Các nhân tố tác động đến năng lực cạnh tranh của công ty cổ phần thủy sản và xuất nhập khẩu côn đảo (COIMEX)

BARIA VUNGTAU
UNIVERSITE
C a p Sa i n t Ja c q u e s

T R Ầ N T H Ị HỒNG C H Â M

CÁC NHAN TO TAC ĐỘNG ĐEN NANG
L ự c CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CỔ
PHẦN t Hủ Y sả n v à x u ấ t n h ậ p k h ẩ u
CÔN ĐẢO (COIMEX)

LUẬN VAN t h ạ c

sĩ


B A R IA V U N G T A U
U N IV E R S 1 T Y
C a p S a in t Ja c q u e s

T R Ầ N T H Ị HỒNG C H Â M

CÁC NHAN TO TAC ĐỘNG ĐEN NANG
LựC CẠNH TRANH CỦA CÔNG TY CỔ
PHẦN t Hủ Y sả n v à x u ấ t n h ậ p k h ẩ u
CÔN ĐẢO (COIMEX)
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
M ã số ngành: 6 0 3 4 0 1 0 2
CÁN B Ộ HƯỚNG DẪN K H O A H Ọ C:
PG S .T S. ĐINH P H I HỔ

Cán b ộ hướng dẫn khoa học : PGS.TS. ĐINH PH I HỔ
(Ghi rõ họ, tên, h ọ c hàm, h ọc vị và chữ ký)

Luận văn Thạc sĩ được bảo vệ tại Trường Đại học B à Rịa-Vũng Tàu
ngày 23 tháng 7 năm 2017
Thành phần Hội đồng đánh giá Luận văn Thạc sĩ gồm:
TT

Họ và tên

Chức danh Hội đồng

1

TS. Vũ Văn Đông

Chủ tịch

2

PG S.TS. Đỗ Phú Trần Tình

Phản biện 1

3

TS. Trần Đăng Khoa

Phản biện 2

4

PG S.TS. Phan Đức Dũng

Ủy viên

5

TS. Nguyễn Thành Long

Thư ký

Xác nhận của Chủ tịch Hội đồng đánh giá Luận sau khi Luận văn đ ã được
sửa chữa (nếu có).
Chủ tịch Hội đồng đánh giá LV


TRƯỜNG ĐH BÀ RỊA-VŨNG TÀU
PHÒNG ĐÀO TẠO

CỘNG HÒA X Ã HỘI CHỦ NGHĨA V IỆT NAM
’
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ’
B à Rịa-Vũng Tàu, ngày 23 tháng 7 năm 2 0.17

N H IỆ M V Ụ LU Ậ N VĂN T H Ạ C SĨ

Họ tên học viên: TRẦN THỊ HỒNG CHÂM

Ngày, tháng, năm sinh: 29/11/1976
Chuyên ngành: Quản trị Kinh doanh

- Giới tính: Nữ
- Nơi sinh: Nam Định
- M SH V: 15110202

I- Tên đề tài:
CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN N LCT CỦA CÔNG T Y CỔ PHẦN
TH ỦY SẢN VÀ X N K CÔN ĐẢO.
II- Nhiệm vụ và nội dung:
Thực hiện hoàn thành luận theo theo đề tài được giao, đảm bảo chất lượng để bảo vệ
thành công trước hội đồng đánh giá luận văn.

III- Ngày giao nhiệm vụ: 08/11/2016
IV- Ngày hoàn thành nhiệm vụ: 01/8/2017
V- Cán bộ hướng dẫn: PGS.TS. ĐINH PHI HỔ

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN
(Họ tên và chữ ký)

VIỆN QUẢN L Ý CHUYÊN NGÀNH
(Họ tên và chữ ký)


L Ờ I C A M ĐOAN

Tôi tên là Trần Thị H ồn g Châm - Học viên cao học khóa 1 ngành Quản
trị kinh doanh - Trường Đại học B à Rịa Vũng Tàu. Tôi xin cam đoan đây là
công trình nghiên cứu của riêng Tôi với sự hướng dẫn của PGS.TS. Đinh Phi

Hổ.
Kết quả nghiên cứu của tôi là trung thực và chưa từng được ai công bố
trong bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn này đã
được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Luận văn đã được chỉ rõ nguồn gốc.

Học viên thực hiện Luận văn

Trần Thị Hồng Châm


Đầu tiên Tôi xin chân thành biết ơn Quý thầy cô Trường Đại
học B à Rịa Vũng Tàu, các giảng viên thỉnh giảng cã truy ền đạt
những kiến thức quý báu cho tôi trong ch ương trình học.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến PGS.TS. Đinh Phi Hổ, TS. Lê Sĩ
Trí, TS.Vũ Văn Đông đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi hoàn
thành luận văn tốt nghiệp này.
X in chân thành cảm ơn các anh chị đồng nghiệp đã tạo điều
kiện, cũng như hỗ trợ tôi trong suốt quá trình học tập và thu thập số
liệu cho đề tài.
Và cuối cùng, xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến người
thân đã động viên giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.

TP. Vũng Tàu, ngày

tháng

năm 2017

Học viên

Trần Thị Hồng Châm


TÓM TẮT LUẬN VĂN
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn cần nâng cao năng lực cạnh tranh cho Công ty
Cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo (CO IM EX) để đáp ứng sự thay
đổi của nền kinh tế, tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Trong những năm qua,
các doanh nghiệp xuất

khấu thủy

sản

(D N XK TS)

Việt

Nam không ngừng lớn

mạnh, nhưng vẫn còn nhiều điểm yếu, đặc biệt là về năng lực cạnh tranh. Việc gia
nhập sâu Tổ chức Thương mại thế giới W TO, AFTA, và đạt được các Thỏa thuận
Thương mại Xuyên Thái Bình Eương (TPP), mang l ại cho Công ty Cổ phần Thủy
Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo rất nhiều cơ hội cũng như thách thức. Cơ hội có
một thị trường khổng lồ để xuất khẩu, mở rộng thị trường. Bên cạnh đó, là những
khó khăn thách thức, cạnh tranh gay gắt hơn với hàng thủy sản của những nước
khác như Trung Quốc, Thái Lan, Ân Độ... , cùng với sự bảo hộ mậu dịch của các
nước nhập khẩu.
Tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài “M ột s ố g iả i p h á p nâng c a o năng lực
cạnh tranh ch o C ôn g ty C ổ p h ầ n Thủy Sản và X uất N hập K hẩu C ôn Đ ảo

(COIMEX) đến năm 2020 ”. Tuy nhiên qua ý kiến đóng góp của Hội đồng Đánh giá
luận văn ngày 23/7/2017, đề tài được đổi tên thành: C ác nhân tố tác đ ộn g đến nâng
c a o năng lực cạnh tranh củ a C ôn g ty C ổ p h ầ n Thủy Sản và X uất N hập K hẩu C ôn
Đ ả o , để phù hợp với phương thức nghiên cứu, kết quả nghiên cứu mà tác giả đã
thực hiện.
Đề tài được sử dụng 02 phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để
phân tích dữ liệu.
Tác giả tiến hành điều tra thu thập được 230 phiếu khảo sát, sử dụng phân
tích thống kê và phần mềm SPSS để phân tích số liệu.
Đề tài đã đưa ra mô hình nghiên c ứu gồm 6 yếu tố: (1) chất lượng sản phẩm
dịch vụ, (2) năng lực tổ chức quản lý, (3) nguồn nhân lực, (4) năng lực marketing,
(5) cạnh tranh về giá và (6) Thương hiệu, ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của
CO IM EX .
Kết quả nghiên cứu hồi quy chỉ ra rằng có 3 nhân tố có ảnh hưởng đến năng


lực cạnh tranh của Công ty Cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo. Các
nhân tố ảnh hưởng theo thứ tự lần lượt là: Nguồn nhân lực, năng lực tổ chức quản lý
và chất lượng sản phẩm.
Kết hợp với phân tích thực trạng và nguyên nhân các yếu tổ ảnh hưởng đến
năng lực cạnh tranh của CO IM EX thông qua phân tích những các ưu điểm

và

khuyết điểm, cũng như những phân tích các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng đến năng
lực cạnh tranh của các doanh nghiệp thủy sản nói chung và Công ty cổ phần Thủy
Sản và Xuất Nhập Khảo Côn Đảo nói riêng.
Từ kết quả nghiên cứu này, tác giả đã đề xuất 05 giải pháp chính là:
Giải pháp 1: Chuyên nghiệp hóa nguồn nhân lực
Giải pháp 2: Nâng cao năng lực tổ chức- quản lý, thực

hiện chiến lược kinh doanh, chiến lược cạnh tranh
Giải pháp 3: Đa dạng hóa sản phẩm
Giải pháp 4: Nâng cao năng lực marketing của CO IM EX
Giải pháp 5: Gia tăng năng lực công nghệ sản xuất
Và 04 giải pháp hỗ trợ gồm:
Giải pháp hỗ trợ 1: Đẩy mạnh liên kết giữa Doanh nghiệp với các ngư dân,
đầu nậu- nhà cung ứng nguyên liệu chế biến và xuất khẩu
Giải pháp hỗ trợ 2: Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm bảo quản nguyên
liệu sau khi đánh bắt và Phát triển dịch vụ kho lạnh để
bảo quản nguyên liệu và sản phẩm.
Giải pháp hỗ trợ 3: Liên kết hóa doanh nghiệp thủy sản - Cạnh tranh công
bằng về giá.
Giải pháp hỗ trợ 4: Thương hiệu hóa doanh nghiệp COIM EX.
nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững cho CO IM EX
trong thời gian tới.


ABSTRACT
From the necessary needs to improve the competitiveness o f COIM EX to meet the
change o f the economy and to create the foundation for sustainable development. Over
the past years, Vietnamese seafood exporters have been growing steadily, but there are
still many weaknesses, especially in terms o f competitiveness. The deep entrying into
the World Trade Organization (W TO), AFTA, and the Acquisition o f Transpacific
Trade Agreements (TPPs) gives ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock
Company (COIM EX) to have many opportunities and challenges. Opportunity to have
a huge market to export, expand the market. In addition, challenging and fierce
competition with seafood o f other countries such as China, Thailand, India ... together
with the trade protection o f importing countries.
The author conducted a research on the topic "Some solutions to improve the
competitiveness o f ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock Company

(COIM EX) until 2020". However, through the comments o f the thesis evaluation
committee dated 23 July, 2017, the subject was renamed: Factors affecting
competitiveness enhancement o f the ConDao Seaproducts And Export - Import Joint
Stock Company (COIMEX), in accordance with the method of research, research
results that the author made.
The thesis was used two qualitative and quantitative methods to analyze the data.
The research model o f the thesis has 6 main components: (1) product quality, (2)
organizational capacity, (3) human resources, (4) marketing capacity, (5) Price
competition and (6) Brand, influence on COIMEX's competitiveness.
Regression results indicate that there are three factors that affect the competitiveness of
ConDao Seaproducts And Export - Import Joint Stock Company (COIMEX). The
factors in turn are: Human resources, Organizational capacity and Product quality .
Combined with the situational analysis and the causes o f the vulnerability affecting the
competitiveness o f COIM EX by analyzing the advantages and disadvantages, as well
as the analysis of external factors affecting the competitiveness o f seafood companies


in general and COIM EX in particular.
From the results o f this study, the author has proposed 05 main solutions:
Solution 1: Professionalize human resources
Solution 2: Improve organization-management capacity
Solution 3: Product diversification
Solution 4: Enhance the marketing capacity o f COIM EX
Solution 5: Increase production technology
And 04 support solutions including:
Support solution 1: Promote linkages between enterprises and fishermen,
supplier o f raw materials for export processing.
Support Solution 2: Ensure food safety and preservation o f raw materials
after catching and developing cold storage service to
preservation o f materials and products.

Support Solution 3: Fisheries Business Alliance - Fair competition about the price.
Support Solution 4: Branding COIMEX.

To enhance competitiveness and sustainable development for COIM EX in the coming
time.


MỤC LỤC

LỜI CAM Đ O A N ..........................................................................................................................i
LỜI CẢM Ơ N .............................................................................................................................. iii
TÓM TẮT LUẬN V Ă N ........................................................................................................... iii
A B S T R A C T ................................................................................................................................... v
MỤC L Ụ C .................................................................................................................................... vii
DANH MỤC TỪ V IẾT T Ắ T ....................................................................................................x
DANH MỤC BẢ N G B I Ể U .................................................................................................... xi
DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ Đ Ồ ...................................................................................... xii
CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ Đ Ầ U ...............................................................................................1
1.1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ T À I.............................................................................. 1
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRƯỚC Đ Ó ..............................................................2
1.3. MỤC TIÊU VÀ CÂU HỎI NGHIÊN C Ứ U ........................................................... 3
1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu của đề tà i............................................................................ 3
1.3.2. Câu hỏi nghiên cứu:................................................................................................. 4
1.4 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN C Ứ U .......................................................4
1.4.1. Đối tượng nghiên cứ u............................................................................................ 4
1.4.2. Đối tượng khảo sát.................................................................................................. 4
1.4.3. Phạm vi nghiên cứ u ................................................................................................ 5
1.5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C Ứ U ..............................................................................5
1.5.1. Nghiên cứu định tín h ..............................................................................................5
1.5.2. Nghiên cứu định lượng............................................................................................ 6

1.6. Ý NGHĨA ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN C Ứ U ...................................... 7
1.7. K ẾT CẤU CỦA LUẬN VĂ N ..................................................................................... 7
TÓM TẮT CHƯƠNG 1 ......................................................................................................... 9
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ L Ý TH U YẾT VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN C Ứ U ......................... 10
2.1. NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH N G H IỆ P ....................................10
2.1.1. Định nghĩa về năng lực cạnh tran h ....................................................................10
2.1.2. Một số quan điểm về năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.................... 13
2.2. MỘT SỐ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU V Ề NĂNG LỰC c ạ n h t r a n h c ủ a
DOANH N G H IỆP..................................................................................................................24
2.2.1. Một số công trình nghiên cứu ở nước ngoài:.............................................. 24


2.2.2. Một số nghiên cứu trong nước có liên quan................................................. 26
2.3. GIẢ TH U YẾT NGHIÊN CỨU V Ề CÁC Y ẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
NLCT CỦA C O IM E X ........................................................................................................ 30
2.3.1 Chất lượng sản phẩm, dịch v ụ ............................................................................ 30
2.3.2 Năng lực tổ chức, quản lý ................................................................................... 31
2.3.3 Nguồn nhân lực....................................................................................................... 31
2.3.4 Năng lực m arketing............................................................................................... 33
2.3.5 Cạnh tranh về g iá ....................................................................................................34
2.3.6 Thương hiệu.............................................................................................................. 34
2.4 . MÔ HÌNH NGHIÊN CỨ U ...................................................................................... 36
TÓM TẮT CHƯƠNG 2 ....................................................................................................... 39
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C Ứ U ............................................................. 40
3.1. Q U Y TRÌNH NGHIÊN C Ứ U ................................................................................... 40
3.2 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C Ứ U ............................................................................ 42
3.2.1. Phương pháp thu thập nguồn dữ liệu sử dụng cho đề tài............................ 42
3.2.2. Kích thước mẫu lựa c h ọ n :.................................................................................. 42
3.2.3. Thiết kế bảng câu hỏi khảo s á t..........................................................................43
3.2.4. Đánh giá hoàn thiện thang đ o ............................................................................ 43

3.2.5 Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng Cronbach’s A lp h a............................ 47
3.2.6 Phân tích nhân tố khám phá E F A ...................................................................... 48
3.2.7. Phân tích hồi quy tuyến tính............................................................................. 49
TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ....................................................................................................... 51
CHƯƠNG 4: K ẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN K ẾT QUẢ NGHIÊN C Ứ U ................ 52
4.1. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ CÁC Y ẾU TỐ ẢNH
HƯỞNG TỚI NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA C O IM E X ..................................52
4.1.1. Thực trạng về tài nguyên hải sản của Tỉnh B R V T ảnh hưởng đến năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp C O IM EX ............................................................... 52
4.1.2. Thực trạng kinh doanh của Công ty C O IM EX thời gian qua.................... 53
4.1.3. Phân tích thực trạng và nguyên nhân về các yếu tố ảnh hưởng đến năng
lực cạnh tranh của doanh nghiệp C O IM E X .............................................................. 56
4.1.4. Đánh giá chung tình hình hoạt động của C O IM E X .................................... 62
4.1.5. Phân tích Các yếu tố ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài đến NLCT của
C O IM E X .............................................................................................................................62
4.2. MÔ TẢ MẪU NGHIÊN C Ứ U ................................................................................. 64
4.2.1. Về thời gian công tác của đối tượng khảo sát................................................ 65
4.2.2. Về trình độ của đối tượng khảo sát:..................................................................66


4.3. K ẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ K IỂM Đ ỊN H ...................................................... 66
4.3.1. Phân tích kết quả kiểm định Cronbach’s A lpha............................................66
4.3.2. Phân tích kết quả nhân tố khám phá E F A ....................................................... 68
4.3.3

Phân tích kết quả kiểm định hồi qui tuyến tín h ........................................... 75

4.4. THẢO LUẬN K ẾT QUẢ HỒI Q U Y .......................................................................78
TÓM TẮT CHƯƠNG 4 ....................................................................................................... 81
CHƯƠNG 5: K ẾT LUẬN VÀ CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ X U Ấ T .................................... 82

5.1. K ẾT L U Ậ N :.................................................................................................................... 82
5.2. CÁC GIẢI PHÁP ĐỀ X U Ấ T .....................................................................................83
5.2.1. Các căn cứ đề xuất giải pháp..............................................................................83
5.2.2. Một số giải pháp đề xuất cụ th ể......................................................................... 84
5.3. HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU & HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO 91
5.3.1. Hạn chế của nghiên cứu....................................................................................... 91
5.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp th e o ...............................................................................91
TÓM TẮT CHƯƠNG 5 ....................................................................................................... 93
K ẾT L U Ậ N ............................................................................................................................. 94
TÀI LIỆU THAM KH ẢO.......................................................................................................... i
I. DANH MỤC TIẾN G V IỆ T .............................................................................................. i
II. DANH MỤC TIẾN G A N H ............................................................................................iii
Q U YẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN (bản sao)
PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Dàn bài phỏng vấn chuyên gia (lần 1 ) ...........................................................viii
Phụ lục 2: Danh sách các chuyên gia phỏng vấn thảo lu ận.............................................x
Phụ lục 3: Tóm tắt Biên bản tổng hợp thảo luận nhóm (lần 1 ).................................... xii
Phụ lục 4: Dàn bài phỏng vấn chuyên gia (lần 2 ) ...........................................................xiv
Phụ lục 5: Tóm tắt Biên bản tổng hợp thảo luận nhóm (lần 2 ) .................................xviii
Phụ lục 6: Phiếu khảo chính thức........................................................................................ xix
Phụ lục 7: Kiểm định độ tin cậy Cronbach’s alpha các thang đ o ............................xxiii
Phụ lục 8: Kết quả phân tích nhân tố khám phá E F A ................................................ xxvii
Phụ lục 9: Kết quả phân tích nhân tố khám phá E F A ................................................ xxvii


DANH M Ụ C T Ừ V IẾ T T Ắ T

ANOVA: Phân tích phương sai
BRC : British Retailer Consortium Tiêu chuẩn của Hiệp hội các nhà bán lẻ Anh.
B R - VT: B à rịa - Vũng tàu

COIM EX: Công ty Cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo
DN: Doanh nghiệp
EFA: Phân tích nhân tố khám phá
EU: European Union - Liên minh châu Âu
GDP: Tổng sản phẩm quốc nội
HACCP : Hazard Analysis and Critical Control Point Phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn .
HALAL: theo tiếng Arab là hợp pháp.
ISO: International Organization for Standardization Tổ chức về tiêu chuẩn hóa quốc tế.
OLS: Ordinary Least Square - Phương pháp bình phương nhỏ nhất.
TMCP: Thương mại cổ phần
TP. HCM: Thành phố Hồ Chí Minh
TVE: Total Variance Explained: Tổng phương sai trích
UBND: Ủy ban nhân dân
XN K: Xuất nhập khẩu


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 3.1: Thang đo Chất lượng sản phẩm...........................................................................44
Bảng 3.2: Thang đo Năng lực tổ chức, quản l ý ................................................................. 44
Bảng 3.3 Thang đo nguồn nhân lự c .......................................................................................45
Bảng 3.4: Thang đo Năng lực marketing............................................................................. 45
Bảng 3.5: Thang đo Cạnh tranh về giá..................................................................................45
Bảng 3.6: Thang đo Thương h iệu .......................................................................................... 46
Bảng 3.7: Thang đo Năng lực Cạnh tran h ...........................................................................47
Bảng 4.1: Chỉ tiêu hoạt động kinh doanh của công ty 2 0 1 1 -2 0 1 6 .................................56
Bảng 4.2: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố nguồn nhân lự c ......................... 56
Bảng 4.3: Tình hình lao động của CO IM EX: 2 0 1 2 -2 0 1 6 ................................................57
Bảng 4.4: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố chất lượng sản phẩm.............. 58
Bảng 4.5: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố năng lực tổ chức, quản l ý .... 59
Bảng 4.6: Thống kê mô tả mức độ đồng ý về yếu tố năng lực marketing.................61

Bảng 4.7: Thống kê mô tả đặc điểm mẫu nghiên cứu....................................................... 65
Bảng 4.8: Bảng tổng hợp thang đo bị loại - Kiểm định Crombach’s alpha ..............67
Bảng 4.9: Kết quả kiểm định KMO & Bartlett’s .............................................................. 68
Bảng 4.10: Kết quả kiểm định tổng phương sai trích .......................................................69
Bảng 4.11: Kết quả phép xoay ma trận các thành t ố ........................................................ 70
Bảng 4.12: Kết quả kiểm định KM O & Bartlett’s của biến phụ thuộc........................ 73
Bảng 4.13: Kết quả phương sai trích của biến phụ thuộc................................................73
Bảng 4.14: Kết quả hệ số hồi qu y.......................................................................................... 75
Bảng 4.15: Kết quả kiểm định độ phù hợp của mô h ìn h ................................................. 76
Bảng 4.16: Kết quả ANOVA của mô hìn h ..........................................................................76
Bảng 4.17: Kết quả kiểm định Spearm an............................................................................ 77
Bảng 4.18: Kết quả kiểm định các giả thuyết..................................................................... 79
Bảng 4.19: V ị trí của các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của C O IM E X ....................... 80
Bảng 5.1: Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố đến NLCT của C O IM E X .....................82


DANH MỤC CÁC HÌNH, SƠ ĐỒ

Hình 2.1: Năm áp lực cạnh tranh của Michael Porter (Nguồn: Porter (1 9 9 0 ) )........ 13
Hình 2.2: Mô hình chuỗi giá trị của M.Porter (1 9 8 5 )....................................................... 15
Hình 2.3: Mô hình của Buckley và cộng sự........................................................................ 22
Hình 2.4: Công thức tính năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp..................................22
Hình 2.5: Năng lực cạnh tranh của các cửa hàng tại Đài Loan...................................... 25
Hình 2.6: Mô hình nghiên cứu chính thức của tác g iả .....................................................38
Hình 2.7: Quy trình nghiên cứ u .............................................................................................41
Sơ Đồ 1: Bộ máy tổ chức công t y ......................................................................................... 54
Hình 2.8: Thẻ

điểm cân

bằng

- Công cụ

hữu

hiệu

để

thực

hiện

doanh ............................................................................................................................................. 86

chiến


CHƯƠNG 1: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1

TÍNH CẤP T H IẾ T CỦA ĐỀ TÀI
Trong những năm qua, Thuỷ sản luôn là một trong 4 mặt hàng xuất khẩu chủ

lực của Việt Nam; các doanh nghiệp xuất khấu thủy sản (D N X K TS) Việt Nam
không ngừng lớn

mạnh, nhưng vẫn

còn nhiều

điểm yếu,

đặc

biệt là về năng

cạnh tranh (NLCT).
Việc gia nhập sâu Tổ chức Thương mại thế giới W TO, AFTA, và đạt được
các Thỏa thuận Thương mại Xuyên Thái Bình Dương (TPP), mang lại cho thủy sản
Việt Nam rất nhiều cơ hội cũng như thách thức. Cơ hội có một thị trường khổng lồ
để xuất khẩu, mở rộng thị trường, tranh thủ công nghệ sản xuất tiên tiến đẩy mạnh
công nghiệp hóa và tăng cường năng lực ngành kinh tế thủy sản vốn còn non yếu;
Bên cạnh đó là những khó khăn thách thức, cạnh tranh gay gắt hơn với hàng thủy
sản của những nước khác như Trung Quốc, Thái Lan... , cùng với sự tăng thêm
nhu cầu, thiếu và khan hiếm nguồn nguyên liệu và sự gia tăng các đối thủ mới gia
nhập ngành. Điều này đánh dấu bước cạnh tranh ngày càng gay gắt hơn trên thị
trường nói chung và thị trường xuất khẩu thủy sản nói riêng, khi mà thị trường chỉ
chấp nhận những công ty nào có khả năng cạnh tranh cao, khả năng thoả mãn nhu
cầu khách hàng một cách tốt nhất.
Là một trong những công ty sản xuất kinh doanh mặt hàng thủy sản xuất khẩu
trên địa bàn tỉnh B à Rịa - Vũng tàu; Sản phẩm của công ty xuất khẩu chủ yếu sang
các nước Châu Âu, Châu Á và Mỹ. Công ty cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập Khẩu
Côn Đảo cũng đang phải đương đầu với những áp lực cạnh tranh không những từ
những công ty cùng ngành nghề trong tỉnh B à Rịa- Vũng tàu, trong nước, cũng như
các tập đoàn, công ty xuất khẩu thủy sản đến từ các nước Thái Lan, Trung Quốc,
Ân Độ, Banglades,... và sự bảo hộ thương mại của các nước nhập khẩu. Trong thị
trường cạnh tranh như thế, muốn duy trì giữ vững thị trường, tăng tốc độ tăng
trưởng, Công ty CO IM EX cần phải có những biện pháp cấp bách để nâng cao hơn

nữa năng lực cạnh tranh trên thị trường thủy sản Việt nam.


Tác giả đã có thời gian làm việc tại Công ty Cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập
Khẩu Côn Đảo (C O IM EX) trên 16 năm, hiện nay với vai trò là cán bộ quản lý; với
mong muốn áp dụng những kiến thức đã học, cũng như muốn thực hiện một nghiên
cứu chính thức nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của doanh nghiệp
CO IM EX và đưa ra những giải pháp, đề xuất kiến nghị nhằm giúp công ty nâng cao
năng lực cạnh tranh đáp ứng yêu cầu của thay đổi trong tình hình kinh tế hiện nay .
V ì vậy, tác giả chọn đề tài: “C ác n h ân tố tá c đ ộ n g đến

n ă n g lực cạn h tranh củ a

C ôn g ty cổ p h ầ n Thủy sản và X u ất N h ập K h ẩ u Côn Đ ảo (C O IM E X )” là yêu cầu
cấp thiết, có ý nghĩa thực tiễn trong giai đoạn hiện nay.
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRƯ Ớ C ĐÓ
Trong những năm gần đ ây, có ất nhiều nghiên cứu về NLCT của doanh
nghiệp trong các lĩnh vực, ngành nghề khác nhau. Các nghiên cứu đã được xuất bản
(sách) có một số nội dung liên quan đến đề tài như: "Nâng ca o sức cạnh tranh củ a
nền kỉnh tế nước ta trong qu á trình h ội nhập kinh tế q u ốc t ế ” (GS. Chu Văn (ấp
chủ biên, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2003); ”Đ ổi m ới chính sá c h nhằm thúc
đấy xuất khẩu hàn g h ó a ủ a Việt Nam trong q u á trình h ội nhập kỉnh tế q u ốc t ế ”
(TS. Lê Thị Vân Anh, Nxb Lao động, Hà Nội, 2003); "Một s ố biện p h á p đấy mạnh
xuất khấu hàn g h ó a Việt Nam vào thị trường H o a K ỳ ” (Đề tài Bộ Thương mại, năm
2000); “Năng cao N LCT ủa doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”
(Nguyễn Vĩnh Thanh, Tạp chí phát triển kinh tế, tháng 11/2005... Các nghiên cứu
này đã khái quát được khá đầy đủ thực trạng năng lực cạnh tranh của nền kinh tế
nước ta hiện nay và nêu các giải pháp để nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh
tế nói chung, hàng xuất khẩu Việt Nam nói riêng tớ i các thị trường trên thế g iớ i.
Các nghiên cứu này cũng đã nêu được các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh

tranh của quốc gia, công ty và sản phẩm. .
Bên cạnh các công trình nghiên cứu đã nêu, cũng có khá nhi ều các nghiên
cứu dưới dạng dự án (sản phẩm nghiên cứu chưa được xuất bản), có nội dung liên
quan đến đề tài, trong đó tiêu biểu như: ”N âng c a o năng lực cạnh tranh củ a hàn g
nông lâm thủy s ả n " (Dự án của B ộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 4/2003);


"Nâng ca o năng lực cạn h tranh h àn g h ó a và dịch vụ Việt Nam ” (Đề án của ủy ban
quốc gia về Hợp tác kinh tế quốc tế phối hợp với các Bộ/ngành, 10/2001) ; ”C hiến
lư ợc p h á t trỉến thủy sản đến năm 2020" ( Quyết định của Thủ tướng Chính phủ,
2010).
Tác giả Trần Thế Hoàng (2011) với đề tài “Nâng cao N LCT của doanh nghiệp
xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam đến năm 2020” . Luận án tiến sĩ. Đại học Kinh tế
TP.HCM .
Tác giả Trần Hữu Ái (2014 ) cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT
của doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Trường hợp các doanh nghiệp xuất
khẩu thủy sản B à Rịa - Vũng Tàu). Luận án tiến sĩ . Học viện Khoa học X ã hội
Tác giả Nguyễn Thành Long (2016) phân tích c á c yếu tố ảnh hưởng đến
N LC T của d oan h nghiệp du lịch B ến Tre . Liận án tiến sĩ. Đại học Kinh tế
TP.HCM.
Trong đề tài nghiên cứu này, tác giả sẽ kế thừa một số kết quả thu được từ
những nghiên cứu đi trước, từ đó hiệu chỉnh, phát triển thêm cho phù hợp với mục
đích nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu của mình.
1.3

MỤC T IÊ U VÀ CÂU HỎI NGHIÊN CỨU

1.3.1. M ục tiêu nghiên cứu của đề tài
1.3.1.1 M ụ c tiêu ch u n g
Trong điều kiện cụ thể hiện có của CO IM EX, mục tiêu tổng quát của luận văn

là xác định và kiểm định các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của CO IM EX, từ đó tác
giả đưa ra các giải pháp đề xuất nhằm giúp C O IM EX nâng cao năng lực cạnh tranh
đến năm 2020
1.3.1.2 M ụ c tiêu cụ th ể
Xuất phát từ mục đích trên, mục tiêu cụ thể cho đề tài như sau:
-

X ác định các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của công ty Coimex;

-

Kiểm định mức độ ảnh hưởng và vị thế của từng yếu tố này đến NLCT của
doanh nghiệp


-

Phân tích thực trạng NLCT của

C O IM EX

dựa

trên các

yếu

nguyên nhân tác động của các yếu tố đó lên năng lực cạnh tranh của công ty
COIM EX;
-

Tổng hợp kết quả phân tích mức độ ảnh hưởng của các yếu tố kết hợp với
phân tích thực trạng và nguyên nhân của từng yếu tố để đề xuất ra các giải
pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của Công ty C O IM EX đến năm
2020.
1.3.2 Câu hỏi nghiên cứu:

Câu hỏi 1: Những yếu tố nào đo lườngnăng lực cạnh tranh của Công ty C O IM EX ?
Câu hỏi 2:M ức độ ảnh hưởng của các yếu tố lên NLCT của C O IM EX như thế nào?
Câu hỏi 3: Thực trạng và nguyên nhân về các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của
COIM EX?
Câu hỏi 4: Giải pháp nào để nâng cao năng lực cạnh tranh của công ty CO IM EX
đến năm 2020?
Câu hỏi 5: Những yếu tố: (1) Chất lượng sản phẩm, (2) Năng lực tổ chức, quản lý;
(3) nguồn nhân lực; (4) Năng lực marketing; (5) Cạnh tranh về giá; (6) Thương hiệu
có ảnh hưởng đến N LCT của C O IM EX hay không ?
1.4

ĐỐI TƯỢNG VÀ PH ẠM VI NGHIÊN CỨU

1.4.1 Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chính của luận văn là các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT
của Công ty cổ phần Thủy sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đ ảo.
1.4.2 Đối tượng khảo sát
Là cán bộ- nhân viên của công ty, một số khách hàng, đối tác, nhà cung cấp
của COIM EX.
Các chuyên gia phỏng vấn gồm:

Ban lãnh đạo công ty, các giám đốc, phó

giám đốc, quản lý và điều hành doanh nghiệp, xí nghiệp có kinh nghiệm làm việc
và hiểu tình hình kinh doanh của doanh nghiệp ( Phụ lục số: 01).

tố

và


1.4.3 Phạm vi nghiên cứu
Căn cứ vào mục tiêu nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu, phạm vi nghiên
cứu của đề tài sẽ tập trung vào NLCT ở cấp độ doanh nghiệp trong phạm vi công ty
COIM EX, tại thị trường Việt Nam.
Số liệu thứ cấp lấy trong giai đoạn 2011 - 2016 dựa trên số liệu của
COIM EX, niên giám thống kê của Tổng Cục thống kê, Cục thống kê tỉnh B à Rịa Vũng Tàu, VA SEP, ....
Số liệu sơ cấp: thông qua phiếu khảo sát vào tháng 11-12 năm 2016.
1.5

PHƯƠNG PH ÁP NGHIÊN CỨU
Luận văn sẽ sử dụng kết hợp phương pháp nghiên cứu theo định lượ ng và

nghiên cứu theo định tính, đây chính là cách tiếp cận phương pháp hỗn hợp. Các h
tiếp cận này kết hợp các loại dữ liệu khác nhau để hỗ trợ tốt hơn trong việc trả lời
các câu hỏi nghiên cứu. Cách tiếp cận theo phương pháp hỗn hợp làm tăng thêm độ
tin cậy của kết quả nghiên cứu, bởi trong trường hợp này các dữ liệu định lượng
được hỗ trợ bởi dữ liệu định tính (Scandura và Williams, 2000).
Mục tiêu của nghiên cứu là xác định và kiểm định các yếu tố ảnh hưởng đến
NLCT Công ty COIM EX. Nghiên (ứu bắt đầu từ việc tập trung vào nghiên cứu tài
liệu để phát triển mô hình nghiên cứu lý thuyết; Tham khảo ý kiến chuyên gia;
Thiết kế nghiên cứu bao gồm các công việc chính sau đây: (1) Nghiên cứu định
tính; (2) Nghiên cứu định lượng .

1.5.1 Nghiên cứu định tính
M ục đích: Hoàn thiện mô hình nghiên cứu sơ bộ; điều chỉnh, bổ sung thang đo
và các biến quan sát làm cơ sở xây dựng bảng khảo sát cho nghiên cứu định lượng
tiếp theo. Thu thập và xử lý các dữ liệu thứ cấp, phân tích thực trạng - nguyên nhân
các yếu tố ảnh hưởng; xây dựng căn cứ đề xuất giải pháp cụ thể nhằm nâng cao
NLCT cho COIM EX.
N ội dung: Nghiên cứu tài liệu về lý thuyết năng lực cạnh tranh, tìm hiểu các
công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến luận văn để gạn lọc các
nội dung, thiết lập mô hình cho nghiên cứu sơ bộ; xác định thang đo và biến quan


sát làm cơ ở xây dựng bảng khả o sát phỏng vấn chuyên gia và thảo luận nhóm
nhằm điều chỉnh, bổ sung thang đo và các biến quan sát hoàn thiện mô hình cho
nghiên cứu định lượng .
Khi nghiên cứu lý thuyết, các nghiên cứu trước cũng chứng minh rằng những
khái niệm đưa vào mô hình của luận văn đều đã được nghiên cứu và kiểm định.
Nghiên cứu định tính được thực hiện thông qua phương pháp phỏng vấn hỏi ý
kiến chuyên gia với 35 người (Phụ lục 2) và thảo luận nhóm. Trong đó, việc phỏng
vấn chuyên gia và thảo luận nhóm lần 1 nhằm thiết lập mô hình nghiên cứu, được
thực hiện đầu tháng 11 năm 2016.V iệc phỏng vấn chuyên gia và thảo luận nhóm lần
2 nhằm hoàn thiện thang đo và biến quan sát, được thực hiện cuối tháng 11/2016.
1.5.2 Nghiên cứu định lượng.
M ục đích: Kiểm định sự tin cậy của thang đo, mô hình nghiên cứu và các giả
thuyết nghiên cứu.
N ội dung: Luận văn được nghiên cứu thực hiện bằng phương pháp chọn mẫu
thuận tiện bằng cách phát Phiếu khảo sát chính thức (Phụ lục 10) trực tiếp hoặc gửi
qua email cho cán bộ nhân viên công ty, các đối tác, đồng nghiệp, nhà cung cấp của
Công ty; dữ liệu dùng để thiết kế bảng khảo sát chính thức được lấy từ kết quả
nghiên cứu định tính. Kích thước mẫu này là 240, được chọn theo phương pháp lấy
mẫu ngẫu nhiên.

Dữ

liệu

thu

thập

xong được

làm

sạch

và xử lý bằng

SPSS 20.0.
Theo đó, độ tin cậy của thang đo được đánh giá thông qua hệ số Cronbach’s
Alpha. Phân tích yếu tố khám phá bằng EFA rút ra được mô hình nghiên cứu điều
chỉnh và các giả thiết sau khi điều chỉnh, kiểm định thang đo bằng phương pháp
KMO (Kaiser- Meyer-Olkin), kiểm định Barlett và Phân tích hồi quy tuyến tính.
Nghiên cứu này được thực hiện từ tháng 11 đến tháng 12 năm 2016.
Từ nghiên cứu định tính và định lượng xác định mức độ ảnh hưởng các yếu tố
đến N LCT của CO IM EX, kết hợp với phân tích thực trạng và nguyên nhân các yếu
tố này, tác giả đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao NLCT của doanh nghiệp thủy
sản COIM EX.


1.6

Ý NGHĨA ĐÓNG GÓP CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Từ kết quả nghiên cứu của đề tài xác định được các yếu tố ảnh hưởng đến

NLCT và mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này đến N LCT của COIM EX.
Nghiên cứu khắc họa được bức tranh về năng lực cạnh tranh của CO IM EX
thông qua phân tích thực trạng - nguyên nhân các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của
CO IM EX; Từ đó doanh nghiệp thấy được điểm mạnh, điểm yếu và nguyên nhân để
hoạt động tốt hơn.
Tác giả đề xuất những giải pháp, cung cấp các căn cứ làm cơ sở để CO IM EX
xây dựng chiến lược hoạt động nhằm nâng cao năng ực cạnh tranh và phát trển
bền vững cho Công ty CP Thủy Sản và X N K Côn Đảo (CO IM EX)
Ngoài ra đề tài còn là tài liệu tham khảo cho các công ty xuất khẩu thủy sản
khác để nâng cao năng lực cạnh tranh.
1 .7

K Ế T CẤU CỦA LUẬN VĂN
Kết cấu của luận văn được trình bày trong 5 chương, cụ thể như sau:
>

Chương 1: Phần m ở đầu.

Chương này tác giả sẽ trình bày các điều cơ bản về đề tài thông qua các mục:
Sự cần thiết của đề tài, tình hình nghiên cứu đề tài, mục tiêu nghiên cứu - câu
hỏi nghiên cứu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu, ý
nghĩa đóng góp của đề tài và kết cấu của đề tài.
>

Chương 2 : C ơ sở lý thuyết và mô hình nghiên cứu.

Chương 2 trình bày cơ sở lý luận về N LCT của doanh nghiệp dựa trên một số
quan điểm và NLCT của doanh nghiệp. Chương này cũng trình bày một số mô
hình nghiên cứu về NLCT của doanh nghiệp có liên quan đến luận văn .
Thông qua lý luận về NLCT và phân tích một số mô hình nghiên cứu NLCT
của doanh nghiệp có liên quan, tác giả đề xuất mô hình nghiên cứu và phát
triển các giả thiết nghiên cứu để xác định các yếu tố nâng cao năng lực cạnh
tranh của Công ty cổ phần Thủy Sản và Xuất Nhập Khẩu Côn Đảo.


>

Chương 3: Phương pháp nghiên cứu.

Chương 3 giới thiệu quy trình nghiên cứu, mô hình nghiên cứu, các giả thuyết
nguyên cứu và mô tả dữ liệu nghiên cứu. Trong phần mô tả dữ liệu nghiên
cứu, tác giả làm rõ phương pháp chọn mẫu, kích thước mẫu và cơ sở để chọn
kích thước mẫu, thang đo, cách thức tiến hành kiểm định độ tin cậy thang đo
bằng Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá EFA, phân tích hồi quy.
>

Chương 4: Kết quả nghiên cứu.

Chương 4 tiến hành phân tích thực trạng và nguyên nhân các yu tố ảnh
hưởng đến N LCT của Công ty C O IM EX .
Chương này sẽ giới thiệu mẫu nghiên cứu, tiến hành kiểm định và phân tích
các kết quả nghiên cứu g ồ m : kết quả kiểm định Cronbach’s Alpha, lết quả
phân tích EFA, kết quả kiểm định hồi quy tuyến tính, để xác định các yếu tố
ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của COIM EX.
>

Chương 5: Kết luận và hàm ý quản trị.

Từ kết quả nghiên cứu thu được từ chương 4, đưa ra các kết luận về mô hình,
mức

độgiải thích của mô hình, các yếu tố ảnh hưởng đến NLCT của

COIM EX. Dựa trên kết quả nghiên cứu và phân tích thực trạng nghiên cứu tác
giả đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao NLCT và phát triển bền vững
cho CO IM EX trong thời gian tới.
Ngoài ra, tác giả đánh giá những hạn chế của đề tài, đồng thời gợi ý những
hướng nghiên cứu tiếp theo.


TÓM TẮT CHƯƠNG 1

Nội dung trong chương I này , tác giả đã trình bày ý nghĩa cơ bản về đề tài
thông qua các mục: Tính cấp thiết của đề tài hiện nay, khái quát tình hình các
nghiên cứu trước đó, mục tiêu nghiên cứu - câu hỏi nghi ên cứu, đối tượng và
phạm vi nghiên cứu, phương pháp nghiên cứu theo định tính và định lượng, ý
nghĩa đóng góp của đề tài và kết cấu đề tài.
Đây là cơ sở để tác giả tiếp tục dẫn đến chương 2: Cơ sở lý thuyết và mô hình
nghiên cứu.