SKKN một số biện pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn 5 6 tuổi

THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1.Tên sáng kiến: Một số biệ pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt
động giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn trong trường mầm non.
2.Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Phát triển thể chất
3.Tác giả:
Họ và tên: Dương Thị Ngân

Giới tính: Nữ

Ngày, tháng/ năm sinh: 20/ 10/ 1986
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non
Chức vụ: Giáo viên giảng dạy
Đơn vị công tác: Trường mầm non Bến Tắm
Điện thoại: 01677233123
4.Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Trường Mầm non Bến Tắm- Khu Chế Biến- Phường
Bến Tắm- Thị xã Chí Linh- Tỉnh Hải Dương
5.Đơn vị áp dụng sáng kiến lần đầu:Trường mầm non Bến Tắm- Khu Chế BiếnPhường Bến Tắm- Thị xã Chí Linh- Tỉnh Hải Dương
6.Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Có tương đối đầy đủ cơ sở vật chất
và sự nhất trí giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường, bạn bè đồng nghiệp
7.Thời gian áp dụng sáng kiến lần đầu: Năm học 2014
TÁC GIẢ

XÁC NHẬN CỦA ĐƠN VỊ ÁP DỤNG

(Ký, ghi rõ họ tên)

SÁNG KIẾN

DƯƠNG THỊ NGÂN

TÓM TẮT SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Chăm sóc- giáo dục trẻ em ngay từ những năm tháng đầu tiên của cuộc sống
là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự nghiệp
chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những người tương lai của đất
nước. Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai, trẻ em sinh ra có quyền được chăm
sóc, bảo vệ, được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Mục tiêu
chăm sóc giáo dục mầm non là tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phát triển thể chất,
ngôn ngữ, nhận thức và tình cảm, kĩ năng xã hội.
Nói đến sự phát triển thể chất của trẻ em là đề cập đến sự lớn lên của trẻ về
mặt hình thể bên ngoài, những thay đổi và hoàn thiện chức năng của các cơ quan
tương ứng với từng độ tuổi. Đồng thời giáo dục thể chất cho trẻ mầm non có nhiệm
vụ đặc trương là hình thành những năng lực thể chất cho trẻ để chúng có thể tham
gia vào hoạt động học tập ở trường tiểu học.
Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục
thể chất được hoàn thành bằng các biện pháp khác nhau. Thể dục sáng và các tiết
học thể dục được tiến hành với tất cả các lớp mẫu giáo, đòi hỏi giáo viên phải chọn
lọc những bài tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định.
Ngoài ra giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển
hành vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra
và tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình. Chính vì vậy tôi
đã chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt
động thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn trong trường mầm non”
2. Điều kiện, thời gian, đối tượng áp dụng sáng kiến
- Điều kiện: Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hoạt động phát triển thể
chất tương đối đầy đủ
- Thời gian: Năm học 2014- 2015
- Đối tượng: Trẻ mẫu giáo lớn

3. Nội dung sáng kiến
Một số biện pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt động thể
chất cho trẻ mẫu giáo lớn trong trường mầm non
Vận động là sự chuyển động của cơ thể con người, trong đó có sự tham gia
của hệ cơ, hệ xương và sự điều khiển của hệ thần kinh. Đặc điểm của thời kì từ lúc
trẻ sinh ra đến 6 tuổi là sự hoạt động vận động tích cực của chúng, nếu trẻ không
vận động, vung vẩy tay chân thì cơ, gân, khớp sẽ kém phát triển và khó phối hợp
động tác. Hơn nữa, trẻ em ít hoạt động thì quá trình trao đổi chất chậm, dạ dày và
ruột làm việc yếu hơn, tim và phổi kém phát triển. Vận động là một trong những
yếu tố cơ bản để trẻ nhỏ nhận thức thế giới xung quanh. Trẻ càng nắm nhiều động
tác và hành vi phong phú thì sự tiếp xúc thế giới xung quanh càng rộng.
Giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ của quá trình giáo dục, là điều kiện
tất yếu đối với sự phát triển của con người một cách toàn diện. Giáo dục thể chất là
phương tiện quan trọng để phát triển thể lực con người và nó phải được bắt nguồn
từ lứa tuổi nhỏ. Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non là cơ sở phát triển toàn diện, rèn
luyện cơ thể, hình thành những thói quen vận động cần thiết cho cuộc sống, chính
vì vậy, ta phải lôi cuốn trẻ hoạt động và yêu thích vận động để có sự dẻo dai của cơ
thể và rèn sức bền cho trẻ.
4. Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến
Sau khi áp dụng các biện pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt
động giáo dục thể chất, tôi thấy trẻ lớp tôi thực sự hứng thú vận động, hoạt động
tích cực, kĩ năng khéo léo, nhanh nhẹn và mang lại hiệu quả tương đối cao
5. Đề xuất kiến nghị để thực hiện áp dụng hoặc mở rộng sáng kiến:
Để giải pháp của tôi trình bày được nhân rộng cần có sự hỗ trợ của bộ phận
chuyên môn của phòng giáo dục và nhà trường để cùng nghiên cứu các biện pháp
và triển khai tới toàn thể giáo viên vào các đợt tập huấn, chuyên đề... Đồng thời,
nhà trường đầu tư thêm một số trang thiết bị, dụng cụ dạy học.


MÔ TẢ SÁNG KIẾN

1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Mục tiêu của giáo dục mầm non là hình thành cơ sở ban đầu về nhân cách con
người phát triển toàn diện. Phát triển thể chất cho trẻ mầm non là nội dung quan
trọng góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non.
Chăm sóc- giáo dục trẻ em ngay từ những năm tháng đầu tiên của cuộc sống
là một việc làm hết sức cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong sự nghiệp
chăm lo đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ trở thành những người tương lai của đất
nước. Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai, trẻ em sinh ra có quyền được chăm
sóc, bảo vệ, được tồn tại, được chấp nhận trong gia đình và cộng động. Mục tiêu
chăm sóc giáo dục mầm non là tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phát triển thể chất,
ngôn ngữ, nhận thức và tình cảm, kĩ năng xã hội.
Trẻ em 5- 6 tuổi vốn là những chủ thể với những năng lực riêng, có khả
năng tư duy, thích khám phá thế giới xung quanh và trong một chừng mực nào đó,
trẻ em có thể khám phá ra những ý tưởng trong những hoàn cảnh có mục đích, có ý
nghĩa với chúng. Đồng thời, đối với trẻ mẫu giáo lớn nhu cầu vận tương đối cao,
với tâm lý hiếu động trẻ luôn thích chạy nhảy vận động, là một giáo viên mầm non
tôi thiết nghĩ ta nên giúp trẻ có tính độc lập, biết làm chủ vận động của mình, có
khả năng sáng tạo và yêu thích tập thể dục.
Phát triển thể chất là quá trình thay đổi hình thái và chức năng sinh học của
cơ thể con người, là tổng hợp các đặc tính về hình thái của cơ thể, đặc trưng cho
quá trình trưởng thành của cơ thể ở mỗi giai đoạn phát triển. Nói đến sự phát triển
thể chất của trẻ em là đề cập đến sự lớn lên của trẻ về mặt hình thể bên ngoài,
những thay đổi và hoàn thiện chức năng của các cơ quan tương ứng với từng độ
tuổi. Đồng thời giáo dục thể chất cho trẻ mầm non có nhiệm vụ đặc trương là hình
thành những năng lực thể chất cho trẻ để chúng có thể tham gia vào hoạt động học
tập ở trường tiểu học.


Dựa trên cơ sở sinh lí học, vận động là sự chuyển động của cơ thể con người,

trong đó có sự tham gia của hệ cơ, hệ xương và sự điều khiển của hệ thần kinh. Đặc
điểm của thời kì từ lúc trẻ sinh ra đến 6 tuổi là sự hoạt động vận động tích cực của
chúng, nếu trẻ không vận động, vung vẩy tay chân thì cơ, gân, khớp sẽ kém phát
triển và khó phối hợp động tác. Hơn nữa, trẻ em ít hoạt động thì quá trình trao đổi
chất chậm, dạ dày và ruột làm việc yếu hơn, tim và phổi kém phát triển. Vận động
là một trong những yếu tố cơ bản để trẻ nhỏ nhận thức thế giới xung quanh. Trẻ
càng nắm nhiều động tác và hành vi phong phú thì sự tiếp xúc thế giới xung quanh
càng rộng.
Giáo dục thể chất cho trẻ mầm non là một trong những bộ phận của giáo dục
toàn diện cho trẻ, nó tạo ra những điều kiện thuân lợi trong quá trình giáo dục trẻ.
Mục đích giáo dục thể chất cho trẻ mầm non bao gồm:
- Góp phần củng cố, tăng cường sức khỏe, phát triển cân đối, hài hòa về hình
thái và chức năng của cơ thể trẻ.
- Rèn luyện tư thế vận động cơ bản; phát triển các tố chất nhanh, mạnh,
kheo, bền; phát triển khả năng định hướng trong không gian.
- Góp phần rèn luyện và phát triển cảm giác nhịp điệu, khả năng cảm nhận
cái đẹp qua vận động nhanh nhẹn, nhịp nhàng, đúng tư thế, sự hứng thú đối với các
loại vận động và đối với hoạt động tập thể. Rèn luyện tính trung thực, tính tổ chức,
kỉ luật, tinh thần tập thể, lòng dũng cảm, tự tin cho trẻ và khả năng tự quản, tự lập
cho trẻ.
Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục
thể chất được hoàn thành bằng các biện pháp khác nhau. Thể dục sáng và các tiết
học thể dục được tiến hành với tất cả các lớp mẫu giáo, đòi hỏi giáo viên phải chọn
lọc những bài tập vận động và phương pháp tiến hành với từng độ tuổi nhất định.
Ngoài ra giáo viên cần chú ý hướng đến việc giáo dục trí tuệ, cảm xúc, điều khiển
hành vi vận động ở trẻ, giúp trẻ hiểu được ý nghĩa của nhiệm vụ do giáo viên đề ra
và tích cực vượt qua khó khăn xuất hiện trong hoạt động của mình. Chính vì vậy tôi


đã chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát triển tính tích cực vận động trong hoạt

động thể chất cho trẻ mẫu gióa lớn trong trường mầm non”
2. Cơ sở lí luận của vấn đề
2.1. Theo cơ sở triết học thì trong xã hội không có giáo dục thể chất chung
chung tồn tại ngoài điều kiện lịch sử cụ thể. Trong mỗi chế độ kinh tế xã hội nhất
định đều có từng loại giáo dục thể chất cụ thể. Các nhà lí luận giáo dục duy tâm
cho rằng, giáo dục thể chất là bản tính hay nhu cầu bản năng của con người giống
như các sinh vật khác, giáo dục thể chất mang tính chất bẩm sinh của con người
cũng tương tự như “sự giáo dục”- bắt chước của loài vật như đi, chạy, nhảy,.... Với
lập luận này, trên thực tế họ đã phủ nhận vai trò của lao động và tư duy- một hiện
tượng mới về chất đã làm cho con người khác biệt với các loài vật. Theo họ, thực
tiễn của hình thức giáo dục này nhằm thỏa mãn những yêu cầu bản năng nào đó và
hầu như không có liên quan đến yêu cầu của xã hội. Do đó, họ đã phủ nhận mối
quan hệ chặt chẽ giữa xã hội và giáo dục và cả nội dung của giáo dục
Các nhà lí luận duy vật cho rằng, giáo dục thể chất là một hiện tượng xã hội,
là phương tiện phục vụ xã hội, chủ yếu nhằm nâng cao thể chất, đồng thời tác động
mạnh mẽ đến sự phát triển tinh thần của con người. Họ khẳng định rằng, chỉ khi
nào con người tự giác tập luyện các bài tập thể chất, nhằm phát triển cơ thể của bản
thân để chuẩn bị cho những hoạt động nhất định, thì lúc đó mới có giáo dục thể
chất thực sự.
Theo Các Mác và Ăngghen, giáo dục thể chất là một bộ phận hữu cơ của quá
trình giáo dục, là điều kiện tất yếu đối với sự phát triển của con người một cách
toàn diện. Giáo dục thể chất là phương tiện quan trọng để phát triển thể lực con
người và nó phải được bắt nguồn từ lứa tuổi nhỏ. Giáo dục thể chất cho trẻ mầm
non là cơ sở phát triển toàn diện, rèn luyện cơ thể, hình thành những thói quen vận
động cần thiết cho cuộc sống
2.2. Theo cơ sở tâm lý học thì căn cứ vào những kiến thức về tâm lí học trẻ
em như: lí thuyết hoạt động, các đặc điểm tâm lí lứa tuổi, các trạng thái tâm lí và


các thuộc tính tâm lí của trẻ em, các nhà giáo dục thiết kế hệ thống phương pháp

giáo dục thể chất phù hợp với trẻ em.
2.3. Theo cơ sở giáo dục học thì giáo dục học mầm non cung cấp những
kiến thức về mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục trẻ em, những quan điểm cơ bản, các
nguyên tắc xây dựng chăm sóc và giáo dục, các phương pháp, các hình thức tổ
chức chăm sóc giáo dục trẻ, trong đó giáo dục thể chất là một bộ phận của giáo dục
phát triển toàn diện
2.4. Theo cơ sở khoa học tự nhiên thì lí luận giáo dục thể chất là toàn bộ các
môn khoa học mà nhiệm vụ của chúng là nghiên cứu những quá trình phát triển
sinh học của con người. Những kiến thức về đặc điểm giải phẫu sinh lí, vệ sinh trẻ
giúp cho việc bảo vệ sức khỏe của trẻ, việc tổ chức sinh hoạt hợp lí và hoạt động
vận động của các em. Những kiến thức khoa học này được xây dựng trên cơ sở học
thuyết của các nhà sinh học vĩ đại như: I.M. Xêtrenop (1829- 1905), I.P.Paplop
(1849- 1936) và những người kế tục.
3. Thực trạng của vấn đề
3.1. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của phòng giáo dục, thường xuyên mở các lớp chuyên
đề, bồi dưỡng kiến thức để giáo viên tham dự học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm.
- Được sự chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu nhà trường về kế hoạch tổ chức
các hoạt động chăm sóc- giáo dục trẻ.
- Phòng học thoáng, rộng rãi để tổ chức giảng dạy và tổ chức các hoạt động
cho trẻ.
- Trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1, giáo viên trong trường trẻ, có trình độ
chuyên môn, năng động, yêu nghề mến trẻ, tích cực phối hợp cùng tôi trong quá
trình khảo sát điều tra.
- Được sự giúp đỡ nhiệt tình của bạn bè động nghiệp trong công tác chăm
sóc giáo dục và tổ chức các hoạt động cho trẻ.


- Đa số phụ huynh tin tưởng, giúp đỡ nhiệt tình, quan tâm đến trẻ và các hoạt
động của lớp.

- Bản thân luôn không ngừng tìm tòi, học hỏi, và sáng tạo trong công tác.
3.2. Khó khăn:
- Khuôn viên trường cây xanh còn nhỏ nên vào mùa hè còn bị nắng không có
bóng mát cho trẻ hoạt động.
- Lớp tôi có 32 trẻ, trong đó có 19 cháu nam chiếm 59% nên các cháu còn tỏ
ra hiếu động trong các hoạt động.
- Một số phụ huynh không coi trọng môn giáo dục thể chất mà coi đó chỉ là
là một môn phụ, phụ huynh muốn rằng trẻ đến lớp phải được học viết, học toán như
lớp 1.
- Chưa có phòng học thể chất riêng biệt, một số dụng cụ thể dục còn hạn chế.
4. Các giải pháp, biện pháp thực hiện
Dựa vào mục tiêu giáo dục mầm non nói chung và yêu cầu cần đạt của lứa
tuổi mẫu giáo lớn nói riêng về phát triển toàn diện các mặt nhận thức, ngôn ngữ,
thẩm mĩ, kĩ năng xã hội....từ đó tôi đã tìm ra một số biện pháp tổ chức phát triển
tính tích cực vận động trong giáo dục thể chất cho trẻ nhằm mang đến cho trẻ niềm
vui, sự tự tin, mạnh dạn và có sức khỏe tốt để tham gia vào các hoạt động.
4.1. Biện pháp 1: Xây dựng bài tập đảm bảo tính khoa học, hệ thống, tính
vừa sức và đặc điểm cá nhân của trẻ
Các bài tập vận động phải đảm bảo từ dễ đến khó, luân phiên giữa động và
tĩnh; khi cho trẻ luyện tập nên đa dạng hóa các dạng bài tập, nâng dần lượng vận
động cũng như cường độ vận động; thường xuyên cho trẻ luyện tập hợp lí, vừa sức
và chú ý đến tư thế thân người đúng của trẻ trong đời sống hàng ngày. Khi cho trẻ
vận động, tôi hướng dẫn trẻ thở đúng và sâu để cung cấp lượng oxi cần thiết, đồng
thời tôi thường xuyên thay đổi vận động của các nhóm cơ và chọn hình thức vận
động phù hợp với trẻ
4.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch tổ chức và các hình thức cho trẻ vận động


4.2.1. Lập kế hoạch tổ chức
Dựa vào kế hoạch chung của chương trình giáo dục thể chất cho trẻ theo độ

tuổi, dựa vào kế hoạch năm học về nhiệm vụ giáo dục thể chất cho trẻ. Căn cứ vào
mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ, tôi đã xây dựng kế hoạch nội dung đi từ
dễ đến khó để trẻ nắm được những kĩ năng vận động, bài tập mới cũng như củng
cố, phát triển những kĩ năng mà trẻ đã biết. Kế hoạch tổ chức vận động cho trẻ phù
hợp với từng chủ điểm, phù hợp với các ngày lễ hội và đảm bảo tính đồng tâm của
chương trình giáo dục mầm non. Khi lập kế hoạch tổ chức xong tôi thấy yên tâm và
có hiệu quả
Dự kiến các hoạt động thể chất
Lớp 5 tuổi B.
Tuần
1
2

Các hoạt động
Ghi chú
Bật liên tục vào 4- 5 vòng thể dục
Bò trong đường hẹp bằng bàn tay cẳng chân qua 5- 6 hộp

3
4
5
6
7
8
9
10

cách nhau 4- 5 m
Tung bóng lên cao và bắt bóng
Bật xa 45cm. Ném xa bằng 1 tay

Đi trên ghế thể dục đầu đội túi cát
Đi bằng mép ngoài bàn chân. Bật xa 45 cm
Bật nhảy qua 7 ô liên tiếp
Chạy và vượt qua chướng ngại vật
Ném xa bằng một tay. Bật xa 50 cm
Bật liên tục vào 5 ô. Bò zích zắc bằng bàn tay, cẳng chân

11

qua 7 điểm
Trườn sấp kết hợp trèo qua ghế thể dục dài 1,5 x 30 cm.

12
13
14
15
16
17
18
19

Chạy chậm 100- 120 m
Đập và bắt bóng
Chạy nhanh 18m trong thời gian 10 giây.
Bật nhảy từ trên cao xuống 40-50 cm
Bò thấp chui qua cổng
Bật tách khép chân qua 7 ô
Ném xa bằng hai tay. Chạy nhanh 15m
Lăn bóng bằng hai tay và đi theo bóng
Nhảy lò cò 5m

20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35

Trèo lên xuống thang (7 gióng thang)
Bật qua vật cản cao 15- 20 cm.
Ném trúng đích bằng 1 tay. Đi nối gót
Đi, chạy thay đổi tốc độ, hướng zích zắc thao hiệu lệnh
Trèo lên xuống 7 gióng thang. Tung, đập bắt bóng tại chỗ
Ném trúng đích nằm ngang. Nhảy lò cò 4m
Ném trúng đích bằng hai tay. Đi và đập bắt bóng
Bật tách và khép chân, tung và bắt bóng
Chuyền bắt bóng qua đầu, qua chân. Nhảy lò cò 5m
Bò zích zắc qua 7 điểm. Đi trên dây
Đi nối bàn chân tiến, lùi

Chuyền bóng bên phải, bên trái. Chạy chậm 100m
Bò chui qua ống dài 1,5 x 0,6 m
Đi bằng mép ngoài bàn chân, đi khuỵu gối
Bò zích zắc qua 5 điểm, lăn bóng bằng hai tay, chạy nhanh
10m
Bật xa, ném xa bằng một tay, chạy nhanh 10m
4.2.2. Các hình thức tổ chức
* Tiết học thể dục
Tiết học thể dục là hình thức cơ bản trong các hình thức giáo dục thể chất

cho trẻ mầm non. Trong tiết học thể dục trẻ được cung cấp và rèn luyện những kĩ
năng, kĩ xảo vận động có mục đích, tổ chức, hệ thống và có kế hoạch.
Một tiết học thể dục bao gồm ba phần: kởi động, trọng động, hồi tĩnh. Mỗi
phần giải quyết một nhiệm vụ nhất định phù hợp với việc lựa chọn, sắp xếp bài tập
vận động và cách thức tiến hành chúng.
Khởi động: tôi cho trẻ thực hiện trong thời gian từ 3-4 phút, trẻ tập hợp, xếp
hàng, kết hợp các kiểu đi, chạy với nhau với tốc độ khác nhau; chuyển đội hình để
chuẩn bị bài tập phát triển chung.
Trọng động: Tôi cho trẻ thực hiện trong thời gian 15- 20 phút. Đầu tiên tôi
cho trẻ tập bài tập phát triển chung, trong một số bài tập tôi cho trẻ cầm các dụng
cụ thể dục phù hợp với bài tập như gậy, vòng, bóng, quả bông... . Sau đó, tôi cho trẻ
tập bài vận động cơ bản, nếu bài tập là hai vận động thì trong đó có một bài tập là
ôn luyện; nếu là một vận động thì tôi cho thêm một trò chơi vận động để phát triển


toàn diện cho trẻ. Có thể cho trẻ thực hiện vận động dưới hình thức chơi: Chúng tôi
là chiến sĩ, bé tài năng.... trẻ tham gia vận động dưới hình thức trò chơi giúp trẻ tích
cực hơn, kĩ năng cũng cố nhiều để đạt điểm cao....
Hồi tĩnh: tôi cho trẻ thực hiện khoảng 2- 3 phút.Tùy theo từng buổi học, tôi
cho trẻ đi vòng tròn vừa đi vừa chơi trò chơi “vắt nước cam”, trò chơi “bóng bay

xanh”, hoặc cho trẻ đi tự do vừa đi vừa vươn vai, hít thở những hơi thở dài...
*Thể dục sáng
Như chúng ta đã biết, thể dục sáng là một bộ phận không thể thiếu được
trong sinh hoạt hàng ngày đối với trẻ từ 18 tháng tuổi. Việc luyện tập thể dục sáng
hàng ngày phù hợp với các lứa tuổi dần dần giáo dục các em làm quen với hoạt
động thể dục thể thao, qua đó dẫn đến lòng ham thích vận động, cảm xúc tốt, nâng
cao nhịp sống của trẻ. Tập thể dục sáng thường xuyên giúp trẻ tập hít thở sâu, điều
hòa nhịp thở, tăng cường quá trình trao đổi chất, giúp các khớp dây chằng mềm
dẻo, linh hoạt, đồng thời hỗ trợ cho các hoạt động trong ngày của trẻ thêm nhịp
nhàng, nhanh nhẹn, giảm động tác thừa và tạo cho trẻ tâm trạng sảng khoái, vui
tươi đón ngày họat động mới; đồng thời củng cố các nhóm cơ, hình thành tư thế
đúng đắn.
Vì vậy tôi cho trẻ tập thể dục sáng vào 8h sáng hàng ngày sau giờ đón trẻ,
thời gian tập khoảng 6- 8 phút, dụng cụ tập thường là quả bông, gậy thể dục, vòng
thể dục....phù hợp với động tác, khi tập kết hợp với lời ca tạo hứng thú cho trẻ từ đó
nâng cao hiệu quả của bài tập thể dục sáng.
Bài thể dục sáng được xây dựng từ những động tác thể dục quen thuộc trong
các bài tập phát triển chung. Trong một tháng, tôi thay đổi một số động tác trong
bài thể dục sáng để tăng thêm sự hứng thú và thay đổi các dạng hoạt động của cơ
bắp. Khi sử dụng tín hiệu, tôi sử sụng xắc xô, vào những ngày có tiết học thể dục
thì bài tập thể dục sáng nhẹ nhàng hơn như: tập số lần một động tác ít hơn, xếp đội
hình đơn giản hơn...
* Thể dục chống mệt mỏi:


Thể dục chống mệt mỏi hay còn gọi là phút thể dục, có tác dụng thay đổi
trạng thái hoạt động của trẻ nhằm chống lại sự mệt mỏi, giúp trẻ dễ tập trung chú ý
vào các hoạt động tiếp theo. Thể dục chống mệt mỏi bao gồm thể dục giữa giờ và
thể dục sau giấc ngủ trưa. Thể dục giữa giờ làm thay đổi tư thế của trẻ, kích thích
mọi bộ phận trong cơ thể làm việc do trẻ ngồi lâu, cơ bắp ở trạng thái tĩnh. Thể dục

sau giấc ngủ trưa có tác dụng làm phục hồi các quá trình và trạng thái tâm lí của trẻ.
Thể dục chống mệt mỏi thường kéo dài 1- 2 phút, tôi thường cho tập một số
động tác của bài tập phát triển chung hoặc trò chơi vận động có lượng vận động ít
hoặc có thể vận động nhẹ nhàng theo nhạc sau khi ngủ dậy.
Thể dục giữa giờ được tiến hành trong thời gian giữa của những tiết học đòi
hỏi nhiều sự tập trung chú ý của trẻ như tiết học toán, kể chuyện, chữ cái, tạo
hình...Ví dụ: tiết học vẽ, nặn cho trẻ tập các động tác với bàn tay, ngón tay, lắc vẫy
cổ tay, co duỗi ngón tay, hay cho trẻ giả làm cái ghế, làm kiến bò... trong giờ học
chữ cái...Có thể cho trẻ chơi các trò chơi nhẹ nhàng sau khi ngủ dậy như: dung
dăng dung dẻ, bắt chước tạo dáng, chim bay cò bay, gieo hạt nảy mầm....
* Trò chơi vận động
* Trò chơi vận động: Khi tham gia trò chơi, trẻ phải tập trung chú ý, ghi nhớ
những lời giải thích của giáo viên để thực hiện đúng những vận động cần thiết. Ở
trường mầm non, trò chơi vận động được sử dụng một cách tối đa, nó vừa là nội
dung học vừa là phương pháp dạy học vận động, vừa là hình thức tổ chức vui chơi,
nghỉ ngơi tích cực được trẻ rất ham thích, vừa là phương tiện giáo dục toàn diện. Ví
dụ trong trò chơi vận động “Ô tô và chim sẻ” giúp trẻ hoàn thiện vận động chạy
* Hội thể dục thể thao
Hình thức tổ chức hội thể dục thể thao ở trường mầm non nhằm khuyến
khích phong trào thể dục thể thao, rèn luyện cơ thể trẻ, khuyến khích lòng yêu thích
thể dục thể thao, góp phần củng cố và hoàn thiện kĩ năng vận động ở trẻ, ví dụ như
tổ chức thi bóng đá, kéo co, thi chạy, vượt chướng ngại vật giữa các lớp với nhau.


Hội khỏe được tổ chức nhằm mục đích cho tất cả các trẻ tham gia hoạt động
thể dục thể thao một cách tích cực, sôi nổi. Hội khỏe thúc đẩy các hoạt động tập
thể, gây không khí náo nức cho trẻ vì được tham gia “biểu diễn”, “thi tài” của tập
thể lớp mình, ví dụ như hội thi “Bé tài năng khỏe ngoan”. Trong quá trình hoạt
động tập thể này sẽ phát triển ở trẻ tính linh hoạt, mạnh dạn, tinh thần tập thể và để
lại cho trẻ những cảm xúc vui tươi, phấn khởi....

* Tổ chức cho trẻ vận động ở mọi lúc mọi nơi
Biện pháp này rất cần thiết để đảm bảo và giữ vững kết quả của bài tập trước
và duy trì thói quen vận động đã tiếp thu được; để có hiệu quả cô nên cho trẻ tập đi
tập lại động tác nhiều lần để trẻ hình thành phản xạ có điều kiện với động tác đó.
Hoặc có những vận động trong tiết học thể dục trẻ chưa làm được cô có thể củng cố
kĩ năng cho trẻ ở giờ chơi tự do, lúc cho trẻ dạo chơi, chơi tự chọn lúc chiều chờ bố
mẹ đến đón....
4.3. Biện pháp 3: Lựa chọn hình thức tổ chức phong phú đa dạng
Trong quá trình giáo dục thể chất cho trẻ mầm non, các nhiệm vụ giáo dục
thể chất được hoàn thành bằng các hình thức tổ chức khác nhau. Ở trường mầm
non, dựa vào đặc điểm hoạt động vận động, có các hình thức tổ chức giáo dục thể
chất như: tiết học thể dục và giáo dục thể chất trong đời sống hàng ngày của trẻ,
bao gồm: thể dục sáng, thể dục chống mệt mỏi, trò chơi vận động, dạo chơi, tham
quan, ngày hội thể dục thể thao, và tổ chức giáo dục thể chất trong thời gian tự hoạt
động của trẻ. Tuy nhiên hình thức tiết học vẫn là cơ bản vì trên tiết học thể dục các
tri thức, kĩ năng được truyện thụ một cách có mục đích, hệ thống; còn các hình thức
khác chỉ rèn luyện một khía cạnh nào đó của giáo dục thể chất.
Khi tiến hành các hình thức giáo dục thể chất cho trẻ, tôi dựa vào số lượng
trẻ và nội dung vận động mà sử dụng một số hình thức tổ chức cho trẻ như: cả lớp,
nhóm, cá nhân.
* Hình thức cả lớp- đồng loạt


Tôi cho tất cả trẻ cùng thực hiện một bài tập trong cùng một lúc dưới sự
hướng dẫn của cô.Hình thức này cho phép giáo viên cùng một lúc tác động lên toàn
bộ trẻ, tăng lượng vận động, phát triển tố chất thể lực, phát triển tính tập thể...Ví
dụ: các bài tập phát triển chung, nhảy lò cò, tung và bắt bóng.....
* Hình thức cả lớp- lần lượt
Tôi cho trẻ cùng thực hiện một bài tập liên tiêp, trẻ nọ nối tiếp trẻ kia. Khi áp
dụng hình thức này tôi có điều kiện theo dõi, giúp đỡ trẻ khi thực hiện vận động,

kịp thời phát hiện sai xót để sửa sai cho trẻ, khi chơi trò chơi vận động mang tính
thi đua như trò chơi tiếp sức, chuyện bóng..., khi sử dụng các dụng cụ lớn hoặc
những vận động phức tạp, có thể tập theo vòng tròn. Tập theo nhóm nối tiếp trẻ rất
hứng thú và thi đua nhau tập
* Hình thức nhóm không chuyển đổi:
Tôi phân lớp học thành nhiều nhóm, dưới sự hướng dẫn của cô, các nhóm tập
luyện theo yêu cầu, nội dung và thứ tự đã được quy định trước
* Hình thức nhóm chuyển đổi
Tôi phân lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm tập theo nội dung khác nhau. Sau
một thời gian quy định, các nhóm chuyển đổi nội dung, vị trí cho nhau
* Hình thức cá nhân
Mỗi trẻ tập bài tập theo sự hướng dẫn và theo dõi của cô, trẻ khác quan sát và
nhận xét khi bạn thực hiện bài tập
4.4. Biện pháp 4: Sử dụng đồ dùng trực quan
4.4.1. Sử dụng trực quan của các giác quan
Trẻ mầm non chủ yếu tư duy trực quan hành động, nhận thức cảm tính. Sử
dụng đồ dùng trực quan đảm bảo sự rõ ràng của nhận thức tri giác về động tác, cần
thiết đối với sự xuất hiện của những biểu tượng toàn vẹn và cụ thể hơn về vận động
ở trẻ, làm tích cực hóa sự phát triển những khả năng vận động của trẻ, giúp trẻ cụ
thể hóa các biểu tượng của bài tập vận động, đồng thời phát triển khả năng cảm thụ
của trẻ.


Có hai loại trực quan, đó là trực quan trực tiếp và trực quan gián tiếp. Trực
quan trực tiếp bao gồm các hình thức khác nhau về biểu diễn hoặc người thực hiệnlàm mẫu các động tác. Trực quan gián tiếp là sử dụng tài liệu trực quan như: tranh
ảnh, sơ đồ, phim đèn chiếu, video tape về các bài tập vận động. Khi giảng dạy giáo
dục thể chất cho trẻ mầm non, cô cần phải phối hợp vận dụng cả hai loại phương
pháp trên, nhất là ở giai đoạn đầu mới học các động tác vì ở giai đoạn này, nguyên
tắc trực quan là tiền đề trẻ tập và làm quen với động tác mới.
* Làm mẫu: Trẻ thông qua thị giác để hình thành biểu tượng trực quan về bài

tập vận động. Lần đầu, tôi cung cấp cho trẻ biểu tượng khái quát về bài tập, sau đó
làm mẫu chậm từng phần để trẻ nắm được cách tập từng bước.
* Sử dụng vật chuẩn: Bao gồm: vạch vẽ, đồ chơi, các bộ phận cơ thể trẻ và
đồ vật xung quanh trẻ... giúp trẻ định hướng, khắc sâu hơn hình ảnh động tác đã
học, củng cố kĩ thuật khó, tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện các bài tập vận
động một cách nhanh chóng.
4.4.2. Mô phỏng bài tập thể chất
Tôi đưa các bài tập vận động dưới dạng các hiện tượng thiên nhiên; các hiện
tượng xã hội như đặc điểm lao động của người lớn, các phương tiện giao thông; các
đặc điểm đi lại, hành động của một số con vật để trẻ tập theo. Đặc điểm của trẻ
mầm non là thích bắt chước, nên các bài vận động dưới hình thức mô phỏng sẽ có
tác động rất lớn quá trình tập luyện của trẻ, tránh được sự mệt mỏi khi trẻ thực hiện
bài tập nhiều lần.
4.4.3. Làm đồ dùng đồ chơi tự tạo
Trẻ rất hứng thú khi tập với những đồ dùng đẹp, lạ mắt, chính vì vậy trên sân
tập của trẻ, cô có thể vẽ thêm hình các con sâu để trẻ vận động bật qua các vòng
tròn liên tiếp. Hay từ các lốp xe oto cô sơn thành nhiều màu sắc sặc sỡ để trẻ bò
chui qua cổng. Khi làm được những điều này, tôi thấy trẻ rất tích cực hoạt động và
hào hứng mong đợi để tham gia vào vận động sau.
4.5. Biện pháp 5: Khuyến khích tính tự giác tích cực vận động của trẻ


Trong quá trình hoạt động thể chất, giáo viên khuyến khích trẻ tính tự giác, ý
thức, tích cực vận động. Cô thường xuyên rèn cho trẻ thói quen lắng nghe để trẻ
chú ý theo kịp được các nội dung bài học. Đồng thời cô luôn luôn sáng tạo, cải tiến
phương pháp cho phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của trẻ, để trẻ có thể tự tin tham
gia hoạt động.
4.6. Biện pháp 6: Tích hợp lồng ghép âm nhạc vào hoạt động thể chất
Âm nhạc có vai trò quan trọng trong các hoạt động ở trường mầm non, ở lĩnh
vực phát triển thể chất cũng vậy. Âm nhạc có tác dụng nâng cao cảm xúc của trẻ,

xác định tính chất vận động. Phần khởi động tôi cho trẻ đi các kiểu chân kết hợp
với bài hát phù hợp với chủ đề, khi tập vận động cơ bản trong quá trình trẻ tập tôi
cho trẻ tập cùng với bài hát hợp với chủ đề khi trẻ tập lần 2- 3 thi đua giữa các đội,
phần hồi tĩnh tôi cho trẻ đi lại nhẹ nhàng cùng nền nhạc du dương.... Khi đưa biện
pháp này vào dạy trẻ trong hoạt động thể chất, tôi thấy trẻ học tốt hơn, hứng thú với
bài tập và kĩ năng của trẻ cũng được củng cố
5. Kết quả đạt được:
Qua quá trình tổ chức cho trẻ tham gia vận động trong giáo dục thể chất với
các biện pháp tôi đã trình bày ở trên, trẻ lớp tôi đã tự tin và hứng thú hơn khi tham
gia vận động và đạt được kết quả: Tốc độ trưởng thành của trẻ tăng nhanh, tỉ lệ cơ
thể đã cân đối, tạo ra tư thế vững chắc, cảm giác thăng bằng được hoàn thiện, sự
phối hợp vận động tốt hơn, trẻ có khả năng chú ý cao trong quá trình luyện tập bài
tập vận động. Các vận động cơ bản được thực hiện tương đối chính xác, mềm dẻo,
thể hiện sự khéo léo trong vận động, lực cơ bắp được tăng lên. Đồng thời phụ
huynh cũng quan tâm đến khả năng vận động của con em mình hơn.
Kết quả khi sử dụng các biện pháp trên như sau:
Tốt
Số trẻ
%
Đầu năm
Cuối năm

7
14

22
44

Khá
Số trẻ

%
15
16

47
50

Trung bình
Số
%
trẻ
10
2

31
6

Yếu
Số trẻ
%
0
0

0
0


Vận động đi: có sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay, chân và thân. Bàn chân rời
khỏi mặt đất nhẹ nhàng, mềm mại khi chân chậm đất.
Vận động nhảy: được hoàn thiện với một niềm tin lớn, nhảy nhẹ nhàng, biết

chạm đất bằng hai đầu bàn chân.
Vận động chạy, bò, ném của trẻ được hoàn thiện rõ rệt, thể hiện sự chính xác
của động tác, phát triển khả năng ước lượng bằng mắt, có sự khéo léo khi phối hợp
hành động.
6. Điều kiện để sáng kiến được nhân rộng
Kinh nghiệm có thể áp dụng rộng rãi đới với trẻ 5- 6 tuổi trong các trường
mầm non. Tuy nhiên còn một số biện pháp khác tác động tích cực đến quá trình
phát tính tích cực vận động trong hoạt động thể chất của trẻ. Bản thân tôi sẽ tiếp tục
nghiên cứu và chia sẻ với các đồng nghiệp trong thời gian tới.

KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Phát triển thể chất là một trong những nhân tố quan trọng trong việc phát
triển toàn diện về đức, thể , mĩ, kĩ năng xã hội... Sự phát triển tính tích cực vận
động của trẻ giúp trẻ mạnh dạn hơn, tự tin hơn rất nhiều, đặc biệt kĩ năng vận động
của trẻ cũng tinh xảo hơn, cơ thể trẻ dẻo dai hơn, trẻ chăm chỉ luyện tập nên sức đề
kháng của trẻ tốt hơn, trẻ ít ốm và cũng đi học đều hơn....Chính vì vậy, nghiên cứu
tính tích cực vận động trong hoạt động giáo dục thể chất là rất cần thiết. Sau khi
tham gia vận động thể chất trẻ năng động, sáng tạo và có sự phối hợp nhịp nhàng
giữa các giác quan..... Sau quá trình nghiên cứu tôi xin rút ra một số kết luận:
- Muốn phát triển tính tích cực vận động của trẻ, trước hết phải xác định và
xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động thể chất cho trẻ nhằm đảm bảo tính hệ
thống, logic, khoa học. Tránh sự trùng lặp trong quá trình thực hiện.


- Tổ chức tập thể dục buổi sáng cho trẻ cần có sự liên tục, thường xuyên,
đúng giờ và đồng thời kết hợp với dụng cụ thể dục để tăng sự hứng thú cho trẻ.
- Trong các hoạt động ở trường cần đan xen giữa động và tĩnh để giảm sự
mệt mỏi và nhàm chán cho trẻ
- Tổ chức hoạt động dưới hình thức trò chơi, trẻ sẽ tham gia hứng thú, nhiệt

tình hơn. Đồng thời tích hợp đưa yếu tố âm nhạc vào các hoạt động để trẻ không
cảm thấy mệt mỏi
- Thường xuyên tổ chức các lễ hội thể thao để trẻ được giao lưu, học hỏi, trẻ
sẽ tự tin và tăng kĩ năng vận động hơn nữa
- Giáo viên cho trẻ vận động ở mọi lúc mọi nơi để rèn luyện, tăng cường sức
khỏe cho trẻ
2. Khuyến nghị
* Đối với các cấp lãnh đạo:
Mở thêm các lớp tập huấn, chuyên đề để giáo viên được bồi dưỡng về
phương pháp tổ chức, hướng dẫn trẻ phát huy tính tích cực vận động trong hoạt
động giáo dục thể chất.
Tổ chức thêm các cuộc thi để trẻ được giao lưu, học hỏi nhau đồng thời tăng
sự tự tin giao tiếp cho trẻ.
* Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
Nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên về cơ sở vật chất để cô giáo làm
thêm góc vận động, tổ chức các buổi chuyên đề làm đồ dùng đồ chơi tự tạo để trẻ
tích cực vận động, tăng cường sức khỏe, nhanh nhẹn.
* Đối với phụ huynh
Kết hợp tốt hơn nữa với nhà trường và giáo viên để hiệu quả giáo dục trên trẻ
được tốt hơn nữa
Quan tâm đến con em mình hơn nữa để trẻ được phát triển toàn diện về các
mặt như thể chất, nhận thức, ngôn ngữ….


Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp trẻ phát triển tính tích cực
vận động trong hoạt động giáo dục thể chất cho trẻ mẫu giáo lớn. Tôi rất mong
được sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo cũng như của toàn thể đồng nghiệp để công
tác chăm sóc giáo dục trẻ nói chung và việc phát triển thể chất cho trẻ nói riêng
được tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn !

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đào Thanh Âm, Trịnh Dân, Nguyễn Thị Hòa, Đinh Văn Vang- Giáo dục
mầm non- tập II- NXB Đại học Sư Phạm
2. Đặng Hồng Phương- Giáo trình lí luận và phương pháp giáo dục thể chất
cho trẻ em lứa tuổi mầm non- NXB Đại học Sư Phạm
3. Trần Thị Trọng- Phạm Thị Sửu (đồng chủ biên)- Tuyển tập trò chơi, bài
hát, thơ truyện mẫu giáo 5- 6 tuổi- NXB GDHN 2001
4. Nguồn tư liệu trên mạng Internet


MỤC LỤC
PHẦN 1: MỞ ĐẦU
- Thông tin chung về sáng kiến .................................................................................1
- Tóm tắt sáng kiến.....................................................................................................3
PHẦN 2: MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Hoàn cảnh nảy sinh sáng kiến............................................................................... 3
2. Cơ sở lý luận của vấn đề…………….……………………..………………….....6
3. Thực trạng của vấn đề........... …………………………..………………………..7
4. Các giải pháp, biện pháp thực hiện………..……………………………………..8
4.1. Xây dựng bài tập đảm bảo tính khoa học, hệ thống, tính vừa sức và đặc điểm
cá nhân của trẻ...………………………………………..….........…………………..8
4.2. Lập kế hoạch tổ chức và các hình thức cho trẻ vận động ..................................8
2. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ………………………………………………...............5
2.1. Cơ sở khoa học, lí luận của đề tài……………………………………………...5


2.2. Điều tra thực trạng……………………………………………………………..7
2.2. 1. Đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ……………………………………….7
2.2. 2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện đề tài..........................................7

2.3. Các giải pháp.......................................................................................................9
2.4. Kết quả đạt được...............................................................................................13
2.5. Bài học kinh nghiệm………………………………………………………….15
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ …

16

1. Kết luận…………………………………………………………………………16
3. Kiến nghị……………………………………………………………………….16
TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………………………………20