo õióửu kióỷn tọỳt cho vióỷc sổớ duỷng
caùc phổồng tióỷn daỷy hoỹc hióỷn õaỷi trong mọỹt tổồng lai khọng xa.
2.2. ọỳi tổồỹng vaỡ phaỷm vi nghión cổùu:
Ngời thực hiện: Lê Đình Lý. Trang:
1
Đơn vị: Trờng THCS Hồng Thủy
Sàng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9
bộ môn Vật Lý
Tất cả các loại đồ dùng dạy học đợc trang cấp của bộ giáo dục bộ môn Vật lý
lớp 8 và lớp 9.
Tìm ra biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9 bộ môn Vật lý
trong trờng THCS. Cụ thể áp dụng biện pháp này cho giáo viên giảng dạy Vật lý tr-
ờng THCS Hồng Thuỷ.
Phạm vi:
- Hoạt động dạy và học Vật lý ở lớp 8 - 9 ( Vòng 2).
- Hoạt động của giáo viên sửa chữa đồ dùng dạy học bộ môn vật lý ở trờng
THCS Hồng Thuỷ.
- Tìm hiểu việc sửa chữa đồ dùng dạy học của giáo viên và học sinh trên địa
bàn huyện Lệ Thuỷ.
2.3. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Thu thập các thông tin về đồ dùng dạy học Vật lý nói chung và và của lớp 8 và
lớp 9 nói riêng.
Tìm hiểu thực tiễn về công tác sửa chữa đồ dùng dạy học trên địa bàn huyện
Lệ Thuỷ và cụ thể công tác này ở trờng THCS Hồng Thuỷ.
Đa ra các ví dụ cụ thể về việc sửa chữa đồ dùng dạy học cũng nh quy trình
thực hiện.
2.4. Phơng pháp nghiên cứu:
- Đọc tài liệu nghiên cứu SGK, SGV, SBT Vật lí.
- Quan sát, điều tra, nắm tình hình.
- Tham gia trực tiếp vào quá trình thực hiên thực hành với nghiên cứu đề tài.
- Phân tích, tổng hợp, rút ra nhận xét, rút kinh ngiệm tổng kết.
2.5. Dự thảo nội dung:
Phần I: Mở đầu.
Phần II: Nội dung.
I. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn.
II. Thực trạng về việc sửa chữa và làm đồ dùng dạy học Vật lí.
III. Các giải pháp cụ thể.
Phần III: Bài học kinh nghiệm và tổng kết.
Ngời thực hiện: Lê Đình Lý. Trang:
2
Đơn vị: Trờng THCS Hồng Thủy
Sàng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9
bộ môn Vật Lý
PHệN THặẽ HAI: NĩI DUNG.
i. Cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn
1. Cơ sở lí luận :
Trổồùc hóỳt ta nhỗn laỷi chổồng trỗnh khung vaỡ sọỳ tióỳt daỷy hoỹc
bọỹ mọn vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9 :
Lồùp 8: Tọứng sọỳ tióỳt hoỹc: 1 tióỳt / tuỏửn x 35 tuỏửn = 35 tióỳt.
Gọửm : Thổỷc haỡnh vaỡ kióứm tra thổỷc haỡnh: 1 tióỳt. n tỏỷp
tọỳng kóỳt: 4 tióỳt. Kióứm tra: 4 tióỳt. Sọỳ tióỳt baỡi hoỹc - õóử taỡi:26 tióỳt
(Trong õoù 20 tióỳt coù baỡi thờ nghióỷm)
Lồùp 9: Tọứng sọỳ tióỳt hoỹc: 2 tióỳt / tuỏửn x 35 tuỏửn = 70 tióỳt.
Gọửm : Thổỷc haỡnh vaỡ kióứm tra thổỷc haỡnh: 2 tióỳt. Thực hành: 5
tiết. n tỏỷp tọỳng kóỳt: 7 tióỳt. Kióứm tra: 4 tióỳt. Sọỳ tióỳt baỡi hoỹc - õóử
taỡi: 52 tióỳt. (Trong õoù 40 tióỳt coù baỡi thờ nghióỷm)
Chuùng ta nhỏỷn thỏỳy rũng tố lóỷ baỡi coù thờ nghióỷm trong
chổồng trỗnh rỏỳt cao, coù gỏửn nhổ hỏửu hóỳt trong caùc baỡi hoỹc.
chổồng trỗnh vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ 9 phuỡ hồỹp vồùi õỷc õióứm tỏm sinh lờ vaỡ
khaớ nng nhỏỷn thổùc cuớa hoỹc sinh ồớ õọỹ tuọứi naỡy. Chổồng trỗnh
õóử cỏỷp õóỳn caùc hióỷn tổồỹng caùc quaù trỗnh vaỡ caùc khaùi nióỷm vỏỷt
lờ vóử Cồ hoỹc Nhióỷt hoỹc, ióỷn hoỹc, Quang hoỹc chuớ yóỳu ồớ mổùc
õọỹ õởnh tờnh vaỡ ồớ mổùc õọỹ õởnh lổồỹng. Nóỳu nhổ ồớ vòng 1 caùc
khaùi nióỷm khoa hoỹc hỗnh thaỡnh ở mức độ định tính thỗ ngay ồớ voỡng 2
Vỏỷt lờ cỏỳp THCS, hoỹc sinh õaợ tham gia vaỡo mọỹt quaù trỗnh hỗnh
thaỡnh hóỷ thọỳng caùc khaùi nióỷm Vỏỷt lờ vaỡ sổớ duỷng chuùng õóứ mọ
taớ, giaới thờch mọỹt sọỳ sổỷ vỏỷt hióỷn tổồỹng hay quaù trỗnh Vỏỷt lờ với
mức độ định lợng cao. Caùc hióỷn tổồỹng, caùc thuọỹc tờnh vaỡ caùc quaù
trỗnh vỏỷt lờ ồớ chổồng trỗnh lồùp 8 vaỡ lồùp 9 rỏỳt gỏửn guới vồùi kinh
nghióỷm vaỡ hióứu bióỳt cuớa hoỹc sinh, hỏửu hóỳt caùc kóỳt luỏỷn do hoỹc
sinh tổỷ lổỷc ruùt ra trón cồ sồớ quan saùt hióỷn tổồỹng cuớa thờ nghióỷm.
Caùc hióỷn tổồỹng vaỡ caùc quaù trỗnh vaỡ caùc quaù trỗnh vỏỷt lờ õổồỹc
tỗm hióứu coù taùc duỷng kờch thờch hổùng thuù hoỹc tỏỷp vaỡ oùc toỡ moỡ
khoa hoỹc cuớa hoỹc sinh. ọửng thồỡi vióỷc tióỳn haỡnh trổỷc tióỳp caùc
thờ nghióỷm Vỏỷt lờ taỷo õióửu kióỷn reỡn luyóỷn cho hoỹc sinh caùc kộ
nng thổỷc haỡnh, caùc thaùi õọỹ ổùng xổợ thổỷc tióứn rỏỳt cỏửn thióỳt
cho vióỷc hoỹc vỏỷt lờ ồớ caùc lồùp bậc trung học phổ thông. Do õoù trong quaù
trỗnh daỷy hoỹc phaới cho hoỹc sinh trổỷc tióỳp tióỳp xuùc vồùi caùc thờ
nghióỷm. Nóỳu thờ nghióỷm coù sổỷ cọỳ thỗ giaùo vión giaớng daỷy laỡ
Ngời thực hiện: Lê Đình Lý. Trang:
3
Đơn vị: Trờng THCS Hồng Thủy
Sµng kiÕn kinh nghiƯm: “ Mét sè biƯn ph¸p sưa ch÷a ®å dïng d¹y häc ë líp 8 vµ líp 9
bé m«n VËt Lý”
ngỉåìi âáưu tiãn phi têch cỉûc sỉía chỉỵa cạc nhỉåüc âiãøm. Våïi
mủc âêch cúi cng l âm bo cho cạc tiãút hc ®ạp ỉïng våïi
âënh hỉåïng ca SGK cng nhỉ viãûc thiãút kãú bi soản ca giạo
viãn, âäưng thåìi âạp ỉïng våïi nhu cáưu tiãúp cáûn kiãún thỉïc khoa
hc ca hc sinh.
2. C¬ së thùc tiƠn:
Vãư cå bn dủng củ dảy hc â cọ sàơn åí phng thê
nghiãûm âỉåüc Bäü GD trang cáúp tỉång âäúi âáưy â. Song trong quạ
trçnh dảy hc cn gàûp mäüt säú váún âãư khọ khàn. Âọ l: Mäüt säú
thê nghiãûm trang cáúp cn thiãúu hồûc âäü chênh xạc khäng cao còng
nhỉ cọ âäü sai lãûch trong quạ trçnh lm thê nghiãûm. Mäüt säú dủng
củ qua thåìi gian sỉí dủng â cọ sỉû xúng cáúp dáùn âãún kẹm
cháút lỉåüng v khäng sỉí dủng âỉåüc. Âäúi våïi bäü män váût lê åí
THCS säú lỉåüng tiãút sỉí dủng âäư dng váût lê ráút låïn, âàûc biãût
trong chỉång trçnh âäøi måïi SGK hiãûn nay pháưn låïn cạc bi hc
âãưu sỉí dủng âäư dng thê nghiãûm. Qua nghiãn cỉïu SGK v trong
quạ trçnh dảy hc, bn thán nháûn tháúy ràòng ngỉåìi tháưy khäng
chè dỉìng lải åí viãûc ging dảy, sỉí dủng âäư dng dảy hc hiãûn
cọ m cn sỉía chỉỵa âäư dng d¹y häc phủc vủ cho cạc thê
nghiãûm. Viãûc sỉía chỉỵa v lm âäư dng dảy hc l mäüt cäng
viãûc räüng låïn âàût ra cho táút c cạc khäúi låïp. Âäúi våïi cạc låïp 8 v
9, mỉïc âäü näüi dung chỉång trçnh ca män Váût lê l kho sạt âënh
tênh vµ ®Þnh lỵng c¸c hiãûn tỉåüng, thüc tênh v quạ trçnh váût lê ca
tỉû nhiãn, âåìi säúng v ké thût, gáưn gi våïi kinh nghiãûm v hiãøu
biãút ca hc sinh dỉåïi sỉû hỉåïng dáùn ca giạo viãn. Cạc kãút
lûn háưu hãút do hc sinh tỉû rụt ra trãn cå såí quan sạt trỉûc tiãúp
v vµ c¸c sè liƯu thu thËp ®ỵc khi tiÕn hµnh thÝ nghiƯm.
Trong qu¸ tr×nh d¹y häc, b¶n th©n tù nhËn thÊy r»ng: Qua thêi gian c¸c ®å
dïng thÝ nghiƯm thêng xng cÊp, h háng, mét sè dơng cơ thêng hay bÞ « xi ho¸ theo
thêi gian kh«ng ®¸p øng ®ỵc yªu cÇu cđa thÝ nghiƯm th× cÇn ph¶i kh¾c phơc sưa
ch÷a.
Ngêi thùc hiƯn: Lª §×nh Lý. Trang:
4
§¬n vÞ: Trêng THCS Hång Thđy
Sàng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp sửa chữa đồ dùng dạy học ở lớp 8 và lớp 9
bộ môn Vật Lý
II. THặC TRANG ệ DUèNG VT Lấ VAè VIC SặA
CHặẻA ệ DUèNG DAY HOĩC TRặèNG THCS.
1. Thổỷc traỷng õọử duỡng daỷy hoỹc Vỏỷt lờ hióỷn nay ồớ
trổồỡng THCS.
Phaới noùi rũng khi tióỳn haỡnh õọứi mồùi chổồng trỗnh vaỡ saùch
giaùo khoa ồớ trổồỡng THCS, Bọỹ giaùo duỷc õaợ trang bở mọỹt hóỷ thọỳng
õọử duỡng khaù õỏửy õuớ õaợ õaùp ổùng phỏửn loùn nhu cỏửu õọử duỡng vaỡ
phổồng tióỷn daỷy hoỹc trong nhaỡ trổồỡng. Caùc thờ nghióỷm trang cỏỳp
theo danh muỷc õaợ õaùp ổùng phỏửn naỡo nhổợng yóu cỏửu cồ baớn vóử
thờ nghióỷm cho tổỡng baỡi hoỹc trong SGK.
Nhỗn chung chỏỳt lổồỹng caùc thióỳt bở trang cỏỳp bổồùc õỏửu sổớ
dung khaù tọỳt, đặc biệt là các dụng cụ thí nghiêm của Vật lí lớp 8 rất ít h hỏng,
trong daỷy hoỹc õaớm baớo tờnh thaỡnh cọng cuớa thờ nghióỷm khaù cao.
Tuy nhión trong quaù trỗnh daỷy hoỹc vỏựn gỷp phaới khoù khn vổồùng
mừc, õoù laỡ mọỹt sọỳ duỷng cuỷ qua thồỡi gian sổớ duỷng (1 õóỳn 2 nm)
õaợ coù sổỷ xuọỳng cỏỳp, nh các thí nghiệm ở phần Điện học và Điện từ học ở
Vật li lớp 9 thì có sự h hõng khá nhiều nên ảnh hởng đến kết quả thí nghiệm rất lớn.
2. ỷc õióứm tỗnh hỗnh:
2.1. Thuỏỷn lồỹi:
Cọng cuọỹc õọứi mồùi giaùo duỷc õang dỏửn hoaỡn thióỷn õóứ xỏy
dổỷng mọỹt nóửn giaùo duỷc tión tiến vaỡ taùc õọỹng rỏỳt tờch cổỷc õóỳn
vióỷc sửa chữa õọử duỡng daỷy hoỹc trong giaớng daỷy. Caùc giaùo vión yóu
nghóử luọn tờch cổỷc vaỡ trn trồớ õóứ laỡm sao caùc thờ nghióỷm cuớa caùc
baỡi daỷy luọn thaỡnh cọng vaỡ coù thờ nghióỷm õỏửy õuớ cho mọỹt tióỳt
daỷy.
Caùc hổ hoợng cuớa cuớa thióỳt bở vỏỷt lờ lồùp 8 vaỡ lồùp 9 phaùt hióỷn
õồn giaớn vaỡ dóự khừc phuỷc. Chố cỏửn coù tờnh cỏứn thỏỷn kión trỗ laỡ
laỡ sổớa chổớa õổồỹc caùc duỷng cuỷ thờ nghióỷm.
2.2. Khoù khn.
Ngoaỡi cọng vióỷc giaớng daỷy giaùo vión phaới õỏửu tổ mọỹt sọỳ
thồỡi gian khaù lồùn õóớ chuỏứn bở õọử duỡng cho tióỳt daỷy. Khi tióỳn haỡnh
sổớa chổợa cỏửn coù thồỡi gian phaùt hióỷn hổ hoớng tổỡ õoù coù bióỷn
phaùp khừc phuỷc cuỷ thóứ.
Ngời thực hiện: Lê Đình Lý. Trang:
5
Đơn vị: Trờng THCS Hồng Thủy