Bài 11. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Mao ốc vị thu phong sở phá ca)

Câu hỏi: Đọc thuộc bài thơ “Hồi hương ngẫu
thư” (phần phiên âm và phần dịch thơ) của Hạ
Tri Chương. Nêu nội dung của bài thơ?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ
GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca) – Đổ Phu


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Tiếp xúc văn bản 1.Đọc
a.. Tác giả:
- Đổ Phu (712-770) là nhà thơ
hiện thực vĩ đại cua Trung Quốc ở
đời Đường.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”

Nêu vài nét về tác
giả Đỗ Phu?

b.. Tác phẩm

Đỗ Phu ( 712 – 770)

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

a. Tác giả:
- Đổ Phu (712-770) là nhà thơ
hiện thực vĩ đại cua Trung Quốc
ở đời Đường.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
b. Tác phẩm: Sáng tác năm 760

Bài thơ được sáng
tác trong hoàn
cảnh nào?


BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,

Quay về chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

. Tác giả:
- Đổ Phu (712-770) là nhà thơ
hiện thực vĩ đại cua Trung Quốc
ở đời Đường.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
. Tác phẩm:
3. Bố cục:

Sáng tác năm 760
Nêu vài nét về bố
cục?


Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.

Đ1: Cảnh nhà bị gió
thu phá

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!

Đ2: Cảnh lũ trẻ cướp
tranh

Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê

Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

Đ3: Cảnh đêm trong nhà
bị gió phá mất mái

Đ4: Ước vọng của
nhà thơ


Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!

P1: Những nỗi khổ
của nhà thơ

Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.

Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

P2: Ước vọng của nhà
thơ


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

a. Tác giả:
- Đổ Phu (712-770) là nhà thơ
hiện thực vĩ đại nhất cua Trung
Quốc ở đời Đường.
- Cuộc đời nhiều bất hạnh.
- Ông được tôn vinh là “thi Thánh”
b. Tác phẩm: Sáng tác năm 760
3. Bố cục:

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

Xác định phương hướng biểu đạt cho mỗi đoạn trong văn bản
bằng cách đánh dấu vào ô em chọn trong bảng sau:
Phương thức
biểu
đạt
Đoạn

Miêu
tả

Tự sự

Biểu
cảm
trực
tiếp

Miêu
tả kết
hợp tự
sự

Miêu
tả kết

hợp
biểu
cảm



Đoạn 1
Đoạn 2
Đoạn 3
Đoạn 4

Tự sự
kết
hợp
biểu
cảm







Kết
hợp cả
3
phươn
g pháp

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

II. Phân tích văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá
Tranh

bay
rải
treo

Xơ xác,
tiêu điều

 Nghèo
 Bàng hoàng, ngao ngán,
buồn.

Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.
Từ đó
em
hãythức
hình
dung

Em
hãy
cho
biết
tranh
Trước
cảnh
tượng
như
vậy trận
Phương
biểu
Ngôi
nhà
chỉ
cần
một
Đầu
tiên
tác
giả
chú
cuộc
đời dung
của
chủ
nhân
em
thử
hình

tâm
trạng
được
miêu
tả
cụ
thể
như
gió
lớn
đã
tốc
hết
tranh, em
đạt
cua
khổ
thơ
này
ý
miêu
tả
đối
tượng
như
thế
nào?
của tác
giả xét
như

thế nào?
nhận
gì
thể
nào?
là gì?về ngôi nhà?

nào?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I.
II.
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
 Bọn trẻ : Khinh, nhè,
xô, cướp giật, đi tuốt
 Trắng trợn, trơ tráo.
Xã hội loạn lạc, bất công
Tác giả: ấm ức, tức giận
 Căm phẫn xã hội rối
ren, điên đảo.

Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre

Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!
Các
em
đoán
xem
cướp
tình
cảnh
em
NhàTrước
thơthử
tức
giận
vì như
lũchúng
trẻthế
nhưng
Theo
emđể
hành
động
cướp
thể
hiệnđã
Để
biểu
đạt
nội
dung

trên thực
tác
giả
tranh
về
làm
gì?
Chúng
đáng
Từ
đó
giúp
em
hiểu
về
hiện
hình
dung
như
thế
nào
về
tâm
trạng
theo
em
ông
còn
tức
giận

bởi
lí
do bọn trẻ?
Em
hãy
tìm
những
từ ngữ
đặc
tả
điều
gì?
sử
dụng
phương
thức
biểu
đạt
nào?
thương
hay
giận?
xãnào
hộinữa?
Trung Quốc
lúc bấy
giờ?
nhà đang
thơ?

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I.
II.
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
Bên ngoài:
Mây tối mực; đêm đen đặc;
Mưa: dày hạt , chẳng dứt
Trong nhà
Mền vải lạnh tựa sắt; nhà
dột chẳng chừa đâu
 Cơ cực, thiếu thốn  khổ
 Đau xót vô cùng

Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngu nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Đọc khổ thơ 3 và
Hai

câu
cuối
nói
tácthức
giả và
ít
cho
biết
phương
Đoạn
thơ
3:
bên
ngoài
trời
Nếungu,
được
kiến
theo
emgiả
vì
sao?
biểu
đạtchứng
chính
lànhư
gì?thế
trong
nhà
cua

tác
cảnh nhà Đỗnào?
Phu như vậy
Từ cảnh sống như
thế em có nhận
em
làm
gì?
Em thử
hình
dung
tâm
trạng
xét gì
về sẽ
cảnh
nhà
Đỗ
Phu?
cua tác giả?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Đọc - Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá

2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như
thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng
trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

Theo em thông
thường
Em hãy đọc
khổ khi
thơ sống
trong
hoàn
cuối vào cho
biết
tác cảnh
giả ướckhổ
mơ cực
điềungười
gì? ta sẽ
mơ ước điều gì?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I.
II.
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả

Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như thạch
bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng
trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!

Ước : nhà rộng Che khắp
thiên hạ
Ước mơ cao cả, thể
hiện lòng nhân đạo, vị
tha.

Tác giả có ước mơ cho
mình không?
Qua đó em cảm nhận thế
nào về ước mơ cua tác
giả?

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Đọc - Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả

Khổ thơ cuối em
thấy tác giả sử
dụng phương thức
biểu đạt nào?

Ước : nhà rộng Che khắp
thiên hạ
Ước mơ cao cả, thể
hiện lòng nhân đạo, vị
tha.
 Biểu cảm trực

tiếp

Khổ thơ cuối có
vai trò như thế nào

đối với toàn bài
thơ?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Đọc - Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả
III. Tổng kết
* Ghi nhớ (SGK)

+Nội dung:
- Nỗi khổ của những người nghèo
trong cơn hoạn nạn. Giá trị hiện thực
- Khát vọng cao cả của nhà thơ.
Giá trị nhân đạo.
+ Nghệ thuật
- Kết hợp các phương thức biểu
đạt : Tự sự- miêu tả – biểu cảm
Em
Quanhắc
việc lại
tìmxem

hiểubài
em
thơ
thấyđược
toát viết
lên những
sử dụng
nội
những
dung
phương
lớn nào?
thức
biểu đạt nào?


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Đọc - Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả
III. Tổng kết
* Ghi nhớ (SGK)

LIÊN HỆ THỰC TẾ

Hiện nạy đồng bào miền
trung đang bị thiên tai
lũ lụt, là một công dân,
học sinh em thấy mình
cần phải làm gì?




Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

I. Đọc - Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu văn bản
1. Nhà tranh bị gió thu phá
2. Cảnh lũ trẻ cướp tranh
3.Cảnh nhà trong đêm mưa
4. Ước vọng cua tác giả
III. Tổng kết
* Ghi nhớ (SGK)
IV. Luyện tập

Đọc diễn cảm hai đoạn
cuối của bài thơ?

Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

LUYỆN TẬP NÂNG CAO:

Qua bài thơ này, em hãy sưu tầm một số câu ca dao,
tục ngữ thể hiện tình yêu thương con người
- Thương người như thể thương thân
- Lá lành đùm lá rách
- Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn


Tiết 41

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHA
(Mao ốc vị thu phong sở pháá́ ca) – Đỗ Phu

Dặn dò:
-Học thuộc một đoạn trong bài.
-Nắm được nội dung và nghệ thuật cua
bài.
- Đọc soạn trước bài tiếng Việt bài TỪ
ĐỒNG ÂM.


TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT
XIN CẢM ƠN CAC EM!

KÍNH CHÚC: SỨC KHỎE, HẠNH PHÚC, THÀNH
ĐẠT