SKKN MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP MÔN TIN HỌC THÔNG QUA CÁC TRÒ CHƠI HÌNH THÀNH KIẾN THỨC CHO HỌC SINH THPT

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT THÁI HÒA
-----aaaaa-----

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HỌC TẬP
MÔN TIN HỌC THÔNG QUA CÁC TRÒ CHƠI HÌNH
THÀNH KIẾN THỨC CHO HỌC SINH THPT

TÁC GIẢ: CHÂU ĐỨC VINH

NĂM HỌC 2016- 2017


MỤC LỤC

PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ...................................................................................................................................3
1. Lý do chọn đề tài.....................................................................................................................................................3
a. Lý do khách quan.......................................................................................................................................... 3
b. Lý do chủ quan.............................................................................................................................................. 5
2. Mục đích nghiên cứu...............................................................................................................................................6
3. Đối tượng nghiên cứu..............................................................................................................................................6
4. Phương pháp nghiên cứu........................................................................................................................................6
5. Những mâu thuẫn giữa thực trạng với yêu cầu mới đòi hỏi phải được giải quyết.................................................7
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG...........................................................................................................................................8
1. Cơ sở lý luận...........................................................................................................................................................8
1.1. Các khái niệm cơ bản.................................................................................................................................. 8
1.2. Tầm quan trọng của hứng thú đối với hoạt động học................................................................................... 8
1.3. Khái niệm động cơ học tập......................................................................................................................... 9
2. Thực trạng của vấn đề.............................................................................................................................................9
2.1. Mục đích học tập của học sinh.................................................................................................................. 10
2.2. Thái độ và những nguyên nhân khiến học sinh lớp lười học môn Tin học..................................................10

2.3. Những lý do để học sinh học môn tin học tốt hơn...................................................................................... 11
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề..................................................................................................11
3.1. Sử dụng bài giảng trình chiếu kết hợp các trò chơi hình thành kiến thức và tận dụng tối đa các giờ học tại
phòng thực hành.............................................................................................................................................. 11
3.2. Tích cực mời giáo viên trong tổ đi dự giờ................................................................................................. 14
3.3. Gây hứng thú cho học sinh trong các tiết học bằng các trò chơi đơn giản..................................................15
3.4. Tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ hoạt động khởi động...............................................................16
3.5. Yêu cầu đưa ra của giáo viên phải vừa sức với học sinh............................................................................16
3.6. Gây hứng thú trong các tiết học bằng cách rèn kỹ năng thuyết trình trước đám đông cho học sinh............17
3.7. Duy trì hứng thú của học sinh trong các giờ học........................................................................................ 18
PHẦN III. CÁCH THIẾT KẾ VÀ VẬN DỤNG TRÒ CHƠI......................................................................................19
“LUCKY NUMBER”.........................................................................................................................................................19
I. CÁCH THIẾT KẾ TRÒ CHƠI LUCKY NUMBERS BẰNG PHẦN MỀM MICROSOFT OFFICE POWERPOINT
...................................................................................................................................................................................19
II. CÁCH TIẾN HÀNH TRÒ CHƠI LUCKY NUMBER............................................................................................28
2.1. Tên trò chơi: Lucky number..................................................................................................................... 28
2.2. Nội dung để tổ chức trò chơi.................................................................................................................... 28
2.3. Cách thức phân nhóm............................................................................................................................... 28
2.4. Luật chơi................................................................................................................................................. 28
2.5. Kết thúc trò chơi...................................................................................................................................... 28
PHẦN IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.......................................................................................29
PHẦN THỨ V: KẾT LUẬN..............................................................................................................................................30
1. Nhận định chung...................................................................................................................................................30
2. Bài học kinh nghiệm:.............................................................................................................................................31
3. Kiến nghị và hướng phát triển..............................................................................................................................31
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................................................................32


PHẦN THỨ NHẤT: ĐẶT VẤN ĐỀ

1. Lý do chọn đề tài
a. Lý do khách quan

Ngày nay nhân loại đang sống trong một thế giới ngày càng phát triển về khoa
học và công nghệ thông tin. Với sự tác động của khoa học kĩ thuật và công nghệ,
nền kinh tế thế giới phát triển mạnh làm cho cuộc sống con người ngày càng văn
minh hơn và hiện đại hơn. Các nước ngày càng xích lại gần nhau bắt tay hợp tác
cùng phát triển. Nhất là hiện nay đất nước ta đã bước vào con đường hội nhập với
nền kinh tế toàn cầu đã và đang có những triển vọng khả quan.
Cùng với sự phát triển lớn mạnh của đất nước, Ngành Giáo dục và Đào tạo
những năm qua cũng đã có những bước đột phá mạnh mẽ về mọi phương diện, đó
là việc đổi mới sách giáo khoa, đổi mới quan điểm và phương pháp dạy học; phát


động phong trào thi đua trong ngành giáo dục như phong trào “Hai không với 4 nội
dung”, phong trào “xây dựng THTT – HSTC”, …. Tất cả nhằm đưa Ngành Giáo
dục đáp ứng những yêu cầu mới, thách thức mới góp phần vào việc hội nhập và
phát triển của đất nước để tiến kịp sự phát triển của khu vực và thế giới. Cụ thể giáo
dục THPT đã có sự thay đổi mạnh mẽ về nội dung chương trình, phương pháp và
quan điểm dạy học, đổi mới về cách đánh giá chất lượng giáo dục....
Vậy làm thế nào để cho các tiết học thú vị hơn?, học sinh tham gia sôi nổi và
tiếp thu bài tốt hơn?... là những câu hỏi mà những người làm công tác giảng dạy
môn tin học luôn trăn trở và đang muốn tìm câu trả lời. Thực tế trong những năm
gần đây có không ít giáo viên đã đưa ra những sáng kiến dạy học môn tin hay giúp
học sinh học tập tốt và đã thu được những kết quả rất khả quan như ứng dụng các
loại trò chơi vào bài học trên lớp như các trò chơi: “Lucky numbers”, và đã sử dụng
phần mềm soạn giảng Violet, powerpoint vào dạy học, giáo án điện tử e-learning …
đã mang lại những chuyển biến rõ rệt
Theo quan điểm đổi mới phương pháp dạy học hiện nay tập trung hướng
vào việc phát triển tính năng động, sáng tạo và tích cực của học sinh nhằm tạo

được khả năng nhận biết và giải quyết vấn đề cho các em. Để đạt được mục tiêu
này, cần phải thay đổi phương pháp dạy học theo hướng coi trọng người học, coi
học sinh là chủ thể hoạt động khuyến khích các hoạt động học tập tích cực, chủ
động, sáng tạo của các em. Việc khơi dậy niềm đam mê yêu thích môn học cho
học sinh là điều hết sức cần thiết mà hoạt động vào bài, khởi động bài học là một
hoạt động có thể giúp học sinh thêm phấn chấn tập trung nhiều hơn cho nội dung
bài hoc.
Qua nghiên cứu thực tế và quan sát các hoạt động giáo dục tại đơn vị thì việc
tạo ra hứng thú để thực hiện các nhiệm vụ học tập của học sinh và nhiệm vụ giáo
dục của giáo viên là rất quan trọng. Hứng thú là động lực thúc đẩy chủ thể tạo ra
các sản phẩm góp phần vào sự phát triển của xã hội. Khi được làm việc phù hợp
với hứng thú dù phải khó khăn con người cũng vẫn cảm thấy thoải mái và đạt được
hiệu quả cao. Trong hoạt động học tập, hứng thú có vai trò hết sức quan trọng, nếu
không có hứng thú thì hoạt động khó đạt hiệu quả cao.


Trong thực tế các lớp học ở trường THPT Thái Hòa bao gồm đủ các học
sinh từ khá, giỏi đến yếu, kém. Số học sinh khá, giỏi của lớp rất năng động tích
cực học tập, tiếp thu bài tốt, tham gia tích cực vào các hoạt động khởi động bài
học. Riêng số học sinh yếu, kém lại rất lười học, chưa có khả năng tham gia vào
các hoạt động khởi động bài tốt.
Mức độ tiếp thu bài học của các em không đồng đều gây khó khăn cho việc
chọn lựa các hoạt động thật phù hợp với trình độ của lớp. Đối với hoạt động dễ sẽ
gây nhàm chán cho số học sinh khá-giỏi, nhưng các hoạt động khó, nâng cao, các
học sinh yếu kém không tiếp thu kịp.
Giải pháp của tôi là đưa những trò chơi vào phần mở đầu và phần nội dung
bài học của các tiết học để gây sự hứng thú trong học tập của các em, từ đó nâng
cao kết quả cũng như chất lượng học tập của học sinh
Tại trường chúng ta hiện nay, bên cạnh những học sinh vui thích, đam mê với
việc học tập thì cũng có một bộ phận không nhỏ các em không thích học, chán học,

nguyên nhân là do mất hứng thú học tập. Tình trạng chán học, không thích học do
mất hứng thú học này đã ảnh hưởng không nhỏ tới kết quả học tập của các em nói
riêng và chất lượng giáo dục ở bậc THPT nói chung, điều này có có ảnh hưởng lớn
tới tương lai của các em. Bởi vì hứng thú học tập, nhất là hứng thú với môn học
thường có liên hệ chặt chẽ với việc chọn nghề. Tin học chính là nền tảng quan
trọng để sau này giúp các em làm việc năng động và chuyên nghiệp hơn.
Tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 10, là lứa tuổi nhạy cảm, hiếu động. Nếu giáo
viên gây được hứng thú cho học sinh trong giờ dạy sẽ tạo cho học sinh sự phấn
chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách có hiệu quả.
b. Lý do chủ quan

Là một giáo viên Tin học THPT tôi luôn mong muốn đem đến cho học sinh
cách tiếp cận tri thức một cách nhanh chóng và hiệu quả, giảm tải việc đè nặng kiến
thức sách vở mà đi vào thực tiễn nhưng vẫn thực hiện đúng, đủ chuẩn KTKN theo
hướng dẫn của Bộ GD&ĐT.


Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích cực,
chủ động, sáng tạo của học sinh. Xuất phát từ mục tiêu của nhà trường là “Dạy học
sinh cách học” và dạy học sinh “Thành người trước khi thành tài”. Từ thực tiễn
giảng dạy tin học cũng như việc học của học sinh trong các năm qua, đặc biệt là
tình hình và kết quả trong năm học vừa qua tôi nhận thấy rằng việc kết hợp các trò
chơi vào bài giảng để tạo cho học sinh hứng thú trong học tập là một điều hết sức
cần thiết, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho học sinh trong học tập môn
Tin học là một trong những giải pháp hết sức quan trọng góp phần nâng cao chất
lượng dạy và học, nếu giáo viên tạo được hứng thú trong giờ dạy sẽ giúp cho học
sinh yêu thích môn học và chú tâm hơn trong quá trình học tập. Đây chính là động
lực giúp tôi chọn đề tài SKKN:
Một số giải pháp nâng cao hiệu quả học tập môn tin học thông qua các trò chơi
hình thành kiến thức cho học sinh THPT.

2. Mục đích nghiên cứu
Thay đổi nhận thức, thái độ học tập của học sinh trong quá trình học tập.
Giúp học sinh phát huy được tính tích cực, chủ động học tập khi học và rèn
luyện tính tự học tự thân đối với bản thân học sinh.
Góp phần nâng cao kết quả học tập môn tin học trong trường phổ thông.
3. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Đặc điểm hứng thú học tập đối với môn tin học 10 của
học sinh THPT.
Khách thể nghiên cứu: Học sinh lớp 10 trường THPT Thái Hòa
Phạm vi nghiên cứu: 80 học sinh (45 học sinh lớp 10A1 và 35 học sinh lớp
10C5 trường THPT Thái Hòa).
4. Phương pháp nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng hứng thú học tập của học sinh lớp 10 trường THPT
Thái Hòa đối với môn Tin học. Tự tìm ra hình thức thích hợp, xây dựng những giải
pháp gây hứng thú học tập nhằm phát huy tốt năng lực của học sinh lớp 10A1,
10C5 đối với môn Tin học nói riêng và đi đến áp dụng cho học sinh lớp 10, 11, 12


đối với môn Tin học nhằm nâng cao chất lượng học tập của học sinh THPT và áp
dụng đối với các bộ môn khác trong nhà trường.
Nghiên cứu các giải pháp nhằm gây hứng thú cho học sinh trong các giờ học
nhằm đạt hiệu quả cao nhất trong các tiết dạy là nhiệm vụ quan trọng.
Tìm hiểu thực trạng dạy và học tin học ở trường phổ thông, đặc biệt là trường
THPT Thái Hòa.
Vận dụng các đổi mới phương pháp dạy học vào quá trình nghiên cứu.
Học tập các phương pháp tích cực của bộ môn khác áp dụng vào thực tế
giảng dạy. Vận dụng vào quá trình dạy học ở trường THPT Thái Hòa, đặc biệt là
dạy môn tin học.
Đây là đề tài tuy không mới nhưng chưa thực sự nhiều người nghiên cứu về
nó nên những kết quả đạt được ở đây mang tính tham khảo để nhân rộng. Hơn nữa

trong giai đoạn hiện nay việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy với
những kết quả đạt được ở đây sẽ góp phần không nhỏ vào quá trình thay đổi
phương pháp, cách thức dạy học cũng như phương pháp tự học của học sinh phù
hợp với xu hướng phát triển của giáo dục hiện đại.
Với mục đích tiếp cận nhẹ nhàng và con đường đến với học sinh của giáo
viên bộ môn tin học gặp nhiều khó khăn hơn so với các bộ môn khác.
5. Những mâu thuẫn giữa thực trạng với yêu cầu mới đòi hỏi phải được giải
quyết
Trường THPT Thái Hòa có đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt huyết và có chuyên
môn tốt, số tiết dạy tốt của giáo viên ngày càng nhiều theo hướng tổ chức cho học
sinh hoạt động tích cực, tự lực chiếm lĩnh tri thức mới, tuy nhiên chủ yếu là trong
các đợt thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi …
Ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy ngày càng nhiều, đặc biệt là
giảng dạy môn tin học nhằm đem lại hiệu quả cao trong giảng dạy.
Mặt khác, đối tượng học sinh đa dạng, phần lớn là con em vùng xa, kinh tế
gia đình khó khăn, một bộ phận học sinh có nhận thức yếu chưa khuyến khích được
cách học thông minh sáng tạo. Đa số học sinh ỷ lại, chờ vào thầy cô … làm tê liệt


động cơ phấn đấu trong học tập ở đại bộ phận học sinh. Kết quả là học sinh học tập
ngày càng thụ động.

PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG

1. Cơ sở lý luận
1.1. Các khái niệm cơ bản
 Khái niệm hứng thú

Hứng thú là thái độ đặc biệt của cá nhân đối với đối tượng nào đó, nó có ý
nghĩa đối với cuộc sống và có khả năng mang lại khoái cảm cho cá nhân trong quá

trình hoạt động.
Hứng thú biểu hiện ở sự tập trung cao độ, ở sự say mê, hấp dẫn bởi nội dung
hoạt động, ở bề rộng và chiều sâu của hứng thú. Hứng thú làm nảy sinh khát vọng
hành động, làm tăng hiệu quả của hoạt động nhận thức, tăng sức làm việc.
 Khái niệm hứng thú học tập môn Tin học:

Là thái độ lựa chọn đặc biệt của người học đối với quá trình của sự lĩnh hội
tri thức cũng như kỹ năng của môn Tin học do thấy được sự hấp dẫn và ý nghĩa
thiết thực của môn học đối với bản thân.
1.2. Tầm quan trọng của hứng thú đối với hoạt động học

Trong bất cứ công việc gì, nếu có hứng thú làm việc con người sẽ có cảm
giác dễ chịu với hoạt động, nó là động cơ thúc đẩy con người tham gia tích cực và


sáng tạo hơn vào hoạt động đó. Ngược lại nếu không có hứng thú, dù là hành động
gì cũng sẽ không đem lại kết quả cao.
Đối với các hoạt động nhận thức, sáng tạo, hoạt động học tập, khi không có
hứng thú sẽ làm mất đi động cơ học, kết quả học tập sẽ không cao, thậm chí xuất
hiện cảm xúc tiêu cực.
1.3. Khái niệm động cơ học tập

Khi con người có nhu cầu học tập, xác định được đối tượng cần đạt thì xuất
hiện động cơ học tập. Động cơ học tập được thể hiện ở đối tượng của hoạt động
học, tức là những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo, những kích thích đối với hoạt động học
tập của các em.
Có thể hiểu động cơ học tập của trẻ như là sự định hướng của các em đối với
việc lĩnh hội tri thức, với việc dành điểm tốt và sự ngợi khen của cha mẹ, giáo
viên…
2. Thực trạng của vấn đề

Trường THPT Thái Hòa là một trường thuộc khu vực trung du miền núi, nên
còn gặp rất nhiều khó khăn về cơ sở vật chất phục vụ quá trình dạy và học, đặc biệt
là môn Tin học. Năm học 2016 – 2017 toàn trường có 30 lớp, trong đó có 2 phòng
máy vi tính, mỗi phòng có 20 máy và chưa có điều kiện để lắp máy chiếu cho cả 2
phòng này. Bên cạnh đó một số máy thường hay bị lỗi và phải tốn thời gian khắc
phục sửa chữa.
Với đặc thù rất quan trọng của môn Tin học cho học sinh phổ thông là thực
hành trên máy tính là bắt buộc và là một cấu thành của bài giảng lý thuyết. Đối với
môn tin học sẽ là rất khó dạy khi giáo viên hoàn toàn không được dùng máy tính để
minh họa hay thực hành các thao tác mẫu của bài học. Nếu thầy và trò trên lớp
được học tập hoàn toàn với phấn và bảng (học chay), cộng thêm với điều kiện gia
đình, sự quan tâm về tinh thần từ phía gia đình đối với các em không được đồng
đều, sự khập khiễng về ý thức, nhận thức giữa học sinh cũng gây không ít khó khăn
cho cả thầy và trò trong quá trình dạy và học.
Từ thực tế hiện nay về đổi mới phương pháp dạy học, học sinh tự chủ động
chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn điều khiển.


Xuất phát từ tâm lý coi môn tin học là môn phụ nên học sinh không chú ý
học. Việc tạo hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng trong việc nâng
cao hiệu quả chất lượng dạy học. Để cung cấp kiến thức khoa học, giáo dục tư
tưởng và rèn luyện kỹ năng cho học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê
hứng thú học tập, làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác, tạo nên
niềm vui trong sáng và bổ ích, bồi dưỡng cho các em tinh thần học tập, mạnh dạn
trước tập thể, tạo được hưng phấn đồng đều giữa các em để các em có được sự hòa
đồng trong nhận thức và học tập.
Việc tạo hứng thú học tập môn tin học cho học sinh cần phải căn cứ vào các
tiêu chí sau:
+ Học sinh đi học đầy đủ
+ Học sinh thuộc bài khi kiểm tra bài cũ.

+ Học sinh hào hứng phát biểu xây dựng bài.
+ Học sinh tập trung chú ý cao, học bài và làm bài đạt kết quả tốt.
2.1. Mục đích học tập của học sinh

Khi được hỏi về mục đích và nguyên nhân thúc đẩy học tập của 80 học sinh
của hai lớp 10A1 và 10C5 trong trường (qua các gợi ý: Học tập để tiếp thu kiến
thức, để làm vui lòng gia đình, để được kính trọng, không muốn thua kém ai hay
học vì tương lai của chính bản thân các em) tôi thấy rằng mục đích học tập vì tương
lai có tỷ lệ cao nhất, tỷ lệ mục đích làm vui lòng gia đình, được mọi người kính
trọng, không thua kém ai thấp hơn.
Qua đó chứng tỏ mục đích học tập chủ yếu của học sinh THPT hiện nay là để
chuẩn bị cho tương lai của chính các em học để thi đỗ các trường chuyên nghiệp, có
việc làm tốt, thỏa mãn ước muốn bản thân, để giúp đỡ gia đình.
2.2. Thái độ và những nguyên nhân khiến học sinh lớp lười học môn Tin học
 Thái độ của học sinh

Không phải hiện nay mà đã từ lâu sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa tuổi và
một số học sinh còn xem môn tin học là một môn phụ, các em chỉ quan tâm đến
môn học mà các em đã định hướng cho nghề nghiệp tương lai sau này nên một số


học sinh chưa thực sự hứng thú với môn học, tạo nên tâm lý coi thường trong môn
học.
 Nguyên nhân chủ yếu của sự chán, lười học môn tin học của học sinh

Qua tìm hiểu tôi nhận thấy nguyên nhân chủ yếu của sự chán, lười học môn
tin học của học sinh là vì các lí do sau đây:
+ Do cảm thấy môn học khó và không có khả năng đối với môn học.
+ Khó tập trung học tập do nhiều yếu tố bên ngoài tác động, không giữ được
ý chí quyết tâm học tập.

+ Do môn học không đủ sức hấp dẫn với học sinh…
2.3. Những lý do để học sinh học môn tin học tốt hơn

Qua thực tế giảng dạy tôi thấy rằng ngoài những nguyên do gắn liền với mục
đích học tập, còn có một số nguyên do khác như:
+ Giáo viên tạo được không khí học tập vui vẻ, hấp dẫn.
+ Do có các em có niềm đam mê với môn học.
+ Học để tìm tòi những điều mới mẻ, tư duy logic, sáng tạo hơn.
+ Do ý thức bản thân thấy được tầm quan trọng của việc học...
Tóm lại, sau khi tìm được những nguyên nhân chủ yếu của hiện tượng chán,
lười học và mức độ ảnh hưởng ít hay nhiều của các nguyên do thúc đẩy việc học tập
mà ta có thể đề ra được những biện pháp phù hợp hơn nhằm khuyến khích học sinh
học tập tốt hơn.
3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề
Để đánh giá mức độ hiệu quả của các biện pháp được xây dựng, tôi đã tiến
hành thực hiện với 2 lớp 10A1 và lớp 10C5 (học sinh hai lớp có sức học khác
nhau). Các giải pháp được tôi sử dụng như sau:
3.1. Sử dụng bài giảng trình chiếu kết hợp các trò chơi hình thành kiến thức và tận
dụng tối đa các giờ học tại phòng thực hành.

Bài giảng trình chiếu là phương tiện hỗ trợ cho giáo viên, giúp bài giảng sinh
động hơn, học sinh hứng thú học tập và dễ dàng tiếp thu bài. Vì vậy, để giúp học
sinh khắc sâu kiến thức, kích thích nguồn cảm hứng học tập, khi giảng dạy giáo


viên cần phải kết hợp hài hòa giữa màn hình với lời giảng và giữa màn hình với ghi
bảng sao cho linh hoạt uyển chuyển.
Trong quá trình giảng dạy lý thuyết, giáo viên thiết kế và lồng ghép các trò
chơi hình thành kiến thức, để phù hợp với bộ môn tôi đã tự thiết kế một trò chơi với
tên gọi “Lucky number” để học sinh hứng thú với việc vừa tìm hiểu kiến thức vừa

háo hức chọn được ô may mắn để được điểm tốt; trò chơi “Ô cửa bí mật” để học
sinh ngoài chủ động tìm hiểu kiến thức còn được tham gia vận động nhằm phát
triển toàn diện học sinh.
Tôi đã áp dụng vào hầu hết các tiết lý thuyết tin học 10 đặc biệt là một số tiết
như tiết 3,4 giới thiệu về máy tính; tiết 14 - tiết 17 về Tệp và thư mục; Thực hành
Tệp và Thư mục; Mạng máy tính ...với phương pháp thiết kế form trò chơi và thay
đổi bộ câu hỏi phù hợp từng tiết dạy, ngoài ra việc tích hợp giáo dục bộ môn cũng
được chú trọng thông qua trò chơi lồng ghép các câu hỏi giáo dục như giáo dục
ATGT, giáo dục ý thức khi tham gia phòng thực hành của nhà trường, giáo dục khi
sử dụng mạng Internet đúng mục đích.


Một số hình ảnh thiết kế trò chơi


Qua thực tế giảng dạy tôi nhận thấy hầu hết các em đều rất thích được lên
phòng máy để thực hành, thích được học sử dụng máy chiếu để được học các bài
giảng có âm thanh, hình ảnh, màu sắc sinh động. Nếu chúng ta chuẩn bị được thật
nhiều những giờ dạy trên các phòng thực hành này cũng là một trong những giải
pháp tạo hưng phấn cho học trò. Hạn chế đi cách dạy thông báo khô khan, tẻ nhạt,
hay giáo viên chiếu – học sinh chép.
Bên cạnh đó, giáo viên phải thật sự có ý thức học hỏi, khai thác và sử dụng
có chọn lọc những tư liệu quý trên internet và đầu tư nhiều hơn cho bài giảng,
chuẩn bị vững kiến thức trước khi lên lớp nhằm đạt hiệu quả cao nhất cho tiết dạy.
3.2. Tích cực mời giáo viên trong tổ đi dự giờ

Dự giờ sẽ giúp cho bản thân mình chủ động, tích cực hơn trong bài giảng của
mình. Khi đồng nghiệp đến dự giờ, giáo viên sẽ chuẩn bị bài kỹ hơn, sẵn sàng trao
đổi về bài dạy trước khi lên lớp. Đây là việc làm hết sức thiết thực và cần thiết.
Những lớp học có giáo viên đến dự giờ cũng sẽ sôi nổi, ý thức học tập của học sinh

được nâng cao. Đây là điều kiện thuận lợi để phát huy được sự sáng tạo trong quá
trình giảng dạy và cũng là một giải pháp quan trọng giúp giáo viên luôn chuẩn bị
đầy đủ kiến thức và hồ sơ, sổ sách trước khi đến lớp, tránh được tình trạng dạy
chay, thiếu sự chuẩn bị.
Trong quá trình dự giờ, học sinh được phát huy hết khả năng hoạt động đặc
biệt là rèn luyện và nâng cao hơn kỹ năng sống cho học sinh như kỹ năng thuyết
trình trước đám đông, kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng giao tiếp…
Thông qua các tiết dự giờ giáo viên cũng được cọ sát và học hỏi lẫn nhau về
phương pháp giảng dạy, giúp các nhóm bộ môn sinh hoạt chuyên môn theo nghiên
cứu bài học.
Tích cực trong các tiết dự giờ khi tham gia cuộc thi giáo viên dạy giỏi cấp tổ,
cấp trường. Sau mỗi tiết dạy đổi mới tôi chủ động sử dụng phiếu thăm dò học sinh
để nắm được việc đổi mới hiệu quả hay không để tự điều chỉnh phù hợp với từng
lớp dạy.


3.3. Gây hứng thú cho học sinh trong các tiết học bằng các trò chơi đơn giản

Học sinh bao giờ cũng thích vừa học vừa chơi, chơi để lĩnh hội tri thức mới
từ trò chơi, chơi để làm cho không khí lớp học trở nên vui vẻ, tạo ra sự đoàn kết
giữa các em, giảm căng thẳng trong các giờ học. Nếu chúng ta chịu khó nghĩ ra các
trò chơi có hàm ý nội dung cần truyền đạt trong trò chơi đó chắc chắn các em sẽ
tiếp thu kiến thức một cách hiệu quả và không thấy chán mỗi khi đến giờ tin học,
nếu giáo viên biết cách sắp xếp thời gian hợp lý tổ chức trò chơi cho học sinh thì
học sinh rất hào hứng học
* Ví dụ 1: Để bước vào tìm hiểu ví dụ sắp xếp một dãy số nguyên bằng thuật
toán tráo đổi (Bài Thuật toán – tin học 10), để các em hiểu ý tưởng của thuật toán
giáo viên có thể cho khoảng 5 học sinh lên bảng chơi trò xếp hàng, sau đó giáo
viên đưa ra nguyên tắc (cách) xếp hàng sao cho người đứng sau luôn cao hơn
người đứng trước. Cứ lần lượt so sánh từng cặp một nếu thấy thỏa mãn điều kiện

đã cho thì tiến hành đổi chỗ, cứ như vậy cho đến khi hết lượt và lặp lại quá trình
này cho tới khi học sinh thấp nhất sẽ đứng đầu hàng, học sinh cao nhất sẽ đứng
cuối hàng, đảm bảo trong hàng người đứng sau luôn cao hơn người đứng trước.
Như vậy sẽ giảm bớt sự trừu tượng trong cách biểu diễn thuật toán, học sinh
thấy được quy luật của sự đổi chỗ các phần tử và các em bị cuốn vào hoạt động và
lời giảng của giáo viên, từ đó giúp các em hiểu bài và không còn tâm lý sợ tìm hiểu
các kiến thức các em cho là khô khan, khó hiểu.
* Ví dụ 2: Đưa ra các bài toán thực tế để các em thấy gần gũi và giải quyết
một cách dễ dàng, trên cơ sở đó giáo dục luôn ý thức tham gia lao động và biết quý
trọng sức lao động của cha mẹ của bản thân.
Bài toán 1:
Dãy thao tác sau:
Bước 1. Vo gạo;
Bước 2. Cho vào nồi;
Bước 3. Cho nước;
Bước 4. Nấu cơm.
có phải là thuật toán không?


Bài toán 2:
Có trăm trâu trăm cỏ:
Trâu đứng ăn 5,
Trâu nằm ăn 3,
Trâu già 3 con ăn 1 bó,
Hỏi có bao nhiêu trâu đứng, trâu nằm, trâu già!
Nêu các bước xây dựng thuật toán trên ?
3.4. Tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ hoạt động khởi động

Rõ ràng ngay từ bước chân của giáo viên vào lớp với thái độ vui vẻ thân mật
đối với học sinh đã tạo nên không khí hào hứng chung của cả lớp để chuẩn bị bước

vào bài học mới, sự hứng thú học tập chỉ thực sự bắt đầu với phần giới thiệu gây
hấp dẫn đối với học sinh.
* Ví dụ 1: Việc gây hứng thú ngay từ phần mở đầu bài học còn có thể thực
hiện dưới dạng cho học sinh chơi trò chơi giải ô chữ với các từ chìa khóa có liên
quan tới bài học mới, đây cũng là một hình thức mà các em rất hào hứng tham gia.
Bên cạnh đó việc đánh giá công bằng, khuyến khích trong việc kiểm tra
miệng...đều là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của cả lớp
để chuẩn bị bước vào bài học mới.

Trò chơi giải ô chữ
3.5. Yêu cầu đưa ra của giáo viên phải vừa sức với học sinh.

Thực chất của việc học tập là chuỗi vấn đề được đặt ra, được nhìn nhận, rồi
được nhận thức ở mức độ cao hơn. Khi giáo viên giúp các em nắm được cái cốt lõi


của một nội dung sẽ kích thích các em suy luận và tìm tòi, phát triển một nội dung
khác. Phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của học sinh
* Ví dụ 1: Trong các tiết bài tập và thực hành nên hướng dẫn học sinh biết
cách suy nghĩ. Không nên đưa quá nhiều bài tập trong một tiết mà nên chọn một số
lượng bài vừa đủ để có điều kiện khắc sâu các kiến thức được vận dụng và phát
triển các năng lực tư duy cần thiết. Sắp xếp các bài tập thành một chùm bài có liên
quan với nhau. Trong tiết bài tập, có những bài được giải chi tiết và có những bài
chỉ giải vắn tắt.
*Ví dụ 2: Trong tiết học Thuật toán tìm Min, Max, thuật toán sắp xếp – tin
học 10 (Chẳng hạn từ bài toán tìm số lớn nhất của dãy số nguyên hãy suy ra cách
viết thuật toán tìm số bé nhất có trong dãy, hoặc từ bài toán sắp xếp dãy số tăng dần
các em hãy suy ra cách viết chương trình sắp xếp dãy số thành dãy giảm dần….)
Với yêu cầu đơn giản như vậy các em sẽ cảm thấy việc giải các bài toán
tương tự các bài toán đã có là vừa sức, kích thích sự ham muốn giải các bài tập mà

lâu nay các em cho là tự mình rất khó có thể giải quyết. Điều này sẽ làm các em có
được niềm vui trước sản phẩm tinh thần của chính mình, tạo được tâm lý thoải mái,
vui vẻ trong các em. Giúp các em chủ động giải bài tập, có thể giải theo cách tương
tự bài giáo viên ra hoặc giải theo cách của các em nghĩ ra.
Hãy để học sinh làm quen với máy tính và cách tiếp cận thân thiện với máy
tính, giáo viên hãy cùng học sinh nghiên cứu tìm tòi khám phá kiến thức mới, cái
hay, cái mới bên ngoài giờ dạy.
3.6. Gây hứng thú trong các tiết học bằng cách rèn kỹ năng thuyết trình trước đám
đông cho học sinh

Học sinh thường có tâm lý sợ hãi và thiếu tự tin khi cô giáo gọi lên trình bày
một vấn đề nào đó trước lớp. Để rèn khả năng thuyết trình và khả năng chủ động
trước đám đông cho học sinh, tôi đã tổ chức cho học sinh nghiên cứu, hoạt động
nhóm và chuẩn bị sản phẩm thuyết trình trước lớp.
Đây là một hoạt động mà học sinh rất hứng thú vì các em được tự tìm hiểu
kiến thức trên Internet, tham khảo và tranh luận đi đến kết quả cuối cùng và cùng


nhau tổng hợp hoàn thiện sản phảm trên Powerpoint và thuyết trình trước lớp hoặc
linh hoạt tổ chức các hoạt động dưới hình thức sân khấu hóa (đóng kịch…).

Một số hình ảnh sảm phẩm của học sinh
3.7. Duy trì hứng thú của học sinh trong các giờ học.

Việc gây hứng thú cho học sinh trong giờ học không chỉ một lần mà phải rèn
luyện thường xuyên từ phút đầu đến phút cuối giờ học. Hơn nữa phải làm cho mức
độ hứng thú ngày càng tăng đến nỗi các em không để ý thời gian trôi đi nhanh
chóng và khi giờ học kết thúc học sinh vẫn còn cảm thấy luyến tiếc.
Để thực hiện tốt được việc này thì đòi hỏi giáo viên cũng phải nỗ lực cố
gắng, đầu tư công sức và thời gian cho bài giảng. Trên hết phải luôn khích lệ tinh

thần học tập cho học sinh, lan tỏa trong học sinh.
Muốn thực hiện những nội dung trên có hiệu quả đòi hỏi mỗi giáo viên phải
không ngừng nâng cao kiến thức, học hỏi trên mọi phương tiện thông tin để tạo cho
mình một trình độ chuyên môn vững vàng, thường xuyên học hỏi rút kinh nghiệm ở
các đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường, Giáo viên cần phải nắm đặc trưng của
bộ môn, có phương pháp dạy học linh hoạt và sáng tạo, phải tìm mọi cách để cải
tiến cách dạy từng phần nhỏ theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học
sinh, bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hóa cách
thức truyền đạt ở mỗi bài học. Khơi dậy sự yêu thích môn học, bởi theo tôi “phần


lớn các yếu tố làm cho học sinh hứng thú học tập đều phụ thuộc vào vai trò của
giáo viên”.

PHẦN III. CÁCH THIẾT KẾ VÀ VẬN DỤNG TRÒ CHƠI
“LUCKY NUMBER”

I. CÁCH THIẾT KẾ TRÒ CHƠI LUCKY NUMBERS BẰNG PHẦN MỀM MICROSOFT
OFFICE POWERPOINT

Để thiết kế một trò chơi lucky number, giáo viên tiến hành thực hiện theo các
bước như sau:
Bước 1. Giáo viên mở phần mềm Powerpoint và thiết kế 1 ‘slide’ gồm các số
thứ tự như trong hình 1

Hình 1


Bước 2. Sau khi thiết kế xong cần chọn hiệu ứng để sau khi thực hiện xong một
số nào thì số đó biến mất. Trình tự như sau: Nháy chuột phải vào số chọn. Sau đó

nháy chuột vào Custom animation như hình 2

Nhấp chuột vào đây
(click here)

Hình 2
Thầy cô chọn vào Add effect  Exit  Chọn bất kỳ hiệu ứng nào


Hình 3
Bước 3. Nháy chuột vào hiệu ứng vừa tạo được. Sau đó chọn Timing để hiện
cửa số Diamond.

Nhấp chuột vào đây
(click here)

Hình 4
Cửa số Diamond hiện ra, nháy chuột vào Trigger. Sau đó chọn Start effect on
click of. Sau đó chọn đến địa chỉ cần kết nối. Ví dụ trong hình kết nối với số 1 thì
chọn 1 như hình 5


Hình 5
Bước 4 Giáo viên thiết kế các yêu cầu, đáp án và một “Lucky number” ở các
‘slide’ khác nhau.
Ví dụ: Hình 6 là một ‘slide’ “Lucky number”


Hình 6
Thông thường ‘slide’ đáp án được thiết kế sau ‘slide’ yêu cầu để sau khi thể hiện

yêu cầu xong, chỉ cần bấm chuột là có ngay đáp án.
Đối với các ‘slide’ đáp án và ‘slide’ “Lucky number” thì cần có ký hiệu để sau
khi thức hiện xong, giáo viên nháy chuột vào đó để quay lại màn hình chính có các
số. (Hình trên ký hiệu là: Back).

Hình 7
Cách thức thực hiện như sau: Vẽ hình a Nháy chuột phải vào đó a Chọn
Hyperlink ****
Chọn giáo án đang soạn trong hộp Insert hyperlink. Sau đó nháy chuột vào
Bookmark rồi chọn ‘slide’ có các số ban đầu trong hộp Select place in document.
Nháy OK để kết thúc.


Bookmark…

Hình 8
Ví dụ đây là
slide có các số
lựa chọn

Giáo viên nối các số với các ‘slide’ có các yêu cầu hoặc “Lucky number”
Các bước như sau:
- Nháy chuột phải vào số được chọn, chọn Action setting như hinh sau


Nháy chuột vào
đây
(click here)

Hình 9

- Chọn nút Hyperlink to trong bảng Action Settings

Hình 10
Nháy chuột vào đây để chọn kết nối
với ‘slice’ yêu cầu hoặc “Lucky
number”